Ergen yaştaki insan gizlilik sever, daha doğrusu gizem sever. Arkadaşlarıyla “gizemli’’, ‘’sır dolu” konuşmalar yapar. Bazı bilgilerin sadece kendinde olduğunu, başkasının o bilgilere sahip olmadığını bilmek ona haz verir. Bu şekilde “önem” kazanır. Yani her insanın en temel ihtiyaçlarından birini karşılamış olur: var olmasının bir anlam taşıdığını hisseder.
Kendine ait olanları titizlikle korur. Evde kendine ait bir odası varsa oraya izinsiz girilmesine çok sinirlenir. Özellikle de küçük kardeşinin girmesine katlanamaz. Eşyalarına yani sahip olduklarına, gerekenden daha fazla değer verir. Kendisinden izinsiz alınmasına, kullanılmasına büyük tepki gösterir. Hakkına saygı gösterilmemesi onu çileden çıkarır.
Arkadaşlık ergen için çok önemlidir. Bir gruba ait olmak, o gruptakilerden ilgi görmek ister. Kendi yaşıtları, akranları ve/veya arkadaş grubundaki diğer ergenlerle bir arada olmaya özen gösterir. Onlarla birlikte zaman geçirmek hoşuna gider. Çünkü onlarla kendini bulur, kendine bir “yer” edinir, kimlik kazanır. Aslında ergenlik duygusal gelişim anlamında toplumda “yer edinme” mücadelesi. Toplumun dikkate aldığı, tanıdığı bir kimlik kazanma kavgası. Ergen bu mücadeleyi en iyi şekilde kendi arkadaş grubu içinde verebilmektedir. Çünkü sonuç alabildiği yer orasıdır, büyüklerin bulunduğu ortamlar değil.
Arkadaşları arasından bir tane sırdaş seçer, her şeyini anlattığı, her gelişmeyi paylaştığı bir “kanki” ya da günümüzdeki moda adıyla “bro”. Onunla gezer tozar, uzun konuşmalar yapar. Bu konuşmalarda anne ve babaların ne kadar “düz” oldukları sık sık vurgulanır. Bazı konularda anlama becerilerinin ne kadar “kıt”, bazı tepkilerinin ne kadar “çocukça” olduğunun altı çizilir.
Ergen duygu dünyasında bir yoğunlaşma yaşamaktadır. Hangi durumda ne hissedeceğine ilişkin karar vermekte ya da ne hissettiğinin ayrımına varmaktadır. Bu dönemde hissettiği duyguların hemen hepsi onun için yenidir. Yani başa çıkılması, üstesinden gelinmesi, çözümlenmesi gereken “mesele”lerdir. Özellikle kız ergenler işin bu yönünü çok fazla ciddiye alırlar. Çünkü duygular dünyasında çok zaman geçirirler.
Gerek tepkileri gerekse duyguları inişli çıkışlıdır. Kimi zaman coşku doludur. Ama çoğu zaman da içine kapanık biri olur. Her işe dahil olmak ister, evde alınacak her kararda söz sahibi olmaya çaba gösterir. Bir yandan büyümek için sabırsızlanır, bir yandan da çocukça davranışlardan vazgeçemez. Kolay hırçınlaşır. Genellikle sessizdir fakat konuşunca da yüksek sesle konuşur. Sık sık kötü söz söyler, bağırır, sinirlenir.
Eleştirilmekten hoşlanmaz. Kendisine “aşırı” ilgi gösterilmesinden rahatsız olur. Sağlığına dikkat etmesi, iyi beslenmesi, risk almaması, tehlikeli alışkanlıklardan uzak durması… Bunlar istendiğinde öfkelenir. Üstüne gelinmemesini, ısrar edilmemesini, sürekli öğüt verilmemesini ister. Anlaşılmadığına inanır. Kendisinin artık büyük bir insan olduğunu, bazı kararları tek başına alabilecek durumda olduğunu haykırır. Azarlanmaktan çok rahatsız olur.
Dr. Abidin Sönmez
Aile Danışmanı, Özel Marmaris Aile Danışma Merkezi
0252-419 22 96; 0532 557 90 19; marmarisadm@gmail.com
facebook.com/Marmaris.ADM, Instagram : marmarisadm
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.