Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bugün, otizm spektrum bozukluğuna neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte genetik temelli olduğuna ilişkin bulgular vardır fakat çevresel faktörlerinde etkili olduğu düşünülmektedir. Otizm çocuklarımızı yetiştirmemiz yada sosyo-ekonomik durumumuzla alakalı bir durum değildir.
Farklı coğrafya da, her ırkta veya ailede rastlanabilir, Marmaris bu konuda örnek teşkil etmektedir, önemli olan uzman kişilerden tarafından tanı konulduktan sonrası, buradaki en önemli görevin aileye düşmesidir. Özellikle erken çocukluk döneminde beslenme en sık rastladığımız dikkat edilmesi kurallardandır. Aktif olarak çalıştığım kurum olan Çizmeli Kedi Kreş ’te Kurucumuz Nilüfer öğretmen’iminde tecrübesine sabit gözlemleri ile zaman zaman Nörolojik rahatsızlıklara bizzat rastlamışızdır, aile görüşmeşleri, gözlem formları, doğru yönlendirmeleri de yapmışızdır. En önemli olan kısmı bizim için, sizin için herkes için erken teşhisdir. OSB bozukluğunun bazı belirtileri vardır bunlardan bazılarını sizinle paylaşmak isterim, örneğin çocuğunuz sizinle göz teması kurmaktan kaçınıyor, ismini söylediğinizde bakmıyor parmağıyla istediği şeyi göstermiyor, yaşıtlarının oyunlarına ilgi duymuyor, sallanmak yada parmak uçlarında yürümek gibi hareketlere sahipse, dönen nesnelere aşırı ilgi gösteriyorsa, takıntılı davranış ve konuşma geriliği varsa durumdan şüphelenmenizi ve değerlendirme yapılması üzerine doktorunuza görünmenizi önerebilirim. Erken teşhis ve doğru eğitime yönelim ile çocukların yaklaşık yüzde ellisinde otizmin belirtileri kontrol altına alınabilmekte, gelişim sağlanabilmekte, büyük ilerleme kaydedilmekte ve hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmayabilmektedir.
Tanı koyabilecek kişiler, yalnızca konunun uzmanı olan doktorlardır. Otizmli çocukların dış görünümleri diğer çocuklardan farklı değildir; ancak, davranışları farklıdır. Tanı, uzmanlar tarafından çocuğun gözlenmesi, gelişim testleri yapılması ve anne-babalara çocuğun gelişimi hakkında sorular sorulmasıyla konur. Otizmin tanısı 12 aylıktan itibaren konabilir. Erken yaşta tanı konması, bir an önce eğitimin başlaması açısından önemlidir. Ülkemizde otizm tanısı koyabilecek uzmanlar çocuk ruh hastalıkları uzmanları ve çocuk nörologlarıdır.
Sizin hatanız değil!
‘Otizme Mavi Işık Yak’ kampanyasına destek olmak için 2 Nisan günü mavi giyebilir, #otizmemaviışıkyak etiketi ile sosyal medya paylaşımları yapabilir, binaların mavi ışıkla aydınlanmasını sağlayabilirsiniz.
AYSEL SÖNMEZ, ÇOCUK GELİŞİMCİ, MONTESSORİ EĞİTMENİ, ÇOCUK DEĞERLENDİRME VE TESTLERİ UYGULAYICI @aysel_ogretmen_anne
