Okuyunuz haberiniz olsun

KIYAMET ALÂMETLER
ÖNSÖZ

Hamd, ancak Allâh'a mahsustur. O'na hamdeder O'ndan
yardım ve magfiret dileriz. Nefislerimizin serrinden,
kötü amellerimizden O'na sıgınırız. Allâh kimi hidayete
erdirirse onu saptıracak yoktur, kimi de saptırırsa onu
hidayete erdirecek yoktur.
Allâh'tan baska ilah olmadıgına sehadet ederim. O,
tektir ve ortagı yoktur. Ve sehadet ederim ki, Muhammed
O'nun kulu ve resûlüdür.
“Ey iman edenler! Allâh'tan, O'na yarasır sekilde korkun
ve ancak müslümanlar olarak can verin” (Âl-i )mran: 102)
“Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan, ondan esini
yaratan ve ikisinden de bir çok erkekler ve kadınlar türetip yayan
Rabbiniz'den korkun. Adını kullanarak birbirinizden dilekte
bulundugunuz Allâh'tan ve akrabalık haklarına riayetsizlikten de
sakının. Süphesiz Allâh sizin üzerinizde gözetleyicidir.” (Nisa:
1)
“Ey iman edenler! Allâh'tan korkun ve dogru söz söyleyin,
ki Allâh islerinizi düzeltsin ve günahlarınızı bagıslasın. Kim
Allâh ve Rasulü'ne itaat ederse, büyük bir kurtulusa ermis olur.”
(Ahzab: 70-71)
H
A.NABLUS
1
Süphesiz Allâh Teâlâ, Rasûlüllâh (sav)'i kıyametten
önce müjdeci ve korkutucu olarak hak din )slâm ile
göndermis, O da ümmetine her iyiligi göstermis ve her
kötülüge karsı da uyarmıstır.
Bu ümmet en son ümmet, Rasûlüllâh (sav) de en son
peygamber oldugundan, Allâh Teâlâ kıyametin
alametlerinin ortaya çıkmasını bu ümmete has kılmıs,
Rasûlüllâh (sav) de hadis-i seriflerinde onun alametlerinin
kesinlikle bu ümmetin içinde çıkacagını bildirmistir. Zaten
bu dünyanın yıkılmasına sebep olacak olayları, herkesin
yaptıgının karsılıgını bulacagı yeni bir hayat olan ahiret
hayatının ne zaman baslayacagını da Rasûlüllâh (sav)'den
baska hiçbir peygamber bilemez. Nitekim Allâh Teâlâ söyle
buyurmaktadır: “Kim zerre miktarı hayır yapmıssa onu görür.
Kim de zerre miktarı ser islemisse onu görür.” (Zilzal: 7-8)
)manın sartlarından birisi de, Ahiret gününe ve o
günde olacak olaylara iman etmektir. )nsanoglu, gözlerini
dünya mallarına dikip ahireti unutmasın diye, Allâh Teâlâ,
kıyamet kopmadan önce bazı alametler göndermistir. Bu
alametler kesinlikle gerçeklesecektir ve hiçbir sey bu
konuda insanın aklını süpheye düsüremez.
Yine bilindigi üzere Rasûlüllâh (sav) gibi dogru sözlü
ve söyledigi söz inkar edilmeyen bir peygamber, kıyametin
alametlerinden bir seyi bildirir, o da gerçeklesirse, insanlar

KIYAMET ALÂMETLER
2
kıyametin gerçekten kopacagına inanırlar ve ecel gelmeden
önce zaman kaybetmeden salih ameller islerler. Bu yüzden
Allâh Teâlâ Kur'ân'da söyle beyan ediyor:
“Kisinin: Allâh'a karsı asırı gitmemden dolayı bana
yazıklar olsun! Gerçekten ben alay edenlerdendim (diyecegi
günden sakının)! Veya: Allâh bana hidayet verseydi, elbette
sakınanlardan olurdum, diyecegi, yahut azabı gördügünde: Keske
benim için bir kez (dönmeye) imkân bulunsa da iyilerden olsam!
diyecegi günden sakının.” (Zümer: 56-58)
Rasûlüllâh (sav) de bir hutbesinde söyle
buyurmaktadır: “(Sehadet parmagı ile orta parmagını
birbirine yanastırarak) Ben, kıyametin su iki parmagın
yakınlıgı gibi yakın oldugu bir zamanda gönderildim.”
Yine Rasûlüllâh (sav) kıyametten bahsettigi zaman alnı
kızarır, sesi yükselir ve hiddeti artardı. Sanki bir düsman
ordusunun hücumundan ikaz eden, düsman sabah ve
aksam sizlere baskınyaptı diyen bir kimse gibi olurdu.1
Sahâbe-i Kirâm da kendi zamanlarında kıyametin
kopmasından çok korkarlardı. Bu durum, Rasûlüllâh
(sav)'in kendilerine Deccal'dan bahsettiginde açıkça ortaya
çıkmaktadır. Nitekim Nevvas b. Sem'an (ra)'dan gelen
hadiste söyle anlatılmaktadır: “Rasûlüllâh (sav) bir sabah
1 Müslim Cum'a (Nevevi Serhi 6/153), Nesâi –lâfız ona aittir- Îdeyn (3/188-189), bn
Mâce, Mukaddime (1/17 Sindi Hasiyeli Suyuti Serhi).
A.NABLUS
3
vakti Deccal'den bahsetti ve onun hakkında o derece anlattı
ki artık bizler onu (yakındaki) bir hurmalık içinde
zannettik. Biz kendisine dogru yürüdügümüzde Rasûlüllâh
(sav) bizdeki bu vaziyeti anladı ve:
“Sizin neyiniz var?” dedi. Biz: “Yâ Rasûlüllâh!
Sabahleyin Deccal'den bahsettin ve onun hakkında öyle
anlattın ki bizler onu yakındaki bir hurmalık içinde
zannettik”, dedik. Rasûlüllâh (sav): “Beni sizin için
korkutan Deccal, bu sizin düsündügünüz Deccal'den
baskadır. Eger o, ben sizin içinizde iken meydana çıkarsa,
ben tek basıma onu yenerim. Eger ben içinizde yok iken
çıkarsa, o zaman herkes kendi nefsini müdafaa etsin. Allâh
da her bir müslüman için benim halifemdir.”1
Süphesiz kıyamet alametlerinden bir çogu görülmüs,
Muhammed Mustafâ (sav) ne haber vermisse
gerçeklesmistir. Her alametin görülmesiyle müslümanların
tasdiki ve imanı daha da artmaktadır. Bu alametlerin her
ortaya çıkısıyla O'nun mucizesi ve peygamberliginin gerçek
oldugu kanıtlanmakta ve müslümanların buna olan imanı
artmaktadır.
)manları nasıl artmasın ki?! Kendisinden çok zaman
sonra olacagını haber verdigi seyler aynen
gerçeklesmektedir. Gerçeklesen bu alametler Rasûlüllâh
1 Müslim, Fiten (18/63-65 Nevevi Serhi).

KIYAMET ALÂMETLER
4
(sav)'in açık bir mucizesidir. Artık bundan sonra, O'nun
peygamberligini kabul etmeyen, süphe duyan veya engel
olan kisilere yazıklar olsun, hem de çok yazıklar olsun!…
Kıyametin alametlerinin ortaya çıkmasında süphe
veya inkar duyan bazı yazarların bulundugu günümüzde
böyle arastırmanın yapılması daha da önem
kazanmaktadır.
)ste bu sebeplerden ötürü, delillerini Kur'ân ve sahih
hadislerden alarak, kıyametin küçük ve büyük alametlerini
içeren bir arastırma yapmaya karar verdim. Bu arastırmayı
yapmak pek kolay degildi. Çünkü arastırmamız dagınık
haldeki hadisleri toplayarak, onların saglamlık derecelerini
bulmamızı gerektiriyordu.
Bazı alimler kıyametin alametleri ile ilgili kitap
yazmıslardır. Fakat pek azı hariç onlardan çogu, bu konuda
gelen hadisleri sahih ve zayıf ayırımı yapmadan
topladıkları için bu durum meseleyi anlamayı ve dogruyu
yanlıstan ayırmayı zorlastırıyordu. Aynı sekilde bu
hadislere bir izah yapılmadıgından isimiz zorlasıyordu.
Önümüze bir çok hadisi toplayarak bu konuda bizim
çalısmamızı kolaylastırdıkları için yine de Allâh onlardan
razı olsun.
Bu kitaplardan bazıları sunlardır:
A.NABLUS
5
1. “el-Fiten”. Yazan: Nuaym bin Hammad el-Huzaî (ö:
228 h.)
2. “en-Nihâye” veya “el-Fiten ve'l-Melâhim”. Yazan:
)bn Kesir (ö: 774 h.)
3. “el-)sâ'ah li-Esrâti's-Sâat”. Yazan: Serif Muhammed
bin Rasul el-Hüseynî el-Berzencî (ö: 1103 h.)
4. “el-)zâ'ah li-mâ Kâne ve mâ Yekûnu Beyne Yedeyi's-
Sâat”. Yazan: Muhammed Sıddîk Hasan el-Kanucî (ö: 1307
h.)
5. “)thâfü'l-Cemâ'ah bi-mâ Câe fi'l-Fiten ve'l-Melâhim
ve Esrâtu's-Sâat”. Yazan: Hamûd bin Abdullâh et-Tuvecrî
en-Necdî. (Kendisi su an hayatta)
Ben, benden önce yasamıs bu alimlerin kitaplarından
çok yararlandım ve bu arastırmayı yaparken kendime bir
yol çizdim ve bu yol üzerinde yürüdüm. O da, kıyamet
alametleri olarak ancak Rasûlüllâh (sav)'in açıkça veya
kapalı olarak belirttigi alametleri anlatmak oldu. Yine bu
alametlerin sahih veya hasen hadis olmasına dikkat ettim.
Bunu yaparken de bu hadisleri sahihleyen veya zayıflayan
alimlerin sözlerinden hareket ettim ve konu fazla uzamasın
diye her alamet için bütün sahih hadisleri nakletmedim.
Sadece o alametin, kıyamet alameti oldugunu ispat eden
birkaç hadisini aldım.

KIYAMET ALÂMETLER
6
Ayrıca her alamet için delillerde geçen bilinmeyen
kelimelerinin mânâlarını ve yer isimlerini açıkladım. Yine
bu alametlerle alakası olan hadis-i seriflerden ve alimlerin
görüslerinden alıntılar yaparak, her alameti kısaca
açıklamaya çalıstım. Bunun yanında arastırmamda, bu
alametleri kabul etmeyenlere veya mânâsını çarpıtarak
yanlıs yorumlayanlara da bir cevap verdim. Kıyamet
alametlerinin gaybî seyler oldugunu ve gayba iman
etmenin de farz oldugunu belirttim. Onu inkâr etmenin
veya herbir alametin hayrı ve serri sembolik olarak ifade
ettigini kabul etmenin caiz olmadıgını açıkladım.
Kıyamet alametlerinin çogu âhad hadislerle bize
ulasmıstır. Bu nedenle arastırmanın baslarında, âhad
hadislerin itikadî meselelerde geçerli delil oldugunu kabul
etmeyenlere bir cevap olarak, âhad hadislerin hüccet
oldugunu beyan eden bir bölüm açtım.
Aynı zamanda bu kitap, Allâh'a ve ahiret gününe
imana davettir. Yine bu kitap, kendi arzusuna göre
konusmayan, sadece kendisine vahyedileni konusan, dogru
sözlü ve söyledigi söz kabul edilen Rasûlüllâh (sav)'i
tasdiktir. Allâh'ın salât ve selâmı O'na, ailesine ve ashâbına
olsun.
Yine bu kitap, ölümden sonra olacaklara hazırlık
yapmaya davettir. Evet, kıyamet yaklasmıs, bir çok
A.NABLUS
7
alametleri simdiden görülmeye baslamıstır. Eger büyük
alametler ortaya çıkarsa, hepsi ipi kopan boncukların tek
tek birbiri ardına döküldükleri gibi dökülürler. Günes
batıdan dogar; tevbe kapısı kapanır; yapılan ameller kabul
edilmez. Bundan sonra artık ne imanın, ne de tevbenin
faydası olmaz: “Rabbinin bazı alametleri geldigi gün, önceden
inanmamıs ya da imanında bir hayır kazanmamıs kimseye imanı
bir fayda saglamaz.” (En''âm: 158)
)ste o gün: “1nsanın yapıp ettiklerini hatırlayacagı, görene
cehennem açık bir sekilde gösterildigi zaman; azana ve dünya
hayatını ahirete tercih edene, süphesiz cehennem tek barınaktır.
Rabbi'nin makamından korkan ve nefsini kötü arzularından
uzaklastıran için ise süphesiz cennet yegâne barınaktır.” (Naziat:
35-41)
Büyük arsın Rabbi olan Yüce Allâh'tan bizleri o
günün dehsetinden emin kılmasını ve kendi gölgesinden
baska hiçbir gölgenin bulunmadıgı o günde bizleri
gölgesinde barındırmasını dilerim.
Arastırmanın Planı:
Bu arastırma önsöz, giris ve iki kısım ve sonuçtan
olusmaktadır. Önsözde konunun önemi ve arastırmanın
planı anlatılmaktadır. Giris bölümü ise asagıdaki
arastırmalardan olusmaktadır:

KIYAMET ALÂMETLER
8
1. Arastırma: Bu arastırmada ahiret gününe imanın
önemi ve bunun kisi ve toplum üzerindeki etkisinden
bahsettim.
2. Arastırma: Ahiret günü, Kur'an'da sık sık ve
degisik isimlerle geçtigi için önem kazanmaktadır. Bu
bölümde ahiret gününün isimlerini Kur'an'dan delilleriyle
anlattım.
3. Arastırma: Bu arastırmada âhad hadislerin itikadda
ve diger konularda delil oldugundan bahsettim. Eger hadis
sahih olursa ona iman etmenin vacib oldugunu belirttim.
Bu bölüm itikad konusunda âhad hadisleri kabul
etmeyenlere bir cevap oldugu için önem kazanmaktadır.
Çünkü bu anlayıs dinde sonradan çıkmıs bir bid'attir ve
delili yoktur. Bende buna yüzlerce sahih hadisle cevap
verilebilecegini bu kısımda açıkladım.
4. Arastırma: Bu arastırmada Rasulullâh (sav)'in
geçmiste olan ve kıyamete kadar olacak olaylara dair
ümmetini haberdar ettigini ve bunların içinde de en büyük
payın kıyamet alametleri oldugunu anlattım. Bu yüzden
kıyametin alametleri ile ilgili çok sayıda hadis degisik
lafızlarla rivayet edilmistir.
5. Arastırma: Bu arastırmada kıyametin ne zaman
olacagından bahsettim. Onun vaktinin Allâh katında gizli
A.NABLUS
9
oldugunu delilleriyle anlattım. Daha sonra, “Rasulullah
(sav) kıyametin ne zaman olacagını biliyordu” diyenlere
cevap verdim. Yine aynı sekilde bu dünyanın sonunun ne
zaman olacagını söyleyenlere, bunun Kur'ân ve sünnete
ters oldugunu açıklayarak cevap verdim. Bu sekilde
konusanlara delil olarak alimlerin sözlerinden örnekler
getirdim.
6. Arastırma: Bu arastırmada kıyametin yaklastıgını
anlattım. Çünkü dünyanın kurulmasından bu yana geçen
zamana göre, sonunun gelmesine daha az kalmıstır.
Birinci kısım ise üç bölümden olusmaktadır:
1. Bölüm: Bu bölümde “kıyamet” ve “alamet”
kelimelerinin lugat ve konu manasını, anlattım. Bu
açıklamadan dolayı kıyametin üç anlama geldigini
belirttim:
a. Küçük kıyamet
b. Orta kıyamet
c. Büyük kıyamet
2. Bölüm: Bu bölümde kıyametin alametlerinin
kısımlarını anlattım. Onlar da iki kısımdır:
a. Küçük alametler

KIYAMET ALÂMETLER
10
b. Büyük alametler
Her kısımda ne oldugunu anlattım. Ayrıca bazı
alimlerin bu alametleri ortaya çıkıs sekline göre üç kısma
ayırdıklarını da açıkladım. Onlara göre kıyametin
alametleri söyledir:
a. Ortaya çıkanlar ve bitenler
b. Ortaya çıkanlar ve çıkmaya devam edenler
c. Simdiye kadar henüz görülmeyenler.
3. Bölüm: Bu bölümde kıyametin küçük alametlerini
anlattım. Onlar sunlardır:
1- Rasûlüllâh (sav)'in gönderilmesi
2- Rasûlüllâh (sav)'in vefat etmesi
3- Kudüs'ün fethi
4- Taun (veba) hastalıgı
5- Malın çogalması ve sadaka verilecek kisinin
bulunmaması
6- Fitnelerin ortaya çıkması
7- Peygamberlik iddiasında bulunanların ortaya
A.NABLUS
11
çıkması
8- Güvenligin artması
9- Hicaz'da atesin çıkması
10- Türkler ile savas
11- Acemler ile savas
12- Emanetin kaybolması
13- )lmin kalkması, cahilligin artması
14- Zalim idarecilerin koruma ve yardımcılarının
çogalması
15- Zinanın çogalması
16- Faizin çogalması
17- Çalgı aletlerinin çıkması ve helal sayılması
18- )çkinin çogalması ve helal sayılması
19- Camilerin süslenmesi ve bununla ögünülmesi
20- Binaların yükseltilmesi
21- Kölenin efendisini dogurması

KIYAMET ALÂMETLER
12
22- Adam öldürmenin çogalması
23- Zamanın kısalması
24- Alıs-veris merkezlerinin birbirine yakın olması
25- Bu ümmet içinde sirk kosanların görülmesi
26- Kötülügün artması, akraba ziyaretinin kesilmesi,
kötü komsuluk
27- Yaslıların gençlere benzemesi
28- Cimriligin çogalması
29- Ticaretin büyümesi
30- Depremlerin çogalması
31- Yerin dibine batanların, sekli degisenlerin, atılıp
fırlatılanların olması
32- )hlâslı insanların azalması
33- Düsük dereceli insanların yüksek makamlara
gelmesi
34- Sadece tanıdık insanlara selam verilmesi
35- )limsiz kisilerden fetva alınması
A.NABLUS
13
36- Örtülü çıplaklıgın görülmesi
37- Mü'min kisinin gece gördügü rüyasının gündüz
gerçeklesmesi
38- Yazının çogalması
39- )slam'ın tesvik ettigi sünnetlere özen
gösterilmemesi
40- Aksam görülen hilâlin gökte kalma süresinin
uzaması
41- Yalanın artması ve aktarılan haberlerin dogru
çıkmaması
42- Yalancı sahitligin çogalması, dogrunun gizlenmesi
43- Kadınların çogalması, erkeklerin azalması
44- Ani ölümün çogalması
45- )nsanların sadece kendi nefislerini düsünmeleri
46- Arap yarımadasının sulak ve yesil hale dönmesi
47- Yagmurun artması, ürünün azalması
48- Fırat nehrinin zayıflaması ve oradan altın bir
dagın çıkması
KIYAMET ALÂMETLER
14
49- Hayvanların ve esyaların insanlarla konusması
50- Belâlardan dolayı bir an önce ölüp kurtulmak
istemek
51- Rumlar'ın çogalması ve müslümanlarla
savasmaları
52- )stanbul'un fethi
53- Kahtanlı'nın çıkması
54- Yahudilerle savas
55- Medine'nin kötü kisileri içinden çıkarttıktan sonra
harap olması
56- Mü'minlerin ruhunu alacak olan rüzgârın çıkması
57- Mekke'nin degerinin kalkması ve Kâbe'nin
yıkılması
2. Kısımda ise kıyametin büyük alametlerini anlattım.
Bu kısım bir giris ve 9 bölümden olusmaktadır.
Giris bölümü ise 2 kısımdan olusmaktadır. Birincisi:
Büyük alametlerin meydana gelme sırası. )kincisi: Meydana
gelen bu alametlerin birbirini takip etmesi.
A.NABLUS
15
Giris bölümünden sonra gelen 9 bölümün ilkinde
Mehdi'nin çıkmasından bahsettim. Burada Mehdi'nin
isminden, seklinden ve çıkacagı yerden bahsettim. Buna
delil olarak Mehdi'yi veya O'nun seklini açıklayan hadisleri
anlattım. Bunlara ilave olarak Buhari ve Müslim'de, isminin
geçmemesine ragmen Mehdi'nin seklinden bahseden
hadisleri de aktardım. Daha sonra Mehdi'den bahseden
mütevatir hadisler hakkında alimlerin görüslerini aktardım.
Bu konuda yazılan kitapları yazarlarının ismiyle birlikte
belirttim. Buna karsılık Mehdi'nin çıkmasını inkar
edenlerin kim oldugunu, onlara verdigim cevapla birlikte
anlattım.
Daha sonra: “Meryem oglu 1sa'dan baska Mehdi yoktur”
hadisinin ne mânâya geldigini açıkladım ve bu hadisin
Mehdi'nin çıkmasını kabul etmeyenlerin geçerli delili
olamayacagını belirttim.
kinci bölümde ise Mesih Deccal'den bahsettim,
“Mesih” ve “Deccal” kelimelerinin ne mânâya geldigini
açıkladım. Sonra Deccal'in seklini anlattım ve bununla ilgili
hadisleri aktardım. Sonra Deccal'in hayatını anlattım. Su an
yasıyor mu? Yoksa yasamıyor mu? Bundan bahsettim. Bu
konuyla ilgisi olan )bn Sayyad hadisinden bahsettim.
Rasûlüllâh (sav)'in onunla imtihan edilmesinden, onun
Deccal'e benzemesinden ve ölümünden bahsettim. Sonra
alimlerin onun hakkında: “O Mesih Deccal mi? Yoksa degil
KIYAMET ALÂMETLER
16
mi?” diye anlasmazlıga düsmelerinden bahsettim. Bu
konuda öncelikle Sahabe'nin görüsünü ve bununla ilgili
hadisleri anlattım. Daha sonra alimlerin )bn Sayyad
hakkındaki sözlerini aktardım. “1bn Sayyad bazı insanların
kafalarından uydurdugu bir hurafedir” diyenlere cevap verdim
ve onun hurafe olmadıgını gerçekten yasamıs oldugunu
sahih hadislerden deliller getirerek açıkladım.
Sonra Deccal'in nereden çıkacagını, Mekke ve Medine
dısında bütün yerlere girecegini anlattım. Sonra Deccal'e
kimlerin uyacagını ve O'nun imtihanını anlattım. Daha
sonra Deccal'in çıkmasını kabul etmeyenlere cevap verdim.
O'na verilen harikulade özelliklerin gerçek oldugunu
açıkladım. Buna karsı nasıl korunulacagını, müslüman
birisinin bu büyük imtihanı basarması için ne ile
silahlanacagını anlattım.
Daha sonra Deccal'in isminin Kur'ân'da açıkça
geçmemesinin hikmetini açıkladım. Sonra Deccal'in
sonunun nasıl olacagını ve imtihanın nasıl bitecegini
anlatarak bu bölüme son verdim.
Üçüncü bölümde ise, )sa (as)'ın inmesinden ve O'nun
iyilik ve adalet ile hükmeden bir imam olacagından
bahsettiim. Sonra O'nun nereye ve ne sekilde ineceginden
bahsettim. Sonra )sâ (as)'ın inmesini mütevatir hadislerle
kabul eden alimlerin görüslerini aktardım. Hatta onlardan
A.NABLUS
17
bir kısmının )sa (as)'ın inmesini kabul etmenin Ehl-i Sünnet
ve Cemaat'in itikadından oldugunu söyledigini anlattım.
Daha sonra )sa (as)'ın inisinin kıyametin yaklastıgını
gösterdigini Kur'ân ve Sünnet'ten delillerle anlattım. Bunun
için öncelikle O'nun inisine delil olan Kur'ân'daki
ayetlerden basladım. Bu konuda tefsircilerin görüslerini
aktardım. )kinci olarak O'nun inisine delil olan hadisleri
aktardım ve bu hadislerin inkarının caiz olmadıgı
mütevatir hadisler oldugunu ve bu hadislere inanmanın
vacib oldugunu açıkladım.
Daha sonra diger peygamberlerden ayrı olarak sadece
)sa (as)'ın indirilmesinin hikmetini açıkladım. Özellikle
O'nun )slâm seriatini kaldırmak degil, devam ettirmek için
gönderildigini delilleriyle açıkladım. O'nun çagının barıs ve
huzur çagı olacagını, gökten bereketin yagıp yerden de
mahsulün çıkacagını anlattım. Son olarak da O'nun
yeryüzünde ne kadar kalacagını ve vefatını anlattım.
Dördüncü bölümde ise Ye'cüc ve Me'cüc'ü anlattım.
Konuya öncelikle “Ye'cüc” ve “Me'cüc” kelimesinin ne
anlama geldigini açıklayarak basladım. Sonra onların
soylarını ve Adem (as)'ın zürriyyetinden oldugunu
anlattım. Sonra onların sekillerinden ve yeryüzüne nasıl
çıkacaklarından bahsettim. Bununla birlikte Kur'ân'da ve
hadislerde onların kıyamete yakın çıkacagına dair delilleri
KIYAMET ALÂMETLER
18
aktardım. Sonra onların “sedd”inden bahsettim ve bu
seddin henüz delinmediginin anlasıldıgını açıkladım.
Ayrıca: “Bu sed delinmistir. Ye'cüc ve Me'cüc oradan çıkmıstır.
Onlar hicri 7. asırda görülen Tatarlar'dır” diyenlerin bu
sözlerine cevap verdim.
Besinci bölümde ise olacak üç büyük çöküntüden
bahsettiim. Bu çöküntülerin birisi yeryüzünün dogusunda,
birisi batısında, digeri de Arap yarımadasında olacaktır.
Konuya çöküntünün ne anlama geldigini açıklayarak
basladım. Bu üç büyük çöküntünün kıyametin büyük
alametlerinden oldugunu ve su ana kadar
gerçeklesmedigini anlattım. Ancak simdiye kadar geçmis
zamanda olan çöküntüler küçük çöküntüdür ve bunları
kıyametin küçük alametleri bölümünde açıkladık.
Altıncı bölümde ise yeryüzünü saracak olan
“Duman”dan bahsettim. Öncelikle buna delil olan
Kur'ân'daki ayetleri aktardım. Alimlerin bu duman
hakkında: “Oldu mu? Olacak mı?” seklindeki görüslerine yer
verdim. Sonra dogru olan görüsü belirttim. Daha sonra bu
konuyla ilgili sahih hadislerden deliller aktardım.
Yedinci bölümde ise günesin batıdan dogmasını
anlattım. )lk olarak buna delil olan Kur'ân'daki âyetleri ve
tefsircilerin görüslerini açıkladım. Sonra hadislerden
deliller getirdim. Daha sonra, Ebû Zerr (ra)'dan gelen
A.NABLUS
19
“günesin secde etmesi” hadisini delil alarak bu konuyu
kabul etmeyen Muhammed Resid Rıza'nın görüsünü
aktardım. Bunun günesin batıdan dogduktan sonra
olacagını ve bundan sonra imanın ve tevbenin kabul
edilmeyecegini, yapılan amellerin son bulacagını açıkladım.
Bunun haricinde söz söyleyenlere sahih hadislerle cevap
verdim.
Sekizinci bölümde ise Dâbbetü'l-Arz'ın çıkmasını
anlattım. Bununla ilgili olarak önce Kur'ân'daki, sonra da
hadislerdeki delilleri aktardım. Sonra bu hayvanın nereden
çıkacagını anlattım. Sonra bu hayvanın seklinin nasıl
olacagına dair alimlerin sözlerini en dogru olan görüsle
beraber aktardım. Sonra bu hayvanın çıktıgında ne
yapacagını anlattım.
Dokuzuncu bölümde ise, insanları bir meydanda
toplayacak olan atesi anlattım. Bu atesin nereden çıkacagını
ve insanları nasıl toplayacagını delilleriyle açıkladım. Sonra
insanların toplanacagı o meydandan bahsettim. Sonra Sam
diyarının üstünlügü ve orada oturmaya tesvik eden
hadisleri aktardım. Bu meydanın Sam diyarında olmasını
kabul etmeyenlere cevap verdim. Sonra hadislerde geçen
bu toplanmanın kıyametten önce dünyada olacagını ve
alimlerin bu konudaki farklı görüslerini en dogru olanıyla
beraber açıkladım.
KIYAMET ALÂMETLER
20
Sonuç bölümünde ise bu arastırmada ulastıgım
önemli neticeleri açıkladım.
Bu arastırmada bana olan yüce yardımından dolayı,
baslangıçta ve sonuçta, açıktan ve gizli olarak Allâh'a
hamdederim ve basarımı artırmasını dilerim.
Bu arastırmanın her yönden tamam oldugunu iddia
edemem, mükemmel olan Allâh (cc)'dir. Eksiklik ise
insanın kendisindendir. Fakat bu arastırmayı yaparken
elimden geldigi kadar güç harcadım. Eger basarıya
ulastıysam bu Allâh'ın yardımıyladır. Eger hata ettiysem
Allâh beni affetsin. Benim dostum ve yardımcım O'dur.
“Senin izzet sahibi Rabb'in, onların isnad etmekte
oldukları vasıflardan yücedir, münezzehtir. Gönderilen bütün
peygamberlere selâm olsun. Âlemlerin Rabbi olan Allâh'a hamd
olsun.”
Allâh'ın salât ve selâmı muttakilerin imamı
Muhammed'in, ailesinin, sahâbesinin ve kıyamete kadar
onlara uyanların üzerine olsun.
A.NABLUS
21
KIYAMET ALÂMETLER
22
G R S
Bu bölüm asagıdaki kısımları içermektedir:
1- Ahiret gününe imanın önemi ve bunun insan
üzerindeki etkisi
2- Kıyamet gününün isimleri
3- Âhad hadislerin akidede delil olması
4- Rasûlüllâh (sav)'in gelecekte olacak seylerden
haber vermesi
5- Kıyametin ne zaman kopacagı
6-Kıyametin vaktinin yaklasması
A.NABLUS
23
KIYAMET ALÂMETLER
24
1. AHRET GÜNÜNE MANIN ÖNEM VE
BUNUN NSAN ÜZERNDEK ETKS
manın altı sartından birisi de ahiret gününe
imandır ve bu )slâm'ın temellerinden biridir.
Çünkü Allâh'ın birligine iman, ahirette tekrar dirilmeye
imanı gerektirir. Ahiret gününe ve onun baslangıcı olan
alâmetlere inanmak insan aklının düsünemeyecegi
seylerdir. Bunlar ancak vahiy yoluyla gelen delillerle
bilinir. Bu yüzden biz, dehset dolu bu güne imanı
Kur'ân'da çogunlukla Allâh'a imanla birlikte zikredilmis
olarak görürüz: “1yilik, yüzlerinizi dogu ve batı tarafına
çevirmeniz degildir. Asıl iyilik, o kimsenin yaptıgıdır ki, Allâh'a
ve ahiret gününe inanır.” (Bakara: 177) Yine baska bir âyette
söyle buyurmaktadır: “1ste bu, Allâh'a ve ahiret gününe
inananlara verilen ögüttür.” (Talak: 2). Bunun gibi daha
baska âyetler vardır. Yine Kur'ân'ın her sayfasına
baktıgımızda ya ahiret gününden bahseden ya da o günde
olacak olan iyilik veya azabı anlatan bir âyete rastlarız.
)slâm düsüncesindeki hayat sadece bu kısa
dünyadaki yasantı veya insanın oradaki kısa ömrü degildir.
Bilakis )slâm düsüncesindeki hayat zaman olarak ebediyete
kadar uzayan bir hayattır. Mekan olarak da genisligi gökler
)
A.NABLUS
25
ve yer kadar olan bir cennet ya da yeryüzünde binlerce
yıldan beri yasayan nesilleri alacak kadar genis bir atestir.1
Nitekim Allâh Teâlâ söyle buyurmaktadır: “Rabb'inizden bir
magfirete; Allâh'a ve peygamberlerine inananlar için hazırlanmıs
olup genisligi gökle yerin genisligi kadar olan cennete kosun.”
(Hadid: 21) Bir baska âyette söyle buyurmaktadır: “O gün
cehenneme: “Doldun mu?” deriz. O da: “Daha var mı?” der.”
(Kâf: 30)
Bundan dolayı gerçek mânâda insanı hayır islemeye
yönlendiren Allâh'a ve ahiret gününe ve o günde olacak
olan iyilik ve azaba iman etmesidir. Yoksa hiçbir beseri
kanun Allâh'a ve ahiret gününe olan iman gibi insanı
dogru yola getiremez. Bu yüzden Allâh'a ve ahiret gününe
inanan insanın yasantısı ile, bunlara inanmayan insanın
yasantısı arasında çok büyük fark vardır. Allâh'a ve ahiret
gününe inanan, bu dünyanın ahiretin tarlası oldugunu bilir.
Yine salih amellerin de ahiretin azıgı oldugunu bilir, Allâh
Teâlâ söyle buyuruyor: “Ne hayır islerseniz Allâh onu bilir.
(Ey mü'minler! Ahiret için) azık edinin. Bilin ki azıgın en
hayırlısı takvadır.” (Bakara: 197)
Sahâbe'den Umeyr b. Humam2 söyle demistir:
1 Bkz. “Fi Zilâli'l-Kur'ân'da Kıyamet Sahneleri” (s: 3-4).
2 Umeyr b. Humam b. Cumuh b. Zeyd el-Ensarî. Bedir savasında sehid olmustur.
Rasûlüllâh (sav): “Genisligi gökler ve yer kadar olan cennete kosun” dediginde elindeki
hurmaları fırlatıp: “Püf! Püf!” diyen sahabi O'dur. Bunun üzerine Rasûlüllâh (sav): “Püf!
Püf! Demene sebep nedir?” dedi. Umeyr: “Yok ya Rasûlüllâh, sadece onun ehlinden
KIYAMET ALÂMETLER
26
Azıksız olarak Allâh'a kostuk
Takvaya ve ahiret ameline
Allâh yolunda cihad üzre sabretmeye
Her azık tükenmeye mahkûmdur.
Takva, iyilik ve resâddan gayrı.1
Bu siirdeki insanın haliyle, hem Allâh'a hem de ahiret
gününde olacaklara inanmayan insanın hali arasında çok
büyük bir fark vardır. “Ahirete inanan gökteki teraziye
göre amel eder, yerdeki teraziye göre degil.”2 Onun bu
hayatta güzel bir yasantısı vardır. Onu degismez bir hal
üzerinde, genis düsünen, imanı kuvvetli, zorluklara
katlanan sabırlı birisi olarak görürüz. Daima hayır ve ecri
ister. O bilir ki Allâh katındaki ecir daha hayırlı ve
sonsuzdur.
Nitekim Sahih-i Müslim'de Suheyb (ra)'dan rivayet
edilen hadiste Rasûlüllâh (sav) söyle buyurmaktadır:
“Mü'minin isine sasılır. Her isi hayırdır. Bu hal mü'minden
olmak için” dedi. Rasûlüllâh (sav): “Sen cennet ehlindensin” dedi. Umeyr: “Hayatta
kalıp su hurmaları yemek için geçirecegim vakit benim için çok uzun bir zaman olur”
dedi. Sonra hurmaları attı, ölünceye kadar savastı. Bkz. Müslim, mara (13/45-46 Nevevi
Serhi); Zehebî, “Tecrîdu Esmâi's-Sahâbe” (1/422); Gazalî, “Fıkhu's-Sîre”, Tahkik:
Albânî (s: 243-244).
1 Gazali, Fıkhu's-Sîre (224).
2 Bkz: “Fizilâli'l-Kur'ân'da Kıyamet Sahneleri” (s: 20)
A.NABLUS
27
baskasında yoktur. Eger onun basına iyi bir sey gelse
sükreder. Bu onun için hayırlıdır. Eger onun basına kötü bir
sey gelse sabreder. Bu da onun için hayırlıdır.”1
)nsanın hayrı sadece kendisine olmaz. Bilakis yaptıgı
iyilik hayvanlara kadar uzanır. Aynı Ömer b. Hattab
(ra)'dan rivayet edilen onun su meshur sözünde oldugu
gibi: “Eger Irak'ta bir katırın ayagı kayıp tökezlese, sanırım
Allâh: “Ey 'Ömer niye onun yolunu düzgün yapmadın”
diye bana sorar.”2
)ste bu suur Allâh'a ve ahiret gününe imanın eseridir,
isin sonucunu düsünmektir. Göklerin, yerin ve dagların
yüklenmekten çekindigi ama insanın üzerine aldıgı o
büyük emanettir. Emanet ister küçük olsun ister büyük,
hesabı sorulur. Eger hayırsa hayır, kötü ise kötü olur:
“Herkesin, iyilik olarak yaptıklarını da kötülük olarak yaptıklarını
da karsısında hazır buldugu günde (insan) isteyecek ki kötülükleri
ile kendisi arasında uzun bir mesafe bulunsun.” (Âli )mrân: 30)
“Kitap ortaya konmustur: Suçluların, onda yazılı olanlardan
korkmus olduklarını görürsün. “Vay halimize!” derler, “Bu nasıl
kitapmıs! Küçük-büyük hiçbir sey bırakmaksızın
(yaptıklarımızın) hepsini sayıp dökmüs!” Böylece yaptıklarını
karsılarında bulmuslardır. Senin Rabbin hiç kimseye
1 Müslim, Zühd (18/125 Nevevi Serhi).
2 Ebû Nuaym su sekilde rivayet etmistir: “Eger Fırat kıyısında bir koyun kaybolup ölse,
sanırım kıyamet günü Allâh onun hesabını bana sorar.” Bkz. Hilyetü'l-Evliyâ ve
Tabakâtü'l-Asfiyâ (1/53).
KIYAMET ALÂMETLER
28
zulmetmez.” (Kehf: 49)
Ama eger Allâh'a ve ahiret gününe inanmayan bir
kisi ise, bu dünyadaki amacına ulasmak için bütün gücüyle
ugrasır, isinin pesinden kostururken yorgunluktan dili
dısarı sarkar. Mal toplamaya karsı asırı hırslıdır. Kendisi
gibi kazanmak isteyen insanlara engel olur. Onun gayesi
dünyadır, dünyayı en büyük gaye ve tasa edinmistir.
Herseyi kendi menfaatine göre ölçer, baskası onu hiç
ilgilendirmez, dönüp bakmaz bile. Eger kendisine bir
faydası olacaksa ancak o zaman onunla ilgilenir. Bu kısa
hayatta ancak oranın sınırları kadar hareket eder ve
ömrünün sonuna kadar yasar. Ve netice olumsuz
sonuçlanır.1 Çünkü o öldükten sonra dirilmenin imkânsız
oldugunu düsünüyordu: “Fakat insan önündekini (kıyameti)
yalanlamak ister. “Kıyamet günü ne zamanmıs?” diye sorar.”
(Kıyamet: 5-6)
)ste bu kapalı, dar cahili görüs, sahiplerini kan döken,
malları çalan ve gasb eden ve yolları kesen insanlar haline
getirmistir. Çünkü bu gibiler öldükten sonra dirilmeye
inanmamaktadır. Allâh Teâlâ Kur'ân'da onların halini söyle
anlatmaktadır: “Onlar, hayat ancak bu dünyadaki hayatımızdan
ibarettir; biz, bir daha da diriltilecek degiliz, demislerdi.”
(En''âm: 29)
1 Bak: “Fi Zilâli'l-Kur'ân'da Kıyamet Sahneleri”, s: 20.
A.NABLUS
29
Yine onlardan birisi söyle demektedir: “Hayat;
rahimlerin dogurdugu, yeryüzünün de onu yuttugudur.”
Asırlar geçer, bu inkârın yerine ondan daha büyügü
gelir. O da “hayat hissedilen bir maddedir” görüsüyle
herseyi inkâr eden kömünist marksist bir düsüncedir ki,
bunlar ne Allâh'a inanırlar ne de ahiret gününe. Hayatın
sadece bir “madde” oldugunu söylerler ve bu maddeden
sonra hiçbir seyin olmadıgını iddia ederler. Çünkü bu
düsüncenin önderi Marx'a göre ilâh diye bir sey yoktur,
hayat da maddedir. Bu yüzden aynı hayvanlar gibi, hayatın
ne anlama geldigini ve ne için yaratıldıklarını
akledemezler. Bilakis bu hayvanlar, eger onların tekrar
oraya toplanmaları gerçeklesecekse, saskın saskın ne
yaptıklarını bilmeden dolasarak yok olup; giderler. Onlar
temel prensiplerinin gücüne sıgınsalar da yine de korku
içindedirler.
Yine bu kesimi insanlar içinde hayata ve yasamaya en
hırslı kisiler olarak görürsün. Çünkü onlar öldükten sonra
dirilmeye inanmazlar. Nitekim Allâh Teâlâ Yahudilerden
kâfir olanlar hakkında söyle buyurmaktadır: “Yemin olsun
ki, sen onları yasamaya karsı insanların en düskünü olarak
bulursun. Putperestlerden her biri de arzular ki, bin sene yasasın.
Oysa yasatılması hiç kimseyi azaptan uzaklastırmaz. Allâh
onların yapmakta olduklarını eksiksiz görür.” (Bakara: 96)
KIYAMET ALÂMETLER
30
Müsrik kisi bu dünyada çok uzun yasamayı
sevdiginden öldükten sonra dirilmeyi istemez. Yahudi ise
yaptıklarından dolayı ahiretteki rezil ve rüsvay olacagını
sahip oldugu ilimden dolayı bildigi için1, bu ve diger
benzerleri insanların en kötüleridir. Bu yüzden dünya
hayatının lezzetini elde etmek için hırs, açgözlülük, tamah,
insanların hakkından gelmek ve servetlerini ellerinden
alarak onları köle gibi çalıstırma duyguları onların arasında
yaygındır. Dolayısıyla onların içinde ahlâk bozuklugu ve
hayvanca yasantı gözükür.
Onlar için korkusuzca ölüme gitmelerine hiçbir engel
olmadıgı halde, üç günlük geçici dünya lezzetlerini elde
etmek için dünya hayatında gördükleri güçlükler,
zorluklar, elem ve acıları büyütürler. Ve yine onlar
ahiretteki azaba dayanamaya-caklarını bildikleri için, bu
dünyadan ayrılmaya cesaret edemezler.
)ste bu yüzden )slâm dini ahirete iman, öldükten
sonra dirilme ve yapılan amellerden hesap verme üzerinde
önemle durmus, Kur'ân'daki âyetlerle bunları en iyi sekilde
açıklayarak inkâr eden müsriklere de karsı çıkmıstır.
Rasûlüllâh (sav)'e söyle demesini emretmistir: “De ki: Hayır!
Rabbime andolsun ki, mutlaka diriltileceksiniz, sonra
yaptıklarınız size haber verilecektir. Bu, Allâh'a göre kolaydır.”
1 bn Kesir Tefsiri (1/184).
A.NABLUS
31
(Tegabun: 7)
Kıyametin nasıl kopacagından, sonrasında muttaki
kullarına va'dettigi iyiliklerden ve asi kullarına hazırladıgı
azaptan bahsetmis ve inkârcıların kalplerindeki süpheyi
yok etmek için onların bakıslarını kat'i delillere çevirmistir.
Öyle ki o gün olacak olayların dehset ve ürküntüsünü
insanların gözlerinin önüne getirmis, bunun neticesinde
tüyleri diken diken olan bedenlerin Hak Din'e ve
Rasûlüllâh (sav)'e tâbi olarak bu dünya hayatında dogru
yöne yönelmelerini istemistir.
Simdi size, ahiret gününden ve dirilmeden süphe
edenlere karsı slâm dininin getirdigi delillerden
bazılarını sunalım:
1- lk Yaratılıs:
Allâh Teâlâ söyle buyuruyor: “Ey insanlar! Eger
yeniden dirilmekten süphede iseniz, sunu bilin ki, biz sizi
topraktan, sonra nutfeden, sonra alakadan, sonra uzuvları
belirsiz, sonra belirlenmis canlı et parçasından yarattık…”
(Hacc: 5)
)nsanı çesitli merhaleler halinde yaratmaya güç
yetiren, onu tekrar diriltmeye güç yetirir. Bilakis mantıksal
olarak tekrar diriltmek, yoktan var etmekten daha kolaydır.
Nitekim Allâh Teâlâ söyle diyor: “Kendi yaratılısını unutarak
KIYAMET ALÂMETLER
32
bize karsı misal getirmeye kalkısıyor ve: “Su çürümüs kemikleri
kim diriltecek?” diyor. De ki: Onları ilk defa yaratmıs olan
diriltecek. Çünkü O, her türlü yaratmayı gayet iyi bilir.” (Yâsîn:
78-79)
2- Dirilmenin gerçeklesecegine dair kâinatta
görülen hissi deliller:
Allâh Teâlâ söyle buyuruyor: “Sen, yeryüzünü kupkuru
ve ölü bir halde görürsün; fakat biz üzerine yagmur
indirdigimizde o, kıpırdanır, kabarır ve her çesitten iç açıcı
bitkiler verir. Çünkü Allâh hakkın kendisidir; O ölüleri diriltir;
yine O, herseye hakkıyla kâdirdir. Kıyamet vakti de gelecektir;
bunda süphe yoktur. Ve Allâh kabirdeki kimseleri diriltip
kaldıracaktır.” (Hacc: 5-7)
Ölü bir arazinin yagmurla canlanarak üzerinde
bitkilerin yesermesi, yoktan yaratan Allâh'ın kıyametten
sonra ölüleri diriltecegine delildir.
3- Allâh'ın yaratmadaki göz kamastırıcı üstünlügü:
Allâh Teâlâ söyle buyuruyor: “Gökleri ve yeri yaratan,
onların benzerlerini yaratmaya kâdir degil midir? Evet, elbette
kâdirdir. O, herseyi hakkıyla bilen yaratıcıdır. Birsey yaratmak
istedigi zaman O'nun yaptıgı “Ol!” demekten ibarettir. Hemen
oluverir.” (Yâsîn: 81-82)
A.NABLUS
33
Göklerin ve yerin büyükügüne ragmen onları
yaratan, onlara göre çok küçük olan insanı elbette tekrar
yaratmaya kâdirdir.
Aynı su âyette buyurdugu gibi: “Elbette göklerin ve
yerin yaratılması, insanların yaratılmasından daha büyük bir
seydir. Fakat insanların çogu bilmezler.” (Gâfir: 57)
KIYAMET ALÂMETLER
34
4- Hevasına uymayan ve sabit fikirden sıyrılan her
bakıs sahibinin, bu kâinatta açıkça gördügü
Allâh'ın yaratma hikmeti:
Herseyi bir hikmetle yaratan Allâh insanları basıbos
bırakmaz, onları bosuna yaratmamıstır. Emir ve uyarılarını
bosuna vermez, yaptıkları amelleri de hesapsız bırakmaz. O
söyle buyurmaktadır: “Sizi sadece bos yere yarattıgımızı ve
sizin gerçekten huzurumuza geri getirilmeyeceginizi mi
sandınız? Mutlak hakim ve hak olan Allâh, çok yücedir.”
(Mü'minun: 115-116) Yine söyle buyurmaktadır: “Biz
gökleri, yeri ve bunlar arasında bulunanları oyun ve eglence
olsun diye yaratmadık. Onları sadece gerçek bir sebeple yarattık.
Fakat onların çogu bilmiyorlar.” (Duhan: 38-39)
Kim bu âlemdeki canlılara bakar da onlardaki düzen
ve uyumu düsünürse, herseyin bir amaç ve gaye ile ortaya
çıktıgını ve hedefine dogru ilerledigini açıkça görür ki, o da
Allâh Teâlâ'nın istedigi program dogrultusunda
olmaktadır.
Bu genis âleme bakıs, -bize Allâh Teâlâ'nın ilminin ve
kudretinin büyüklügü yanında- hikmetinin üstünlügünü
gösterir. O, güçlüler zayıflara haksızlık etsin diye, hiçbir
canlıyı basıbos bırakmamıstır. Yine O, dogru yoldan çıkan
kullarına, bu dünya hayatının arkasında kendilerine uygun
azabı vermeden bos bırakmaz.
A.NABLUS
35
Amellerinde Rabb'lerinin rızasını kazanmak için yer
bırakmayacak sekilde çalısarak temel atanlar, bununla
birlikte ahiret günü Allâh'ın fazlını ve nimetlerini
bulamadan mal ve mülkünü yok yere heba edenleri de
basıbos bırakmayacaktır. Üstelik onların dünya hayatında
zorluklara katlanamamaları, hiçbir gözün görmedigi, hiçbir
kulagın duymadıgı ve hiç kimsenin aklına dahi
getiremedigi cennet nimetlerinin yanında çok önemsiz
kalır.
Eger insanlar, Allâh'ın kâinatta olusturdugu düzeni
ve bunun yüce hikmetini, insana verdigi özen ve ikramı
düsünürlerse, bu düsünce onları ahiret gününe inanmaya
iter. )ste o zaman kendini begenmisligin çirkinligi ve dünya
hayatına sarılma gözükmez. Aksine iyilik, güzellik,
hosgörü ve Allâh'tan sakınma üzerine dostça yardımlasılır
ve tanısılır.
KIYAMET ALÂMETLER
36
A.NABLUS
37
2. KIYAMETN SMLER
ıyametin ve ahiret gününün dikkat çeken
özelliklerinden birisi, onun Kur'ân'da degisik
isimlerle geçmesidir.1 Her isim kıyametin ayrı bir özelligini
belirtmektedir. O isimlerden bazıları sunlardır:
1. es-Sâat: “Kıyamet saati mutlaka gelecektir. Bunda hiç
süphe yoktur.” (Gâfir: 59)
2. Yevmü'l-Ba's: “Andolsun ki siz, Allâh'ın yazısında
hükmedildigi gibi yeniden dirilme gününe kadar kaldınız. 1ste
bugün yeniden dirilme günüdür; fakat siz onu tanımıyordunuz.”
(Rum: 56)
3. Yevmü'd-Din: “Din gününün söz sahibidir.” (Fatiha:
3)
4. Yevmü'l-Hasret: “Sen onları pismanlık ve üzüntü
günü hakkında uyar.” (Meryem: 39)
5. ed-Dâru'l-Âhira: “Ahiret yurduna gelince, iste asıl
yasama odur. Keske bilmis olsalardı!” (Ankebut: 64)
6. Yevmü't-Tenâd: “Ey kavmim! Gerçekten sizin için o
1 bn Kesir, Kıyametin isimlerinin 80'den fazla oldugunu söylemektedir. Bak: “en-
Nihâye/el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/255-256).
K
KIYAMET ALÂMETLER
38
bagrısıp çagrısma gününden korkuyorum.” (Gâfir: 32)
7. Dâru'l-Karâr: “Ey kavmim! Süphesiz bu dünya hayatı,
geçici bir eglencedir. Ama ahiret, gerçekten kalınacak yurttur.”
(Gâfir: 39)
8. Yevmu'l-Fasl: “1ste bu, yalanlamıs oldugunuz hüküm
günüdür.” (Saffât: 21)
9. Yevmu'l-Cem': “Sehirlerin anası (olan Mekke'de) ve
onun çevresinde bulunanları uyarman ve asla süphe olmayan
toplanma günüyle onları korkutman için sana böyle Arapça bir
Kur'ân vahyettik.” (Sûrâ: 7)
10. Yevmu'l-Hisâb: “1ste hesap günü için size va'd
olunan seyler bunlardır.”(Sâd: 53)
11. Yevmu'l-Va'îd: “Sûr'a üfürülür; iste bu, gelecegi
va'dedilen gündür.” (Kâf: 20)
12. Yevmu'l-Hulûd: “Oraya selametle girin. 1ste bu,
ebedi yasamın basladıgı gündür.” (Kâf: 34)
13. Yevmu'l-Hurûc: “O gün insanlar bu sesi gerçekten
isitecekler. 1ste bu, çıkıs günüdür.” (Kâf: 42)
14. el-Vâkı'a: “Kıyamet koptugu zaman” (Vâkı'a: 1)
15. el-Hâkka: “Gerçeklesecek olan; (evet) nedir o
A.NABLUS
39
gerçeklesecek olan? Gerçeklesecek olanın (kıyametin) ne oldugunu
sen nereden bileceksin?” (Hâkka: 1-3)
16. et-Tâmmetu'l-Kübrâ: “Herseyi altüst eden o büyük
felâket geldigi vakit.” (Nâziat: 34)
17. es-Sâhha: “Kulakları sagır eden o ses geldiginde.”
(Abese: 33)
18. el-Ezife: “Yaklasan yaklastı” (Necm: 57)
19. el-Kâri'a1: “Kapı çalan! Nedir o kapı çalan? O kapı
çalanın ne oldugunu bilir misin?” (Kâri'a: 1-3)
1 Bak: “el-Akâidu'l-slâmiyye”, Seyyid Sâbık (261-264).
KIYAMET ALÂMETLER
40
3. ÂHAD HADSLERN
AKDEDE DELL OLMASI
u konunun kıyamet alametleriyle baglantısı
vardır. Çünkü alametlerin çogu âhad hadislerle
gelmistir.1 Bazı kelâmcılar2 ile usulcüler3 âhad hadislerin
akidede delil olamayacagını, ancak âyet ve hadislerin kesin
delil olacagını söylemislerdir. Fakat bu söz kabul edilemez.
Çünkü eger bir hadis ister mütevatir olarak, ister âhad
olarak güvenilir kisilerle saglam yoldan bize ulasırsa kesin
ilim ifade eder ve onunla iman ve amel etmek gerekir. Ehl-i
1 Haber bize ulasma yönünden mütevatir ve âhad olmak üzere iki kısma ayrılır:
1- Mütevatir: Senedinde basından sonuna kadar yalan üzere birlesmeleri imkânsız bir
toplulugun, kendisi gibi bir topluluktan rivayet etmesidir.
2- Âhad: Mütevatirin dısında kalan rivayetlerdir.
Bak: “Takrîbu'n-Nevevî” (2/176 Tedrîbu'r-Râvî beraberinde), “Kavâidu't-tahdîs” (s: 146);
Kâsımî, “Teysiru Mustalahi'l-Hadîs” (s: 18-21) Mahmûd Tahhan.
2 Mutezile mezhebi ve son asırda bu mezhebe uyanlardan Muhammed Abduh, Mahmûd
Seltût, Ahmed Çelebi, Abdulkerim Osmân ve digerleri. Bak: “el-Fark Beyne'l-Fırak” (s:
180); “Fethu'l-Bârî” (13/233); “Kâdi'l-Kudât Abdulcebbâr el-Hemedânî” (s: 88-90)
Abdulkerim Osmân; “Risâletü't-Tevhîd” (s: 202) Muhammed Abduh- Resid Rıza.
Ayrıca bak: “Mevkıfu'l-Mutezile mine's-Sünneti'n-Nebeviyye” (s: 92-93) Ebû Lübâbe
Hüseyin; “el-Mesihiyye: Mukârenetü'l-Edyân” (s: 44) Ahmed Çelebi. Mahmûd Seltût
“Fetevâ”da (s: 62) söyle diyor: “Alimler, âhad hadislerin akidede delil olamayacagında
icma etmislerdir. Bu yüzden gaybî meselelerde o hadisler alınmaz”. Yine O'nun kitabı:
“el-slâm Akidetün ve Seria” (s: 53). Bak: “el-Mesih fi'l-Kur'ân ve't-Tevrat ve'l-ncil”
(s: 539) Abdulkerim el-Hatib.
3 Bak: “Serhu'l-Kevkebi'l-Munîr fi Usûli'l-Fıkh” (2/350-352) Muhammed b. Ahmed b.
Abdulaziz el-Hanbelî.
B
A.NABLUS
41
Sünnet'in hadis alimleri böyle söylemisler ve delil olarak da
Allâh Teâlâ'nın su sözünü almıslardır: “Allâh ve Rasûlü bir
ise hüküm verdigi zaman, inanmıs bir erkek ve kadına o isi kendi
isteklerine göre seçme hakkı yoktur.”(Ahzâb: 36) Yine su âyeti
delil almıslardır: “Allâh'a ve Rasûlü'ne itaat edin.” (Âli )mrân:
32)
)bn Hacer söyle diyor: “Sahâbe ve tâbiînin geri
çevirmeden âhad hadislerle amel ettikleri çok yaygın olarak
bilinmektedir. Öyleyse onların bu hadislerle amel etmeyi
kabul ettikleri hükmü ortaya çıkar.”1
)bn Ebi'l-)z ise söyle diyor: “Ümmet-i Muhammed
kesin ilim ifade eden âhad hadislerle amel etmeyi kabul
etmistir. Âhad hadis, mütevatirin iki bölümünden biridir.
Bu konuda Ehl-i Sünnet alimleri arasında bir anlasmazlık
yoktur.”2
Bir adam )mam Sâfiî'ye bir meseleden sordu. )mam
Sâfiî: “Rasûlüllâh (sav) bu konuda söyle söyle hüküm
vermistir” dedi. Adam: “Senin görüsün nedir?” deyince
)mam Sâfiî söyle dedi: “Subhânellah! Sen beni kendisine
bey'at edilecek birisi olarak mı görüyorsun? Ben sana:
“Rasûlüllâh (sav) böyle hüküm verdi” diyorum, sen bana:
1 “Fethu'l-Bârî” (13/234).
2 “Tahâvi Akidesi Serhi” (s: 399-400).
KIYAMET ALÂMETLER
42
“Senin görüsün nedir?” diyorsun.”1
Yine )mam Sâfiî: “Ne zaman ben Rasûlüllâh (sav)'den
sahih bir hadis rivayet eder de onunla amel etmezsem,
aklımı yitirdigime dair size sahit olurum.”2
O, âhad hadis ile mütevatir hadisi ayırt
etmemektedir. Yine O, itikadî delil ile ameli delili ayırt
etmemektedir. Sadece hepsinde ortak olan sey delilin sahih
olmasıdır.
)mam Ahmed söyle diyor: “Rasûlüllâh (sav)'den iyi
senedle gelen herseyi kabul ederiz. Ama Rasûl'den iyi
senedle geldigini kabul etmedigimiz seyleri geri çeviririz,
reddederiz veya Allâh'a havale ederiz. Allâh Teâlâ söyle
buyuruyor: “Rasûl size ne verdiyse onu alın, size ne
yasakladıysa ondan da sakının.” (Hasr: 7)3
)mam Ahmed bu sözüyle Rasûlüllâh (sav)'den gelen
seyin sahih olmasını sart kosmustur.
)bn Teymiyye ise söyle demistir: “Hadis, eger sahih
olursa hadistir. Müslümanların hepsi onunla amel etmenin
1 “Muhtasar Savâiku'l-Mürsele ala'l-Cehmiyye ve'l-Mu'attıla” (2/350), bn Kayyım.
Ayrıca bak: “er-Risâle” (s: 401) mam Sâfiî; “Tahavî Akidesi Serhi” (s: 399) bn Ebi'l-
z.
2 “Muhtasar Savâik” (2/350).
3 “thâfu'l-Cemâ'a” (1/4)
A.NABLUS
43
vacip oldugunu kabul etmistir.”1
)bn Kayyım ise âhad hadislerin delil olmasını inkâr
edenlere verdigi cevapta söyle diyor: “Bunun benzeri
sahâbenin birbirinden rivayet etmeleridir. Onlardan birisi
Rasûlüllâh (sav)'den hadis rivayet ettiginde bunun kesin
ilim oldugunu biliyorlardı. Hadisi rivayet edene: “Senin
hadisin mütevatir degil, âhad hadistir, kesin ilim ifade
etmez…” demiyorlardı. Onlardan biri digerine Rasûlüllâh
(sav)'den sıfat konusunda hadis rivayet ettiginde onu kabul
ederek alıyor ve o sıfata kesin olarak iman ediyordu. Aynı,
Allâh'ın ahirette görülmesine, O'nun konusmasına, O'nun
kıyamet günü kullarına uzaktan ve yakından duyulan
sesiyle seslenmesine, O'nun her gece dünya semasına
indigine, O'nun gülmesine, O'nun sevindigine, O'nun
gökleri elindeki parmaklarından birinde tutumasına, O'nun
ayagının olduguna iman ettigi gibi.
Kim bu hadisleri Rasûlüllâh (sav)'den duyandan
duyarsa veya adalet sahibi dogru sözlü ve bu hadislerin
içindekilerin dogru olduguna inanan birisinden duyarsa, o
kisi hiçbir süphe ve çeliski içinde olmaz.
Öyle ki belki de onlar bazı ahkâm hadislerinin dogru
olup olmadıgını arastırmıslardır… Onlar sıfat hadislerinin
rivayetlerini arastırmamıslar aksine kendilerine o hadisleri
1 “Mecmû'u'l-Fetâv┠(19/85), bn Teymiyye.
KIYAMET ALÂMETLER
44
haber veren Rasûlüllâh (sav)'den alarak içindeki hükümleri
kabul etmislerdir. Kim hadis ve sünnet konusunda
arastırma yapmıssa bunu çok iyi bilir. Eger bu
anlasılmamıssa biz zaten yüzden fazla konuda bunu
açıkladık.
Bu görüs Rasûlüllâh (sav)'den gelen haberlerin
kesinlik ifade ettigini çürüterek, sahâbe, tâbiîn ve mezhep
imamlarının ittifak ettikleri icmayı ortadan kaldırır. Yine
bunlar sünnete deger vermeyerek saygısızlık eden
Mutezile, Cehmiyye, Sia, Hariciler ile bazı usul ve
fıkıhçılardır.
Yoksa onlardan önce kimsenin bunu söyledigi ne
görülmüs, ne de duyulmustur. Mâlik, Sâfiî, Ebû Hanîfe'nin
talebeleri, Zâhiriler'den Davud ve )bn Hazm âhad
hadislerin kesin ilim ifade ettigini söyleyenlerdendir.”1
Âhad hadislerin delil olmadıgını savunanların aklına
gelen âhad hadisler zan (olasılık) ifade eder süphesine2
gelince, onlar bununla ravilerden birinin hata etmesini,
unutması veya gaflete düsmesinin olabilecegini
kasdetmektedirler. Onlara göre, ahkâm hadislerinde kabul
edilen zan ile amel etmek ittifak ile vacibdir, ama itikadi
1 “Muhtasar Savâik” (2/361-362).
2 Bak: “Vucubu'l-Ahzi bi Hadisi'l-Âhad fi'l-Akide ve'r-Reddi alâ Sübheti'l-Muhâlifîn” (s:
6-7), Albânî.
A.NABLUS
45
meselelerde bu hadisler delil olmaz. Bu görüslerine
Kur'ân'daki zanna uymayı yasaklayan bazı âyetleri delil
olarak getirmektedirler. Mesela su âyet: “Sadece zanna
uyuyorlar. Zan ise hiç süphesiz hakikat bakımından bir sey ifade
etmez.” (Necm: 28)
Onların bu süphelerine söyle cevap verebiliriz: Bu ve
benzeri âyetleri delil olarak getirmeleri kabul edilemez.
Çünkü bu âyetteki zan, iddia ettikleri zann-ı gâlib degil,
süphe, yalan, iftira ve tahmin mânâsında olan zandır. “en-
Nihâye” ve “Lisânu'l-Arab” ve diger sözlüklerde geçtigine
göre: “Zan: Önüne gelen süpheli bir seyi gerçek sayarak
onunla hüküm vermendir.”1
)bn Kesîr ise bu âyetin tefsirinde söyle diyor:
“(Halbuki onların bu hususta hiç bilgileri yoktur) Yani
onların söylediklerini dogrulayan gerçek bir delil yoktur.
Aksine o sözleri yalan, iftira ve çirkin bir inkârdır. (Sadece
zanna uyuyorlar. Zan ise hiç süphesiz hakikat bakımından
birsey ifade etmez) Yani faydası olmayan sey. Hakikatin
yerini asla tutmaz. Müslim'deki hadiste geçtigine göre
Rasûlüllâh (sav) söyle buyurmustur: “Zan yapmayın.
Sözlerin en yalanı zandır.” 2
Süphe ve yalan Allâh'ın kötüledigi zandır ki
1 Bak: “en-Nihâye fî Garîbi'l-Hadis ve'l-Eser” (3/162-163).
2 bn Kesir Tefsiri (7/434). Müslim, el-Birr ve's-Sıla ve'l-Âdâb (16/118 Nevevi Serhi).
KIYAMET ALÂMETLER
46
müsrikleri bu zanlarından dolayı yermektedir. Allâh Teâlâ
su âyette bunu göstermektedir: “Onlar zandan baska bir seye
tâbi olmaz, yalandan baska söz de söylemezler” (En'âm: 116).
Allâh onları zan yapmak ve yalan söylemekle
vasıflandırmaktadır ki o da desteksiz olarak tahmin ve
varsayımda bulunmaktır. Öyleyse tahmin ve varsayım zan
oluyorsa o halde zanna tâbi olan ahkâm hadisleri de
alınmaz.1 Çünkü ahkâm meseleleri süphe ve tahmin
üzerine olusturulmaz.
Ravinin gafleti ve unutması ihtimali söylentisine
gelince, buna âhad hadisin sartlarında cevap vardır. O da,
her ravinin sika olması ve hafızasının saglam olması
sartıdır. Dolayısıyla bu sartlarda hadis sahih oldugundan
ravinin hata yapma süphesi kalmaz. Bununla beraber sika
ve saglam hafızalı bir ravi bilindigine göre gafil olmaz,
yalan da söylemez. Neticede sadece akli bir ihtimalle böyle
birinin söyledigi hadisi reddetmeye gerek kalmaz.
Âhad Hadislerle Amel Edilecegine Dair Deliller:
Âhad hadislerin itikadda delil olarak alınmayacagını
iddia edenlerin sözlerinin yanlıs oldugu anlasıldıktan
sonra, bu hadislerle amel edilecegine dair size Kur'ân ve
Sünnet'ten delilleri sunalım:
1 Bak: “el-Akide fi'llâh” (s: 48-49), Ömer Süleyman Askar.
A.NABLUS
47
Kur'ân'dan Bazı Deliller:
1- Allâh Teâlâ söyle buyuruyor: Mü'minlerin hepsinin
toptan sefere çıkmaları dogru degildir. Onların her kesiminden
bir grup dini ilimlerde genis bilgi elde etmek ve kavimleri
savastan döndüklerinde onları ikaz etmek için geride kalmalıdır.
Umulur ki sakınırlar.” (Tevbe: 122)
Bu âyet müslümanları fıkıh ögrenmeye tesvik
etmektedir. Âyetteki “tâife” kelimesi hem bir kisiyi, hem de
birden fazlasını içerir. )mam Buhari söyle demistir: “Bir kisi
taife olarak isimlendirilir. Allâh Teâlâ söyle buyuruyor:
“Eger mü'minlerden iki taife birbirleriyle savasırlarsa aralarını
düzeltin.” (Hucurat: 9) Eger iki kisi savassaydı yine âyetin
mânâsına dahil olurdu”.1
Öyleyse dini konularda bir kisinin ögrettigi sey kabul
ediliyorsa, bu âhad hadislerle amel edilecegini gösterir.
Dinde fıkıh ögrenmek hem itikadî hem de ameli konuları
içerir. Bilakis öncelikle itikadi konuları ögrenmek daha
önemlidir.2
2- Allâh Teâlâ söyle buyuruyor: “Ey iman edenler! Eger
bir fasık size bir haber getirirse onun dogrulugunu arastırın”
(Hucurat: 6) Baska bir okuyus seklinde söyledir:
1 Buhari, Âhad, (13/231 Fethu'l-Bârî Serhi).
2 Bak: “el-Akidetü fi'llâh” (s: 51)
KIYAMET ALÂMETLER
48
“fetesebbetû: dogrulugunu arastırın” 1 bu âyet, sika
(güvenilir) bir kisinin söyledigi hadisin kesinlik ifade
ettigini ve bunun kabul edilecegine delildir. Bu kisi fâsık
(yalancı) olmadıgı için söyledigi hadisin dogrulugunun
arastırılmasına gerek kalmaz. Eger söyledigi hadis kesin bir
ilim içermeseydi o zaman gerçegini ögreninceye kadar
arastırılması emredilirdi.2
3- Allâh Teâlâ söyle buyuruyor: “Ey iman edenler!
Allâh'a itaat edin. Peygamber'e ve sizden olan idarecilere de itaat
edin. Eger bir hususta anlasmazlıga düserseniz onu Allâh'a ve
Rasûl'e götürün.” (Nisa: 59)
)bn Kayyım söyle demistir: “Müslümanların icma'ına
göre bu âyetteki Rasul'e götürmek, O hayatta iken O'na
danısmaktır. O vefat ettikten sonra O'nun sünnetine
danısmaktır. Eger ki mütevatir ve âhad hadisler kesin bir
ilim ifade etmese bile, onların ortak görüslerine göre
vefatından sonra bu danısma görevi sona ermez.” 3
Hadisten Bazı Deliller:
1- Rasûlüllâh (sav) krallara, devlet baskanlarına ve
kabilelere elçilerini birer birer gönderirdi. )nsanlar da bu
elçilere dindeki ameli ve itikadi meseleleri ögrenmek için
1 Bak: “Tefsiru's-Sevkanî” (5/60).
2 “Vucubu'l-Ahzi bi-Hadîsi'l-Âhâd fi'l-Akide” (s: 7), Albânî.
3 “Muhtasar Savaik” (2/352).
A.NABLUS
49
sorarlardı. Rasûlüllâh (sav) Ebû Ubeyde Âmir b. Cerrâh'ı
Necran'a1, Muaz b. Cebel'i Yemen'e2, Dihye el-Kelbî'yi bir
yazı ile Busra3 emirine göndermistir. Aynı sekilde baska
sahabeleri de degisik yerlere göndermistir.
2- Buhari'nin rivayet ettigine göre Abdullah b. Ömer
(ra) söyle demistir: “)nsanlar Kuba Mescidi'nde sabah
namazını kılarlarken birisi geldi ve: “Bu gece Rasûlüllâh
(sav)'e âyet indi. Bundan sonra Kâbe'ye dogru namaz
kılınacak. Yönünüzü Kâbe'ye çevirin” dedi. Orada Kudüs'e
dogru namaz kılanlar yönlerini Kâbe'ye dogru çevirdiler.”4
Burada: “Bu olay ameli bir hükümdür” denilemez.
Çünkü bu amelin yapılması, gelen haberin saglam oldugu
inancına baglıdır.
3- Hz. Ömer (ra) söyle demistir: “Ensar'dan bir kisi
Rasûlüllâh (sav)'den duymadıgı bir sey olursa ben ona onu
haber verirdim. Eger benim Rasûlüllâh (sav)'den
duymadıgım bir sey olursa o bana onu haber verirdi.”5
Sahâbe'nin bu durumu bize, onların ister ameli olsun,
isterse itikadi olsun dini meselelerde bir tek kisinin
1 Buhari, Âhad (13/232 Fethu'l-Bârî Serhi).
2 Buhari, Zekât, (3/261 Fethu'l-Bârî Serhi)
3 Buhari, Âhad, (13/241 Fethu'l-Bârî Serhi).
4 Buhari, Âhad, (13/232 Fethu'l-Bârî Serhi).
5 Buhari, Âhad, (13/232 Fethu'l-Bârî Serhi).
KIYAMET ALÂMETLER
50
söyledigi hadisi delil olarak aldıklarını gösterir.
4- Abdullah b. Mesud (ra) söyle demistir: “Rasûlüllâh
(sav)'i isittim, söyle diyordu: Bizden hadis dinleyip
ezberleyen ve onu baskalarına anlatan kisinin yüzünü
Allah ak etsin. Belki anlatılan, dinleyenden daha iyi anlar.”1
Bu hadis de âhad hadislerin kabul edilmesinin ameli
konularla sınırlı kalmadıgını hem ameli, hem de itikadi
konuları da içine alacak sekilde kapsamlı oldugunu
gösterir. Öyle ki eger Rasûlüllâh (sav)'den itikadi
konularda gelen âhad hadislere iman etmek vacib
olmasaydı, yukarıdaki hadiste de görüldügü gibi
Rasûlüllâh (sav) kendi sözünün teblig edilmesini
emretmez, bilakis kendisi bunun sadece ameli konularla
sınırlı oldugunu açıklardı.
Görüldügü gibi, “âhad hadisler itikadi meselelerde delil
olarak alınmaz” sözü sonradan çıkmıs dinde aslı olmayan
bid'at bir sözdür. Bu ümmetin selefinden kimse böyle bir
sey söylememis, ne de akıllarına gelmistir. Eger âhad
hadislerin itikadda delil olarak alınmayacagına dair kesin
bir delil olsa idi, bunu hem sahâbe hem de onlardan sonra
gelen selef bilirdi.
Ayrıca bu bid'at söz, Rasûlüllâh (sav)'den âhad
1 Musned-i Ahmed (6/96). mam Ahmed bu hadisi iki sahih senedle rivayet etmistir.
A.NABLUS
51
hadisle bize ulasan yüzlerce sahih hadisin reddedilmesi
inancını da içerir.1
Âhad hadisleri itikadda delil olarak almayanların
Rasûlüllâh (sav)'den bize ulasan bir çok itikadi meseleyi
reddetmeleri gerekir. Onların baslıcaları sunlardır:
1. Rasûlüllâh (sav)'in diger peygamberlere olan
üstünlügü
2. Rasûlüllâh (sav)'in mahser günü büyük sefaati
3. Rasûlüllâh (sav)'in ümmetinden büyük günah
sahiplerine olan sefaati
4. Rasûlüllâh (sav)'in Kur'ân dısındaki bütün
mucizeleri
5. Kur'ân'da anlatılmayan yaratılısın nasıl basladıgı,
meleklerin ve cinlerin özellikleri, cennet ve cehennemin
vasıfları.
6. Kabirde münker ve nekir sorgusu.
7. Kabrin ölüyü sıkıstırması
8. Sırat köprüsü, havz, iki kefeli mizan.
1 Bak: “Vucûbu'l-Ahzi bi-Hadîsi'l-Âhad fi'l-Akide” (s: 5-6), Albânî.
KIYAMET ALÂMETLER
52
9. Allâh Teâlâ'nın anne karnında iken her insanın iyi
mi, yoksa kötü mü olacagını, rızkını ve ecelini yazması.
10. Suyutî'nin “el-Hasâisu'l-Kübr┠kitabında
topladıgı Rasûlüllâh (sav)'in özellikleri. Mesela: Hayatta
iken cennete girmesi, oranın halkını görmesi, muttakiler
için orada neler hazırlandıgı, O'nun cininin müslüman
olması.
11. Asere-i Mübessere'nin kesin cennette olacagı.
12. Büyük günah sahiplerinin ebedi olarak ateste
kalmayacakları
13. Kur'an dısında hadislerde geçen kıyametin, hasrin
ve nesrin nasıl olacagı.
14. Kıyamet alametlerinden olan Mehdi (as)'ın çıkısı,
)sa (as)'ın inmesi, Deccal'in çıkması, günesin batıdan
dogması, Dâbbetü'l-Arz vb. digerleri.
Yukarıdaki bu itikadi meselelerin delilleri onların
dedigi gibi âhad hadislerle gelmemistir, hepsi âhad hadis
degildir. Bilakis bazılarının delili mütevatir hadistir. Fakat
âhad hadislerin delil olarak alınmasını kabul etmeyen bu
insanların ilimlerinin kıtlıgı onların sahih hadislerle gelen
bütün itikadi meseleleri kabul etmemelerine sebep
A.NABLUS
53
olmustur.1
1 Bak: a.g.e. (s: 36-39).
KIYAMET ALÂMETLER
54
4. RASÛLÜLLÂH (SAV)'N GELECEKTE OLACAK
SEYLERDEN HABER VERMES
asûlüllâh (sav)'in kıyamete kadar olacak olan
seyleri haber vermesi, Allâh Teâlâ'nın gelecekte
olacak seyler hakkında O'na verdigi malumatlardandır. Bu
konuda manevi tevatür derecesine ulasmıs bir çok hadis
vardır.1
Bu hadislerden birisi Huzeyfe (ra)'ın rivayet ettigi su
hadistir: “Rasûlüllâh (sav) bize bir hutbe okudu. Bu
hutbesinde kıyamete kadar olacak seylerden hiç birini
bırakmadan anlattı. Onları aklında tutan tuttu, tutmayan
unuttu. Nasıl ki bir adam birini tanıdıktan sonra unutur da
tekrar görünce hatırlarsa, ben de Rasûlüllâh (sav)'in
söyledigi seylerden unuttuklarımı ortaya çıkınca
hatırlıyorum.”2
Yine O söyle demistir: “Rasûlüllâh (sav) bana
kıyamete kadar olacakları anlattı. Ben O'na olacak
herseyden sordum, sadece Medine halkını neyin
1 “Sifa” (1/650), Kâdı yâd.
2 Buhari, Kader, (11/494 Fethu'l-Bârî); Müslim, Fiten ve Esrâtu's-Sâat (18/15 Nevevi
Serhi).
R
A.NABLUS
55
çıkaracagını sormadım.”1
Bu sadece Huzeyfe (ra)'a has olan bir sey degildir.
Rasûlüllâh (sav) kıyamete kadar olmus ve olacakları
sahabeye anlatmak için tam bir gün boyunca hutbe
vermistir.
Ebû Zeyd Amr b. Ahtab el-Ensârî (ra) söyle demistir:
“Rasûlüllâh (sav) bize sabah namazını kıldırdıktan sonra
minbere çıktı, ögleye kadar hutbe verdi ve indi. Namazı
kıldı. Sonra minbere çıktı. Günes batana kadar hutbe verdi.
Bize olmus ve olacak seyleri anlattı. Onları en iyi bilenimiz
en çok ezberleyenimizdir.”2
Huzeyfe b. Yemân (ra) söyle demistir: “Vallahi ben
kıyamete kadar olacak fitneleri insanlar içinde en iyi
bilenim. Rasûlüllâh (sav) bana gizli olarak anlattıgı bu
seyleri baska kimseye anlatmamıstır. Fakat Rasûlüllâh (sav)
fitneleri benim de içinde bulundugum bir mecliste
anlatıyordu. Fitneleri sayarak dedi ki: (Onlardan üç tanesi
neredeyse hiçbir seyin pesini bırakmaz, bazıları yaz rüzgârı
gibidir. Küçügü de vardır, büyügü de.)”
Huzeyfe söyle demistir: “Benden baska o mecliste
1 Müslim, Fiten ve Esrâtu's-Sâat (18/16 Nevevi Serhi)
2 a.g.e. ve yer.
KIYAMET ALÂMETLER
56
bulunan insanların hepsi gitti.”1
Bu sahih deliller Rasûlüllâh (sav)'in, ümmetini
kıyamete kadar olacak ve onları ilgilendiren seylerden
haberdar ettigini gösterir.
Hiç süphe yok ki gayb haberleri içinde en büyük payı
kıyamet alametleri almaktadır. Bu yüzden sahabeden
kıyametle ilgili bir çok hadis degisik lâfızlarla rivayet
edilegelmistir.
1 a.g.e. ve yer.
A.NABLUS
57
5. KIYAMET NE ZAMAN KOPACAK
ur'an-ı Kerim'deki âyetler ve Rasûlüllâh (sav)'in
hadislerinde geçtigi üzere kıyametin ne zaman
kopacagını Allah'tan baska kimse bilemez. Onun ne zaman
olacagını Allah Teâlâ saklamıs, ne bir melege, ne de bir
peygambere bildirmemistir.1 Kıyametin ne zaman
gerçeklesecegini Allah'tan baska kimse bilemez.
Rasûlüllâh (sav) kıyametten ve onun nasıl
olacagından bahseder insanlar da O'na bunun ne zaman
olacagını sorarlardı. O da, bunun gizli oldugunu, ne zaman
olacagını sadece Allah'ın bildigini söylerdi. Yine Kur'an
ayetleri pesi sıra iner, kıyametin ne zaman olacagını
Allah'ın kendinde gizli tuttugunu haber verirdi.
Bu âyetlerden bir tanesi sudur: “Sana kıyameti, ne
zaman gelip çatacagını soruyorlar. De ki: Onun ilmi ancak
Rabbimin katındadır. Onun vaktini O'ndan baskası açıklayamaz.
O göklere de yere de agır gelmistir. Sanki sen onu biliyormussun
gibi sana soruyorlar. De ki: Onun bilgisi ancak Allah'ın
1 Berzenci kitabında Rasûlüllâh (sav)'in kıyametin ne zaman kopacagını bildigini, fakat
haber vermekten yasakladıgını yazmaktadır. Bu, büyük bir yanlıslıktır. Bak: “el-sâ'a li-
Esrâti's-Sâat” (s: 3).
K
KIYAMET ALÂMETLER
58
katındadır; ama insanların çogu bilmezler.” (A'râf: 187)
Bu âyette Allah Teâlâ peygamberi Muhammed (sav)'e
kıyametin bilgisinin sadece Allah katında oldugunu onun
ne zaman ve nasıl olacagını gökte ve yerde kimsenin
bilemeyecegini insanlara haber vermesini emrediyor.
Söyle buyuruyor: “1nsanlar sana kıyametin zamanını
soruyorlar. De ki: Onun bilgisi Allah katındadır.” (Ahzab: 63)
Söyle buyuruyor: “Sana kıyametin vaktini sorarlar: Gelip
çatması ne zamandır? diye. Sen onu nereden bilip bildireceksin!
Onun nihai ilmi yalnız Rabbin'e aittir.” (Naziât: 42-44)
Anlasıldıgına göre onun ne zaman olacagına en son
Allah karar verecek. Nitekim meshur hadiste Cebrail (as)
Rasûlüllâh (sav)'e kıyametin ne zaman olacagını
sordugunda söyle cevap vermisti: “Bu konuda kendisine
sorulan, sorandan daha bilgili degildir.”1 Görüldügü gibi
hem Cebrail (as), hem de Rasûlüllâh (sav) kıyametin ne
zaman gerçeklesecegini bilmemektedir. Yine kıyamete
yakın inmesi büyük alametlerden olan )sa (as) dahi
kıyametin ne zaman olacagını bilmemektedir.
)mam Ahmed, )bn Mace ve Hâkim'in Abdullah b.
Mesud'dan rivayet ettigine göre Rasûlüllâh (sav) söyle
1 Buhari, man, (1/114 Fethu'l-Bârî).
A.NABLUS
59
demistir: “Mirac gecesi )brahim (as), Musa (as) ve )sa (as)
ile karsılastım. Kıyametin ne zaman olacagını
konusuyorlardı. )brahim (as)'a sordular. O: “Ne zaman
olacagını bilmiyorum” dedi. Musa (as)'a sordular. O: “Ne
zaman olacagını bilmiyorum” dedi. )sa (as)'a sordular: “Ne
zaman olacagını Allah'tan baska kimse bilemez. Allah,
Deccal'in çıktıgını bana haber verir. Benim elimde iki uçlu
orak bulunur. Deccal beni görünce, kursunun eridigi gibi
erir veya Allah O'nu öldürür.” dedi.”1
Görüldügü gibi peygamberlerin büyükleri bile
kıyametin ne zaman gerçeklesecegini bilmemektedir.
)mam Müslim, Cabir b. Abdullah (ra)'ın söyle
dedigini rivayet etmistir: “Rasûlüllâh (sav)'i ölmeden bir ay
önce isittim söyle diyordu: Bana kıyametin ne zaman
olacagını mı soruyorsunuz? Onu ancak Allah bilir. Allah'a
yemin ederim ki, geçecek yüz senede yeryüzünde (bugün)
olanlardan hiçbir kimse kalmayacaktır.”2
Bu hadis, Cebrail (as)'ın sorusundan çok sonra belki
Rasûlüllâh (sav)'in kıyametin ne zaman olacagını bilir
ihtimalini ortadan kaldırır.
1 Müsned (5/189 Hadis no: 3556); bn Mace (2/1365); Buseyri “Zevaid”de bu hadis için:
“Senedi sahih, ravileri güvenilirdir” demistir. Hâkim “Mustedrek”te: “Senedi sahihtir,
Buhari ve Müslim onu rivayet etmemistir” demis, Zehebi de O'na katılmıstır. Seyh
Albânî ise bu hadisi “Câmiu's-Sagir'in Zayıfları” kitabında zayıflamaktadır (5/20-21
Hadis no: 4712).
2 Müslim, Fedailu's-Sahâbe, (16/90-91 Nevevi Serhi).
KIYAMET ALÂMETLER
60
)bn Kesir söyle diyor: “Ümmi peygamber, rasullerin
efendisi ve sonuncusu Allah'ın salât ve selâmı O'nun
üzerine olsun, rAhmed peygamberi, savas ve mücadele
peygamberi, diger bütün peygamberlerin sonuncusu olarak
gelmis ve seçilmis, bütün insanların etrafında toplanacagı
peygamber olan ve Buhari'nin Sahih'inde rivayet ettigi
Enes ile Sehl b. Sa'd (ra) hadisine göre: “Kıyamet günü ile
ben, su iki parmak gibi (yakın) gönderildim.”1 buyurup
isaret parmagı ile orta parmagını yanyana getiren
Rasûlüllâh'a dahi Allah Teâlâ kıyametin vakti kendisine
soruldugu zaman onun bilgisini Allah'a havale etmesini
emretmis ve: “De ki: Onun bilgisi ancak Allah katındadır. Fakat
insanların çogu bilmezler” (A'râf: 187) buyurmustur.2
Bunca âyet ve hadisten sonra artık kim; Rasûlüllâh
(sav) kıyametin ne zaman kopacagını biliyor, diyorsa o kisi
cahildir.
)bn Kayyım söyle diyor: “Günümüzde bazı ilim
sahibi oldugunu iddia eden bos kafalı kisiler, Rasûlüllâh
(sav)'in kıyametin ne zaman olacagını bildigi yalanını
yayıyorlar. O'na: Cebrail (as) hadisinde: “Bu konuda
kendisine sorulan, sorandan daha bilgili degildir” dedigi
anlatılınca, hadisin anlamını degistirerek söyle der: “Onun
mânâsı: Ben de sen de bunu biliyoruz, seklindedir.”
1 Buhari, Rikak, (11/347 Fethu'l-Bârî).
2 bn Kesir Tefsiri (3/526).
A.NABLUS
61
Bu en büyük cehalet ve en çirkin tahriftir. Rasûlüllâh
(sav) bedevi oldugunu zannettigi kimseye: “Ben ve sen
kıyameti biliyoruz” demeyi, Allah için, herhalde daha iyi
biliyordu. Ama bu cahil kisi “Süphesiz onun Cebrail
oldugunu biliyordu” demektedir. Rasûlüllâh (sav) ise,
“Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim Cebrail'i bana
geldigi her sekilde tanımıstım. Ancak bu (bedevi) sekil
hariç”1 sözünde dogrudur. Hadisin baska bir ifadesinde:
“Bu defaki dısında Cebrail'i hiç karıstırmamıstım.”
buyuruyor. Hadisin bir ifadesi de söyledir: “O bedeviyi geri
getirin” buyurdu. Gidip aradılarsa da onu bulamadılar.”
Rasûlüllâh (sav) gelen bedevinin Cebrail oldugunu
bir müddet sonra anlamıstı. Nitekim Hz. Ömer (ra) bu
hadiste der ki: “Biraz durdum. Sonra Rasûlüllâh (sav): “Ya
Ömer! Soru soranın kim oldugunu bildin mi?” diye
buyurdu.”2 Konuyu saptıran ise: “Soruyu sorarken hemen
onun Cebrail oldugunu bilmis, ama sahabeye bunu hemen
haber vermemis, biraz geçince haber vermisti” diyor.
Hem hadiste geçen: “Sorulan, sorandan daha iyi bilen
biri degildir” ifadesi, her soran ve sorulanı içine alır.
1 Musned (1/314-315 Hadis no: 374).
2 Müslim, man (1/159 Nevevi Serhi). bn Hacer söyle diyor: “Nesâi'deki, Ebû Ferve
yoluyla gelen: “Bu Cebrail'dir. Dihye el-Kelbî'nin seklinde gelmistir.” rivayetinin ikinci
kısmı hatadır. Çünkü sahabe Dihye'yi tanımaktadır. Kaldı ki Hz. Ömer: “Bizden onu
kimse tanımıyordu” diyor. Muhammed Nasır el-Mervezî “Kitabu'l-man”da Nesâi'nin
benzer rivayetini söyle vermistir: “Bu Cebrail'dir. Size dininizi ögretmek için geldi”.
Diger kalan rivayetlere uydugu için dogru olan rivayet budur.” (Fethu'l-Bârî 1/125).
KIYAMET ALÂMETLER
62
Kıyamet kopması hususunda her soran ve sorulanın
durumu aynıdır.”1
Yine, eger biliyorsa kıyametin alametlerinden
özellikle sorulmadıgı halde haber vermesi anlamsız olurdu.
Bundan daha garibi Suyutî'nin “el-Hâvî”deki
sözüdür. O da insanlar arasında yaygın olan ve kendisine
cevaplaması için sorulan: “Rasûlüllâh (sav) kabrinde bin
sene kalmayacak” hadisine verdigi cevapta önce söyle
demesidir: “Ben buna aslı yoktur, batıldır derim”. Sonra
kendisi bu konuda yazdıgı “el-Kesfu an Mu'cizeti Hâzihi'lÜmmeti'l-
Elf” adlı kitabında söyle diyor: “Bu konuda gelen
bilgilere göre bu ümmetin ömrü bin seneden fazladır ve bu
fazlalık besyüz seneyi geçmez. Çünkü gelen bilgilere göre
dünyanın ömrü yedibin seneden fazladır. Rasûlüllâh (sav)
de altıbininci senenin sonlarına dogru gönderilmistir”.2
Sonra yaptıgı hesaplarla bunun 1500 seneyi dahi
bulmadıgını görüyor ve bu konuda dayandıgı hadisleri
aktarıyor:
Onlardan biri Taberânî'nin “Kebir”de Dahhak bin
Zeml el-Cuhenî'den su rivayetidir: “Ben bir rüya gördüm
ve onu Rasûlüllâh (sav)'e anlattım: “Ya Rasûlüllâh ben ve
1 “el-Menâru'l-Münîf” (s: 81-82). Ayrıca bak: “Mecmû'u'l-Fetâvâ”, bn Teymiyye (4/341-
342).
2 “el-Hâvî li'l-Fetâv┠(2/86), Suyûtî.
A.NABLUS
63
sen yedi basamaklı bir minber üzerinde idik. Sen en üst
basamaktaydın.” Rasûlüllâh (sav) söyle dedi: “Gördügün
yedi katlı minberin anlamı sudur: Dünya 7000 senedir, ben
de son bininci senesindeyim.”1
Bunu Beyhakî'nin “Delâil”de rivayet ettigini
söylemektedir. Süheylî ise hadisin isnadı için zayıf2
demektedir. Fakat )bn Abbas (ra)'a dayandırılarak baska
yollardan sahih olarak rivayet edilmektedir. Bu yüzden
Taberî3 onu sahihlemis ve degisik yollarla desteklemistir.
Sonra Suyutî: “Ben de son bininci senesindeyim”
sözünün su mânâya geldigini açıklamaktadır: “O'nun 6
bininci senenin sonunda gönderildigine uysun diye dinin
büyük bölümü 7 bininci senededir. Eger O 7 bininci senenin
basında gönderilseydi, o son bininci senenin ilk 100 sene
basında olması gereken büyük alametlerden Deccal'in
çıkması, )sa (as)'ın inmesi, günesin batıdan dogması çok
önceden meydana gelecekti. Bunlardan hiçbiri olmadıgına
göre, öyleyse 7 bininci senenin sonuna 300 seneden fazla
kalmıstır.”4
Suyutî'ye ait olan bu sözler açıkça hem Kur'an'a hem
1 “el-Hâvî li'l-Fetâv┠(2/88).
2 “Dünya 7 bin senedir, ben de son bininci senesindeyim” hadisi. Albânî bu hadis için:
“uydurma” demektedir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Zayıfları” (3/160 Hadis no: 3013).
3 Bak: “Tarihu'l-Ümem ve'l-Mülûk” (1/5-10).
4 “el-Hâvî” (2/88).
KIYAMET ALÂMETLER
64
de sahih hadislere ters düsmektedir. Çünkü dünyanın
ömrünü Allah'tan baska kimse bilemez. Eger biz dünyanın
yasını bilseydik, kıyametin ne zaman olacagını da bilirdik.
Ama daha önce geçen âyet ve hadislerden ögrendigimize
göre kıyametin ne zaman olacagını sadece Allah
bilmektedir.
Ayrıca akıl da bunu kabul etmez. Çünkü biz 1500.
hicri yılın basındayız. Ne Deccal çıktı, ne )sa (as) indi.
Suyutî'nin dedigine göre Decal 100. senenin basında
çıkacak, )sa (as) inecek ve onu öldürdükten sonra
yeryüzünde 40 sene kalacak. )nsanlar ise günes batıdan
dogduktan sonra 120 sene yeryüzünde kalacaklar. Sûr'a iki
üfürülüs arasında da 40 olduguna göre hepsi toplam 200
sene ediyor.1 Suyutî'nin sözüne göre eger Deccal bugün
çıksa kıyametin 200 sene sonra kopması gerekir ki o günkü
tarih de hicri 1700. seneler oluyor. Böylece dünyanın ömrü
hakkında gelen hadislerin hepsinin batıl oldugu anlasılır.
)bn Kayyım, hadislerin uydurma olup olmadıgını
bildiren kulları zikrettigi kitabı “el-Menâru'l-Münîf”te
söyle diyor: “Kurallardan birisi de uydurma hadisin
Kur'an'ın kesin ifadesine aykırı olmasıdır. Örnegin:
“Dünyanın ömrü yedi bin senedir. Biz simdi yedinci
bindeyiz.” hadisi gibi. Bu, çok açık bir yalandır. Çünkü eger
1 “el-Hâvî” (2/87).
A.NABLUS
65
bu haber sahih olsaydı, bizim zamanımızdan kıyamete tam
ikiyüz elli sene kaldıgını herkes bilirdi”.1 Çünkü )bn
Kayyım sekizinci hicri yılda yasamıstı ve bu sözü o zaman
söyledi. O'nun bu sözünün üzerinden altıyüz elli iki sene
geçti, ama dünya hâlâ yok olmadı.
)bn Kesir ise söyle diyor: “)srailiyyat ve Ehl-i Kitab'ın,
baslangıçtan günümüze binlerce sene ve ikiyüz sene
geçtigine dair haberlerini birçok alim yalanlamıs ve
bunların yanlıs oldugunu söylemistir. Ama onlar bunun
dogru ve kesin oldugunu iddia ederek su hadisi
savunuyorlar: “Dünyanın ömrü ahiret cumalarından bir
cumadır.” Bu hadisin senedi yoktur. Aynı sekilde
kıyametin ne zaman olacagına dair gelen hadislerin hepsi
uydurmadır, aslı yoktur.”2
Kıyametin ne zaman olacagını kimse bilemedigi gibi,
onun alametlerinin ne zaman baslayacagını kimse bilemez.
“Su sene su olur, su sene böyle olur” gibi haberler gerçek
degildir. Çünkü Rasûlüllâh (sav)'in zamanında takvim
yoktu. Hz. Ömer, Rasûlüllâh (sav)'in Medine'ye hicret ettigi
tarihi baslangıç alarak takvimi baslatmıstır.
Kurtubî söyle diyor:”Rasûlüllâh (sav)'in olmasını
haber verdigi kıyamet alametleri ve fitneler olacaktır. Fakat
1 “el-Menâru'l-Münif” (s: 80). Ayrıca bak: “Mecmû'u'l-Fetâv┠(4/342), bn Teymiyye.
2 “en-Nihâye/el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/15).
KIYAMET ALÂMETLER
66
bunların ne zaman olacagına dair tarih belirlemek sahih
delil ister. Mesela kıyametin zamanı gibi. Onun hangi sene
ve ayda olacagını kimse bilemez. Ama o, Allah'ın Adem
(as)'ı yarattıgı gün olan Cuma günü günes batarken
olacaktır. Ama hangi Cuma bunu Allah'tan baska kimse
bilemez. Aynı sekilde alametlerinin ne zaman baslayacagını
kimse bilemez. Herseyin en dogrusunu Allah bilir.”1
1 “et-Tezkire fî Ahvali'l-Mevtâ ve Umûri'l-Âhire” (s: 628).
A.NABLUS
67
6. KIYAMET VAKTNN YAKLASMASI
ur'an-ı Kerim'deki âyetler ile sahih hadisler
kıyametin yaklastıgını haber vermektedir.
Kıyametin bir çok alametinin görülmesi onun yaklastıgını
ve bizim dünyanın son zamanlarında oldugumuzu gösterir.
Allah Teâlâ söyle buyuruyor: “1nsanların hesaba
çekilecekleri gün yaklastı. Hal böyle iken onlar, gaflet içinde yüz
çevirdiler.” (Enbiya: 1)
“Ne bilirsin, belki de onun zamanı yakındır.” (Ahzâb: 63)
“Dogrusu onlar, o azabı ihtimalden uzak görüyorlar. Biz
ise onu yakın görmekteyiz.” (Meâric: 6-7)
“Kıyamet yaklastı ve ay yarıldı.” (Kamer: 1)
Bunun gibi bir çok âyet bu dünya hayatının sonunun
geldigini ve artık ahiret hayatına intikal edilecegini haber
vermekte her amel sahibinin ameli iyi ise iyiyi; kötü ise
kötüyü görecegini belirtmektedir. Rasûlüllâh (sav) de isaret
parmagı ile orta parmagını birlestirip uzatarak: “Benim
gönderilmemle kıyamet gününün yakınlıgı su iki parmak
K
KIYAMET ALÂMETLER
68
gibidir.”1 Buyurmustur. Yine söyle buyurmustur: “Ben
kıyametin baslangıcında gönderildim.”2 Yine söyle
buyurmustur: “Diger ümmetler içerisinde sizin yeriniz
ikindi ile günesin batıs zamanıdır.”3
)bn Ömer (ra) söyle demistir: “Biz Rasûlüllâh (sav)'in
yanında oturuyorduk. Güneste ikindiden sonra Kuaykuan4
dagının üzerinde bulunuyordu. Rasûlüllâh (sav) söyle
buyurdu: Sizden öncekilerin ömrüne göre sizin ömrünüz,
günün geçen kısmı hariç kalan kısmı gibidir.”5
Bu da bize kalan zamanın, öncesinde geçen zamana
göre çok az bir sey oldugunu, fakat geçen zamanı da
Allah'tan baska kimsenin bilmedigini, Rasûlüllâh (sav)'den
de bu zamanı verecek sahih bir hadis olmadıgını ama kalan
zamanın geçene göre çok az oldugunu gösterir.6
1 Buhari, Rikak, (11/347- Fethu'l-Bârî).
2 Albânî söyle demistir: “Dolabî “Kunâ”da (1/23), bn Mendeh “Ma'rife”de (2/234/2). Ebu
Hazım'dan, o da Ebu Cubeyre'den merfu olarak rivayet etmistir. Bu isnad sahihtir,
ravileri sikadır. Ebu Cubeyre'nin sahabi oldugunda ihtilaf vardır. bn Hacer “Takrib”de:
“Sahabidir” demistir.” (Sahih Hadisler: 2/467. Hadis no: 808). Bak: “Tehzibu't-Tehzib”
(12/52-53 Kunâ)
3 Buhari, Enbiya, (6/495 Fethu'l-Bârî).
4 Kuaykuan: Mekke'nin güneyinde 12 mil uzaklıkta bir dag. smini orada yapılan
savaslarda silah çatırtılarının çoklugundan almıstır. Rasûlüllâh (sav) bu sözünü ya Veda
Haccı'nda ya da Mekke'nin fethinde söylemis olmalı. bn Ömer ikisinde de
bulunmustur.
5 Müsned (8/176 Hadis no: 5966). Ahmed Sakir Müsned'in serhinde: “snadı sahihtir”
demistir. bn Kesir “en-Nihâye”de (1/194): “Senedi hasendir” demistir. bn Hacer
“Fethu'l-Bârî”de (11/350): “Hasen” demistir.
6 “en-Nihâye” (1/195)
A.NABLUS
69
Kıyamet vaktinin yaklasması konusunda Rasûlüllâh
(sav)'in su sözünden daha açık bir sey yok: “Ben ve
kıyamet birlikte gönderildik. Neredeyse o beni geçecekti.”1
Bu hadis kıyametin Rasûlüllâh (sav)'in
gönderilmesine yakınlıgını gösterir, öyleki neredeyse O'nu
geçecekti.
1 Müsned (5/348 Müntehab Kenz dipnotu); “Tarihu'l-Ümem ve'l-Mülûk”, Taberî (1/8).
bn Hacer: “Ahmed ve Taberi rivayet etmistir. Senedi hasendir” demistir. Bak: (Fethu'l-
Bârî 11/348).
KIYAMET ALÂMETLER
70
BRNC BÖLÜM
• Alâmet Kelimesinin Anlamı
• Kıyamet Alâmetlerinin Kısımları
• Kıyametin Küçük Alâmetleri
A.NABLUS
71
KIYAMET ALÂMETLER
72
ALÂMETN ANLAMI
lâmet ( ) 'in anlamı:
“Sarat” ( )'ın anlamı, alâmettir. Çogulu “esrât” (
)'tır. Esrat ise bir seyin baslangıcıdır. Bu kelimeden türemis
“surat” ( ) diger insanlara göre devlet baskanına yakın
olan özel korumalar mânâsındadır. Yine bu kelimeden
türemis “istirat” ( ) ise insanların arasında yapılan
sözlesmelerdir. “Sart” ( ) ise anlasmanın kosuludur.1
Saat'in ( ) sözlük anlamı:
Saat gece ve gündüzden olusan bir günün belli bir
parçasıdır. Bir gün 24 saattir. Çogulu: Saât ( ) veya
Sâ'un ( )dur.
Saat'in dinî terim olarak anlamı:
Dindeki mânâsı, kıyametin meydana gelecegi vakittir.
Bu sekilde isimlendirilmesinin nedeni, çok hızlı bir sekilde
olacagındandır veya insanlar o vakitte çok korkup çok
sasıracaklar ve bir çıglıkla hepsi ölecekler.2
1 Bak: “en-Nihaye fî Garîbi'l-Hadîs” (2/460); “Lisânu'l-Arab” (7/329-330).
2 Bak: “en-Nihâye fî Garîbi'l-Hadîs” (2/422), “Lisânu'l-Arab” (8/169), “Tertîbu'l-
Kâmûsi'l-Muhît” (2/647)
A
A.NABLUS
73
“Esrâtu's-Sâat” ( ): Kıyamet alâmetleridir.
Daha önce olanları ve yakında olacakları içerir. Ayrıca
söyle açıklanmıstır: Kıyamet olmadan önce insanların
küçük görüp dikkat etmedikleri hos olmayan seyler veya
kıyametin büyük olmayan ve su ana kadar gerçeklesmemis
alâmetleri.1
Saat genel olarak üç anlamda kullanılır:
1- Küçük kıyamet: insanın ölmesidir. Kim ölürse
onun kıyameti kopmus, artık ahiret hayatına baslamıstır.
2- Orta kıyamet: bir asırda yasayan insanların
ölmesidir. Bunun delili Hz Aise (ra)'ın rivayet ettigi su
hadistir: “Bedeviler Rasulullah (sav)'in yanına
geldiklerinde: “Kıyamet ne zaman?” diye sordular O da
onlardan en genç olanına baktı ve: “Eger su yasarsa, O'na
ihtiyarlık ulasmadan önce kıyametiniz kopacaktır” dedi2.
Buradaki kıyametten kasıt soruyu soranların kıyametidir.3
3- Büyük kıyamet: )nsanların hesap vermek üzere
kabirlerinden çıkmalarıdır. Kur'an'da ismi geçen saat'ten
kasıt büyük kıyamettir. Allahu Teâla söyle buyuruyor:
“1nsanlar sana kıyametin zamanını soruyorlar” (Ahzap: 63).
1 Bak: “en-Nihâye fî Garîbi'l-Hadîs” (2/460), Lisânu'l-Arab” (7/329-330)
2 Buhari. Rikâk (11 / 361 – Fethu'l – Bârî)
Muslim. Fiten (18 / 90 – Nevevi serhi)
3 “Fethu'l – Bâri” (11 / 363)
KIYAMET ALÂMETLER
74
Yani büyük kıyamet. Yine söyle buyuruyor: “Kıyamet
yaklastı.” (Kamer: 1) Yani büyük kıyamet
Allahu Teâla Kur'an'da hem büyük hem küçük
kıyametin ikisinden de bahsetmektedir. Bazen bir sûrede
ikisini beraber bahsetmektedir. Örnegin Vakıa sûresinin
basında büyük kıyameti söyle anlatıyor: “Kıyamet koptugu
zaman, ki onun olusunu yalanlayacak hiçbir kimse yoktur. O,
alçaltıcı, yükselticidir. Yer siddetle sarsıldıgı, dagılıp toz duman
haline geldigi, ve sizlerde üç sınıf oldugunuz zaman.” (Vakıa 1-
7) Aynı sûrenin son ayetlerinde ise küçük kıyameti yani
ölümü anlatıyor: “Hele can bogaza dayandıgı zaman, o vakit siz
bakar durursunuz. O anda biz ona sizden daha yakınız, ama
göremezsiniz.” (Vakıa: 83-85)
Kıyamet süresinde de önce büyük kıyameti söyle
anlatıyor: “Kıyamet gününe yemin ederim” (Kıyamet: 1).
Sonra küçük kıyameti yani ölümü anlatıyor: “Artık
gözünüzü açın! Ne zaman ki can köprücük kemige dayanır”
(Kıyamet: 26).
Bunun gibi Kur'an'da geçen ama burada anlatması
çok yer tutacak bir çok âyet vardır. Bizim bu kitapta
anlatacagımız kıyamet alâmetleri Kur'an ve hadiste geçen
büyük kıyametin alâmetleri olacaktır.
A.NABLUS
75
KIYAMET ALÂMETLER
76
KIYAMET ALÂMETLERNN KISIMLARI
Kıyamet alametleri iki kısıma ayrılır:
1-Küçük alametler: Bu alâmetler çok uzun süre
devam eden ve tekrarlanan alâmetlerdir. Mesela ilmin yok
olması, cehaletin çogalması, içki içilmesi, evlerin
yükseltilmesi v.b. Bu alâmetlerin bazısı büyük alâmetlerin
benzeri veya onlardan sonra çıkan olarak görülebilir.
2-Büyük alâmetler: Bu alâmetler kıyametin
kopmasına yakın görülecek ilk defa olacak büyük
olaylardır. Mesela Deccal'in çıkması, )sa (as)'ın inmesi,
Ye'cüc ve Me'cüc'ün çıkması, günesin batıdan dogması
gibi.1
Bazı Alimler, kıyamet alametlerini ortaya çıkmasına
göre üç kısma ayırmıslardır.
1- Görülen ve biten alametler.
2- Görülen ve artarak devam edenler.
1 “et – Tezkire” (s:624), “Fethu'l Bârî” (13 / 485), “kmalu'l – Muallim Serhi Sahih-i
Müslim” (1 / 70 ), “el-Tasrih bima tevâtere fi nuzulu'l Mesih”
A.NABLUS
77
3- Simdiye kadar görülmeyenler.
)lk iki kısım kıyametin küçük alametlerindendir.
Üçüncü kısımın içinde ise küçük alametler ve büyük
alametler beraber bulunur.
KIYAMET ALÂMETLER
78
A.NABLUS
79
KÜÇÜK ALÂMETLER
limlerin zikrettigi küçük alametler gerçekten
çoktur. Ben bu kitapta onlardan sadece hadislerde
sabit olanlarını anlattım. –sahip oldugum ilim çerçevesinde
– kitaplarında sahih ve zayıf tenkidini yaptıkları
hadislerden sabit olmayan alametleri terk ettim. Belki bazı
sabit olan alametler vardır ama onların deliline rastlamıs
olabilirim.
Bu alametleri bir sıraya göre vermedim. Çünkü
alametlerin hangi sırayla olacagını veren bir delil yok. Bu
yüzden öncelikle alimlerin oldu ve bitti dedigi
alametlerden basladım. Sonra geriye kalan alametleri
olayları baslangıcına göre inceleyerek arastırdım. Önce
olanlarını öne aldım. Mesela; fitnelerin baslaması ilmin
ortadan kalkmasından öncedir. Çünkü fitneler daha sahabe
zamanında baslamıstır. Yine Rumlarla savas, )stanbul'un
fethinden öncedir. Çünkü gelen hadisler bu yöndedir. Yine
)stanbul'un fethini yahudilerle savastan önce aldım. Çünkü
)stanbul'un fethi, Deccal'in çıkmasından önce, )sa (as)'ın
inmesi de Deccal'in çıkmasından sonradır. Bu sekilde
devam ediyor. Bazı alametlerin açıklaması ise sonlarda
A
KIYAMET ALÂMETLER
80
oluyor. Çünkü o alametler büyük alametlerden sonradır.
Mesela Kâ'be'nin Habesli kisi tarafından yıkılması,
müminlerin ruhunu alacak rüzgarın çıkısı gibi.
Bilinmesi gereken seylerden biriside birçok kıyamet
alameti daha sahabe zamanında görülmeye baslamıstı ve
artarak devam ediyordu. Sonra bunlar degisik mekanlarda
görülmeye basladı. Öyle ki devamında olan alamet kıyamet
vakti geldiginde daha büyük oldu. Mesela ilmin ortadan
kalkmasıyla, cahillik ortalıgı kaplar. Alimlerden bir
toplulugun bulunması buna engel olmaz. Çünkü onlar o an
cahiller tarafından dikkate alınmazlar. Diger alametleri bu
sekilde kıyas ediniz.1
Dikkat edilmesi gereken hususlardan biriside bazı
insanların ortaya çıkan kıyamet alametlerinin sakınılan
veya yasak olan sey olarak anlamalarıdır. Bu kural kabul
edilemez. Rasulullah (sav)'in haber verdigi her kıyamet
alameti kötü veya kaçınılması gereken sey degildir.
Çobanların yüksek bina yapmaları, malın yaygın olması,
bir erkege elli kadın düsmesi kötü bir sey degildir. Bunlar
birer alamettir, isarettir. Alamet böyle bir gerekçe tasımaz.
)yi de olur kötü de. Helal de olur, haram da olur, vacipte
v.b. Dogrusunu Allah bilir.2
1 “Fethu'l –Bari” (13 / 16). lmin yok olması ve cahilligin artması bölümünde ayrıntılı
açıklama gelecek.
2 Müslim, Nevevi Serhi (17 / 159)
A.NABLUS
81
Simdi küçük alametleri anlatma zamanı geldi:
1-Rasulullah (sav)'in gönderilmesi:
Rasulullah (sav)'in bildirdigine göre O'nun
peygamber olarak gönderilmesi kıyametin yaklastıgına
delildir. Çünkü O ahir zaman peygamberidir. Sehl b. Sa'd
(ra) ve Enes (ra)'den gelen hadiste, Rasulullah (sav) isaret
parmagı ile orta parmagını birlestirip uzatarak söyle
buyurmaktadır: “Benim gönderilmemle kıyamet gününün
yakınlıgı su iki parmak gibidir”1
Öyleyse kıyamet Rasulullah (sav)'in gönderilmesiyle
baslamaktadır. O ahir zaman peygamberidir, ondan sonra
peygamber olmayacaktır. O'ndan sonra kıyamet gelecektir,
aynı isaret parmagından sonra orta parmagın geldigi gibi.2
Tirmizi'nin su rivayeti bunu gösteriyor: “Benim
gönderilmemle kıyamet gününün yakınlıgı su iki parmak
gibidir – Ebu Davud isaret parmagı ile orta parmagını
gösterdi – Birinin digerinden önce geldigi gibi.”3
Müslim'deki rivayet ise söyledir: “Su'be dedi ki: Katâde
hadisi açıklarken söyle diyordu: “Birinin digerinden önce
geldigi gibi.” Bilmiyorum bunu Enes mi söyledi yoksa
1 Buhari. Rikâk, (11/347 Fethu'l-Bârî)
2 “et-Tezkire” (s:625 – 626), “Fethu'l–Bâri” (11 / 349), “Tuhfetu'l–Ahvezi” (6/460)
3 “Camiu't – Tirmizi” babu mâ câe fi kavlu'n – Nebiyyi: “Bu istu ene …… (6/459–460)
KIYAMET ALÂMETLER
82
Katâde mi”1
Kurtubi söyle diyor: “Alametlerin ilki Rasulullah
(sav) dir. Çünkü O ahir zaman peygamberidir. O'nun
gönderilmesi ile kıyamet arasında peygamber yoktur.”2
Allahu Teâla söyle buyuruyor: “Muhammed, sizin
erkeklerinizden hiçbirinin babası degildir. Fakat O, Allah'ın
Rasûlü ve peygamberlerin sonuncusudur.” (Ahzap: 40)
2. Rasulullah (sav)'in vefatı:
Kıyamet alametlerinden biride Rasulullah (sav)'in
vefat etmesidir. Avf b. Malik (ra)'dan gelen hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “Altı sey kıyametten
önce olur; Benim vefatım ….”3
Rasulullah (sav)'in vefatı Müslümanlar için en büyük
acıydı. O ölünce dünya Müslümanların gözünde karardı.
Nitekim Enes b. Malik (ra) diyor ki: Rasullulllah (sav)
Medine'ye geldigi ilk gün orada bulunan her sey
parlıyordu. Vefat ettigi gün ise her sey kararmıstı. O'nu
defnettigimiz halde üzüntüsünden kutulamadık,
kalplerimiz hâlâ O'nun öldügünü bir türlü kabul
1 Müslim. Fiten, (18/89 Nevevi Serhi)
2 “et-Tezkire” (s: 626)
3 Buhari. Cizye, (6 / 277 Fethu'l–Bârî)
A.NABLUS
83
edmiyordu.”1
)bn Hacer söyle diyor: “O'nun hayatında buldukları
degisik sevgi, mutluluk ve cana yakınlıgı istiyor, O'nunla
kaybettikleri egitim ve terbiyeyi tekrar kazanmak
istiyorlardı.”2
Rasulullah (sav)'in vefatıyla semadan gelen vahiy
kesilmis oldu. O'nun vefatından sonra Ebu Bekir (ra) ve
Ömer (ra)'ın Ümmü Eymen (ra)'ı ziyaret ettiklerinde, o
ikisine verdigi cevapta oldugu gibi. O'na vardıklarında
Ümmü Eymen agladı.O'na: “Seni aglatan nedir? Rasulullah
(sav) için Allah katında güzel seyler vardır” dediler. Ümmü
Eymen: “Allah katında O'nun için olan güzel seyleri
bilmedigim için aglamıyorum. Ben semadan gelen vahiy
kesildigi için aglıyorum” dedi. O'nun bu sözü Ebu Bekir
(ra) ve Ömer (ra)'ı O'nunla birlikte aglattı.3
Diger insanların öldükleri gibi Rasulullah (sav) de
vefat etti. Çünkü Allahu Teâla yarattıklarından hiç birinin
bu dünya hayatında ebedi kalmasını istemiyordu. Bu
dünya geçis yeriydi, ebedi kalıs yeri degildi. Nitekim
Allahu Teâla söyle diyor: “Biz, senden önce hiçbir besere
ebedilik vermedik. Simdi sen ölürsen, sanki onlar ebedi mi
1 Tirmizi, Menakıb. (10/87–88 Tuhfetü'l–Ahvezi Serhi). Tirmizi bu hadis için: “Sahih
Garib” demistir.
2 “Fethu'l–Bâri” (8 / 149)
3 Müslim. Fadailu's–Sahabe, (16/9-10 Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
84
kalacaklar? Her canlı ölümü tadar. Bir deneme olarak sizi hayırla
da, serle de imtihan ederiz. Ve siz, ancak bize döndürüleceksiniz.”
(Enbiyâ: 34–35)
Bunun gibi ölümün hak oldugu, her canlının, öyle ki
yaratılmısların efendisi, mûttakilerin imamı Muhammed
(sav)'in bile ölümü tadacagı birçok ayette vardır.
Kurtubî'nin dedigi gibi O'nun ölümü: “)slam'da hiç
beklenmedik anda olan bir seydi…….O'ndan sonra da
Ömer'in ölümü. Rasulullah (sav)'in ölümüyle vahiy kesildi,
peygamberlik bitti, hayır azalmaya basladı. )lk kötü sey
bazı arapların dinden çıkmaları oldu Ebu Bekir (ra) söyle
diyor:
“O'ndan sonra kargasalar ortaya çıkacak
Onlarla gönüller ve sineler oynayacak”
Safiyye binti Abdulmuttalip (ra) ise söyle diyor:
“Vallahi Nebi'nin kaybı için aglamıyorum
Fakat ben herc'in1 gelmesinden korkuyorum.”2
3- Kudüs'ün Fethi:
1 Herc: Öldürme. Açıklaması daha sonra gelecek.
2 “et – Tezkire” (s: 629 – 630)
A.NABLUS
85
Kıyamet alametlerinden birisi de Kudüs'ün fethidir.
Avf b. Malik (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah (sav) söyle
buyuruyor: “Altı sey kıyametten önce olur……… Kudüs'ün
fethi.”1
Tarihçilere göre Kudüs'ün fethi Hz. Ömer
zamanında hicri 16. yılda olmustur. Hz. Ömer bizzat
kendisi Kudüs'e gitmis oranın halkıyla anlasarak sehri
fethetmis, yahudi ve hrıstiyanları oradan çıkarmıstır.
Ayrıca orada Beyti'l–Makdis'in kıble tarafında bir mescid
yaptırmıstır.2
)mam Ahmed, Ubeyd b. Adem yoluyla söyle rivayet
etmistir: “Ömer b. Hattab'ın, Ka'b b. Ahbar'a3 “Ne tarafa
dogru namaz kılayım” dedigini isittim. Ka'b: “Eger bana
sorarsan, Kubetü's – Sahra'yı arkana alarak kılarsan bütün
Kudüs önünde olur” deyince Hz. Ömer: “Yahudilesme!
Hayır, ben Rasulullah (sav)'in kıldıgı tarafa kılarım” dedi
ve Kâ'be tarafına döndü, namazını kıldı. Sonra geldi
ridasını yere serdi. Ridasındaki çöpleri ve insanları
1 Buhari, Cizye (6/277 Fethu'l-Bârî)
2 “el – Bidâye ve'n – Nihâye” (7 / 55 – 57)
3 Ka'b b. Mati el–Himyeri. lim hazinelerindendir. Ehl-i kitabın büyüklerindendir. Hz. Ebu
Bekir zamanında Müslüman olmus, Hz.Ömer zamanında 100 yasını askın olarak vefat
etmistir. Rivayetlerinin çogu israiliyattır. Büyük bir kısmının senedi kendisine
dayanmaz. Buhari de rivayeti yoktur. Müslim de Ebu Hureyre'den rivayeti vardır. Bak:
“Takribu't – Tehzib” (2 / 135),”Tehzibu't–Tehzib” (8/438–440)
KIYAMET ALÂMETLER
86
temizledi.”1
4- Tâun (vebâ) Hastalıgı:
Daha öncede geçen Avf b. Malik hadisinde
Rasulullah (sav) söyle buyuruyor: “Altı sey kıyametten
önce olur: ….. sonra çok ölen olur. Sizin içinizde
hayvanların burunlarından akan ve aniden öldüren hastalık
görülür.”2
)bn Hacer söyle diyor: “Bu alâmet Hz. Ömer
zamanında, Kudüs'ün fethinden sonra Amvâs'ta3
görülmüstür.”4
Ortak görüse göre Tâun hicretin 18. senesinde
Amvâs'ta ortaya çıkmıs sonra Sam tarafına yayılmıstır. Bu
hastalıktan sahabe dahil birçok insan ölmüstür.
Söylendigine göre ölenlerin sayısı 25.000'i bulmustur. Bu
ümmetin “emini” olan Ebu Ubeyde Amir b. Cerrah (ra) da
bu hastalıktan vefat etmistir.5
5- Malın Çogalması Ve Sadaka Verilecek Kisinin
1 Müsned (1/268–269 Hadis no: 261) Ahmed Sakir: “snadı Hasendir” demistir. (Hz. Ömer
Kudüs'ü fethedince, Hristiyanların kirletmis oldugu Davud (as)'ın mihrabını tekrar
temizletti. Böylece Kudüs, Hristiyan ve Yahudi pisliklerinden kurtarılmıs oldu. Çeviren)
2 Sahih–i Buhari. Hadisin tahrici daha önce geçmisti.
3 “Amvas” Filistin de bir yerdir. Kudüs yolu üzerindeki Remle'ye 6 mil uzaklıktadır. Bak:
“Mu'cemu'l–Buldan” (4 / 157)
4 “Fethu'l-Bârî” (6/278)
5 “Mu'cemu'l - Buldan” (6 / 57 – 158), “el – Bidâye ve'n – Nihâye” (7 / 94)
A.NABLUS
87
Bulunmaması:
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'den söyle rivayet
etmistir: “Aranızda mal çogalmadıkça kıyamet kopmaz.
Öyle ki mal sel gibi akacak, mal sahibi sadaka verecek
kimse bulamayacak. Zekat verilecek kisi: Benim zekata
ihtiyacım yok” diyecek.”1
Ebu Musa (ra) Rasulullah (sav)'den söyle rivayet
etmistir: “)nsanlara öyle bir zaman gelecek ki elde altın
zekat vermek için adam aranacak da zekat verilecek kimse
bulunamayacak.”2
Yine Rasulullah (sav) Allahu Teâla'nın bu ümmete
yeryüzü hazinelerini çıkaracagını ve ümmetin mülkünün
dogudan batıya kadar ulasacagını haber vermektedir.
Nitekim Sevban (ra)'ın rivayet ettigi hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmaktadır: “Allah yeryüzünü benim
önümde topladı. Dogusunu da batısını da gördüm.
Ümmetimin malı bana gösterilen yeri kaplamıstı. Bana kızıl
ve beyaz hazinelerde verildi”3
Adiy b. Hatem söyle diyor: “Ben Rasululah (sav)'in
yanında iken bir adam geldi ve yoksulluktan sikayet etti.
Sonra baskası geldi ve yol kesenlerden sikayet etti.
1 Buhari, Fiten ( 13/81, 82 Fethu'l Bâri Serhi); Müslim, Zekât, (7/97 Nevevî Serhi).
2 Müslim, Zekat, (7/96 Nevevi Serhi)
3 Müslim, Fedail, (15/57 Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
88
Rasulullah: “Ya Adiy! Sasırdın mı?” dedi. Ben: “Hayır,
haberim var” dedim. Rasulullah: “Eger ömrün uzun
sürerse, kafes içindeki kadının Allah'tan baska kimseden
korkmadan Kâbe'ye kadar gidip tavaf edecegini görürsün”
dedi. Kendi kendime içimden dedim ki: “Bizim Tâi
kabilesinin memleketi tutusturan yol kesenleri varken!?”
Rasulullah devamla: “Eger ömrün uzun sürerse, Kisra'nın
hazineleri alınacak” dedi. Ben: “Kisra b. Hürmüz mü?”
dedim. Rasulullah: “Evet, Kisra b. Hürmüz. Ve eger ömrün
uzun sürerse, altın ve gümüs dolu kesesini çıkarıp zekat
vermek isteyen adamı görürsün, ama zekat alacak kimse
bulamaz……”
Adiy diyor ki: “Allah'tan baska kimseden korkmadan
Kâbe'yi tavaf etmeye giden kafeste kadın gördüm. Kisra b.
Hürmüz'ün hazinelerini ele geçirenler arasında bende
vardım. Eger sizinde ömrünüz uzun sürerse Ebu'l-Kasım
olan Rasulullah (sav)'in haber verdigi kesesini çıkaran o
adamı görürsünüz.”1
Dogrusu Rasulullah (sav)'in haber verdigi bu
alâmetler gerçeklesmis, daha sahabe zamanında )ran ve
Bizans'da yapılan fetihler sayesinde mal çogalmıs, Ömer b.
Abdulaziz zamanında ise sel gibi akmıstır. Öyle ki zekat ve
sadaka verilecek bir tek kisi dahi bulunamamıstır.
1 Buhari. Menakıb, (6/ 610-611. Fethu'l-Bâri)
A.NABLUS
89
Aynı sekilde ahir zamanda da mal çogalacak, zekat
verilmek istenen kisi: “Hayır benim zekata ihtiyacım yok”
diyecektir. Dogrusunu Allah bilir beklide ahir zamanda bu
durum Mehdi ve )sa (as) zamanında1 malın çogaldıgı,
yerden maden ve bereketlerin çıktıgı zamanda olacak.
Nitekim Ebu Hureyre (ra)'dan gelen bir hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “Yeryüzü içindeki
altın ve gümüs (gibi madenleri) kalıplar halinde çıkarır.
Adam öldüren kisi gelir ve:”Bunlar için adam öldürdüm”
der. Akrabasından alakasını kesen kisi gelir ve: “Bunlar için
alakamı kestim” der. Hırsızlık yapan kisi gelir ve: “Bunlar
için elim kesildi” der. Sonra bir sey almadan onu
bırakırlar.”2
)bn Hacer bu hadisle ilgili olarak söyle diyor: “Büyük
ihtimalle insanların mala ihtiyaçları olmadıgı zaman,
büyük atesin çıktıgı ve insanları bir meydanda topladıgı
zamandır. O vakit hiç kimse mala istek duymaz bilakis
üzerindeki fazla yükü azaltmak ister.”
)bn Hacer'in yukarıdaki, büyük atesin onları bir
meydanda toplamasından dolayı insanların mala ihtiyaçları
olmadıgı görüsü, malın çogalması için baska bir neden
olmadıgını ortadan kaldırmaz. Nitekim Mehdi ve )sa (as)
1 “Fethu'l-Bâri” (13/ 87-88)
2 Müslim, Zekât, (15/97 Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
90
zamanında da mal çogalacak. Öyleyse malın çogalması
birbirinden farklı da olsa iki ayrı zamanda olacak. Yinede
en dogrusunu Allah bilir.
6- Fitnelerin Ortaya Çıkması:
“Fiten”, “fitne”nin çoguludur. Manası: Belaya
ugramak, imtihan olmaktır. Sonradan, imtihanların kötü
sonuç ortaya çıkarması anlamında kullanılması
yaygınlasmıstır. Daha sonra her türlü kötü is anlamında
kullanılmıstır. Örnegin: Günah, inkar ve bir seyin manasını
degistirmek gibi kötü isler.1
Rasulullah (sav)'in bildirdigine göre kıyamet
alâmetlerin-den birisi de hak ile batılın karıstırıldıgı, imanın
zarar gördügü büyük fitnelerin ortaya çıkmasıdır. Öyle ki
sabah mü'min olarak uyanan kisi aksama kafir olarak çıkar.
Mü'min olarak geceleyen kisi sabaha kafir olarak çıkar. Her
kötülük çıkısında mü'min kisi: “Bu beni helak eder”der. O
biter yenisi ortaya çıkar. Kıyamet kopana dek fitneler
devam eder. Her seferinde mü'min kisi: “iste bu beni helak
eder”, “iste bu beni helak eder” der.
Ebu Musa el – Esarî (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmaktadır: “Kıyametten önce gece
karanlıgı gibi öldürücü fitneler ortaya çıkacak. O fitnelerde
1 Lisanu'l-Arab (13/317-321) “en-Nihâye” (3/410-411), “Fethu'l-Bâri” (13/3).
A.NABLUS
91
sabah mü'min olarak uyanan kisi aksama kafir olarak çıkar.
Aksama mü'min olarak çıkan kisi sabaha kafir olarak
uyanır. Oturan ayakta durandan daha hayırlıdır. Ayakta
duran yürüyenden, yürüyende kosandan daha hayırlıdır.
Oklarınızı kırın, yayalarınızı çözün. Kılıçlarınızı taslara
vurun. Eger sizden biriniz fitnelere karısırsa, Adem (as)'ın
iki oglundan en hayırlısı (Habil) gibi olsun.”1
Müslim, Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav)'in
söyle dedigini rivayet etmistir: “Gece karanlıgı gibi
öldürücü fitnelerden sakının. Sabah mü'min olarak uyanan
kisi aksama kafir olarak çıkar veya aksama mü'min olarak
çıkan kisi sabaha kafir olarak uyanır, dünya arzusu için
dinini satar.”2
Rasulullah (sav)'in hanımı Ümmü Seleme (ra) söyle
diyor: “Rasulullah (sav) bir gece telasla uyandı ve söyle
dedi: “Subhanallah! Allah ne hazineler indirdi? Ne fitneler
indirdi? O kimse ki hanımlarını namaz için kaldırsın. Belki
dünyada iken giyinik olanları Ahirette çıplak olur.”3
Abdullah b. Amr b. As (ra) söyle diyor: “Rasulullah
(sav)'in müezzini: “Cemaatle namaza” diye çagırdı. Bizde
1 “Müsned (4/408 Kenzu'l-Ummal dipnotlu), “Sünen-i Ebu Davud” (11/334 Avnu'l-
Ma'bud), “Sünen-i bn Mâce” (2 / 1310), “Müstedrek” (4 / 440) Hakim söyle demistir:
“snadı sahihtir. Buhari ve Müslim rivayet etmemistir.” Zehebi ise bunda susmustur.
Albâni hadisi sahihlemistir. Bak: “Câmiu's-Sagir'in Sahihleri” (2 / 193. Hadis no: 2045).
2 Müslim, man, (2/133 Nevevi Serhi).
3 Buhari. Fiten, (13/20 Fethu'l-Bari)
KIYAMET ALÂMETLER
92
Rasulullah (sav)'in etrafında toplandık. O söyle dedi:
Benden önce hiçbir peygamber yoktur ki, ümmeti için hayır
bildigi seyi onlara anlatmasın ya da onlar için kötü bildigi
seyden yasaklamasın. Sizin bu ümmetinizin hayırı onun ilk
zamanın-dadır. Son zamanlarında ise hosa gitmeyen bela
ve musibetler vardır. Fitne gelir, bazısı bazısından hafiftir.
Fitne gelir mü'min kisi: )ste bu o, iste bu o, der. Kim atesten
kurtulup cennete girmek istiyorsa Allah'a ve ahiret gününe
inanarak ölüm ona ulassın.”1
Fitnelerle ilgili hadisler çoktur. Rasulullah (sav)
ümmetini fitnelere karsı uyarmıs onlardan Allah'a
sıgınmalarını emretmistir. O'nun bildirdigine göre bu
ümmetin sonunda büyük fitneler, bela ve musibetler olacak
ve bunlardan Müslüman cemaatine uyan, Allah'a ve ahiret
gününe imanı olanlardan baska kurtulan da olmayacaktır.
O kurtulanlar ehli sünnettir. Fitnelerden uzaklasmak ve
ondan Allah'a sıgınmakla ilgili olarak Zeyd b. Sabit
(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah (sav) söyle buyuruyor:
“Görülen ve görülmeyen fitnelerin serrinden Allah'a
sıgınırız.”2
A – Fitnelerin dogu tarafında ortaya çıkması:
Müslümanlar arasında görülen fitnelerin çogu,
1 Müslim. mâre, (12 / 232, 233 – Nevevi Serhi)
2 Müslim. Cennet, (18/ 203 Nevevi Serhi)
A.NABLUS
93
Seytanın boynuzunun dogdugu yer olan dogu tarafında
ortaya çıkmıstır. Bu da Rasulullah (sav)'in bildirdigi
alâmetleri dogrulamaktadır.
Nitekim )bn Ömer (ra) hadisinde geçtigi üzere
Rasulullah (sav) dogu tarafını isaret ederek: “Fitne iste
surada, Seytanın boynuzunun dogdugu yerdedir.”1
buyurmustur. Müslim'deki rivayette ise: “Küfrün bası iste
su taraftan, Seytanın boynuzunun dogdugu yerdedir.”2
)bn Abbas söyle diyor: “Rasulullah (sav):”Allah'ım
bize sa'ımızı ve müddümüzü bereketli kıl. Bize Sam ve
Yemen'i mübarek kıl” diye dua etti. Orada bulunanlardan
bir adam: Ya Rasulullah Irak için?”deyince Rasulullah (sav)
söyle buyurdu: “Seytanın boynuzu oradadır. Fitneler orada
çalkalanır, katılık da dogudadır.”3
)bn Hacer söyle diyor: “)lk çıkan fitnenin kaynagı
dogu tarafıdır ve bu Müslümanların arasında bölünmelere
sebep olmustur. Seytan bunu çok sever. Yine bidâtlerin
kaynagı da o taraftır.”4
1 Buhari, Fiten (13/ 45 Fethu'l-Bari). Müslim, Fiten (18/31 Nevevi Serhi). “Seytanın
boynuzu”: Seytanın gücü ve onun tarftarları. Veya gerçekten Günes'in iki boynuzu
vardır. Seytan boynuzunu Günes'e yaklastırarak Günes'e tapanlar ona secde ediyor gibi
olsun ister, diyenlerde vardır. Bak: “Fethu'l- Bari” (13 / 46).
2 Müslim, Fiten (18/ 31, 32 Nevevi Serhi)
3 Taberânî rivayet etmistir. Ravileri sikadır. “Muhtasar Tergib ve Terhib” (s: 87)
4 Fethu'l-Bârî” (13/47).
KIYAMET ALÂMETLER
94
Dogrusu Hariciler, Sia, Batıniye, Kaderiye, Cehmiye
ve Mu'tezile gibi sapık görüslerin çogu dogudan, Irak
tarafından baslamıstır. Mecusi olan )ran'dan ise
Zerdüstlük1, Mani2, Mezdekiye3, Hinduizm4, Budizm5 en
son olarak da Kadıyanilik6 ve Bahailik7… gibi sapık mezhep
ve dinler türemistir.
Yine tarih kitaplarında geçen 7. yy'da öldürme, yakıp
– yıkma ve zulum yapan Tatarların çıkıs yeri dogudur.
Günümüzde dahi dogu fitne, bid'at, hurafe ve dinsizligin
1 “Zerdüstlük”: Zerdüst b. Yurseb'e uyanlardır. Babası Azerbeycan'lıdır. Birbirine iki zıt
sey olan nur ve aydınlıgın mahlukatın baslangıcı olduguna inanırlar. Zerdüst söyle diyor:
“Allah nuru ve karanlıgı yaratmıstır.” Zerdüstlük teskilatlı bir cemaattir. çlerinde derece
ve rütbeler vardır. Vatanı ran'dır. Bak: el-Milel ve'n-Nihal” (1/ 232-236)
2 Mani: Mecusi olan Mani b. Fetek'e uyanlardır. Bu alemin iki eski sey olan nur ve
karanlıktan yaratıldıgına inanırlar. Bak: a.g.e. (1/ 244)
3 “Mezdekiye”: nsanlar arasında kadın ve malların ortak kullanıldıgını söyleyen Mazdek
b. Bafedek'e uyanlardır. Mazdekiye, kominizmin baslangıcı sayılır. Bak: A.g.e (1 / 249)
4 “Hinduizm”: günümüzde Hindistan'daki en büyük din. Çesitli inançları ve ilahları vardır.
Belli bir kurucusu yoktur. Aryan Hindistan'ı fethettiginde baslamıstır. nsanları 4
tabakaya bölerler, en üst tabaka Brahma, en alt tabaka Menbuz'dur. Üst tabaka olan
Aryanlular'ın tarihinden bahseden “Veda” isimli kutsal kitapları vardır. Bak:
“Mukavemetu'l-Edyân” ( 4/ 46-49)
5 “Budizm”: Bu dinin kurucusu “Herta” dır. Sonradan “Buda” olarak isimlendirilmistir.
Temeli zühd, dünya zevklerinden uzaklasmak, iptidai hayat v.b. dayanır. Tenasühü
savunur. Buda bir ilahın varlıgına inanmaz. Budizm Hinduizmle karısmıs sonuçta Buda,
Hinduizm'in ilahı olmustur. Bak: A.g.e. (4/ 137 – 170)
6 “Kadıyanilik”: Kurucusu Mirza Gulam Ahmed Kadıyani'dir. 19. yy. sonunda
Hindistan'da Pencap'ta ortaya çıkmıstır. Peygamberlik iddia eder ve kendisinin beklenen
Mesih oldugunu söyler. Görüslerinin yayılmasında ngilizler yardımcı olmuslardır.
Cihadı kabul etmez. ngiliz hükümetine itaati farz sayar. O'na göre sa (as)'ın inmesi bir
Hıristiyan ürünüdür. Kim: “sa (as) ölmedi” derse sirk kosmustur. 1908 yılında ölmüstür.
Bak: “Kadıyanilik ve nançları”
7 “Bahailik”: kurucusu ranlı Mirza Ali Muhammed Sirazi'dir. “Bab” olarak
lakaplanmıstır. Önce ran hükümeti tarafından hapsedilmis, sonra öldürülmüstür. Yerine
Bahaullah Mirza Hüseyin Ali geçmistir. Kur'an'ın hükmünün kalktıgına, Kâ'be'nin
yıkılması ve haccın kalkmasına inanır. Peygamberlik iddia eder. Sloganları: “Ey ilahım
Baha” dır. Bak: “Bahailik”
A.NABLUS
95
kaynagı olmaya devam etmektedir. Komünizmin merkezi
olan Rusya ve Çin dogudadır. Deccal, Ye'cüc ve Me'cüc de
dogudan çıkacaktır. Biz bu fitnelerin görülen ve
görülmeyeninden Allah'a sıgınırız.
Burada sunu belirtmemiz gerekir ki bazı fitneler
Rasulullah (sav)'in hadislerde haber verdigi kıyamet
alâmetlerindendir. Mesela: Sıffin savası, Haricilerin çıkması
gibi. Müslümanların ayrılıga düsmesine sebep olan bu
fitnelerin bazılarından da kısaca bahsedecegiz.
B- Hz. Osman'ın Öldürülmesi:
Hz. Ömer'in öldürülmesinden sonra sahabe
zamanında fitneler ortaya çıkmaya basladı. Çünkü bu olay
fitnelere açılan ilk kapı oldu. O'nun öldürülmesiyle büyük
fitneler basladı, kalbinde tam olarak iman yerlesmemis
fitneye davet eden kisiler ile insanlara güzel gözüken fakat
içinden )slamı yıkmak isteyen münafıklar çogaldı.
Buhari ve Müslim Huzeyfe (ra)'dan rivayet ettigine
göre Hz. Ömer: “Rasulullah( sav)'in fitne hakkındaki
sözünü kim ezberledi” dedi. Huzeyfe: “Ben söyledigi gibi
ezberledim” dedi. Hz. Ömer: “Sen çok cüretlisin, söyle
bakalım” dedi. Huzeyfe “Bir adamın ailesi, malı, çocugu ve
komsusu yüzünden ugradıgı fitneye namazı, orucu,
sadakası, iyiligi emredip kötülükten sakındırması kefaret
KIYAMET ALÂMETLER
96
olur” dedi. Hz. Ömer: “Ben bunu kastetmiyorum. Hani,
denizin dalgalanması gibi dalgalanan fitneyi soruyorum”
dedi. Huzeyfe: “Ey mü'minlerin emiri, o fitneden senin
üzerine bir sey yok. Seninle o fitne arasında kapalı bir kapı
var” dedi. Hz. Ömer: “Bu kapı kırılacak mı yoksa açılacak
mı?” dedi. Huzeyfe: “Kırılacak” dedi. Hz. Ömer: “Öyleyse
bir daha asla kapanmaz” dedi. (Ravi der ki): Biz
Huzeyfe'ye: “Ömer kapının kim oldugunu biliyor muydu”
dedik. O: Evet, bu gecenin yarından önce gelecegini bildigi
gibi biliyordu. Ben O'na hiç yalan yanlıs olmayan bir hadis
haber verdim” dedi. Biz Huzeyfe'ye kendimiz sormaya
cesaret edemedik de sorması için Mesruk'a söyledik. O:
“Kapı kim” diye sordu. Huzeyfe: “Kapı Ömer'dir” dedi.”1
Rasulullah (sav)'in söyledigi gerçeklesti. Hz. Ömer
öldürüldü ve kapı kırıldı, fitneler ve belalar ortaya çıktı. )lk
fitne Rasid Halife Zu'n-Nureyn Osman b. Affan'ın, Irak ve
Mısır'dan gelen azgın bir topluluk tarafından öldürülmesi
oldu. Medine'ye girdiler ve Hz. Osman evinde iken O'nu
öldürdüler.2
Rasulullah (sav), Hz. Osman'a kendisine bir belanın
isabet edecegini söylemisti. Bu yüzden Hz. Osman bu
belaya sabretti ve kendisi yüzünden kan dökülmemesi için
1 Buhari, Menakıb (6/ 603-604 Fethu'l-Bari). Müslim, Fiten (13/48 Nevevi Serhi)
2 Ayrıntılı bilgi için bak: “Bidâye” (8 / 180 – 191)
A.NABLUS
97
azgın topluluga karsı gelmesi için sahabeye izin vermedi.1
Ebu Musa el-Es'ari (ra) söyle diyor: “Rasulullah (sav)
Medine'nin kenar mahallelerinden birine çıktı… Hz.
Osman geldi ve yanına girmek için izin istedi. Rasulullah
(sav): “)zin verin girsin ve O'na isabet edecek bir beladan
dolayı cennete girecegini de müjdeleyin” dedi.”2
)bn Hacer söyle diyor: “Rasulullah (sav), Hz. Ömer'in
bir belaya ugrayacagını zikretmemisti ama Hz Osman için
bunu özellikle zikretmistir. O'nun imtihanı, kendisine
tasallut olan topluluga cevap verip ikna etmesine ragmen,
sözde haksızlık ve adam kayırma nedeniyle ondan
halifeligi bırakmasının istenmesiydi.”3
Hz. Osman'ın öldürülmesiyle birlikte Müslümanlar
gruplara ayrıldı ve sahabe arasında savaslar oldu. Fitneler
ve sapık görüsler yayıldı, ayrılıklar çogaldı. Bunun
neticesinde sahabe zamanında sonucu hiçte iyi olmayan
savaslar oldu. Rasulullah (sav) sahabe zamanında olacak
fitneleri biliyordu. Çünkü O yüksek bir yerden Medine
evleri arasındaki kösklere baktı ve söyle buyurdu: “Benim
gördügüm yerleri sizde görebiliyor musunuz? Ben
evlerinizin arasına dökülen fitneleri, siddetli yagmur
1Bak: “el-Avasım mine'l-Kavasım” (s: 132 -137)
2 Buhari, Fiten (13 / 48 – Fethu'l – Bâri)
3 “Fethu'l-Bâri (13 / 51)
KIYAMET ALÂMETLER
98
sellerinin açtıgı yaralar gibi görüyorum.”1
Nevevi bu hadisin açıklamasında söyle diyor:
“Fitnelerin yagmur sellerinin açtıgı yaralara benzetilmesi
çok olması ve özellikle belli bir gruba degil de herkesi içine
alacak sekilde olması anlamındadır. Bunda sahabe arasında
olan Cemel, Sıffîn ve Harre savasları ile Hz. Osman'ın
öldürülmesine isaret vardır. Ayrıca buda Rasulullah
(sav)'in mûcizesini gösterir.”2
C- Cemel Savası:
Hz. Osman'ın öldürülmesinden sonra Hz. Ali ile Hz.
Aise, Talha ve Zubeyr arasında Cemel savası oldu. Hz.
Osman öldürüldükten sonra Medineliler Hz. Ali'ye
giderek: “Elini uzat bey'at edelim” dediler. Hz. Ali: “Acele
etmeyin, insanlar düsünsünler” dedi. Medinelilerin
bazıları: “Eger katiller ülkelerine Osman'ı öldürmeleriyle
dönerseler baska kimse halife olmaz” ve fitne ve ayrılık da
dinmez.” diyerek Hz. Ali'yi bey'at almaya zorladılar ve ona
bey'at ettiler. Bey'at edenler arasında Talha ve Zubeyr'de
vardı. Sonra bu ikisi Mekke'ye ûmre yapmaya gittiler.
Orada Hz. Aise ile karsılastılar. Aralarında konustuktan
sonra hep birlikte Basra'ya giymeye karar verdiler ve Hz.
1 Müslim, Fiten (18 / 7 – Nevevi Serhi)
2 Müslim Serhi (18 / 8)
A.NABLUS
99
Ali'den Hz. Osman'ın katillerini bulmasını istediler1, fakat
cevap alamadılar. Çünkü Hz. Ali bunu öncelikle Hz
Osman'ın yakınlarından bekliyordu ve eger Hz. Osman'ı
öldürenin kim oldugu belli olsa idi zaten Hz.Ali ona kısası
uygulayacaktı. )ste bu yüzden aralarında anlasmazlık çıktı.
Hz. Osman'ı öldürenler suçları ortaya çıkar korkusuyla her
iki tarafı da savasa tutusturdular.2
Zaten Rasulullah (sav) de Hz. Ali'ye onunla Hz. Aise
arasında bir olay olacagını haber vermisti. Nitekim Ebu
Rafi'den gelen hadiste Rasulullah (sav) Hz. Ali'ye söyle
demisti: “Seninle Aise arasında bir olay olacak”. Hz. Ali:
“Benimle mi yâ Rasulullah?” dedi. Rasulullah (sav): “Evet”
dedi. Hz. Ali: “Suçlu olan ben mi olacagım yâ Rasulullah?”
dedi. Rasulullah (sav): “Hayır, fakat böyle bir sey olursa,
onu emin olacagı yere geri döndür.”3
Yine Hz. Aise, Talha ve Zubeyr'in savasmak için degil
de Müslümanlar arasında barıs yapmak niyetiyle oraya
gittiklerine Hakim'in Kays b. Ebi Hazım yoluyla gelen su
rivayeti delildir: “Hz. Aise, Beni Amir mıntıkasındaki sulak
araziye geldiginde köpekler üzerine havlamaya basladı.
1 Ebu Bekir b. Arabi kitabı “el-Avâsım mine'l-Kav'asım” da (s: 151) söyle diyor: “Onların
Basra'ya gitmesi Müslümanların arasında barıs yapmak içindi. Yoksa baska bir sey
olamaz. Bu konuda sahih deliller vardır.”
2 Ayrıntılı açıklama için bak: “Fethu'l-Bari” (13 / 54 – 59)
3 Müsned (6 / 393 Kenzu'l-Ummal dipnotlu). Hadis hasendir. Bak: “Fethu'l-Bari” (13 /
55). Heysemi “Mecmau'z-Zevaid” de (7 / 234) söyle diyor: “Ahmed, Bezzar ve Taberânî
rivayet etmistir. Ravileri sikadır.”
KIYAMET ALÂMETLER
100
Hz. Aise: “Bu nerenin suyudur?” dedi. Kendisine: “Bu
Hev'eb'in1 suyudur” denildi. Zubeyr: “Hayır henüz
gelmedik. )lerleyiniz ki insanlar sizi görsün. Allah sizin
aranızı ıslah eylesin” dedi. Hz. Aise söyle dedi:
“Zannedersem dönmem gerekir, çünkü ben Rasulullah
(sav)'i: “Siz kadınlardan biri Hev'eb'in köpekleri üzerine
havladıgı zaman hali nice olur” dedigini duymustum.”2
Yine Bezzar'ın )bn Abbas'tan rivayetinde Rasulullah
(sav) hanımlarına söyle buyurmustur: “Sizden biri tüylü bir
deveye biner ve Hev'eb'in köpeklerinin havladıgı yere
kadar gider. Sagında ve solunda pek çok öldürülen olur.
Neredeyse o da öldürülmekten kurtulur.”3
)bn Teymiye söyle diyor: “Hz. Aise oraya savasmak
için degil, Müslümanlar arasında barıs yapmak için
gitmistir. Önce oraya gitmesinin hayırlı olacagını sanmıs
ama durum kendisine belli olunca oraya gitmemesinin
1 Hev'eb: Eski Mekke – Basra yolu üzerinde Basra'ya yakın bir yerdir. Cahilliye
döneminde Araplar sularını buradan kullanırdı. Bak: “Mu'cemu'l-Buldan” (2/314)
2 “Müstedrek” (3/120). bn Hacer söyle diyor: “Senedi sahih hadis sartını tasır”. Bak:
“Fethu'l-Bâri” (13/55). Heysemi söyle diyor: “Ahmed, Ebu Ya'la, Bezzâr rivayet
etmistir. Ahmed'in ravileri sahih hadis ravileridir”. Bak: “Mecmau'z-Zevaid”. (7/234).
Hadisin “Müsned” teki yeri: (6/52)
3 “Fethu'l-Bâri” (13/55). bn Hacer: “Ravileri sikadır” demistir. Ebu Bekr b. Arabi
“Hav'eb” hadisini kabul etmemektedir ve hadisin güvenilir hadis kitaplarında yer
almadıgını söylemektedir. Bak: “el-Avâsım ve'l-Kavâsım” (s:161). Fakat hadis sahihtir.
Heysemi ve bn Hacer sahihlemistir. bn Hacer “Fethu'l-Bâri”de bu hadis için: “Bu
hadisi Ahmed, Ebu Ya'la, Bezzâr, bn Hibban ve Hakim rivayet etmistir. Senedi Sahih
hadis sartını tasır” demistir. Ayrıca bu hadisi Albâni'de sahihlemis ve aksini söyleyenleri
elestirmis, bu hadisi rivayet eden alimleri de açıklamıstır. Baz: “Sahih Hadisler” (1/4-
5/223-233. Hadis no:475)
A.NABLUS
101
daha hayırlı olacagını anlamıstı o ne zaman bu olayı
hatırlasa peçesi ıslanacak sekilde aglardı. Aynı sekilde o
olaya karısanlardan Talha, Zübeyr ve Ali'de çıkan savastan
dolayı pisman olmuslardı.
Cemel savasında onların savasmak gibi bir niyeti
yoktu, savas onların istekleri dısında oldu. Talha ve
Zübeyr, Hz. Ali'ye haberci gönderip Hz. Osman'ın katilini
istediklerinde Hz. Ali, O'nun hiçbir zaman öldürülmesini
istemedigini ve: “Vallahi ne Osman'ı öldürdüm ne de
o'nun öldürülmesine yardımcı oldum” diye yemin ederek
cevaplayınca her iki taraf anlasmaya karar verdi. Ancak Hz.
Osman'ın gerçek katilleri bu anlasmadan korktuklarından
Talha ve Zübeyr tarafına saldırdılar. Talha ve Zübeyr, Hz.
Ali kendilerine saldırdıgını anlayarak karsı tarafa
saldırdılar. Aynı sekilde Hz. Ali de, Talha ve Zübeyr'in
kendilerine saldırdıgını anlayarak o da karsı tarafa saldırdı.
Böylece aralarında istemeyerek fitne çıktı o sırada Hz.
Aise'de deve üzerinde idi. Ne savastı ne de savas emri
verdi. Olayı iyi bilen tarihçiler iste bu sekilde haber
vermektedirler.1
D- Sıffin Savası:
Cemel Savasından ayrı olarak sahabe arasında ortaya
çıkan fitnelerden birisi de Rasulullah (sav)'in su hadisidir:
1 “Minhacu's-Sünne” (2/185)
KIYAMET ALÂMETLER
102
“)ki büyük ()slam) toplulugu savasmadıkça kıyamet
kopmaz. Halbuki ikisinin de davası bir (yani ikisi de )slam
için savastıklarını iddia ettikleri) halde bu iki topluluk
arasında büyük bir savas olacaktır.”1
)bn Hacer'in “Fethu'l-Bârî'de söyledigine göre bu iki
topluluktan birisi Hz. Ali ve beraberinde olanlar, digeri ise
Hz. Muaviye ve beraberinde olanlardır.2
Bezzar'ın iyi bir senedle naklettigi rivayette Zeyd b.
Vehb söyle diyor: “Biz Huzeyfe'nin yanında idik. Bize söyle
dedi: “Din kardeslerimiz çıkmıs birbirlerine kılıç
vuruyorlar, siz ne düsünüyorsunuz.” Biz de: “Sen ne
yapmamızı emredersin” dedik. Huzeyfe: “Ali'yi
destekleyen grubu bulun ve onlara uyun. Çünkü haklı olan
Ali'dir.”3
Bu iki topluluk arasında Sıffin4denilen yerde hicretin
36. senesinde Zilhicce ayında savas oldu. Savasta her iki
taraftan toplam 70.000'ne yakın insan öldü.5 Hz. Ali ve
Hz.Muaviye arasında olan bu savasta ortaya çıkan üzücü
sonucu her ikisi de istemiyordu. Ama her iki ordu içinde de
1 Buhari, Fiten (13/8 Fethu'l-Bârî). Müslim, Fiten (13/12-13 Nevevî Serhi)
2 “Fethu'l-Bârî” (13/85)
3 a.g.e. (13/85)
4 “Sıffin”: Irak ile Suriye sınırında Fırat nehri'nin batı kıyısında Rika'ya yakın bir yerdir.
Bak: “Mu'cemu'l-Buldan” (3/414)
5 “Fethu'l-Bârî” (13/86)
A.NABLUS
103
insanları savasa sürükleyen ihtiraslı kisiler vardı.
)bn Teymiye söyle diyor: “Her iki taraftan da
gerçekten savası isteyenlerin çogu ne Ali'yi ne de
Muaviye'yi dinliyorlardı. Kaldı ki, Ali ve Muaviye
hepsinden daha fazla savası istemiyorlardı. Fakat maalesef
ortaya çıkan fitne karsısında çaresiz kalmıslardı. Çünkü
fitne tutusunca liderler onun atesini söndürmekten aciz
kalırlar. Her iki orduda Ester en-Nehai, Hasim b. Utbe,
Abdurrahman b. Halid b. Velid, Ebu'l-A'ver ve benzeri
zatlar vardı. Savasa tesvik eden daha bir kısım insanlar
vardı ki, bunların bir kısmı Osman'ı desteklerken bir kısmı
ondan nefret ediyorlardı. Bir kısmı Ali'yi desteklerken bir
kısmı da ondan nefret ediyorlardı. Ayrıca Muaviye ile
beraber savasanlar, hususi onun için degil, aksine baska
sebeplerden dolayı savasıyorlardı.
Fitne zamanı olan savaslar aynı cahiliye zamanında
olan savaslar gibidir. Bu savaslara katılanların amaç ve
düsüncelerinin ne oldugu tam olarak tesbit edilemez.
Nitekim Zuhri söyle diyor: “Fitne çıktıgında sahabe degisik
gruplara ayrıldı. Herkes dökülen kanın, alınan malın ve
ırzın Kur'an'ın yorumlamalarına göre oldugu
görüsündedir. Onlar cahiliyedekiler gibi degerlendirilmislerdir.”
1
1 “Minhacu's-Sünne” (2/224)
KIYAMET ALÂMETLER
104
E- Haricilerin çıkması:
Fitnelerden birisi de Haricilerin Hz. Ali'ye karsı
ortaya çıkmasıdır. Onların ilk olarak ortaya çıkısları, Sıffin
savası sonunda bu savasa katılan her iki tarafın “tahkim”
konusunda anlasmalarına karsı olmustur. Hariciler önce
Hz. Ali'nin ordusunda idiler. Hz. Ali Küfe'ye dönerken 2
mil uzaklıktaki “Harura” denilen yerde O'nun ordusundan
ayrıldılar. Sayıları yaklasık 8 bin idi. Bir söze göre 16 bindir.
Hz. Ali, haricileri ikna etmesi için )bn Abbas'ı onlara
gönderdi. Onlardan bazıları tekrar geri dönerek Hz. Ali'nin
emrine girdiler ve O'nun tahkim olayından vazgeçtigini
ortaya yaydılar. Bunun üzerine diger bazıları da geri
döndü. Hz. Ali onlara Küfe mescidinde bir konusma yaptı.
Bu sırada mescidin dısında bulunan diger hariciler:
“Hüküm ancak Allah'ındır. Sen insanların görüsleriyle
hükmettin, Allah'ın kitabıyla hükmetmedin, Allah'a sirk
kostun” dediler. Hz. Ali ise onlara: “Sizin bizim üzerimizde
üç hakkınız vardır: Sizin mescidlere gitmenize engel
olamayız. Ganimetlerden rızkınızı engelleyemeyiz. Fesat
çıkarmadıgınız sürece sizinle savasmayız”.
Hariciler daha sonra toplanarak Müslümanları
öldürmeye basladılar. Habbab b. Eret'in oglu Abdullah'a ve
hanımına rastladılar. Onu öldürdüler ve hamile olan
hanımının karnını yardılar. Hz. Ali bunu duyunca bunu
kimin yaptıgını sordu. Onlar, “Hepimiz yaptık” dediler.
A.NABLUS
105
Bunun üzerine Hz. Ali onlara savas açtı ve Nehrevan'da1
onların çok azı hariç hepsini yenilgiye ugrattı.
Rasulullah (sav) bu ümmetin içinde haricilerin
çıkacagını bize haber vermistir ve bu konuda mütevetir
olmus hadisler vardır. )bn Kesir bu hadislerin 30'a yakın
oldugunu söylüyor.2
Ebu Said el-Hudrî, hariciler hakkında rivayet edilen o
hadislerden birinde Rasulullah (sav)'in onlar hakkında
söyle buyurdugunu söylüyor: “Müslümanlar içinde bir
grup ok yaydan çıkar gibi çıkar. )ki Müslüman grubun
hakka daha yakın olanı onlarla savasacaktır”.3Yine Ebu
Said el-Hudri kendisine haricilerden sorulunca söyle
demistir: “Ben haricilerin kim oldugunu bilmem. Fakat
Rasulullah (sav)'i söyle derken isittim: “Bu ümmetin içinde
bir grup çıkar. Onların kıldıgı namazları görünce, siz
kıldıgınız namazlarınızı az bulursunuz. Kur'an'ı okurlar
fakat okudukları gırtlaklarından asagı inmez. Onlar ok
yaydan çıkar gibi dinden çıkarlar”.4
Buhari ve Müslim Hz. Ali'nin Rasulullah (sav)'den
söyle isittigini rivayet ediyor: “Ahir zamanda ortaya yasları
1 “Nehrevan”: Irak'ta Bagdat yakınlarında içinde ırmaklar akan genis bir arazi. Bak:
“Mu'cemu'l-Buldan” (5/324-325)
2 “el-Bidâye ve'n-Nihaye” (7/290-307)
3 Müslim, Zekât. (7/168 Nevevi Serhi)
4 Buharî, stitâbe. (12/283 Fethü'l-Bâri)
KIYAMET ALÂMETLER
106
genç ve kafalarında ham hayaller besleyen bir grup çıkacak.
En hayırlı insanların söyledigi sözleri konusurlar ama
)manları gırtlaklarından asagı inmez. Bunlar ok yaydan
çıktıgı gibi dinden sıyrılıp çıkarlar. Onları buldugunuz
yerde öldürün. Çünkü onları öldüren kisi kıyamet günü bu
yaptıgından dolayı sevap alacaktır.”1
)mam Buhari söyle diyor: “)bn Ömer onları Allah'ın
yarattıgı en serli insanlar olarak görür ve söyle derdi:
“Onlar kâfirler hakkında inen âyetleri mü'minler üzerinde
uyguluyorlar.”2
)bni Hacer söyle diyor: “Onlarınki en büyük belaydı.
Bozuk görüslerini yaydılar. Recm cezasını kaldırdılar.
Hırsızlık yapan kisinin elini omuzundan kestiler. Hayızlı
kadının namaz kılmasını vacip saydılar. Emri bil ma'ruf ve
nehyi anil münker yapmayan kisiyi kafir saydılar. Eger
bunu yapmaya gücü yoksa o zaman onu büyük günah
sahibi saydılar. Aynı zamanda büyük günah sahibi kisi
onlara göre kâfirdir. Onlara göre ehli zimmenin malı
alınmaz ve onlara saldırılmaz. Müslüman'ı öldürmek, esir
almak veya gasbetmek serbesttir.”3
Hariciler zamanımızda da vardır ve Deccal çıkana
1 a.g.e. Aynı yer.
2 a.g.e: (12/282) bn Hacer: “Senedi sahihtir” demistir.
3 “Fethü'l-Bâri” (12/285)
A.NABLUS
107
kadar da olacaktır. )bn Ömer'den gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmaktadır: “Yeni bir nesil gelecek. Kur'an'ı
okurlar ama okudukları gırtlaklarından asagı inmez. Her
asırda rakipleri onları yok eder.” )bn Ömer söyle dedi:
“Rasulullah (sav)'i isittim söyle diyordu: “Deccal onların
arazisinde çıkana kadar, her asırda rakipleri onları yok
eder.”1
F- Harre Olayı:
Bunlardan sonra fitneler birbiri ardına devam etti.
Bunlardan biriside Yezid b. Muaviye zamanında olan ve
Medine'nin yagmalanmasına izin verilen Harre2 olayıdır.
Bu olayda bir çok sahabe öldürülmüstür. Said b. Museyyeb
söyle diyor: “)lk fitne çıktı, Bedir ve Uhud'a katılanlardan
kimse kalmadı. )kinci fitne çıktı, Hudeybiye'ye
katılanlardan kimse kalmadı.” Yine söyle demistir: “Eger
üçüncü olursa, artık aklı basında saglam insan kalmaz.”3
Begavi söyle diyor: “O, ilk fitne ile Hz. Osman'ın
öldürülmesini, ikinci fitne ile Harre olayını kastetmistir”4
1 bn Mâce, Mukaddime. (1/61. Hadis no:174) Hadis sahihtir. Ayrıca bak: “Camiu's-
Sagir'in Sahihleri” (6/362. Hadis no:8027)
2 “Harre”: Medine'de bulunan iki mahalleden doguda olanı. Olay Medine halkı ile
Yezid'in ordusu arasında burada hicri 63 senesinde olmustur. Sebebi Medine halkının
Yezid'in halifeligini tanımamalarıdır. Bunun üzerine Yezid, Müslim b. Ukbe'yi onların
üzerine gönderdi. O da Medine'yi yagmaladı 700 kisi sahabe olmak üzere toplam 10 bin
kisi öldü. Müslim b. Ukbe Mekke'ye giderken yolda öldü.
3 “Serhu's-Sünne” Begavi. (14/396)
4 A.g.e. (14/395)
KIYAMET ALÂMETLER
108
G- Kur'an'ın mahluk oldugu fitnesi:
Abbasiler zamanında Kur'an'ın mahluk oldugunu
kabul etme fitnesi gözüktü. Zamanın Abbasiler halifesi
Me'mun'da etrafında revaç bulan Cahmiye ve Mutezile
mezhebine uyarak bu görüsü destekledi. Kur'an'ın mahluk
oldugunu kabul etmeleri için birçok )slam alimi imtihan
edildi ve bu nedenle Müslümanlar üzerinde büyük bir bela
meydana geldi. Bu olay uzun süre devam etti. Neticede
bazı bozuk görüsler )slam düsüncesine yerlesti.
)ste bu sekilde sonu gelmeyen fitneler devam etti.
Hatta günümüzde de birçok fitneler görülmekte ve artarak
çogalmaktadır. Bu ve benzeri fitneler yüzünden
Müslümanlar birçok fırkalara bölündü. Her grup kendi
görüsünün hak digerlerinin batıl oldugu davetini yaptı.
Rasulullah (sav) bizden önceki ümmetlerde
bölünmeler oldugu gibi bu ümmette de bölünmeler ve
fırkalar olacagını zaten bildirmisti.
Nitekim Ebu Hureyre'den rivayet edilen hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “Yahudiler yetmis
bir veya yetmis iki fırkaya bölündü. Hıristiyanlar yetmis bir
veya yetmis iki fırkaya bölündü. Benim ümmetim ise
A.NABLUS
109
yetmis üç fırkaya bölünecek.”1
Yine Ebu Amir Abdullah b. Luhay söyle diyor:
“Muaviye b. Ebî Süfyan ile hacca gittik. Mekke'ye
geldigimizde ögle namazımızı kıldıktan sonra söyle dedi:
“Rasulullah (sav) söyle buyurmustur: Ehli kitap yetmis iki
fırkaya bölünmüstür. Benim ümmetim ise yetmis üç fırkaya
(yani görüse) bölünecek. Biri dısında hepsi atestedir.
Ümmetimin içinde bazı kavimler çıkacak, kötü görüsleri
onları pesinden sürükleyecek, aynı köpegin sahibini çektigi
gibi. Öyle ki girmedik damar girmedik eklem yeri dahi
bırakmayacak. Ey Arap toplulugu! Eger siz nebinizin
emrini yerine getirmeyecekseniz, insanlar içinde sizden
baskasının getirmemesi dahi iyidir.”2
H- Geçmis ümmetlerin âdetlerine uymak:
Fitnelerden birisi de Yahudi ve Hıristiyan âdetlerine
uymak ve onları taklit etmektir. Bazı Müslümanlar kâfirleri
taklit etmekte, onlara benzemekte, onların ahlaklarıyla
ahlâklanmakta ve onlardan hoslanmaktadırlar. Buda Ebu
Hureyre (ra)'dan rivayet edilen Rasulullah (sav)'in su
hadisini dogrulamaktadır: “Benim Ümmetim kendilerinden
1 Tirmizi. (7/397, 398-Tuhfetu'l-Ahvezi serhi), Ebu Dâvud (12/340), bn Mâce (2/1321).
Hadis sahihtir Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (1/358 Hadis no: 1093), “Sahih
Hadisler” (1/3/12 Hadis no:203)
2 Müsned (4/102), Ebu Dâvud (12/341-342), Müstedrek (4/102). Ayrıca Albâni hadisi
sahihlemekte ve aksini söyleyenlere cevap vermektedir. Bak: “Sahih Hadisler” (2/3/14-
23 Hadis no: 204)
KIYAMET ALÂMETLER
110
önceki ümmetleri taklit etmedikçe kıyamet kopmaz.”
Sahabe: “Ya Rasulullah onlar Farisiler ve Rumlar mıdır?”
deyince, Rasulullah (sav): “Onlardan baskaları degildir”
demistir.1 Ebu Said'ten gelen rivayet söyledir: “Ya
Rasulullah, Onlar Yahudi ve Hıristiyanlar mıdır?” dedik. O
da: “Ya kim olacaktı?!” dedi.2
)bn Battal3 söyle diyor: “Rasulullah (sav) bu hadiste
daha önce geçen ümmetlerde oldugu gibi, bu ümmetinde
bîd'at ve havalara uyacagını biliyor. Yine bundan basak
diger hadislerinde ümmetinin son zamanlarında serlerin
olacagını ve kıyametin ancak en serli insanlar üzerine
koyacagını haber vermis, )slam'ında sadece belli baslı
kisiler tarafından ayakta kalacagını bildirmistir.”4
)bni Hacer ise söyle diyor: “Rasulullah (sav)'in bu
uyarılarının çogu gerçeklesmistir. Kalanlarda mutlaka
zamanla gerçeklesecektir.”5
Maalesef günümüzde birçok Müslüman doguda ve
batıdaki kâfirlere benzemektedir. Öyle ki onlara olan bu
benzeme bazılarını )slam dininden çıkaracak sekilde
1 Buhari, 'tisam (13/300 Fethu'l-Bâri)
2 a.g.e. Aynı yer. Müslim, lim (16/219-220 Nevevi Serhi)
3 Ebu'l-Hasan Ali b. Halef b. Abdulmalik b. Battal. Kurtuba'lıdır. Kendisinin Buharî serhi
vardır. H. 449'da vefat etmistir. Bak: “Suzuratu'z-Zeheb” (3/283) ve “A'lam” (4/285)
4 “Fethu'l-Bâri” (13/301)
5 “Fethu'l-Bâri” (13/301)
A.NABLUS
111
olmaktadır. Onlara göre modern çagı yakalamak ancak
Kur'an'ı ve sünneti terk etmekle olur. Kim )slam dinini
hakkıyla bilirse, Müslümanların son zamanda )slami egitim
eksikliginden dolayı ne kadar kötü duruma ulastıgını
bozuk düsüncelere saplandıklarını anlar ve )slam'ın sadece
onların nüfus cüzdanlarında bir yazı olarak kaldıgını görür.
Yine Müslümanların Allah'ın seriatını bırakıp da kâfirlerin
kanunlarıyla yönetildiklerini görür. )ste Rasulullah (sav)'in
yukarıda anlatmak istedigi kâfirlere benzeme ve onlara
uyma hadisini Müslümanların bugün içinde bulundukları
durumdan daha iyi anlatan bir sey yoktur. Nitekim O söyle
buyurmaktadır: “Karıs-karıs, adım-adım onlara
uyacaksınız. Öyle ki onlar keler deligine bile girseler siz de
gireceksiniz.”1
Nevevi söyle diyor: “Karıs-karıs izlemek ve keler
deligine girmekten kasıt onlara uymanın derecesine bir
örnektir. Onlara uymak ise dinde aykırı davranıslarda
bulunmak ve günah sahibi olmak konusundadır. Yoksa
inkar etmekte degildir. Bu da açıkça Rasulullah (sav)'in bir
mucizesidir, nitekim O'nun haber verdigi seyler
gerçeklesmistir.”2
Görüldügü gibi ortaya çıkan fitnelerin sınırı yoktur:
kadın fitnesi, mal fitnesi, nefsâni arzular, Saltanat ve
1 Hadisin nerede oldugu bir önceki sayfada geçti.
2 “Sahih-i Müslim Serhi” (16/219-220)
KIYAMET ALÂMETLER
112
önderlik sevgisi. Belki hepsi insanı mahveden, en düsük
yerlere kadar sürükleyen fitneler olabilir. Allahu Teala
hepimizi bu fitnelerin serrinden korusun. (Amin)
7- Peygamberlik iddiasında bulunanların ortaya
çıkması:
Ortaya çıkan alametlerden biriside 30'a yakın
yalancının peygamberlik iddiasında bulunmasıdır.
Onlardan bazıları, Rasulullah (sav) daha hayatta iken ve
sahabe zamanında ortaya çıkmıs, günümüzde de ortaya
çıkmaya devam etmektedir. Hadislerde peygamberlik
iddiasında bulunanlar için kesin bir sınır yoktur, onlar
sayılamayacak kadar çoktur. Buradaki kasıt ise bu ise
cesaret edenlerin ve onlara uyanların olması, bu iddiada
bulunanların insanlar arasında meshur olmalarıdır.1
Buhari ve Müslim'de Ebu Hureyre (ra)'dan rivayet
edilen hadiste Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “30'a
yakın yalancı çıkmadıkça kıyamet kopmaz. Bunların hepsi
“peygamber” olduklarını iddia ederler.”2
Sevbân (ra) ise Rasulullah (sav)'in söyle
buyurdugunu rivayet etmektedir: “Ümmetimden olan
kabileler putlara taparak müsriklere katılmadıkça kıyamet
1 “Fethu'l-Bâri”(6/617)
2 Buharî, Menâkıb. (6/616-Fethu'l-Bâri); Müslim, Fiten. (18/45-46 Nevevi Serhi)
A.NABLUS
113
kopmaz. Ümmetimden peygamber oldugunu iddia eden 30
yalancı çıkacak. Oysa ki ben peygamberlerin
sonuncusuyum. Benden sonra peygamber gelmeyecek”1
Bu yalancı peygamberlerin çıkısıyla ilgili hadisler
çoktur. Sevbân (ra) hadisinde oldugu gibi o hadislerin
bazısında da bunların sayısı 30 olarak açıkça belirtilmesine
karsılık, Ebu Hureyre (ra) hadisinde oldugu gibi
bazılarında bunların sayısının 30'a yakın oldugu vardır.
Belki de Sevbân (ra) hadisi küsuru tam sayıya çevirme
yoluyla söylemistir.2
Bu 30 yalancıdan biri olan Müseylemetü'l-Kezzâb,
Rasulullah (sav)'in hayatının son zamanlarında ortaya
çıkmıs ve peygamberlik iddiasında bulunmustur.
Rasulullah (sav) O'nunla yazısmada bulunmus ve O'nu
Kezzâb olarak isimlendirmistir. Etrafında çok adam
toplamıs ve Müslümanlara çok kötülügü dokunmustur.
Nihayet Hz. Ebu Bekir (ra) zamanında Yemâme savasında
öldürülmüstür.
Daha sonra Yemen'de Esvad el-Anesî peygamberlik
iddiasıyla ortaya çıkmıs ve Rasulullah (sav) vefat etmeden
önce sahabe tarafından öldürülmüstür.
1 Ebu Davud (11/324 Avnu'l-Ma'bûd Serhi), Tirmizi (6/466-Tuhfetu'l Ahvezî serhi)
Tirmizi hadis için: “Hasen sahih” demistir. Albâni bu hadis için: “Sahih” demistir. Bak:
“Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (6/174. Hadis no: 72 95)
2 “Fethu'l-Bâri”(13/87)
KIYAMET ALÂMETLER
114
Yine Secah isminde peygamberlik iddia eden bir
kadın çıkmıstır. Müseyleme ile evlenmis, fakat O
öldürülünce tekrar )slam'a dönmüstür.
Yine Zuleyha b. Huveylid el-Esedi peygamberlik
iddiasında bulunmus, daha sonra tevbe ederek )slam'a
dönmüstür.
Daha sonra Muhtâr b. Ebî Ubeyd es-Sakafi çıkmıs,
Ehl-i Beyti sevdigini ve Hz. Hüseyin'in öcünü alacagını
söylemis ve etrafında çok adam toplamıstır. )bn Zubeyr'in
halifeliginin ilk yıllarında Küfe'yi ele geçirince Seytan O'nu
kandırmıs ve kendisinin peygamber oldugunu ve
Cebrail'den vahiy aldıgını iddia etmistir.1
O'nun peygamberlik iddiasında bulunan yalancı
Deccaller den oldugunu gösteren delillerden biriside Ebu
Davud'taki, az önce zikri geçen Ebu Hureyre hadisinden
sonra gelen su rivayettir: “)brahim en-Nehaî, Ubeyde es-
Selmânî'ye2 söyle dedi: “Bunun (Muhtâr) onlardan
oldugunu görmüyor musun?” O da söyle dedi: “O, onların
elebaslarındandır.”3
1 “Fethu'l-Bâri”(6/617)
2 Ubeyde es-Selmânî el-Murâdî. Kûfe'li, fıkıhçı ve müftüdür. Rasulullah (sav) zamanında
müslüman olmus, Hz. Ali ve bn Mesud'u görmüstür. Sa'bî o'nun hakkında: “kadılıkta
herkese asil davranırdı” demistir. Bak: “Suzuratuz-Zeheb” (1/78-79)
3Ebu Davud (11/486 Avnu'l-Ma'bud)
A.NABLUS
115
Yine onlardan birisi de Haris el-Kezzâb'dır.
Abdülmelik b. Mervan'ın halifeligi zamanında
öldürülmüstür. Abbasi halifeleri zamanında ise birçok
yalancı peygamber çıkmıstır.1
Son asırda Hindistan'da Mirza Ahmed Kadıyânî
ortaya çıkmıstır. Peygamber, beklenen mesih oldugunu, )sa
(as)'ın gökte olmadıgını v.s. gibi iddialarda bulunmus ve
kendisine inananlar olmustur. Birçok alim kendisine cevap
vermis ve O'nun yalancı Deccal'lerden oldugunu
açıklamıslardır.
Bu iddialarda bulunanlar tek tek ortaya çıkmaya
devam etmektedirler. Onların sonuncuları da tek gözü sası
olan Deccal olacaktır. Nitekim )mam Ahmed Semure b.
Cundeb (ra)'dan rivayet ettigine göre Rasulullah (sav)
günes tutuldugu zaman verdigi hutbesinde söyle
buyurmustur: “30 tane yalancı çıkmadıkça kıyamet
kopmaz. Onların sonuncusu sası olan Deccal'dir.”2
Bu yalancılardan 4 tanesi kadındır. Nitekim )mam
Ahmed Huzeyfe (ra)'dan Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet etmektedir: “Ümmetimden 27 tane yalancı Deccal
çıkacak. Onlardan 4'ü kadındır. Ben ise peygamberlerin
1 “Fethu'l-Bârî” (6/617)
2 Müsned (5/16 Kenzu'l-Ummal dipnotlu)
KIYAMET ALÂMETLER
116
sonuncusuyum. Benden sonra peygamber yoktur”.1
8- Güvenligin artması:
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'den söyle buyurdu:
“Irak ile Mekke arasında yolculuk yapan kisi yolu
sasırmaktan baska hiçbir seyden korkmadıgı sürece
kıyamet kopmaz.”2
Sahabe zamanında Müslümanların fethettigi yerde
)slam ve adalet yerlestiginde bu durum gerçeklesmistir.
Yine daha önce geçen Adiy hadis bunu desteklemektedir. O
hadiste geçtigi üzere Rasulullah (sav) Adiy'e söyle diyor!
“Ey Adiy! Sasılacak bir sey gördünmü?” Adiy: “Hayır,
dikkat ettigim halde görmedim” dedi. Rasulullah (sav):
“Eger ömrün uzun sürerse, kafes içindeki bir kadının
Allah'tan kimseden korkmadan tek basına Kâbeyi tavaf
etmeye gittigini görürsün!”3
)ste bu durum, zulüm ve haksızlıgın yerini adaletin
aldıgı Mehdi ve )sa (as) zamanında olacaktır.
9- Hicaz'da bir atesin çıkması:
1 Müsned (5/396) Hadis sahihtir. Bak: “Cemiu's-Sagır'in Sahihleri” (4/97. Hadis no:4134).
Heysemi “Mecmau'z-Zevaid'te (7/532)söyle diyor: “Hadisi Ahmed Taberânî ve Bezzar
rivayet etmistir. Bezzâr'ın senedi sahihtir”
2 Müsned (2/370,371 Kenzu'l-Ummal dipnotlu). Heysemi “Mecmau'z-Zevaid' de söyle
diyor: “Hadisi Ahmed rivayet etmistir, senedi sahihtir”
3 Hadisin tahrici daha önce geçmistir.
A.NABLUS
117
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'dan söyle rivayet
etmistir: “Hicaz'da çıkan ates Busra'daki1 develerin
boyunlarını aydınlatmadıkça kıyamet kopmaz”2
Bu ates yedinci asrın ortalarında 654 yılda
görülmüstür. Bu ates büyük bir atesti. Hem onu gören
alimler hem de onlardan duyan diger alimler bu atesi
anlatmıslardır.
Nevevi söyle diyor: “Bizim zamanımızda 654 yılında
Medine'de bir ates çıktı. Medine'nin dogu tarafında
Harre'nin arkasında gerçekten büyük bir atesti. Bu atesi
Sam ve diger belde halkı görmüstür. Bu atesin nasıl
oldugunu Medineliler bana anlattı.”3
)bn Kesir söyle diyor: “Busra'da bulunan
bedevilerden bir çogu, Hicaz'da çıkan bu atesin develerin
boyunlarını aydınlattıgına sahit olmuslardır”.4
Kurtubi'de bu atesin çıkısından bahsetmistir. Kitabı
“Tezkire” de o atesin nasıl oldugunu anlatmıs, Mekke'den
ve Busra daglarından o atesin görüldügünü bildirmistir.5
1 Busra: Sam civarında bir sehir. Havran diye de bilinir. Bak: “Mu'cemu'l-Buldan”
(1/441). “Müslim Nevevi Serhi” (18/30). “Fethu'l Bârî” (13/80)
2 Buhârî, Fiten (13/78-Fehu'l Bârî). Müslim, Fiten (18/30-Nevevi Serhi)
3 “Müslim Nevevi Serhi” (18/28)
4 “Nihâye” (1/14), “Bidâye” (13/187-193)
5 “Tezkire” (s:636)
KIYAMET ALÂMETLER
118
)bn Hacer ise söyle diyor: “Bana göre söz konusu bu
ates, Kurtubi ve diger alimlerin anlattıgı gibi Medine'nin
kenarlarında çıkan atestir”.1
Sunu belirtmek gerekir ki bu ates, ahir zamanda
çıkacak ve insanları bir meydan da toplayacak olan o ates
degildir.2 Onun açıklaması büyük alametlerde gelecek.
10- Türklerle3 Savas:
Müslim Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav)'in
söyle dedigini rivayet ediyor: “Müslümanlar Tüklerle
savasmadıkça kıyamet kopmaz. Onlar, yüzleri deri üstüne
deri kaplanmıs kalkan gibi olan bir kavimdir. Kıl elbise
giyerler ve kıl ayakkabılar içinde yürürler.”4
Buhari ise Ebu Hureyre (ra)'den Rasulullah (sav)'in
söyle dedigini rivayet ediyor: “Sizler ayakkabıları tüyden
1 “Fethu'l-Bârî” (13/79)
2 Baz: “Müslim Nevevi Serhi” (18/28). “el-zâat” (s.85)
3 Türk: Türklerin soyu konusunda alimlerin çok çesitli sözleri vardır:
a) Nuh'un oglu Yafes'in soyundandırlar. Aynı soydan gelen Yecüc ve Me'cüc'ün amca
ogullarıdır.
b) brahim (as.)'in, cariyesi olan Kantura'dan çocukları olmus onların soyundan Türkler
ve Çinliler türemistir.
c) Türkler, Tubba'ın soyundandır.
d) Türkler, Efridon b. Sâm b. Nuh'un soyundandır.
Türklerin ülkesi Türkistan'dır. Sınırları Horasan'ın dogusu ile Çin'in batısı ve
Hindistan'ın kuzeyidir. Bak: “Nihaye fî Garibi'l-Hadis” (4/113), “Konusu'l-Muhit”
(3/700), “Mealimü's-Sünen” (6/68), “Mu'cemu'l-Buldan” (2/23), “Nihâye” (1/153),
“Fethu'l-Bârî” (6/104,608), “el-sâat” (s.35), “el-zâat” (s.82)
4 Müslim, Fiten (18/37-Nevevi Serhi)
A.NABLUS
119
olan gözleri küçük, burunları basık ve yüzleri kırmızı sanki
deri üstüne deri kaplanmıs kalkanlar gibi kalın etli olan
Türklerle savasmadıkça kıyamet kopmaz.”1
Amr b. Sa'lebe ise söyle diyor: Rasulullah (sav)'i
isittim söyle diyordu: “Genis yüzlü sanki deri üstüne deri
kaplanmıs kalkanlar gibi kalın etli olan bir kavimle sizin
savasmanız kıyamet alametlerindendir.”2
Müslümanlar daha Sa'lebe hayatta iken Emevi
halifesi olan Muaviye (ra) zamanında Türklerle
savasmıslardır.
Ebu Ya'lâ, Muaviye b. Hudeyc'in söyle dedigini
rivayet ediyor: “Ben Muaviye b. Ebî Süfyan'ın yanında
bulunuyordum kendisine komutanlarından bir yazı geldi.
O yazıda Türklerle karsılastıkları, onların çogunu
öldürdükleri ve çok ganimet aldıkları yazıyordu. Muaviye
buna çok kızdı ve söyle yazılmasını emretti: “Bana yazdıgın
yazıda kimleri öldürdügünü ve ne kadar çok ganimet
aldıgını okudum bundan ne çıkar sagladıgını bilmiyorum.
Bir daha benim emrim gelmeden onları öldürme!” Ben: “Ey
mü'minlerin emiri neden?” dedim Muaviye: “Ben
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini duydum: “Arapların
1 Buhari, Menakıb (6/604-Fethu'l Bârî)
2 Müsned (5/70. Kenzu'l-Ummal dipnotlu)
KIYAMET ALÂMETLER
120
karsısına Türkler çıkacak. Siyh1 otlagı ve Kaysum'a2 kadar
onları takip edecekler. Bu yüzden onlarla karsılasmak
hosuma gitmiyor.”3
Abdullah b. Bureyde (ra) babasının söyle dedigini
rivayet ediyor: “Rasulullah (sav)'in yanında oturmus O'nu
dinliyorduk. Söyle diyordu: “Genis yüzlü, küçük gözlü,
kalkan gibi suratları olan bir kavim ümmetimi önüne katıp
tâ arap yarımadasına kadar sürer. Birincisinde kim
onlardan kaçarsa kurtulur. )kincisinde bazıları ölür, bazıları
kurtulur. Üçüncüsünde ise geriye kalanların kökünü
keserler.” “Yâ Rasulullah, Onlar kimdir?” dedik. Rasulullah
(sav): “Onlar Türklerdir” dedikten sonra söyle devam etti:
“Nefsim elinde olana yemin ederim ki, onlar atlarını
Müslümanların camilerine baglarlar.”
Babam Bureyde Rasulullah (sav)'den Türkler
hakkında duydugu bu bela ve musibetten sonra, onlar
çıkarsa çabuk kaçarım diye develerini, su mataralarını ve
yolculuk esyalarını birbirine baglamazdı.”4
1 “Siyh”: Güzel kokulu pelin cinsi bir bitki. Yemame ve Irak tarafında bir yer. Bak:
“Mu'cemu'l-Buldan” (3/379)
2 “Kaysum”: Çölde yetisen güzel kokulu bir bitki. Siyh'in karsı tarafındaki su. Aralarında,
Mekke ve Küfe arasında bulunan ve hacıların geçtigi dagyolu olan Fayd vardır. Bak:
“Mu'cemu'l-Buldan” (4/282,422)
3 “Fethu'l-Bârî” (6/609). Heysemi “Mecmau'z-Zevaid'te (7/312) söyle diyor: “Bu hadisi
Ebu Ya'lâ rivayet etmistir. Senedinde tanımadıgım raviler vardır.”
4 Müsned (5/348,349 -Kenzu'l-Ummal dipnotlu) Ebu'l Hattab Ömer b. Dihye söyle
demistir: “Senedi Sahihtir”. “Tezkire” (s:593). Heysemi “Mecmau'z –Zevâid”te (7/311)
söyle diyor: “Ebu Davud ve Bezzar kısaltarak, Ahmed ise tam olarak rivayet etmistir.
A.NABLUS
121
Yine sahabe zamanında Türkler hakkında meshur
olan bir hadis de sudur: “Türkler size karısmayıp terk ettigi
sürece siz de onları terk edin”.1
Ravileri, sahih hadis ravileridir.” Fakat Ebu Davud'un rivayeti, Ahmed'in rivayetinden
farklıdır. Söyle ki, o rivayetten anlasılan Müslümanların Türkleri önlerine katıp üç kere
Arap yarımadasına kadar sürecekleri vardır. Hadisteki: “Gözleri küçük bir kavim sizinle
savasacak” Yani Türklerdir. “…Siz onları önlerinize katıp üç kere Arap Yarımadası'na
kadar süreceksiniz”. Bak: “Sunen-i Ebi Davud, Melâhim-Türklerle savas babı.
(II/412,413- Avnu'l-Ma'bud)
Avnu'l Ma'bud yazarı söyle diyor: “Bana göre Ahmed'in rivayeti daha dogrudur.
Anlasılan Ebu Davud'un rivayetinde bazı raviler yanılmıstır. Nitekim Bureyde'nin
Rasulullah (sav)'den Türkler hakkında duydugu bela ve musibetlerden sonra develerini,
su mataralarını ve yolculuk malzemelerini birbirine baglamaması, Ahmed'in rivayetini
dogrular. Yine Ebu Davud'un rivayetinde bazı ravilerin hadisin sonunda: “…Veya buna
yakın dedi” sözleri bunu dogrulamaktadır. Bak: (4/414)
Sonra Kurtubî'den, Arapların Türklerle üç kere karsılastıklarını son karsılasmada Bagdat'ı
yerle bir ettiklerini, Halifeyi, vezirleri ve alimleri öldürdüklerini nakletmekte, ülkenin iç
kısımlarına kadar girdiklerini, tâ Sam'a kadar ilerlediklerini, Mısır'a kadar korku
saldıklarını, en sonunda Ayn Calut savasında Katz adlı sultanın onları bozguna
ugrattıgını ve böylelikle Allah'ın Müslümanları onların serrinden korudugunu
nakletmektedir. Bak: “Tezkire” (s:592-595), “Avnu'l-Ma'bud” (II/415-416)
1 Ebu Davud, Melâhim (11/409-Avnu'l-Ma'bud). bn Hacer söyle diyor: “”Bu hadisi
Taberâni, Muaviye hadisinden rivayet etmistir”. Bak: “Fethu'l-Bârî” (6/609). Aclûnî
söyle diyor: “Zurkâni bu hadis için: “hasen” demistir. Asl'da söyle diyor: “Bu hadisi Ebu
Davud sahabeden, onlar da Rasulullah (sav)'den rivayet etmistir… ve Nesâi rivayet
etmistir… Ayrıca Taberani “Kebir” de ve “Evsat” da bn Mesud'tan merfu olarak:
“Türkler sizi terk ettigi sürece siz de onları terk edin” dedigini rivayet etmistir. Taberanî
Muaviye b. Ebi Süfyan'dan birbirini destekleyen yollarla merfu olarak söyle rivayet
etmistir: “Ümmetimin mal ve mülkünü alacak ilk kavim ve onları köle edinecek olanlar
Beni Kantura'dır” Bak: “Kesfu'l-Hafa” (1/38). Albani bu hadis hakkında “uydurma”
demektedir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Zayıfları” (1/81. Hadis no:105)
Sahâvi bu hadisi rivayet edenleri saydıktan sonra söyle diyor: “Bu hadise uydurma
hükmünü vermek kolay kabul edilecek bir sey degildir. Biz, Hafız Ziyaeddin el-
Makdisî'nin Türklerin çıkısıyla ilgili hadisleri topladıgı bir kitabı oldugunu duyduk”.
Bak: “Makasidu'l-Hasene” (s: 16-17)
Heysemi “Mecmau'z-Zevaid'de (7/312) söyle diyor: “Hadisi Teberânî “Kebir” ve “Evset”
ta rivayet etmistir. Senedinde kim kim oldugunu bilmedigim Osman b. Yahya el-
Karkasânî vardır. Diger ravileri sahih hadis ravileridir”.
Bütün bunlardan sonra hadis dereceleri için en azından “hasen” dir denilir. Özellikle bn
Hacer bu hadisin sahabe zamanında meshur oldugunu söylemekte ve hadisin herhangi
bir eksik tarafını belirtmemektedir. Bu da hadisin onun katında geçerli oldugunu gösterir.
KIYAMET ALÂMETLER
122
)bn Hacer söyle diyor: “Önceleri Türkler ile
Müslümanların arası uzak idi. Daha sonra yavas yavas
birbirlerine yaklastılar. Türklerden alınan esirler çogalmaya
basladı. Onların kuvvetli ve çetin birileri oldukları
görülünce, sultanlar onlara önem verdiler. Öyle ki Abbasi
halifesi Mu'tasım'ın ordusunun çogu Türklerden
olusmakta idi. Sonra Türkler idareyi ele geçirmeye
basladılar. Önce Mutevekkil'den baslayarak tek tek
Mu'tasım'ın çocuklarını öldürdüler. Sonra Deylem diyarına
karıstılar. Samanogulları da Türklerdendir. )ran'ı ele
geçirdiler. Daha sonra bu yerlere önce Sebt Tekin ogulları
sonra Selçuklular hakim oldu. Sınırlarını Irak, Suriye ve
Anadolu'ya kadar genislettiler. Selçuklulardan sonra
Suriye'de Zengiler ve onlara uyan Eyyubiler hakim oldu ve
buralarda Türkler çogaldı. Oradan sonra Mısır ve Hicaz'a
hakim oldular.
Selçuklulara karsı 150 savas yapıldı. Birçok ülke
harap oldu, çok kan döküldü.
Albâni bu hadisi destekleyen. “Habesliler sizi bıraktıgı gibi siz de onları bırakın. Türkler
sizi terk ettigi sürece siz de onları terk edin” hadisini alarak senedi hakkında söyle diyor:
“Diger hadisi destekleme yönünden bu hadisin senedinde bir sakınca yoktur. Ebu Sekine
dısında ravilerin hepsi sikadır. bn Hacer Takrib'de söyle diyor: “Ebu Sekine'nin adı
Mahlem'dir. Sahabe oldugu konusunda farklı görüsler vardır”. Ben (Albanî) derim ki:
Eger o sahabeden degilse, o zaman tabiinden olur. Ondan üç kisi rivayet etmistir.
Öyleyse bu hadis hasendir”. Bak: “Sahih hadisler” (2/416 Hadis no: 772)
Belki de Seyh Albâni “uydurma” sözüyle hadisin sonunda bulunan: “Ümmetimin mal ve
mülkünü alacak ilk kavim ve onları köle edinecek olanlar Beni Kantura'dır” lafzını
kastediyor olabilir. Fakat ileride gelecegi gibi bn Hacer'e göre bu lafzı destekleyen
baska bir rivayet vardır. En dogrusunu Allah bilir.
A.NABLUS
123
Sonra Tatarların gelmesiyle sanki kıyamet koptu.
Hükümdarları Cengiz Han'ın çıkısı m. 600'lü yıllardan
sonraydı. Çocukları doguda, kendisi batıda dünyayı atese
verdiler. Onların zarar vermedigi tek ülke kalmadı.
Bagdat'ı harap ettiler ve son halife Musta'sım'ı 656'da
öldürdüler. Son hükümdarları Aksak Timur'a kadar her
yeri yakıp yıkmaya devam ettiler. Timur Suriye tarafına
yöneldi. Orada yasadı. Sam'ı tas üstüne tas kalmayacak
sekilde yaktı. Sonra Anadolu ve Hindistan arasında dolastı.
Allah onu öldürene kadar burada yasadı. Çocukları bu
ülkelere yerlesti
Rasulullah (sav)'in su hadisi buraya kadar
anlattıklarımızın hepsini dogrulamaktadır: “Ümmetimin
mal ve mülkünü alacak ilk kavim Beni Kantura'dır”…
Sanki O, “ümmetim” sözüyle )slam'ı sonradan kabul
edenleri degilde, kendi soyundan olanları yani: Arapları
kastetmektedir. Dogrusunu Allah bilir.”1
Anlasıldıgına göre hicri yedinci asırda görülen
Tatarlar,Türklerin ta kendileridir. Çünkü hadislerde geçen
Türklerin özellikleri Tatarlarda (Mogol) görülmektedir.
“Onların ortaya çıktıkları dönem )mam Nevevî'nin
zamanında olmustu. Nevevi onlar hakkında söyle diyor:
“Türklerle yapılan savaslarda onların hadislerde geçen
1 “Fethu'l-Bârî” (6/609-610)
KIYAMET ALÂMETLER
124
küçün gözlü, kırmızı suratlı, basık burunlu, genis yüzlü
sanki deri üstüne deri kaplanmıs kalkanlar gibi kalın etli,
tüyden ayakkabı giyme özelliklerini tasıyanlar oldukları
görülmüstür. Müslümanlar onlarla defalarca savastılar ve
hâlen de savasmaktadırlar.”1
Türkler daha sonra Müslüman olmus )slam'a ve
müslümanlara faydaları dokunmustur. Osmanlı Devleti
gibi büyük bir devlet kurmuslar, bir çok yerleri
fethetmislerdir. Bu fetihlerden en önemlisi Bizans'ın
baskenti olan )stanbul'un fethidir. Bu fetih kıyamete yakın
Deccal çıkmadan önce olacak olan )stanbul'un ikinci fethine
hazırlıktır. Bunun açıklaması ileri sayfalarda geçecek.
)stanbul'un fethi ile )slamiyet Avrupa ve daha sonra
doguda ve batıda dünyanın birçok yerinde yayılmıstır.
Türklerle savastan bahseden Rasulullah (sav)'in o
hadisinden sonra, Ebu Hureyre'den gelen su hadis onların
)slam'a girip hizmet etmelerini çok iyi açıklamaktadır:
“Hosunuza gitmeyen bu durumdan sonra onları
insanların en hayırlıları olarak bulacaksınız. )nsanlar
madenler gibi farklı farklıdır. Cahiliyede en azılıları,
)slam'da en hayırlıları olur.”2
1 “Müslim Nevevî Serhi” (18/37-38)
2 Buhari, Menakıb. (6/604-Fethu'l-Bârî)
A.NABLUS
125
11- Acemlilerle1 savas:
Ebu Hureyre (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah (sav)
söyle buyurmaktadır: “Siz, Acemlilerden Hûz2 ve
Kirman'la3 savasmadıkça kıyamet kopmaz. Onlar kırmızı
yüzlü, basık burunlu, küçük gözlüdür. Yüzleri deri üstüne
deri kaplanmıs gibi kalın etli ve ayakkabıları tüydendir.”4
Daha önce geçen Türklerle savas bölümünde onların
özelliklerini ve yapılan savaslarla ilgili hadisler anlatılmıstı.
Buradaki hadiste ise Hûz ve Kirman ile yapılan savas
anlatılmaktadır. Bu ikisi ise Türklerden degil Acem
ülkesindendir ve onlarında sıfatları Türklerin sıfatları gibi
anlatılmıstır.
)bn Hacer söyle diyor: “Bu hadis, Türklerle savası
anlatan hadisten farklıdır. Her iki hadiste de onlarla olacak
olan seylere karsı uyarı vardır”.5
Bana kalırsa Semure (ra)'dan gelen Rasulullah
(sav)'in su hadisi bu hadisi desteklemektedir: “Allah Azze
ve Celle sizin elinize Acemlileri dolduracakken onlar
1 “Acem: Arap olmayanlardır.
2 “Hüz”: Yani Huzistan, ran'da bulunan Ahvaz'da bir yerdir. Acem boylarından bir boy
oldugu da söylenmistir. Bak: “Mu'cemu'l-Buldan” (2/404), “Fethu'l Bârî” (6/607)
3 “Kirman”: Birçok köy ve kasabası olan genis bir arazidir. Batısında ran, kuzeyinde
Horosan, güneyinde ise ran denizi vardır. Yalcut söyle diyor: “Halkı hayır sever ve ehli
sünnettendir”. Bak: “Mu'cemû'l-Buldan” (4/454)
4 Buhari, Menâkıb. (6/604-Fethu'l-Bârî)
5 “Fethu'l-Bârî” (6/607)
KIYAMET ALÂMETLER
126
kaçmayan birer aslan olurlar. Askerlerinizi öldürürler ve
ganimetlerinizi yerler”.1
Ebu Hureyre (ra)'dan gelen hadiste ise Rasulullah
(sav) söyle buyurmustur: “Neredeyse sizin içinizde
kaçmayan Acemli aslanlar çogalır. Askerlerinizi öldürürler,
ganimetlerinizi yerler”2
Demek ki, Acemlilerle savas kıyamet
alâmetlerindendir.
12- Emânetin3 kaybolması:
Ebu Hureyre (ra)'dan rivayet edilen hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “Eger emânet
kaybolursa kıyametin kopmasını bekle”. Sahabe: “Yâ
Rasulullah emânet nasıl kaybolur?” dedi. Rasulullah: “Eger
is ehli olmayana verilirse kıyameti bekle” dedi”.4
1 Müsned (5/11). Heysemi “Mecmau'z-Zevâid”te (7/310) söyle diyor: “Ahmed, Bezzâr ve
Taberâni rivayet etmistir. Ahmed'in ravileri sahih hadis ravileridir”.
2 Tarebâni rivayet etmistir. Ravileri sahih hadis ravileridir. Bak: “Mecmau'z-Zevâid”
(7/311)
3 “Emânet: Hıyanetin zıddıdır.Kur'an'da söyle geçmektedir: “Biz, emâneti, göklere, yere
ve daglara teklif ettikte onlar bunu yüklenmekten çekindiler, sorumlulugundan korktular.
Onu insan yüklendi. Dogrusu o çok zalim, çok cahildir”. (Ahzâb:72). Alimler emâneti
birçok manada açıklamıslardır. Bunlar iki kısımda toplanır: 1- Tevhid: Çünkü o kulun
yanında koruması gereken bir emanettir. 2- Amel: Dinin bütün bölümlerini içerir ve
hepsi kulun yanında koruması gereken bir emanettir. Emânet dinin sunulan emirlerini
yapmak, yasaklarından kaçınmaktır. Bak: “Ahkamu'l-Kur'an” (3/1588-1589), “Müslim
Nevevi Serhi” (2/168), “bn Kesir Tefsiri (6/477), “Fethu'l-Bârî” (11/33)
4 Buhari, Rikâk (11/333-Fethu'l-Bârî)
A.NABLUS
127
Rasulullah (sav) bu hadiste emâneti nasıl
kaldıracagını, onun kalplerde izinden baska hiçbir eserin
kalmayacagını açıklamaktadır.
Huzeyfe (ra) Rasulullah (sav)'den söyle rivayet
etmektedir: “Rasulullah bize iki hadis rivayet etti. Onlardan
ilkini gördüm, ikincisini bekliyorum. )lki, emânet insanların
gönüllerinin derinliklerine iner. Sanki o insanlar Kuran ve
sünneti bilirler.
Rasulullah (sav) emânetin kaybolmasından da
bahsetti söyle dedi: “Kisi uykusunu uyur. Emânet onun
kalbinden silinip alınır da emânetin eseri, rengi uçuk bir
nokta halinde yanık yeri gibi kalır. Sonra o kisi bir uyku
uyurken emânetin geri kalan kısmı alınır. Bunu da izi
çalısan bir isçinin avucundaki kabarcık gibi kalır. Su halde
emânet, ayagına düsürdügün bir ates parçasının düstügü
yeri sisirip senin onu bir kabarcık seklinde görmen gibidir.
Halbuki ondan tesirli bir sey yoktur. Bu sekilde insanlar
birbirleriyle alıs-veriste bulunmak üzere sabahlarlar. Sonra:
“Falan ogulları içinde emin bir kisi vardır” denilir.
Yine o kisi için: “O ne akıllı, ne zarif ve ne de cesur
adamdır” denilir. Fakat o kisinin kalbinde hardal tanesi
kadar iman yoktur”. Huzeyfe dedi ki: “Ben öyle bir
zamanda bulundum ki, o devirde biriyle alıs-veris
edecegim diye kaygılanmazdım. Müslümansa )slam dini
KIYAMET ALÂMETLER
128
onu hainlikten men eder, Hıristiyan ve Yahudi ise
bulundugu yerin valisi onu hainlikten men ederdi. Bugün
ise, ben falan ve falandan baska kimse ile alıs-veris edemez
oldum.”1
Görüldügü gibi bu hadiste emanetin kalplerden
kaldırılacagı öyle ki, güvenilir ve emin olan kisinin
sonradan hain olacagına dair açıklama vardır. Bu da ancak
Allah korkusunun kisiden gitmesi, imanın zayıflaması ve
hain olan kisilerle çok oturmaktan dolayı olacaktır. Çünkü
kisi arkadasını daima kendine örnek alır.
Emanetin kaybolmasını gösteren bir diger seyde
halife, vali, kadı ve memurluk gibi vazifeler tam olarak
anlamıyla ve layıkıyla yapacakların yerine ehliyetsiz
kisilere verilmesidir. Böylelikle insanların hakları
kaybolmakta, onlara hizmet niteliginde olan isler hafife
alınmakta ve aralarında kargasa çıkmaktadır.
Öyleyse, eger insanların basında görevli olan kisi
emâneti kaybediyorsa onun hizmetinde olan insanlar da
onun gibi emâneti kaybedecektir. )nsanların basında olan
kisinin isi düzgün olursa emrinde olanların isi de düzgün
olur, eger o kötü olursa emrindekilerde kötü olur.
Sonra isin ehli olmayana verilmesi, insanların
1 Buhari, Rikâk. (11/333-“Fethu'l-Bârî). Ayrıca Buhari, Fiten (13/38-Fethu'l-Bârî)
A.NABLUS
129
dinlerine karsı umursamaz olduklarını göstermektedir.
Öyle ki onlar baslarında dine önem vermeyen kisileri
geçirmektedirler. Bu durumda ancak, ilmin azalıp cahilligin
çogaldıgı zamanda olur. Buhari de bu konuda Ebu Hureyre
(ra)'dan gelen bir hadis zikredilmektedir.
)bn Hacer söyle diyor: “Bu hadisin Kitabu'l-)lim'le
olan münasebeti, isin ehli olmayana verildiginde sonuçta
cahilligin çogaldıgı kıyamet alametlerinden olmasıdır.”1
Zaten Rasulullah (sav) ilerde her seyin tersine
dönecegi bir dönemin gelecegini haber vermistir. O
dönemde dogru söyleyenler yalancı, yalancılar dogru sözlü
ilan edilir. Emin kisi hain, hain kisi emin olur. Düsük
kisilerin yüceltilmesi bölümünde bununla ilgili hadis
gelecek.
13- lmin kaldırılmasıyla birlikte cahilligin
çogalması:
Yine kıyametin alametlerinden birisi de ilmin
kaldırılması ve cahilligin çogalmasıdır. Bu konuda Buhari
ve Müslim, Enes b. Malik (ra)'dan Rasulullah (sav)'in söyle
dedigini rivayet etmektedir: “)lmin kaldırılması, cahilligin
yayılması kıyâmet alâmetlerindendir”.2
1 “Fethul'-Bârî” (1/143)
2 Buhari, lim (1/178-Fethu'l-Bârî). Müslim, lim (16/222-Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
130
Buhari ise Sakik'ten söyle rivayet ediyor: “Ben
Abdullah b. Mes'ud ve Ebu Musa ile birlikte idim. Onlar
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini söylediler: “Kıyametten
önce öyle günler gelecek ki, ilim kaldırılacak, cahillik
artacak.”1
Müslim'in Ebu Hureyre (ra)'dan rivayetine göre
Rasulullah (sav) söyle buyurmustur: “Zaman kısalır, ilim
kalkar, fitneler ortaya çıkar, cimrilik artar ve ölüm çogalır”.2
)bn Battal söyle diyor: “Biz, bu hadiste geçen kıyamet
alametlerinden ilmin azaldıgını, cahilligin arttıgını,
cimriligin çogaldıgını, fitnelerin ortaya çıktıgını ve ölümün
çogaldıgını günümüzde açıkça gördük”.3
)bn Hacer bu sözün arkasından söyle diyor:
“Görünen o ki, O'nun gördükleri seylerin az olmasına
ragmen bu söz onun büyütmesidir. Hadisten kasıt, o
seylerin ileride daha da artacagı anlamındadır. Öyle ki, o
seylerin olumlu kısmı hiç kalmayacak. )lmin
kaldırılmasıyla birlikte cahilligin yayılması buna isarettir. O
dönemde alimlerin bulunması bunun gerkeklesmesine
engel olmaz. Çünkü o vakit cahiller alimleri anlayamaz”.4
1 Buhari, Fiten (13/13-Fethu'l-Bârî)
2 Müslim, lim (16/222,223-Nevevi Serhi)
3 “Fethu'l-Bârî” (13/16)
4 “Fethu'l-Bârî” (13/16)
A.NABLUS
131
)lmin kaldırılması ancak alimlerin yok olmasıyla olur.
Nitekim Abdullah b. Amr b. As (ra) söyle diyor: “Ben
Rasulullah (sav)'i söyle derken isittim: “Allah, ilmi
kullarından silmek suretiyle degil, alimlerin ruhlarını
kabzetmek suretiyle giderecektir. En sonunda hiçbir alim
kalmayacak ve insanlar cahil kisileri baskan edinecekler.
Bunlara meseleler sorulacak. Onlarda bilgileri olmadıgı
halde fetva verecekler. Bu sekilde hem kendileri sapıklıga
düser, hem de halkı saptırırlar”.1
Nevevi söyle diyor: “)lmin kaldırılmasından
bahseden bu hadislerden kasıt, ilmin alimlerin
gönüllerinden silinmesi degildir. Bunun manası ilim
sahiplerinin ölmesiyle insanların cahilleri alim edinmeleri
ve onların verdigi fetvalarla hem kendilerinin hem de
halkın sapıtmasıdır”.2
Buradaki ilimden kasıt Kur'an ve Sünnet ilmidir. O
da peygamberlerin miras olarak bıraktıkları ilimdir. Çünkü
alimler peygamberlerin varisleridir. Onların kaybolmasıyla
ilim kaybolur, sünnetler unutulur, bid'atler çogalır ve
cahillik artar.
Ama dünya ilimleri ise azalmaz artar. Hadiste
kasdedilen bu degildir. Çünkü hadiste: “Bunlara meseleler
1 Buhari, lim. (1/194-Fethuı'l-Bârî). Müslim, lim (16/223,224-Nevevi Serhi)
2 “Müslim Nevevi Serhi” (16/223-224)
KIYAMET ALÂMETLER
132
sorulacak. Onlarda bilgileri olmadıgı halde fetva
verecekler. Bu sekilde hem kendileri sapıklıga düser, hem
de halkı sapıtırlar” sözü geçmektedir.
Sapıklıga düsmek ancak dinde cahil olmakla olur.
Gerçek alimler ise ilimleriyle amel edenler, ümmeti
yönlendirenler ve onlara hidayet yolunu gösterenlerdir.
Amelsiz ilmin hiçbir faydası olmaz, aksine sahibini vebal
altında bırakır. Konuyla ilgili Buhari'de birde: “Amel
azalır” seklinde rivayet vardır.1
Büyük )slam tarihçisi Zehebî alimlerle ilgili nükteli
sözlerden bahsederken söyle diyor: “Onlara ilimden az bir
sey verilmistir. Ama günümüzde ise sayısı az olan bu
insanlar içinde, o az ilimden az bir sey kalmıstır. O az ilimle
amel edenlerde ne kadar az! Allah bize yeter, O ne güzel
Vekildir”.2
Eger Zehebî'nin zamanında böyle olursa, kim birilir
bizim zamanımızda nasıl olur? Rasulullah (sav)'in
zamanından uzaklasan her vakitte ilim azalmakta ve
cahillik artmaktadır. Bu ümmetin en alimleri sahabelerdi.
Onlardan sonra tabiin, sonrada tebei tabiin. En hayırlı asır
onların dönemiydi. Nitekim Rasulullah (sav) söyle
buyuruyor: “)nsanların en hayırlıları benim çagımda
1 Buhari, Edeb. (10/456-Fethu'l-Bârî)
2 “Tezkiretü'l-Huffâz” (3/1031)
A.NABLUS
133
yasayanloardır. Sonra onlardan sonra gelenler, sonra
onlardan daha sonra gelenlerdir.”.1
)lim azalmaya devam etmekte, cahillik de
artmaktadır. Öyleki insanlar )slam'ın farzlarını dahi bilmez
hale geleceklerdir. Huzeyfe (ra) Rasulullah (sav)'in söyle
buyurdugunu rivayet etmektedir: “Elbisenin nakısı eskiyip
silindigi gibi )slam da eskiyecek, silinecek. Hatta oruç
nedir, namaz nedir, hac nedir, zekât nedir bilinmeyecek. Bir
gecede Kur'an yok olur. Yeryüzünde ondan bir âyet dahi
kalmaz. )nsanlardan yaslı adam ve kadınlar kalır. Onlar:
“Biz babalarımızı “Lailahe illallah” kelimesini söyler
bulduk biz de onu söylüyoruz” derler. Sıla b. Zufer,
Huzeyfe'ye: “Namaz nedir, hac nedir, zekat nedir
bilmedikleri halde “Lailahe illallah” demeleri onlara ne
kazandırır?” dedi ve bunu birkaç kez tekrarladı. Huzeyfe
önce ona cevap vermedi. Sonunda ona: “Ey Sıla! “Lailahe
illallah” onları atesten kurtarır” dedi ve bu sözü üç kere
tekrarladı”.2
Abdullah b. Mesud söyle diyor: “Kur'an aranızdan
kaldırılacak o bir gecede yok olur ve insanların
1 Müslim, Sahabenin Faziletleri (16/86-Nevevi Serhi)
2 bn Mâce, Fiten. (2/1344-1345), Müstedrek (4/473) Hakim hadisi sahihlemis, Zehebi'de
ona katılnmıstır. bn Hacer “Fethu'l-Bârî”de (13/16): “bn Mâce kuvvetli bir senedle
rivayet etmistir” demistir. Albani hadisi sahihlemektedir. Bak: “Camiu's-Sagir'in
Sahihleri” (6/339. Hadis no: 7933)
KIYAMET ALÂMETLER
134
gönüllerinden gider. Ondan geriye hiçbir sey kalmaz”.1
)bn Teymiye söyle diyor: “Ahir zamanda Kur'an
sayfalardan ve gönüllerden gider. Ondan geriye hiçbir sey
kalmaz”.2
Bundan daha kötüsü yeryüzünde Allah'ın adı dahi
anılmaz. Nitekim Enes (ra)'dan rivayet edilen hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “Yeryüzünde
“Allah, Allah” zikri kesilmedikçe kıyamet kopmaz”.3
)bn Kesir söyle diyor: “Bu hadisin iki manası vardır:
1- Kimse kötülügü yasaklamaz, kötülük yapan birini
görünce ona engel olmaz. Bu yüzden: “Allah, Allah! Dahi
denmez” diye tabir edilmistir. Abdullah b. Ömer hadisinde
geçtigi gibi: “Geriye azgın kisiler kalır, iyilik yapmayı
bilmezler, kötülügede engel olmazlar”.4
2- Allah bilinmez, yeryüzünde adı dahi anılmaz.
Buda insanlıgın yok oldugu, inkar, isyan, fitne ve fesadın
1 Taberâni rivayet etmistir. Ravileri, sıka olan Seddâd b. Ma'kal dısında sahih hadis
ravileridir. Bak: “Mecmau'z-Zevâid” (7/329-330). bn Hacer “Fethu'l-Bârî”de (13/16):
“Senedi sahihtir, fakat hadis mevkuftur” demistir. Bana göre böyle söylemek dogru
degildir ve Hadis merfu hükmündedir.
2 “Mecmû'u'l-Fetav┠(3/198-199)
3 Müslim, mân (2/187-Nevevi Serhi)
4 Müsned (11/181-182) Ahmed Sakir: “Senedi sahihtir demistir” Müstedrek (4/435)
Hekim: “Hasan, Abdullah b. Amr'dan isitse bile, Buhari ve Müslim'in sartlarına göre
sahihtir” demis Zehebi de ona katılmıstır.
A.NABLUS
135
çok oldugu zamanda olur”.1
14- Güvenlik güçleri ve korumaların çogalması:
)mam Ahmed'in Ebu Umâme (ra)'dan rivayet ettigine
göre Rasulullah (sav) söyle buyurmustur: “Ahir zamanda
bu ümmet için elinde öküz kuyrugu gibi kırbaçlar bulunan
adamlar çıkacak. Gelir azap ederler, gider azap ederler”.2
Taberânî'nin “Kebir” deki rivayetinde söyledir: “Ahir
zamanda insanlara sabah ve aksam azap edecek güvenlik
görevlileri olacak. Sakın ha sen onlardan olmayasın”.3
Müslümanların basında bulunacak ve onlara haksız
yere azap eden bu kisilerin atese gireceklerine dair hadisler
vardır. Müslim Ebu Hureyre (ra)'dan söyle rivayet ediyor:
“Atese girecek iki sınıf vardır ki, ben su ana kadar onlarla
karsılasmadım: Ellerinde öküz kuyrugu gibi kırbaçlarla
insanları döven bir grup…”4
Nevevî söyle diyor: “Bu hadis peygamberin
mucizelerindendir. O'nun söyledigi bu sey gerçeklesmistir.
Kırbaç tasıyanlar Vali korumalarının köleleridir”.5
1 “Nihaye” (1/186)
2 Müsned (5/250)Hadis sahihtir.
3 “thafu'l-Cemâ'a” (1/507-508) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (13/317
Hadis no:3560)
4 Müslim, Cennet ve sıfatı (17/190-Nevevi serhi)
5 Müslim, Nevevi Serhi (17/190)
KIYAMET ALÂMETLER
136
Rasulullah (sav), Ebu Hureyre (ra)'a söyle demistir:
“Eger ömrün uzun sürerse çok geçmez, ellerinde öküz
kuyrugu gibi kırbaçlar olan grubun insanlara durmadan
azap ettiklerini görürsün”.1
)bn Abbas (ra) Rasulullah (sav)'in söyle buyurdugunu
rivayet ediyor: “Sizin basınıza öyle görevliler gelecek ki
Mecusilerden daha kötü olacaktır”.2
15- Zinanın çogalması:
Alâmetlerden biriside zinanın cogalması ve insanlar
arasında yayılmasıdır. Rasulullah (sav) bunun kıyamet
alametlerinden oldugunu haber vermistir.
Buhari ve Müslim de, Enes (ra)'dan, Rasulullah
(sav)'in söyle buyurduguna dair bir rivayet vardır:
“Kıyametin alâmetlerinden biriside zinanın çogalmasıdır”.3
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'den söyle rivayet
etmistir: “)nsanların üzerinde bozuk yıllardan olusan bir
zaman gelir… o zaman fuhus yayılır”.4
1 Müslim, Cennet ve sıfatı (17/190-Nevevi serhi)
2 “Taberani “Sagir”de ve “Evsat” da rivayet etmistir. Sika olan Müemmel b. hâb dısında
ravileri sahih hadis ravileridir”. Bak: “Mecmau'z-Zevâid” (5/235)
3 Buharî, lim (1/178-Fethu'l-Bârî), Müslim, lim (16/221-Nevevi serhi)
4 “Müstedrek” (4/512) Hakim: “isnadı sahihtir” demis, Zehebi'de ona katılmıstır. Albâni
hadisi sahihlemis fakat “o zaman fuhus yayılır” kısmını zikretmemistir. Bak: “Sahihu'l-
Camîî” (3/212 Hadis no: 3544)
A.NABLUS
137
Bundan daha kötüsü zinanın helal sayılmasıdır.
Buhari ve Müslim'de Ebu Malik el-Es'ari (ra)'dan rivayet
edilen hadiste, O Rasulullah (sav)'i söyle derken
duymustur: “Ümmetimin içinde zinayı ve ipegi helal
sayacak kavimler olacak”.1
Ahir zamanda mü'minlerin yok olmasıyla insanların
en serlileri kalacaktır. Ve bu insanlar hayvanların sokak
ortalarında birlestikleri gibi birleseceklerdir. Nitekim
Nevvas (ra)'dan rivayet edilen hadis söyledir: “)nsanların
en serlileri kalır, hayvanların birlestikleri gibi sokak
ortasında birlesirler. Kıyamet iste bu insanların üzerine
kopar”.2
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'den söyle rivayet
eder: “Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki,
erkekler, sokak ortasında kadınların üstüne çıkmasıkça bu
ümmet helak olmaz. O gün onların en hayırlıları söyle
diyendir: “O isi su duvar arkasında yapsaydın daha iyi
olmaz mıydı!”3
Kurtubî4 daha önce geçen Enes hadisi ile ilgili olarak
1 Buhari, Esribe (10/51-Fethu'l-Bârî)
2 Müslim, Fiten (18/70-Nevevi Serhi)
3 Ebu Ya'lâ rivayet etmistir. Heysemi: “Ravileri sahih hadis ravileridir” demistir. (7/331)
4 Ebu'l-Abbas Ahmed b. Ömer b. brahim b. Ömer el-Ensâri el-Kurtubî. Maliki fıkıhçısı
ve hadis alimidir. Tefsir sahibi Kurtubinin hocasıdır. bn Mazin olarak bilinir.
Kitaplarından bazıları: “el-Müfhim limâ eskele min telhisi Müslim” ve “Muhtasar Sahihi
Buhari”dir. skenderiye'de h. 656'da vefat etmistir. Bak: “Bidâye” (13/213), “A'lam”
(1/186)
KIYAMET ALÂMETLER
138
kitabında söyle diyor: “Bu hadis ilerde olacak seyleri haber
vermesi açısından peygamberin bir mucizesidir. O'nun
söyledigi bu sey zamanımızda olmustur”.1
Kurtabî'nin zamanında eger böyle ise, ondan çok çok
sonra olan bizim zamanımızda bu durum daha çok
artmıstır. Bu da cahilligin artması ve fesadın insanlar
arasında çogalmasındandır.
16- Faizin yayılması:
Alâmetlerden birisi de faizin görülmesi, insanlar
arasında yayılması ve haram yemeye aldırıs etmemektir.
)bn Mesud (ra)'den gelen hadiste Rasulullah (sav) söyle
buyurmaktadır: “Kıyametten önce faiz çogalır”.2
Buhari, Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav)'in
söyle buyurdugunu rivayet etmistir: “)nsanlar üzerinde
öyle bir zaman gelecek ki, kisi kazandıgı mal helal mi yoksa
haram mı diye hiç dikkat etmeyecek”.3
Bu hadisler günümüzde birçok müslümanın halini
göstermektedir. Sen onların kazandıkları paranın helal olup
olmadıgına dikkat etmediklerini görürsün. Bilakis
1 “Fethul-Bârî” (1/179)
2 Münzirî “Tergib ve Terhib” de (9/3) bu hadisi Taberâni'nin rivayet ettigini söylemis ve:
“O'nun ravileri sahih hadis ravileridir” demistir.
3 Buhari, Buyu' (4/313-Fethu'l-Bârî). Nesâi, Buyu' (7/243)
A.NABLUS
139
paralarını hem helal hemde haram maldan kazanmakta,
çogu faize karısmaktadır. Faizli bankalar çogalmakta ve
birçok insan bu bankalardan faiz almaktadır.
)mam Buhari, Ebu Hureyre hadisini kendisinin fıkhi
bir görüsü olarak, Allahu Teala'nın: “Ey iman edenler faizi
kat kat yemeyin” sözü bölümünde vermekte, faizi kat kat
yemeyin helal ve haram ayırmadan parasını nereden
kazandıgına dikkat etmeyen ve bunu artırarak yapan
kisidir, olarak açıklamaktadır.
KIYAMET ALÂMETLER
140
17- Çalgının çogalması ve helal sayılması:
Sehl b. Sa'd, Rasulullah (sav)'in söyle söyledigini
söylüyor: “Ahir zamanda yere batanlar, atılıp fırlatılanlar
ve sekli degisiklige ugrayanlar olacak. “Sahabe: “Bu neden
sonra olacak ya Rasulullah” dedi. Rasulullah: “Çalgı ve
sarkıcı kadınlar çogalınca “dedi”.1
Bu alâmet son asırlarda görülmeye baslanmıs,
zamanımızda ise çok yaygınlasmıstır. Süphesiz
günümüzde çalgı ve aletleri çogalmıs, hızla yayılmıs ve
bununla birlikte sarkıcılarda artmıstır. Yukarıdaki hadiste
açıkça buna isaret vardır.
Bundan daha kötüsü insanların çogu çalgıyı helal
saymaktadır. Oysa hadiste bunu yapanın yere batan, atılıp
fırlatılan ve sekli degisenlerden olacagına dair bilgi vardır.
Ayrıca Buhari de Hisam b. Ammar- Sadaka b. Halid
yoluyla Ebu Malik el-Es'arî'nin Rasulullah (sav)'i söyle
derken isittigi vardır: “Ümmetimden öyle kavimler gelecek
ki, bunlar zinayı, ipek giymeyi, içki içmeyi, çalgı çalıp
eylenmeyi helal ve mübah sayacaklar. Yine bazı kavimler
dag bahçelerinde konaklayacaklar, kendi koyun ve
çobanları sabah ve aksam onların yanına ugrayacak.
1 bn Mâce (2/1350). Heysemi “Mecmau'z-Zevâid'te (8/10) söyle demistir: “Taberâni
rivayet etmistir. Senedinde zayıf olan Abdullah b. Ebî Zinâd vardır. Hadisin ikinci
yoldan gelen ravileri sahih hadis ravileridir” Albâni hadisi sahihlemistir. Bak: “Camiu's-
Sagir'in Sahihleri” (3/216. Hadis no: 3559)
A.NABLUS
141
Onların yanına fakir bir kisi gelince bu duygusuz insanlar
ona: “Haydi git! Yarın gel” diyecekler. Bunu üzerine Allah
eglendikleri o dagı geceleyin üzerlerine indirip bir kısımını
helak edecek, digerlerini de kıyamet gününe kadar
maymunlar ve domuzlar saklinde bırakacak”.1
)bn Hazm,2 bu hadisin senedinde bulunan Sadaka b.
Halid ile Buhârî arasında kopukluk oldugunu iddia ederek
hadisi münkatı saymaktadır.3 )bn Hazm'ın iddiasını
reddeden )bn Kayyım bu görüsün 6 yönden geçersiz
oldugunu söyle açıklamıstır:
1- Buhari, Hisam b. Ammar ile karsılasmıs ve ondan
hadis dinlemistir. Ondan an'ane ile rivayet etse bile, aynı
asırda yasayıp ondan hadis dinledigi için bu senedin
muttasıl oldugu ittifakla kabul edilir. Buhari'nin: “Hisam
dedi ki” sözü ile “Hisam'dan” sözü arasında aslında bir
fark yoktur.
2- Sika oldukları sabit olan kisiler Hisam'dan Muttasıl
olarak rivayette bulunmuslardır. )smailî “sahih”inde
Hasan-Hisam b. Ammar yoluyla hadisi sened ve metiyle
rivayet etmistir.
1 Buhari, Esribe (10/51-Fethu'l-Bârî)
2 Ebu Muhammed Ali b. Ahmed b. Said b. Hazm Endülüsî, Kurtuba'lıdır. Sıfat hadislerini
ve usul konularını tevil etmede asırıya kaçmıstır. Fırkalar, mezhepler, fıkıh ve tefsir
konularında eserleri vardır. H. 456'da vefat etmistir
33 “Muhalla” (9/59)
KIYAMET ALÂMETLER
142
3- Çalgının haram oldugu Hisam hadisi dısında baska
hadislerle de gelmistir. )smailî ve )bn Seybe bunları Ebu
Malik el-Es'ari'ye dayanan iki ayrı senedle rivayet
etmektedirler.
4- Eger Buhari, Hisam ile karsılasmayıp ondan hadis
isitmemis olsa bile, bu hadisi sahihine alması ve kesin bir
dil ile vermesi, arasındaki ravileri zikretmemesi ya bu
hadisin meshur oldugundan ya da ravilerin çoklugundan
dolayıdır ki bu da o hadisin Hisam'dan geldigini gösterir.
5- Eger Buhari “Sahih”inde bir hadiste: “Falan dedi
ki” derse bundan kasıt O'na göre hadisin sahih oldugudur.
6- Buhari bu hadisi, bu konuda temel delil oldugu için
“sahih”i ne almıstır. Yoksa yan hadis olupta destek olsun
diye degil.1
Bütün bunlardan sonra hadis kesinlikle sahihtir.
)bn Salah2 söyle diyor: “Ebu Muhammed b. Hazm'ın,
Buhari'nin Ebu Amr veya Ebu Malik'ten rivayet ettigi
hadisi kabul etmemesine iltifat edilmez”. Sonra söyle diyor:
“Hadis sahihtir ve muttasıl oldugu bellidir. Buhari bunun
1 “Tehzibu's-Sünne” (5/270-272)
2 Ebu Amr Osman b. Abdurrahmen el-Sehrezûrî. bn Salah olarak bilinir. Selefin yolunda
dindar, abid ve zuhd sahibi bir alimdir. Hadis usulü ve fıkıh sahasında eseri vardır.
Sam'da Daru'l-Hadis'te ders okutmustur. H. 643'de vefat etmistir. Bak: “Bidâye”
(13/168)
A.NABLUS
143
gibi seyleri yapmaktadır. Bunun o hadis, sika kisiler
yoluyla rivayeti meshur oldugu için yapmıstır. Veya aynı
hadisi “sahih” dısında baska bir kitabında muttasıl olarak
rivayet etmis olabilir. Veya bu sebepler dısında, senedinin
kesik olmasına zarar getirmeyecek bir seyden dolayı
yapmıstır. Dogrusunu Allah bilir”.1
Bu konudaki sözü uzatmamızın nedeni, bazı insanlar
)bn Hazm'ın sözünü dogru kabul ederek çalgının mubah
oldugunu saymaktadırlar. Ancak bu konuda gelen
hadislerin sahih oldugu anlasılmaktadır. Ve bunların
içeriginde eglence ve oyun çogaldıgında ümmetin günah
kazanacagı, bunun neticesinde de cezaya çarptırılacagı
vardır.
18- çkinin çok içilmesi ve helal sayılması:
Bu ümmette içkinin içilecegi ismine de baska isim
verilecegi, bundan daha kötüsü onun helal oldugunu
söyleyen insanların olacagı gözükecektir. Bu da kıyametin
alâmetlerindendir. Nitekim Müslim'deki hadiste Enes (ra)
Rasulullah (sav)'den söyle isitmistir: “)çkinin içilmesi
kıyamet alametlerindendir”.2 Ayrıca bir önceki bölümde
çalgıyı helal sayanların olacagı geçmisti.
1 “Mukaddimetü bn Salah” (s:32) Bak: “Fethu'l-Bârî (10/52)
2 “Müslim ilim (16/221-Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
144
Yine Ahmed ve )bn Mâce, Ubade b. Samit'ten rivayet
ettikleri hadiste Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır:
“Ümmetimden bir grup içkiyi helal sayacaklar ve onu
baska bir isimle adlandıracaklar”.1 Gerçekten içkiye bir çok
isim verilmistir. Bir tanesi aslan sütüdür!
Bu ümmetin içinde içkinin yayılacagı, onun helal
sayılacagı ve degisik isimlerle adlandırılacagı konusunda
çok hadisler vardır. Ebu Bekir )bn Arabi içkinin neden helal
sayıldıgını iki yönden açıklamaktadır:
1- )çilecegi'nin helal olduguna inanmak
2- Bundan kasıt içilmesinin inceden inceye
incelenmesidir.
Yine O böyle yapanları duydugunu ve gördügünü
söylüyor.2 Günümüzde ise bu çok artmıs birçok insan içki
müptelası olmustur.
)sin daha kötüsü artık açıktan açıga satılır olmus ve
bazı )slam ülkelerinde alenen içilmektedir. Ayrıca içkinin
yanında uyusturucuda esi ve benzeri görülmeyecek sekilde
yayılmıs, verdigi zarar dikkat çeker bir duruma gelmistir.
1 Müsned (5/318), bn Mâce (2/1123). bn Hacer “Fethu'l-Bârî”de (10/51), “Senedi iyidir”
demistir. Albâni hadisi sahihlemistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (5/13-14. Hadis
no:4945)
2 Bak: “Fethu'l-Bârî” (10/51)
A.NABLUS
145
Artık her isin basıyla sonunu Allah'a havale etmekten
baska çaremiz yok.
19- Mescitlerin süslenmesi:
Alâmetlerin birisi de mescitlerin süslenmesi ve içine
nakıslar yapılmasıdır. Müsned'te Enes (ra)'dan gelen
hadiste Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “)nsanlar
mescitleri süslemedikçe kıyamet kopmaz”.1 Nesâi ve )bn
Huzeyme'deki rivayette ise söyledir: “)nsanların mescitleri
süslemesi kıyametin alametlerindendir”.2
Buhari Sahihi'nde söyle diyor: Enes dedi ki: “Öyle
zaman gelecek ki, insanlar mescitleri süslemekle övünme
yarısına girecekler ve sonra onları pek az zikir ve ibadetle
yasatacaklar” )bn Abbas dedi ki: “Sizler mescitlerinizi
Yahudi ve Hıristiyanlar gibi süsleyeceksiniz”.
Ömer b. Hattab mescidi yenilerken söyle demisti:
“Sen sadece insanları yagmurdan saklayıp koru. Sakın allı
sarılı süsler yapıp da insanları fitneye ugratmayasın”.3
Allah Hz. Ömer'e rAhmed etsin, insanlar onun
sözünü dinlemediler. Allı sarılı süslerle yetinmeyip,
1 Müsned (3/134). Albâni hadis için “sahih” demistir. Bak: “Sahihu'l-Cami” (6/174 Hadis
no: 7298)
2 Nesâi (2/32-Suyuti Serhi). Albâni hadis için “Sahih” demistir. Bak: Age (5/213. Hadis
no:5771). Sahihi bn Huzeyme (2/282. Hadis no:1322-1323)
3 Buhari, Salât (1/539-Fethu'l-Bârî)
KIYAMET ALÂMETLER
146
elbiseye nakıs yapar gibi camilerede nakıs yaptılar.
Halifeler ve sultanlar mescit süslemede sanki
birbirleriyle yarıs ettiler. En olmadık seyleri ortaya
çıkardılar. Süsledikleri bu mescidler zamanımızda Sam,
Mısır, Türkiye ve Endülüs'te bulunmaktadır. Günümüz
Müslümanları da mescitleri süslemekte ve nakıs
yapmaktadırlar.
Hiç kusku yok ki, mescitlerin süslenmesinde
harcanan bu paralar bize yapılan israfın ölçüsünü
göstermektedir. Oysa mescitleri yasatmak orada namaz
kılmak ve Allah'ı anmakla olur. Mescitler sadece insanları
yagmur, soguk ve sıcaktan korumak için yapılır.
Bununla birlikte mescitler süslü yapıldıgında ve
Kur'an'ın yazısı süslü yazıldıgında toplumların yok
olacagına dair ikaz gelmistir. Nitekim Hakim Tirmizi,
Ebu'd-Derda (ra)'in söyle dedigini rivayet ediyor:
“Mescitlerimizi süsler, Kur'anların yazısını süslerseniz yok
olur gidersiniz”.1
1“Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (1/220. Hadis no:599). Albâni hadisin devamında: “Senedi
Hasendir” demistir. Ayrıca “Sahih Hadisler” kitabında (3/337 Hadis no:1351) söyle
diyor: “Bu Hadisi Hakim Tirmizi “el-Ekyas ve'l-Mugterin” kitabında (elyazma s:78)
Ebu'd-Derda'dan merfu olarak rivayet etmektedir”. Yine bu hadisi bn Mubarek
“Zuhd”de (s:275 Hadis no:797) daha degisik sekliyle rivayet etmistir. bn Mubarek'in
rivayet ettigi o hadisin senedi hakkında Albâni “Sahih Hadisler” kitabında söyle diyor:
“Bu hadisin ravileri, Müslim'in sika ravileridir. Ancak onlardan Bekir b. Sevâde, Ebu'd-
Derda'dan hadis duymus mudur yoksa duymamıs mıdır, bunu bilmiyorum”. Begavi'de
“Serhu's-Sünne” de (2/350) bu hadisi Ebu'd-Derda'ya dayandırmaktadır. Suyuti
A.NABLUS
147
Münavî1 söyle diyor: “Bana göre Mescitleri ve Kur'an
yazısını süslemek yasaktır. Çünkü bunlar kalbi mesgul
etmekte, Allah'ı düsünmekten ve husudan insanı
uzaklastırmaktadır. Bu yüzden Safiler mescitlerin
süslenmesiyle ilgili olarak: “Kâbe dahil olmak üzere
mescitleri altın ve gümüsle süslemek haram, diger süslerle
süslemek de mekruhtur” demislerdir”.2
20- Binaların yükseltilmesi:
Bu alamet daha Rasulullah (sav)'in zamanından
hemen sonra baslayıp günümüze kadar devametmektedir.
Öyleki insanlar güzel bina yapmakta birbirleriyle
yarısmıslar ve süslü süslü evler yapmıslardır. Bu da, dünya
Müslümanların ayaklarının altına serilip, ganimetler ile
malların çogalıp böyle bir yasantının oldugu zamanda
meydana gelmis onlardan çogu dünyaya baglanmıs ve
kendilerinden önceki ümmetlerin mal biriktirme ve
gereksiz harcamalar yapma hastalıgı onların içine
islemistir. Öyleki fakir ve ihtiyaç durumda çöllerde yasayan
bedeviler ve benzerleri, çok mal sahibi olunca kat kat
degisik binalar yapmıslar ve bunda da birbirlerini geçmek
“Camiu's-Sagir”de (s:27) bu hadisi Hakim Tirmizi'nin, Ebu'd-Derda'dan rivayet ettigini
söylemis ve zayıf isaretini koymustur. Yine Münâvi “Feyzu'l-Kadir”de (1/367. Hadis
no:658) hadisi zayıflamaktadır.
1 Zeyneddin, Muhammed b. Abdurrauf b. Tâcu'l-Arifin b. Ali b. Zeynel Abidin Münâvi.
Yazdıgı 80 tane kitabın çogu hadis, tarih ve biyografi dalındadır. Kahire'de h. 1031
yılında vefat etmistir. Bak: “A'lâm” (6/204)
2 “Feyzu'l-Kadîr' (1/367)
KIYAMET ALÂMETLER
148
için yarısmıslardır.
Bu durum Rasulullah (sav)'in haber verdigi gibi
gerçeklesmistir. Nitekim Buhari ve Müslim de Ebu Hureyre
(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah (sav) kıyametin vaktinden
sordugunda Cebrail (as)'a söyle demistir: “Sana onun
alametlerinden haber vereyim: … Çobanların evlerini
yükseltmeleridir. )ste bu onun alametlerindendir”.1
Müslim'deki rivayette ise söyledir:” Çıplak ayaklı
fakir koyun çobanlarının binalarını yükselttiklerini
görmendir”.2
Ahmed'deki rivayette ise )bn Abbas'ın Rasulullah
(sav)'e:” Yâ Rasulullah! Çıplak ayaklı fakir aç koyun
çobanları kimdir?” diye sordugunda, “Onlar Araptır”
cevabını aldıgı vardır.3 Buhari ise Ebu Hureyre (ra)'den
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini rivayet etmektedir.
“)nsanlar binaları kat kat yükseltmedikçe kıyamet
kopmaz”.4
)bn Hacer söyle diyor: “Buradaki binaları
1 Buhari, mân. (1/114-Fethu'l-Bârî). Müslim, mân (1/161-164)
2 Müslim, mân (1/158-Nevevi Serhi)
3 Müsned (4/332-334. Hadis no:2926) Ahmed Sakir: “Senedi sahihtir” demistir. Heysemi
“Mecmau'z-Zevâid'te (1/38-39): “Bu hadisi Ahmed, Bezzar ve digerleri rivayet
etmistir… Ahmed'in senedinde Sehr b. Havseb vardır” demistir. Albâni ise: “Bu senedin
hadisi desteklemede bir eksikligi yoktur” demistir. Bak: “Sahih Hadisler” (3/332. Hadis
no:1345)
4 Buhari, Fiten (13/81,82- Fethu'l-Bârî)
A.NABLUS
149
yükseltmenin manası, onlardan her biri yaptıkları evlerin,
digerlerinin evlerinden daha yüksek olmasını istemesidir.
Belki buradaki kasıt evlerin süs ve güzelliklerinde
birbirleriyle yarıs etmeleri veya bundan daha genis bir
manadır. Bundan daha asırısı da görülmüstür ve bu durum
daha da devam etmektedir”.1
Asrımızda bu durum açıkça görülmektedir. )nsanlar
yüksek yüksek binalar yapmakta ve onların yüksekliginde
ve ihtisamında birbirlerine karsı ögünmektedirler. Bilakis
Amerika ve diger ülkelerdeki gibi yüksek gökdelenleri insa
etmeye baslamıslardır.
21- Kölenin efendisini dogurması:
Cebrail hadisinde geldigine göre Rasulullah (sav)
söyle buyurmaktadır: “Sana kıyametin alametlerinden
haber vereyim: Kölenin efendisini dogurmasıdır”. Hadisi
Buhari ve Müslim rivayet etmistir.2
Alimler bu hadisin manası hakkında ayrılıga
düsmüslerdir. )bn Hacer bunlardan 4 tanesini söyle
açıklıyor:
1- Hattabi diyor ki: “Buradaki mana islamın
yayılması ve Müslümanların küfür beldelerini ele geçirerek
1 “Fethu'l-Bârî” (13/88)
2 Buhari, mân (1/114- Fethu'l-Bârî). Müslim, mân (1/158-Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
150
kadın ve çocuklarına sahip olmalarıdır. Eger kisi cariyeye
sahip olursa ondan çocuk edinir. Dogan bu çocukta
cariyenin efendisi konumunda olur. Çünkü o efendisini
dogurmus olur”.1
Nevevî'nin söyledigine göre alimlerin çogunlugu bu
görüsü benimsemistir.2
)bn Hacer ise söyle diyor: “Bu görüsü biraz incelemek
gerekir.3 Çünkü cariyelerin çocuk dogumaları daha
Rasulullah (sav) zamanında bilinen bir seydi. Bir çok küfür
beldelerinin ele geçirilip kadın ve çocuklarının cariye olarak
alınmaları daha )slamın ilk dönemlerinde meydana
gelmekteydi. Oysa buradaki hadisin tarzı simdiye kadar
olmamıs ama kıyamete yakın olacak bir seyi haber
vermektedir”.4
2- Efendinin çocuk doguran cariyelerini satması ve bu
isin çok çogalması öyle ki, o cariyeden dogan çocugun
bilmeden annesini satın alması.
3- Cariyenin, efendisinden veya baska birinden hür
bir çocuk dogurması veya nikahlı olarak veya zina ederek
köle bir çocuk dogurması. Sonra her iki durumda da
1 “Mealimi's-Sünen” (7/67). Buradaki alıntı “Fethu'l-Bârî”dendir (1/122)
2 “Nevevî Müslim Serhi” (1/158)
3 bn Kesir'de bu görüsü uzak görmektedir. Bak “el-Fiten ve'l-Melahim” (1/177-178)
4 “Fethu'l-Bârî”(1/122)
A.NABLUS
151
cariyenin elden ele satılarak dolasması. Sonrada çocugun
onu satın alması. Bu bir önceki sıkkın benzer bir seklidir.
4- Ana-babaya karsı asilligin artması, sanki çocugun
ana babasına, efendinin kölesine yaptıgı muameleyi
yapmasıdır. Onu asagılayarak sövmesi, dövmesi ve hizmet
ettirmesidir. Bu yüzden mecaz olarak “efendisi” denmistir.
Veya efendiden kasıt gerçek anlamda terbiye edendir.
)bn Hacer diyor ki: “)ste bu bana göre genel anlamda
görüslerin en dogrusudur. Çünkü burada anlatılmak
istenen-bozuk ortamdan dolayı-efendinin halinin
garipsenecek olmasıdır. Zira böyle bir seyin olması
kıyametin kopmasına yakın düzenin degisecegine bir
isarettir. Çünkü köle efendi olacak, düsük seviyedeki
insanlar yüksek seviyeye gelecek. Bu da diger bir alamet
olan hadise uygundur: “Fakir ve aç kisiler mülk sahibi
olacak”.1
Burada besinci olarak )bn Kesir'in su görüsüne yer
verelim:
5- “Ahir zamanda cariyeler hadiste isaret edilen
terbiye edilenler olacak. Çünkü cariyeler hür kadınlardan
ayrı olarak güçlü adamların himayesinde olacaklar. Bu
yüzden hadiste: “Çıplak ayaklı fakir koyun çobanlarının
1 “Fethu'l-Bârî” (1/122-123) özetle
KIYAMET ALÂMETLER
152
evleri yükseltmeleri” lafzıyla beraber zikredilmektedir”.1
22- Adam öldürmenin çogalması:
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet etmistir: “Herc çogalmadıkça kıyamet kopmaz”.
Sahabe: “Herc nedir Ya Rasulullah?” dedi. O da: “Adam
öldürmektir” dedi. Hadisi Müslim rivayet etmistir.2
Buhari'deki Abdullah b. Mesud (ra)'dan gelen
rivayette ise söyledir: “Kıyametten önce Herc günleri gelir.
O günlerde ilim yok olur, cehalet çogalır” dedi. Ebu Musa
söyle demistir: “Hercin Habes dilinde manası adam
öldürmektir”.3
Yine Ebu Musa (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “Kıyametten önce Herc olur”. Sahabe “Herc
nedir?” dediler. Rasulullah (sav): “Adam öldürmektir”
dedi. Sahabe: “Biz bir senede 70. binden fazla adam
öldürüyoruz. Bundan daha çok mu öldürecegiz? dedi.
Rasulullah (sav): “Bu sizin müsrikleri öldürmeniz degildir.
Bu sizin birbirinizi öldürmenizdir” dedi. Sahabe: “O gün
akıllarımız yerinde olur mu? dedi. Rasulullah (sav) “O
günkü insanların çogunun aklı yerinde olmaz, onların
yerine bos kafalı )nsanlar gelir. Hepsi kendilerini bir sey
1 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/177)
2 Müslim, Fiten (18/13-Nevevi Serhi)
3 Buhari, Fiten (13/14- Fethu'l-Bârî)
A.NABLUS
153
sayarlar, ama onlar hiçbir seydir”.1
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet etmistir: “Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim
ki, insanların üzerinde öyle bir zaman gelir ki, adam
öldüren niçin adam öldürdügünü, öldürülende niçin
öldürüldügünü bilmedikçe bu dünya yok olmaz”. “Bu nasıl
olur?” denildi. O da: “Herc çogalınca olur. Öldüren de
öldürülen de atestedir” dedi.2
Rasulullah (sav)'in haber verdigi bu hadislerin
bazıları gerçeklesmistir. Daha sahabe zamanında Hz.
Osman'ın öldürülmesiyle Müslümanlar arasında savas
çıkmıs, daha sonra degisik yer ve zamanlarda çıkıs
sebepleri bilinmeyen bu savaslar devam etmistir.
Son asırda ülkeler arasında meydana gelen büyük
savaslarda binlerce kisinin kanı akmıs, insanlar arasında
fitne yayılmıs, öyle ki kisi baskasını niçin öldürdügünü
bilmeden sebepsiz yere adam öldürmeye baslamıstır.
Bunda toplu insan ölümlerinde kitle imha silahlarının
yaygınlasmasının rolü büyük olmus, böylece insan kanının
degeri kalmamıs, hayvan bogazlar gibi insan
1 Müsned (4/414), bn Mâce, Fiten (2/1309 Hadis no:3959). Serhü's-Sünne (15/28-29
Hadis no: 4234). Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (2/193 Hadis
no:2043)
2 Müslim, Fiten (18/35-Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
154
bogazlanmıstır. Bunun sebebi toplumdaki bozulma ve
düsüncesizliktir. Fitneler ortaya çıkıncada kisi sebepsiz yere
adam öldürmekte, öldürülen de niçin ve neden
öldürüldügünü bilmemektedir. Bilakis bizimde sahit
oldugumuz bazı insanların bazı insanları basit seyler
yüzünden öldürmeleridir. Böyle bir durum insanlar ne
yaptıklarını bilmedikleri zaman olmaktadır. Bu da
Rasulullah (sav)'in su hadisini dogrulamaktadır: “O günkü
insanların çogunun aklı yerinde olmaz”. Allah bizi affetsin.
Görünür, görünmez fitnelerden O'na sıgınırız.
Yine bu ümmetin bagıslanan bir ümmet ve ahirette
azap görmeyecegine dair deliller vardır. Allahu Teala bu
ümmetin azabını fitne, deprem ve savaslarla bu dünyada
vermistir. Sadaka b. Müsenna-Rabah b. Haris-Ebu Bürde
yoluyla gelen hadiste o söyle demistir: “Ben Ziyad'ın
emirligi zamanında çarsıda dikilirken saskınlıkla elimi
digerine vurarak çırptım. Ensardan babası sahabe olan bir
adam bana: “Niçin sasırdın ya Ebu Bürde?” dedi. Ben:
“Dini bir, peygamberi bir, davası bir, haccı bir, savastıkları
bir olan kavim birbirlerini öldürmeyi nasıl helal
sayıyorlar?” dedim. Bana: “Hiç sasırma. Babam bana
Rasulullah (sav)'in söyle söyledigini söyledi: “Benim
ümmetim bagıslanmıs bir ümmettir. Ahirette hesap ve azap
A.NABLUS
155
görmez. Onların azabı ölüm, deprem ve fitnelerdir”.1
Ebu Musa'dan gelen rivayette ise söyledir: “Benim
ümmetim bagıslanmıs ümmettir. Ahirette azap görmez.
Onların azabı bu dünyada ölüm, deprem ve fitnedir”.2
23- Zamanın kısalması:
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'in söyle söyledigini
rivayet etmektedir: “”Zaman kısalmadıkça kıyamet
kopmaz”.3 Yine Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav)
söyle buyurmustur: “Zaman kısalmadıkça kıyamet
kopmaz. Bir sene bir ay gibi olur. Bir ay bir hafta gibi olur.
Bir hafta bir gün gibi olur. Bir gün bir saat gibi olur. Bir saat
bir hurma yapragının yanıp kül olması kadar olur”.4
Zamanın kısalmasıyla ilgili alimlarin degisik
görüsleri vardır. Bunlar:
1- Bundan kasıt zamandaki bereketin az olusudur.5
1 Müstedrek (4/253-254) Hakim: “snadı sahihtir” demistir. Zehebi'de Ona katılmıstır.
Hadis sahihtir. Bak: “Sahih Hadisler” (2/684-686)
2 Müsned (4/410). Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (2/104 Hadis
no:1734). “Sahih Hadisler” (2/684 Hadis no:959)
3 Buhari, Fiten (13/81,82- Fethu'l-Bârî)
4 Müsned (2/537-538). Benzerini Tirmizi Enes (ra)'den rivayet etmektedir. Bak:
(6/624,625-Tuhfe Serhi). bn Kesir: “Senedi Müslim'in sartına uygundur” demistir. Bak:
“el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/181). Heysemi “Mecmau'z-Zevaid'de (7/231e): “Ravileri
sahih hadis ravileridir” demistir. Albânî bu hadis için: “Sahih” demistir. Bak: “Camiu's-
Sagir'in Sahihleri” (6/175 Hadis no:7299)
5 “Mealimu's-Sünne” (6/141-142). “Camiu'l-Usûl” (10/409). “Fethu'l-Bârî” (13/16)
KIYAMET ALÂMETLER
156
)bn Hacer söyle diyor: “Bu alamet zamanımızda
görülmektedir. Çünkü bizler zamanımızda günlerin çok
hızlı geçtigini bir önceki asırda bu sekilde görmezdik”.1
2- Bundan kasıt, Mehdi ve )sa (as) zamanında olacak
olan hayatın insanlara hos gelmesi, güvenligin ve adaletin
artmasıdır. Bundan dolayı uzun dahi olsa o mutlu günler
insanlara kısa gelecek, kısa dahi olsa zor günler onlara
uzun gelecektir.2
3- Bundan kasıt, O dönemde yasayan insanların dini
bilgilerinin azlıgından dolayı, günah isleyen insanlara
iyiligi emredip kötülükten sakındırmadıkları sebebiyle
zamanın daralmasıdır. Bu da özellikle ilim terk edilip,
cehalet çogaldıgı zaman olur. Çünkü insanlar her zaman
ilimde esit seviyede olamazlar, ilim dereceleri farlıdır.
Nitekim Allah Teâlâ söyle buyurmaktadır: “Her ilim
sahibinin üstünde daha iyi bilen birisi vardır”. (Yusuf:76) bir
tek sekilde hepsi esit olurlar: O da hepsi cahil oldukları
zaman.3
4- Bundan kasıt, o dönemde yasayan uzakta bulunan
insanların, hızlı ulasım vasıtalarının bollugundan dolayı
1 “Fethu'l-Bârî” (13/16)
2 “Fethu'l-Bârî” (13/16)
3 “Muhtasar Sünen-i Ebi Davud” Münzîrî (6/142)
A.NABLUS
157
çok çabuk istedikleri yere gitmeleridir.1
5- Bundan kasıt zamanın hızlı geçerek gerçek
anlamda kısalmasıdır. Bu da su ana kadar olmamıstır, ahir
zamanda olacaktır. Bunun delili Deccal'in çıktıgı günlerin
çok uzun olmasıdır. Öyle ki, bir günün süresi bir sene gibi
veya bir ay gibi veya bir hafta gibi olur. Nasıl ki günler
uzun oluyor aynı sekilde kısa da olur.2 Buda Dünyanın
dengesinin bozulup yok olacagı günlere yakın bir zamanda
olur.
)bn Ebî Cemra3 diyor ki: Zamanın kısalmasından
kasıt su olabilir: Hadiste geçtigine göre: “Bir sene bir ay gibi
kısa olmadıkça kıyamet kopmaz” Buna göre zamanın
kısalması hissi ve manevi olarak iki sekilde olabilir:
1- Hissi olarak: Bu henüz gerçeklesmemistir.
Kıyamete yakın olabilir.
2- Manevi olarak: Bu çoktandır görülmektedir. Hem
din alimleri hem de fen alimleri simdiki zamanda yaptıkları
isleri, daha önceki zamanda yaptıkları islere göre
1 “thafu'l-Cemâa” (1/497). “slam tikadı” Seyyid Sabık (s:247)
2 “Muhtasar Sünen-i Ebî Davud”, Münzirî (6-142), “Cemiu'l-Usûl” (10/409)
3 Ebu Muhammed Abdullah b. S'ad b. Said b. Ebî Cemra. Endülüslü, Maliki
mezhebindendir. Hadis alimidir. Baslıca eserleri Sahih-i Buhari'nin muhtasar olan
“Cem'u'n-Nihâye”, rüya ve hadis kitabı olan “el-Meraî'l-Hisan'dır. bn Kesir onun
hakkında: “mam, alim, zühd sahibidir… hakkı açıkça söyler, iyiligi emreder, kötülükten
sakındırırdı” demistir. Mısır'da 695 h. yılında vefat etmistir. Bak: “Bidaye” (13/346),
“A'lam” (4/89)
KIYAMET ALÂMETLER
158
yetistiremedikleri için, bunu çok iyi bilmektedirler ve bu
durumdan sikayet etmektedirler. Bunun sebebini de
anlayamamaktadırlar. Belki de sebebi iman zayıflıgıdır.
Çünkü bir çok yönden dine aykırı isler ortaya çıkmıstır.
Bunların basında da haram kazanç gelmektedir.
)nsanlardan bir çogu açıkça haram olan seylere dikkat
etmeden ne olursa olsun buldugu her seyi midesine
götürmektedir.
Zaman, rızık ve üründeki bereket hiç kuskusuz iman
kuvvetiyle olur. Emirlere uymak, yasaklardan kaçmakla
olıur. Allahu Teâla'nın su ayeti buna delildir: “Eger o
ülkenin halkları iman etseler ve günahtan sakınsalardı, elbette
onların üstüne gökten ve yerden nice bereket kapılarını açardık.”
(A'raf:96)”1
24- Alıs-veris merkezlerinin birbirine yakın olması:
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet etmektedir: “Fitneler çıkmadıkça, yalan
çogalmadıkça ve alıs-veris merkezleri birbirine yakın
olmadıkça kıyamet kopmaz”.2
Hamûd et-Tuvecrî3 diyor ki: “Zayıf bir hadiste alıs-
1 “Fethu'l-Bârî” (13/17)
2 Müsned (2/519). Heysemi. “Mecmau'z-Zevaid'te (7/327): “Bu hadisi Ahmed rivayet
etmistir. Ravileri sika olan Said b. Sem'an dısında sahih hadis ravileridir.
3 Günümüz alimlerindendir. Riyad'ta oturmaktadır. Birçok serisi vardır. Bir tanesi iki cilt
olan “thafu'l-Cemâa bima Câe fi'l-Fiten ve'l-Melahim ve esratu's-Saat'tir.
A.NABLUS
159
veris merkezlerinin birbirine yakın olmasının iflas etmesi
ve kârının az olması olarak açıklanmıstır.
Oysa bunun manası zamanımızda hava ve kara
ulasımının yaygınlasması, internet, radyo, televizyon ve
cep telefonu gibi elektronik iletisim aletlerinin çogalmasıyla
yeryüzü halkının birbirine yakın olması sayesinde insanlar
seslerini, taleplerini ve malların fiyatlarını dünyanın
neresinde olursa olsun birbirlerine kolaylıkla
duyurabilmekte, malların fiyatlarından en ufak bir
degisiklik oldumu haberleri olmakta duruma göre fiyatları
yükseltmekte ve düsürmektedirler.
Yine tacir olan kisi kendinden günlerce uzakta olan
yere arabasıyla gidip isini görmekte, bir iki gün sonra geri
dönmektedir. Aynı kisi uçak ile aylarca uzak olan yere
rahatlıkla gitmekte isini görüp bir iki gün sonra dükkanına
geri dönmektedir.
Alıs-veris merkezlerinin birbirine yaklasmasının üç
nedeni vardır:
1- Degisen fiyatlartın çok çabuk esnafa
ulastırılması
2- Uzak dahi olsa bir pazardan diger pazara çok
çabuk gidip gelmek
KIYAMET ALÂMETLER
160
3- Çarsıdaki malların fiyatları birbirine yakın
olması ve fiyatlarda birbirlerini takip etmeleri”.1
15- Bu ümmet içinde Sirk kosanların görülmesi:
Bu alâmet ortaya çıkmıs alametlerdendir ve artarak
devam etmektedir. Bu ümmetin içinde sirk kosanlar
görülmüs ve bazı kabileler müsriklerin saflarına katılmıstır.
Putlara tapmıslar, içinde kabirler bulunan mescitler insa
etmisler, bu kebirlere teberrükte bulunarak el ve yüz
sürmüsler, onlara kurbanlar keserek yüceltmisler, onlar için
anma ve yasatma törenleri düzenlemislerdir. Onlara öyle
bir deger vermislerdir ki sanki onlar Lat, Uzza ve Menat
seviyesine veya onlardan daha yüksek seviyeye gelmistir.
Ebu Davut ve Tirmizi'de bulunan bir hadiste Sevban
(ra) Rasulullah (sav)'in söyle buyurdugunu bildirmistir:
“Eger ümmetimin içine kılıç girerse kıyamete kadar bir
daha aralarından kalkmaz. Ümmetimden kabileler
müsriklere katılmadıkça kıyamet kopmaz. Öyle ki,
ümmetimden kabileler putlara taparlar”.2
Buhari ve Müslim, Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah
(sav)'in söyle dedigini rivayet etmistir: “Devs kabilesinin
1 “thafu'l-Cemâ'a” (1/498-499)
2 “Sünen-i Ebî Davud” (11/322,324-Avnu'l-Ma'bud). “Camiu't-Tirmizi” (6/466) Tirmizi:
“Bu hadis sahihtir” demistir. Albani hadisi sahihlemektedir. Bak: “Camiu's-Sagir'in
Sahihleri” (6/174 Hadis no:7295)
A.NABLUS
161
yaslı kadınları Zu'l-Halasa1 putunun etrafında sallanarak
dönmeye baslamadıkça kıyamet kopmaz”. Zu'l-Halasa
Devs kabilesinin cahiliyede ibadet ettigi puttur.2
Rasulullah (sav)'in bu hadiste haber verdigi
gerçeklesmistir. Nitekim cahillik ve bilgisizlik yayılınca
Devs ve onun etrafındaki kabileler,tekrar eski cahiliye
günlerine dönerek Zu'l-Halasa'ya tapmaya basladılar tabi
ki bu durum Muhammet b. Abdulvahhab Hicaz'da tevhid
davasına baslayıp insanlara gerçek dinlerini anlatıncaya
kadar devam etti. Ondan sonra Abdülaziz b. Muhammed b.
Suud Zu'l-Halasa'yı yıkmak için bir grup insanı
görevlendirdi ve onlarda onun bir çogunu yıktılar.
Hicaz'da bir ara Suud ailesinin hükümranlıgı kesilince
tekrar Zu'l-Halasa'ya tapmaya basladılar. Kral Abdülaziz b.
Abdurrahman tekrar idareyi ele geçirince askerlerinden bir
orduyu Zu'l-Halasa'yı yıkmak içingönderdi Allah'ın izniyle
1 “Halasa”: Kırmızı taneli inci büyüklügünde meyvesi olan bir agaçtır.
“Zu'l-Halasa”: Bir puthane veya onun içinde bulunan Halasa isimli put.
“Zu'l-Halasa”: Halasa isimli iki put. Bir tanesi Devs kabilesinin digeri Has'em
kabilesinindir. Bu hadiste geçen Devs kabilesininkidir. Bu putun bulundugu yer suan
Taif'in güneyindeki Zahran sehrindedir. Bulundugu yere Seruk denilmektedir ve Halasa
putu Rames köyünün yakınında yüksek taslık bir tepenin üstündedir. Buda zamanında
orada saglam bir binanın bulundugunu gösterir. Bak: “Fethu'l-Bârî” (8/71)
Has'em kabilesindeki put ise Araplardan Has'em ve Buceyle kabileleri tarafından Kâbe
örnek alınarak yapılmıstır. Rasulullah (sav) Cerir b. Abdullah el-Becelî'yi 150 kisi ile
birlikte bu putu yıkmak için göndermistir. Yıkılma olayını Buhari “Sahih”te Kitabu'l-
Megazi'de (8/70,71-Fethu'l-Bârî) rivayet etmektedir. Has'em'deki put Mekke ve Yemen
arasında Tebâle mevkiindedir. Su an bulundugu yere büyük bir cami yapılmıstır. Bak:
“Mu'cemu'l-Buldan” (4/80)
2 Buhari, Fiten (13/76-Fethu'l-Bârî); Müslim, Fiten (18/32-33 -Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
162
bu putu tamamen yok ettiler.1
Bununla birlikte sirkin degisik sekilleri bazı ülkelerde
görülmektedir. Nitekim Rasulullah (sav)'in: “Lat ve
Uzza'ya ibadet edilmeyen bir gece ve gündüz yoktur”
dedigini duyunca Hz. Aise (ra): “Yâ Rasulullah! Ben “O
Allah, müsrikler hoslanmasalar da kendi dinini bütün dinlere
üstün kılmak için Rasûlünü hidayet ve hak din ile gönderdi”
(Tevbe: 33) âyeti indiginde bunun son buldugunu
zannediyordum” dedi. bunun üzerine Rasululah (sav)
söyle buyurdu: “O son bulma Allah'ın diledigi zamana
kadar devam edecek. Sonra Allah hos bir rüzgar
gönderecek ve bu rüzgar kalbinde hardal tanesi kadar iman
olan herkesi öldürecek. Sonra hayırsız insanlar kalacak ve
bunlar tekrar atalarımızın dinlerine dönecekler”.2
Sirkin sekilleri çoktur. Sadece putlara, taslara,
agaçlara ve kabirlere tapmakla sınırlı degildir. Bununla
birlikte bazı tagutları Allah'a denk tutmakta sirke
dönüsebilir. Onlar kendi nefislerinden kanunlar koyup,
insanları, Allah'ın kanunlarını bırakıp kendi kanunlarına
uymaya zorlarlar ve kendilerinin de bir ilah oldugunu
iddia ederler. Aynı su âyette oldugu gibi: “Allah'ı bırakıp
hahamlarını ve rahiplerini rabler edindiler” (Tevbe:31)
Yani: Alimlerini, din adamlarını ve evliyalarını kendilerine
1 “thafu'l-Cemâa” (1/522-533)
2 “Müslim, Fiten (18/33-Nevevi Serhi)
A.NABLUS
163
din koyucu olarak kabul etiler. Çünkü onların helal ve
haram dediklerini kabul ediyorlardı.1
Eger helal ve haramı kabullenmede böyle ise, )slam'ı
arkalarına atıp terk edenler ateistligi, laikligi, komunizmi,
sosyalizmi ve ırkçılıgı boyunlarına takıp nasıl olurda
Müslüman olduklarını söyleyebilirler.
26- Kötülügün artması, akraba ziyaretinin kesilmesi
ve kötü komsuluk:
)mam Ahmed ve Hakim, Abdullah b. Amr (ra)'dan
rivayet ettikleri hadiste Rasulullah (sav) söyle
buyurmaktadır: “Sözde ve fiildeki çirkinlik çogalmadıkça,
akraba ziyareti kesilmedikçe ve kötü komsuluk
baslamadıkça kıyamet kopmaz”.2
Taberâni “Evsat”ta Enes (ra)'dan Rasulullah (sav)'in
söyle dedigini rivayet etmektedir: “Edebe aykırı açık saçık
ifadeler kullanmak ve akraba ziyaretini kesmek kıyamet
alametlerindendir”.3 Yine )mam Ahmed, )bn Mesud
1 “bn Kesir Tefsiri” (4/77)
2 Müsned (10/26-31). Ahmed Sakir serhinde: “Senedi sahihtir” demistir. “Müstedrek
(1/75-76) Hakim hadisi üç yoldan vermekte ve söyle demektedir: “Bu hadis sahihtir.
Buhari ve Müslim, Ebu Sebre el-Huzelî hariç bütün ravileriyle hadis rivayet etmislerdir.
O da tabiinin büyüklerindendir. Müsnedlerde ve tarih kitaplarında O'nun hakkında kötü
konusulmamıstır”. Hakim daha sonra bu hadise sahit getirmektedir. Zehebi'de sahih
oldugu konusunda Hakim'e uymustur.
3 “Mecmau'-Zevâid” (7/284) Heysemî diyor ki: “Ravileri sikadır”. Fakat bazı ravilerinde
ihtilaf vardır. Yukarıdaki diger hadisler bu hadisi takviye etmektedir.
KIYAMET ALÂMETLER
164
(ra)'dan Rasulullah (sav)'in söyle söyledigini rivayet ediyor:
“Kıyamet kopmadan önce akraba ziyareti kesilir”.1
Rasulullah (sav)'in yukarıdaki hadislerde bize haber
verdigi seyler aynen gerçeklesmis, birçok insan arasında
edebe aykırı çirkin sözler yayılmıstır. Bu kisiler bunun
sayesinde kazandıkları günahları ve bundan dolayı gelecek
olan azabı da dikkate almamaktadırlar. Yine akraba ziyareti
kesilmis kisi aynı beldede oturdugu yakınını aylar sonra
yıllar sonra bile ziyaret etmemekte, onun hal ve hatırını
sormamaktadır. Hiç kusku yok ki, bu iman zayıflıgından
olmaktadır. Bu yüzden Rasulullah (sav) bir çok hadisi
seriflerinde akrabayı ziyaret etmeyi bize tavsiye etmis ve
bundan dolayı gelecek azaba karsı bizi uyarmıstır.
Nitekim O, bir hadisinde söyle buyurmaktadır:
“Allah mahlukatı yaratıp bitirdikten sonra, akraba kalkarak
söyle dedi: “Burası akrabasını ziyaret etmeyenin sana
soruldugu makam degil mi? Allah: “Evet! Seni ziyaret
edeni benim ziyaret edecegime, senden ayrı durana
benimde ayrı duracagıma razı degil misin?” dedi. Akraba:
“Evet” dedi. Allah: “)ste senin cevabın budur” dedi”.
Sonra Rasulullah (sav) söyle buyurdu: “)sterseniz su
âyeti okuyun: “Geri dönerseniz, yeryüzünde bozgunculuk
yapmaya ve akrabalık baglarını kesmeye gönmüs olmaz mısınız?
1 Müsned (5/333). Ahmed Sakir Serhinde: “Senedi sahihtir” demistir.
A.NABLUS
165
1ste bunlar, Allah'ın kendilerini lanetledigi, sagır kıldıgı ve
gözlerini kör ettigi kimselerdir. Onlar Kur'an'ı düsünmüyorlar
mı? Yoksa kalpleri kilitli mi?” (Muhammed: 22-24)”1
Yine Rasulullah (sav) söyle buyurdu: “Akraba
ziyaretini kesen cennete giremez”.2
Kötü komsuluga gelince, bununla ilgili söylenecek
söz çoktur. Öyle kisiler vardır ki komsusunu dahi tanımaz.
Halin nasıldır diye sormaz. )htiyacı varsa yardım elini
uzatmaz. Eger komsusunun kendisine bir kötülügü varsa
onu dahi bilmez.
Rasulullah (sav) komsuya eziyet vermeyi yasaklamıs
ve söyle buyurmustur: “Kim Allah'a ve ahiret gününe
inanıyorsa, komsusuna eziyet etmesin”.3 Yine komsuya
iyilik yapmayı emrederek söyle buyurmustur: “Kim Allah'a
ve ahiret gününe inanıyorsa komsusuna iyilikte
bulunsun”.4 Yine söyle buyurmustur: “Cebrail bana komsu
hakkında tavsiyelerde bulunuyordu. Neredeyse komsuyu
mirasçı kılacak sandım”.5
27- Yaslıların gençlere benzemesi:
1 Müslim, Birr (16/112-Nevevi Serhi)
2 Müslim, Birr (16/114-Nevevi Serhi)
3 Müslim, mân (2/20- Nevevi Serhi)
4 a.g.e. Aynı yer
5 Müslim, Birr (16/176-Nevevi Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
166
)bn Abbas (ra)'den Rasulullah (sav) söyle
buyurmusyur: “Ahir zamanda saç ve sakallarını güvercin
boynu gibi siyaha boyayan insanlar olacak. Onlar cennetin
kokusunu alamaz”.1
Rasulullah (sav)'in bu hadiste haber verdigi sey
zamanımızda gerçeklesmis, erkekler arasında saç ve
sakalını siyaha boyatanlar çogalmıstır. Bana kalırsa
dogrusunu Allah bilir-hadiste geçen: “Güvercin boynu
gibi” sözü, günümüzde bazı Müslümanların halini
açıklamaktadır. Onların sakallarının yan taraflarını tıras
edip çenelerinde güvercin boynu gibi top sakal
bıraktıklarını ve bunu da siyaha boyadıklarını görmekteyiz.
)bn Cevzî2 diyor ki: “Bu hadiste “cennetin kokusunu
alamazlar” sözünün manası boyama sebebinden dolayı
degil, onlarda olan kötü bir fiil veya itikaddır. Bundan
1 Müsned (4/156 Hadis no:274) Ahmed Sakir serhinde “Sahih” demistir. Ebu Davut,
Tereccul (11/266-Avnu'l-Ma'bud). bn Hacer diyor ki: “Senedi güçlüdür. Ancak merfu
ve mevkuf oldugu konusunda ihtilaf vardır, mevkuf oldugu tercih edilmistir. Böyle bir
sey görüs belirtilerek söylenmez. Onun hükmü merfudur”. Bak: “Fethu'l-Bârî” (6/499).
Albânî diyor ki: “Hadisi Ebu Davut, Nesâi, Ahmed ve Ziya el-Makdisi “el-Muhtava”da
ve digerleri Buhari ve Müslim'in sartlarına göre sahih olarak rivayet etmislerdir”. Bak:
“Gayetü'l-Merâm” (s:84). bn Cevzî bu hadisi “Mevzuat”ta (3/55) rivayet etmis ve
senedindeki Abdulkerim b. Ebî Muharik'in metruk oldugunu söylemistir. bn Hacer buna
karsı gelerek: “bn Cevzi bunda yanılmaktadır. Hadisindeki ravi Buhari'nin sika
ravilerinden olan Abdulkerim el-Cezerî'dir” demis ve hadisi rivayet edenleri vermistir.
Bak: “el-Kavlu'l-Müsedded” (s:48-49). bn Cevzî'nin görüsüne Sevkânî tabi olmus ve
“el-Fevâidü'l-Mecmua”da: “Kazvinî bu hadisin uydurma oldugunu söylemistir”
demistir. Bak: “el-Fevâidü'l-Mecmua” (s:510 Hadis no:1420).
2 Ebul-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Cevzî el-Kuresi el-Bagdadî-Hambelidir. Büyük
eserleri olan alimdir. Tefsir, tarih ve va'z dalında toplam 300'e yakın eseri vardır. 597 h.
yılında vefat etmistir. Bak: “Bidâye” (13/28-30)
A.NABLUS
167
dolayı boyamalarıda onların görünen özellikleridir. Aynı
haricilerin özellikleri olan saçlarını sıfıra vurdurmada
oldugu gibi. Oysa saçları sıfıra vurdurmak haram
degildir”.1,
Bana göre, Rasulullah (sav) saç ve sakalın siyah renge
boyanmasını yasaklamıstır. Sahih hadiste Cabir b. Abdullah
(ra)'dan geldigine göre: “Mekke'nin fethedildigi gün Ebu
Kuhafe saçları ve sakalı bembeyaz bir halde Rasulullah'ın
huzuruna gelince, Rasulullah (sav) ona söyle dedi: “Bunları
siyah olmayan bir seyle degistir”.2
28- Cimriligin artması:
Ebu Hureyre (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet etmistir: “Kıyametin alametlerinden birisi cimriligin
artmasıdır”.3 Ali (ra) Rasulullah (sav)'den söyle rivayet
1 “Mevzuat” (3/55) bn Cevzî diyor ki: “Sahabe ve tabiinden bir çok kisi saç ve sakalını
boyamıstır. Hasan, Hüseyin ve Sa'd b. Ebî Vakkas onlardandır. Tabiinden bir çokları da
saçlarını sıfıra vurmuslardır. Bunda kötü karsılanan taraf sadece hos görünmek için
olmasıdır. Eger hos görünmek için degilde kandırmaca için olursa haram derecesine
çıkar”. Nevevi diyor ki: “Gerçek olan siyah renge boyamak haramdır. Tenzihen mekruh
oldugu da söylenmistir. Dogrusu haramdır, çünkü hadiste: “Siyah olmayan birseyle
degistir” denilmektedir. Bak: “Müslim Serhi” (14/80). bn Ebî Asım “Kına” kitabında
Zuhrî'nin söyle dedigini söylüyor: “Biz gençken siyah renkle kınalanırdık. Yüzümüz
ihtiyarlayıp dislerimiz döküldügünde bu isi terk ettik”. Bak: “Fethu'l-Bârî” (10/354-
355). Albâni diyor ki: “Gözüken o ki, Zuhrî kesin olarak haram kılınan hadisi bilmiyordu
ve hosuna giden seyi yapıyordu. Ne olursa olsun, Rasulullah (sav)'in sözünden baska her
hangi bir kimsenin yaptıgı sey dedil olmaz. Söz konusu hadis hem Zuhrî hem de
baskaları aleyhine delildir”. Bak: “Gayetü'l-Merâm” (s:84)
2 Müslim, Libas (14/79-Nevevi Serhi)
3 Taberânî “Evsat”ta. Bak: “Fethu'l-Bârî” (13/15). Heysemi “Mecmau'z Zevâid'te (7/328)
diyor ki: “Ravileri, Muhammed b. Haris b. Süfyan dısında sahih hadis ravileridir. O da
sikadır”.
KIYAMET ALÂMETLER
168
etmistir: “zamanın kısalması, isin azalması ve cimriligin
artması kıyamet alametlerindendir”.1 Muaviye (ra) söyle
demistir: “Ben Rasulullah (sav)'i söyle derken isittim: “)sler
zorlasmadıkça, insanlar cimrilesmedikçe kıyamet
kopmaz”.2
Cimrilik huyu kötü ahlaktandır. Bu yüzden )slam'da
cimrilik yasaklanmıstır. Kim cimrilikten kurtulursa o kisi
kazanır ve kurtulusa erer. Nitekim Allahu Teâla söyle
buyurmaktadır: “Kim nefsinin cimriliginden korunursa iste
onlar kurtulusa erenlerdir” (Hasr:9).
Cabir b. Abdullah (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “Zulümden sakının. Çünkü bu dünyadaki
zulüm, ahirette zulümler olarak gelir. Cimrilikten kaçının.
Çünkü cimrilik sizden önceki kavimleri yok etmistir. Onlar
birbirlerinin kanlarını dökmüs, namuslarını da helal
saymıslardır”.3
Kadı )yâd diyor ki: “Bu helak olmaktan kasıt
dünyadaki helak olma olabilir. Çünkü onlar birbirlerinin
kanlarını dökmüslerdir. Ahiretteki helak olama da olabilir
ki oldugu daha açıktır. Yine cimriligin onları hem dünyada
1 Buhari, Fiten (13/13-Fethu'l-Bârî)
2 Taberâni. Ravileri sahih hadis ravileridir. Bak: “Mecmau'z-Zevâid” (8/14)
3 Müslim, Birr (16/134-Nevevi Serhi)
A.NABLUS
169
hemde ahirette helak ettigide olabilir”.1
29- Ticaretin büyümesi:
Alametlerden birisi de ticaretin büyümesi ve insanlar
arasında yayılmasıdır. Öyle ki erkeklerin yanısıra bu isle
kadınlar bile ugrasır.
)mam Ahmed ve Hakim, Abdullah b. Mesud (ra)'dan
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini rivayet etmektedir:
“Sadece tanıdıklara selam vermek ve ticaretin yayılması
kıyamet alametlerindendir. Öyle ki kadın kocasına ticarette
yardımcı olur”.2
Nesâi, Amr b. Tagleb'den Rasulullah (sav)'in söyle
dedigini rivayet ediyor: “Malın ve paranın çogalması,
ticaretin çogalması kıyamet alametlerindendir”.3
Hadislerde bahsi geçen bütün bunlar günümüzde
gerçeklesmistir. Kadınlar ticaretle ugrasmıs, insanlar mal
biriktirme sevdasına düsmüs ve birbirleriyle bu konuda
yarısır duruma düsmüslerdir.
Yine Rasulullah (sav)'in haber verdigine göre, o
1 “Müslim Nevevi Serhi” (16/134)
2 “Müsned” (5/333) Ahmed Sakir Serhinde: “Senedi sahihtir” demistir. “Müstedrek”
(4/445-446).
3 Nesâi, (7/244-Suyuti Serhi). Hadis, Hasan'ın Amr b. Tegleb rivayetindendir. Hasan
müdellistir, burada “an'ane” sigasıyladır. Fakat “müsned”te tahdis sigasıyla gelmektedir.
Bak: “Müsned” (5/69). Ayrıca bak, Albâni “Sahih Hadisler” (2/251-252)
KIYAMET ALÂMETLER
170
ümmetinin fakir hale düsmesinden korkmamakta, onların
dünyaya olan tamah ve açgözlülügünden korkmaktadır.
Böylece birbirleriyle mal toplama yarısına girisirler.
Nitekim Rasulullah (sav) bir hadislerinde söyle
buyurmaktadır: “Vallahi ben sizin fakir olmanızdan
kormuyorum. Fakat ben sizden önceki kavimlerde oldugu
gibi sizinde dünyaya olan tamah ve aç gözlülügünüzden
korkuyorum. Onların mal toplamada yarıstıkları gibi sizde
birbirinizle yarısırsınız da bu onları yok ettigi gibi sizide
yok eder”.1 Hadis müttefekün aleyhtir.
Yine söyle buyurmaktadır: “)ran ve Rum diyarını
fethettiginizde siz nasıl bir kavim olursunuz?”
Abdurrahman b. Avf: “Allah'ın bize emrettigi seyi söyleriz”
dedi. Rasulullah (sav): “Veya söyle: Mal toplamada
birbirinizle yarıs edersiniz, sonra birbirinizi kıskanırsınız,
sonra zıtlasır birbirinizden nefret edersiniz” Veya bunun
gibi”.2
Dünyayı elde etme yarısı, dinin zayıflamasına,
ümmetin yok olmasına ve ayrılıga sürükler. Bu daha önceki
zamanlarda oldu, suanda bunu görmekteyiz.
30- Depremlerin çogalması:
1 Buhari, Cizye (6/257-258 Fethu'l-Bârî) Müslim, Zuhd (18/95-Nevevi Serhi)
2 Müslim, Zuhd (18/96-Nevevi Serhi).
A.NABLUS
171
Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “Depremler çogalmadıkça kıyamet
kopmaz”.1 Seleme b. Nüfeyl es-Sekûnî söyle demistir: “Biz
Rasulullah (sav)'in yarında oturuyorduk… (hadisi zikretti
ve): “Kıyametten önce siddetli salgın olur, sonrasında
yıllarca deprem sürer” dedi”.2
)bn Hacer diyor ki: “Doguda ve batıda, bir çok ülkede
depremler olagelmistir. Hadisteki çok olmasından kasıt
genis alanda ve devamlı olmasıdır”.3
Abdullah b. Havale (ra)'dan rivayet edilen su hadis
bu görüsü desteklemektedir: “Rasulullah (sav)'in elini
basıma koyarak söyle dedi: “Ey )bn Havale! Eger halifel
Kudüs'e giderse, depremler, belalar ve büyük olaylar
yaklasıikr. O gün kıyamet insanlara, benim su elimin senin
basına yakın olandan daha yakın olur”.4
31- Yerin dibine batanlar, sekli degisenler ve atılıp
fırlatılanların olması:
Hz. Aise (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
1 Buhari, Fiten (13/81,82-Fethu'l-Bârî)
2 Müsned (4/104). Heysemî “Mecmau'z-Zavaid'te” (7/306): “Ahmed, Taberâni, Bezzar ve
Ebu Ya'lâ rivayet etmistir. Ravileri sikadır” demistir.
3 “Fethu'l-Bârî” (13/87)
4 Müsned (5/288), Ebu Davud, Cihad (7/209,210-Avnu'l-Ma'bud). “Müstedrek” (4/425)
Hakim: “snadı sahihtir, Buhari ve Müslim rivayet etmemistir” demis. Zehebi'de ona
katılmıstır. Albâni Hadisi sahihlemistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in sahihleri” (6/263 Hadis
no: 7715)
KIYAMET ALÂMETLER
172
rivayet etmistir: “Bu ümmetin son zamanlarında yerin
dibine batanlar, sekli degisenler ve atılıp fırlatılanlar
olacaktır”. Bunu duyan Hz. Aise (ra): “Ya Rasulullah, bizim
içimizde iyi insanlar oldugu halde biz helak olur muyuz?”
deyince Rasulullah (sav): “Evet. Eger zina ve zinaya yol
açan seyler çogalırsa” dedi”.1
)bn Mesud (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet etmistir: “Kıyamete yakın sekli degisenler yerin
dibine batanlar ve atılıp fırlatılanlar olur”.2
Hadiste geçtigine göre bu sekli degisenlerin ve atılıp
fırlatılanların zındıklar ve kaderciler oldugu bildirilmistir.
Nitekim )mam Ahmed Abdullah b. Ömer (ra)'dan
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini rivayet etmistir:
“Ümmetim içinde sekli degisenler ve atılıp fırlatılanlar
olacaktır. Onlar zındıklar ve kadercilerdir”3
Tirmizi'deki rivayette ise söyledir: “Bu ümmet içinde
yere batanlar, sekli degisenler veya atılıp fırlatılanlar
kadercilerden olacaktır.”4
1 Tirmizi, Fiten (6/418). Albâni: “Sahih” demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri”
(6/358 Hadis no: 8012)
2 bn Mâce, Fiten (2/1349) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (3/13 Hadis
no: 2853)
3 Müsned (9/73-74. Hadis no: 6208) Ahmed Sakir: “snadı Sahihtir” demistir.
4 Tirmizi, kader (6/367-368). Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's Sagir'in Sahihleri” (4/103
Hadis no: 4150)
A.NABLUS
173
Abdurrahman b. Sıhar el-Abdî babasının söyle
dedigini söylemistir: “Rasulullah (sav) söyle buyurdu:
“Kabileler yere batırılmadıkça kıyamet kopmaz. Sonra
söyle denilir: “Benî Fulan'dan kim geriye kaldı?”
“Kabileler” deyince onların Araplardan oldugunu anladım.
Çünkü Arap olmayanlar kendi köyleriyle isimlendirilirler.”
1
Muhammed b. )brahim et-Teymî söyle demistir:
“Bana, Kâkâa b.Ebî Hadred'in hanımı Bu kayra, Rasulullah
(sav)'in minber üzerinde iken söyle dedigini isittim dedi:
“Eger yakında ordularımın yere battıgını isitirseniz artık
kıyamet yaklastı demektir.”2
)çinde bulundugumuz zamandan önce, doguda ve
batıda bir çok yerde yere batanların oldugu bulunmustur.3
Zamanımızda ise yeryüzünün degisik yerlerinde yere
batanlar olmustur. Buda kıyamet kopmadan önce, günah
isleyenler ders alsınlar diye Allah Teâla'nın kullarını
uyarması ve korkutmasıdır. Onlar bilsinler ki, bu dünyanın
sonu yaklasmıstır ve Allah'tan baska dönecek yer yoktur.
Yine meyhanelerde ve pavyonlarda sarkı söyleyip
1 Müsned (4/483) Heysemî “Mecmau'z-Zevâid”te (8/9) söyle diyor: “Ahmed, Taberânî,
Ebu Ya'lâ ve Bezzar rivayet etmistir. Ravileri sikadır”
2 Müsned (6/378-379) Hadisin isnadı hesendir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (1/228
Hadis no: 631), “Sahih Hadisler” (3/340 Hadis no: 1355)
3 Bak: “Tezkira” (s:654), “Fethu'l-Bârî” (13/84), “saah” (s:49-52), “Avnu'l-Ma'bud”
(11/429).
KIYAMET ALÂMETLER
174
içki içerek eylenenlerin yere batanlar, seklide degisenler ve
atılıp fırlatılanlar olacagına dair hadis gelmistir. Tirmizi
)mran b. Husayn (ra)'dan Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
rivayet ediyor: “Bu ümmet içinde yere batanlar, sekli
degisenler ve atılıp fırlatılanlar olacak” Müslümanlardan
bir adam söyle dedi: “Ya Rasulullah bu ne zaman olur?”
Sarkıcı kadınlar ve çalgı çogalıp içki içildigi zaman olur”
dedi.”1
)bn Mâce Ebu Malik el-Esari (ra)'dan Rasulullah
(sav)'in söyle buyurdugunu rivayet etmektedir:
“Ümmetimden olan insanlar içki içecekler ve onu baska
isimle adlandıracaklar. Onların yanı basında çalgı
çalınacak. Bu yüzden Allah onları yerin dibine batıracak ve
onları maymun ve domuz sekline çevirecek.”2
Sekil degisikligi hem gerçek hem de manevidir. )bn
Kesir, Allahu Teâla'nın: “)çinizden Cumartesi günü
azgınlık edip de, bu yüzden kendilerine: Asagılık
maymunlar olun! Dediklerimizi elbette bilmektesiniz”
(Bakara: 65) âyetindeki sekil degisikliginin sadece manevi
degisiklik degil, gerçek degisiklik oldugunu ve tercih edilen
görüsün bu oldugunu söylemistir. Bu da )bn Abbas ve
diger tefsircilerin görüsüdür.
1 Tirmizi, Fiten (6/458 Hadis no: 458) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri”
(4/103 Hadis no: 4119)
2 bn Mâce, Fiten (2/1333. Hadis no: 4020) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in
Sahihleri” (5/105. Hadis no:5330)
A.NABLUS
175
Mücahid, Ebu'l-Âliye ve Katâde ise sekil
degisikliginin manevi oldugunu ve onların kalplerinin
maymunlastıgını yoksa kendilerinin maymun olmadıgını
söylemislerdir.”1
)bn Hacer ise )bnu'l-Arabî'den iki görüsü de
nakletmis ve sekil degisikliginin gerçekten oldugunu tercih
etmistir.2 Resid Rıza ise degisikligin ahlakî oldugunu kabul
etmistir.3
)bn Kesir, Mücahid'den gelen görüsün uzak bir görüs
oldugunu söyle belirtmistir: “Bu garip bir sözdür ve
buradaki âyetin ve diger âyetlerin gelis siyakına terstir.”4
)bn Kesir alimlerin sözlerini naklettikten sonra söyle diyor:
“Bundan kasıt alimlerin degisikligin sekli degil manevi
olduguna dair Mücahid'in bu görüsünün tersine olan
açıklamalarıdır. Bilakis degisikligin manevi ve sekli
oldugudur.”5
Eger sekil degisikligi manevi ise, birçok günah
sahibinin kalpleri degisiklige ugramıs, helal ile haramı, iyi
ile kötüyü ayırt edemez hale gelmistir. Onların bu hali aynı
domuz ve maymunlara benzer. Allahu Teâla bizleri her
1 bn Kesir Tefsiri (1/150-153)
2 “Fethu'l-Bârî” (10/56)
3 “Menâr Tefsiri” (1/343-344)
4 bn Kesir Tefsiri (1/151)
5 bn Kesir Tefsiri (1/153)
KIYAMET ALÂMETLER
176
türlü kötü degisiklige ugramaktan korusun (Amin).
Rasulullah (sav)'in bize haber verdigi bu sekil degisikligi
ister manevi ister sekli olsun mutlaka olacaktır.
32- hlaslı insanların azalması:
Kıyametin alametlerinden birisi ihlaslı ve iyi
insanların azalması, kötü insanların çogalmasıdır. Öyle ki
en sonunda hep kötü insanlar kalacak kıyamette onların
üzerine kopacaktır.
Abdullah b. Amr (ra)'dan rivayet edilen hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “Allah, hayır sahibi
dindar kisilerin sayısını azaltmadıkça kıyamet kopmaz.
Öyle ki geriye hayırsız insanlar kalacak, bunlar da ne iyilik
bilirler ne de kötülüge engel olurlar.”1
Yani: Allah hayır sahibi dindar insanların ruhunu
kabzeder. Geriye insanların en hayırsız ve serlileri kalır.
Buda ilmin ortadan kalktıgı ve insanların cahilleri bas tacı
edinip onları yanlıs yola sürüklemeleriyle olur.
Amr b. Suayb, babasından, o da dedesinden rivayet
ettigine göre Rasulullah (sav) söyle buyurmustur: “)nsanlar
üzerine öyle bir zaman gelir ki, kalburdan elenerek
1 Müsned (11/181-182) Ahmed Sakir serhinde: “snadı sahihtir” demistir. “Müstedrek”
(4/435). Hakim: “Bu hadis, eger Hasan, Abdullah b. Amr'ı isitmisse, Buhari ve
Müslim'in Sartlarına göre sahihtir” demis Zehebî'de ona katılmıstır.
A.NABLUS
177
geçerler. Geriye onların adi ve kötüleri kalır. Verdikleri
sözler ve emanetler bozulur, anlasmazlıga düserler ve böyle
olurlar (parmaklarını birbirine kenetledi).”1
)yi insanların yok olması ancak günahların arttıgı,
iyiligin emredilmeyip, kötülügün yasaklanmadıgı bir
zamanda olur. Çünkü eger iyi insanlar bir kötülük
gördüklerinde ona engel olmazlarsa toplum bozulur.
Bunun neticesi de Allah tarafından bir kötülük geldi mi, o
toplumda bulunan iyi ve kötü herkese zarar verir. Nitekim
bir hadiste geçtigine göre Rasulullah (sav)'e: “)çimizde iyi
insanlar oldugu halde biz helak olur muyuz?” diye
soruldugunda O söyle cevap vermistir: “Evet. Eger zina ve
zinaya yol açan seyler çogalırsa” Hadisi Buhari rivayet
etmektedir.2
33- Düsük dereceli insanların yüksek makama
gelmesi:
Kıyamet alametlerinden birisi düsük dereceli
insanların yüksek makamlara gelmesi ve buraları tekelinde
bulundurmasıdır. Toplumun yönetimi bu tür insanların
eline geçince hayat tersine döner, durumlar degisir.
Nitekim günümüzde buna sahit olunmaktadır. )nsanların
1 Müsned (12/12) Ahmed Sakir: “snadı Sahihtir” demistir. “Müstedrek” (4/435) Hakim:
“Hadisin isnadı sahihtir” demis, Zehebî'de ona katılmıstır.
2 Buhari, Fiten (13/11-Fethu'l-Bârî)
KIYAMET ALÂMETLER
178
basındaki idarecilerin dindar ve takva sahibi olmaları
gerekirken, onların çogunu ehliyetsiz kisiler olarak
görmekteyiz. Ayrıca Kur'an'da da insanların en hayırlısının
dindar ve takva sahipleri oldukları su âyette belirtilmistir:
“Allah katında en degerli olanınız, O'ndan en çok korkanınızdır.”
(Hucurat: 13)
)ste bu yüzden Rasulullah (sav) idarecilerini insanlar
içinde en takvalı ve bilgili olanlar arasından seçer,
kendisinden sonra gelen halifeleri de bu yolu takip
ederlerdi. Buhari'de Huzeyfe (ra)'dan gelen Rasulullah
(sav) Necran halkı için: “Size gerçekten emin olan bir kisiyi
gönderecegim” demis, sahabeden her biri o kisinin kendisi
olmasını istemis, ama Rasulullah (sav) Ebu Ubade'yi
seçmistir.”1
Yine )mam Ahmed Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah
(sav) söyle dedigini rivayet etmektedir: “)nsanlar üzerine
öyle bir zaman gelir ki, her sey tersine döner. O zamanda
yalancı dogru sözlü, dogru sözlü de yalancı sayılır. Hain
kisi emin, emin kisi de hain sayılır. Ruveybızlar söz sahibi
olur.” “Ruveybızlar kimdir?” diye soruldu. O: “)nsanları
idare eden küçük dereceli kisilerdir” dedi.2
1 Buhari, Âhad (13/232-Fethu'l-Bârî)
2 Müsned (15/37-38). Ahmed Sakir: “snadı hasen, metni sahihtir” demistir. bn Kesir:
“Senedi iyidir, fakat kimse bu yolla rivayet etmemistir” demistir. Bak: “el-Fiten ve'l-
Melâhim” (1/181)
A.NABLUS
179
Meshur Cebrail hadisinde söyle geçmektedir: “Sana
onun alametlerinden haber vereyim… çıplak ayaklı
kisilerin insanların basında idareye geçtiklerini görürsün,
iste bu kıyametin alametlerindendir.”1
Hz. Ömer (ra) Rasulullah (sav)'in söyle dedigini
söylemistir: “Ahmak oglu ahmakların dünyayı idare
etmeleri kıyamet alametlerindendir. O gün insanların en
hayırlısı cihad ve hac ile ugrasan mümin kisilerdir.”2
Buhari'de söyle bir rivayet vardır: “Eger is ehil
olmayana verilirse, kıyametin kopmasını bekle.”3
)mam Ahmed Huzeyfe (ra)'dan Rasulullah (sav)'in
söyle dedigini rivayet etmistir: “)dareyi ellerinde
bulunduran âdi insanlar dünyanın en mutlu insanları
olmadıkça kıyamet kopmaz.”4
Yine Huzeyfe (ra)'dan Buhari ve Müslim idareyi ehil
olmayan kisiye verilmesiyle ilgili olarak Rasulullah
(sav)'den söyle rivayet etmislerdir: “Kisi için: O ne akıllı, ne
zarif ve ne de cesur adam! denilir. Fakat o kisinin kalbinde
1 Müslim, mân (1/163-Nevevi Serhi)
2 Heysemî, “Mecmau'z-Zevâid”te (7/325): “Taberânî “Evsat”ta iki yoldan rivayet etmistir.
Bir tanesinin ravileri sikadır” demistir.
3 Buhari, Rikak (11/332-Fethu'l Bâri)
4 Müsned (5/389) Suyutî “Camiu's-Sagir”de bu hadise sahih isaretini vermistir. (2/202)
Albâni: “Sahih” demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (6/177 Hadis no: 7308)
KIYAMET ALÂMETLER
180
hardal tanesi kadar iman yoktur.”1
Günümüzde bu durumu açıkça görmekteyiz. Birçok
Müslüman bazı kisiler için ne akıllı adam, ne kadar dürüst
adam diye en üst derecede övmektedirler. Oysa o övdükleri
kisi insanlar arasında dinle alakası olmayan en fasık kisidir.
)slam düsmanıdır ve )slam'ın yok olması için çalısıyordur.
Allah bizi bu kisilerin serrinden korusun.
34- Sadece Tanıdık nsanlara selam Verilmesi:
Alametlerden birisi kisinin sadece tanıdıklarına selam
vermesidir. )bn Mesud (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmustur: “Kıyamet alametlerinden birisi
kisinin baskasına sadece tanıdıgı için selam vermesidir.”2
Yine Müsned'te geçen baska bir rivayete göre: “Kıyametin
alametlerinden birisi de sınırlı selam vermektir.”3
Bu da görülen bir seydir. Kisi sadece tanıdıgına selam
vermektedir. Oysa bu sünnete ters bir davranıstır.
Rasulullah (sav) selamı yaymaya, tanıdık tanımadık
herkese selam vermeye tesvik etmistir. Bunun sebebi ise
Müslümanlar arasında sevgi ve muhabbetin artması,
cennete girmeye sebep olacak imanın elde edilmesidir.
1 Buhari, Rikak (11/333-Fethu'l-Bâri). Müslim, mân (2/167,170-Nevevî Serhi)
2 Müsned (5/326) Ahmed Sakir: “snadı sahihtir” demistir.
3 Müsned (5/333) Ahmed Sakir: “snadı sahihtir” demistir. Albâni: “snadı Müslim'in
sartına göre sahihtir” demistir. Bak: “Sahih Hadisler” (2/251 Hadis no: 647)
A.NABLUS
181
Nitekim Ebu Hureyre (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmaktadır: “Siz mümin olmadıkça cennete
giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe mümin olamazsınız.
Yaptıgınızda birbirinizi seveceginiz bir seyi size söyleyeyim
mi? Selamı aranızda yayın.” Hadisi Müslim rivayet
etmistir.1
35- limsiz kisilerden fetva alınması:
Abdullah b. Mübarek, Ebu Ümeyye el-Cumehî'den
rivayet ettigine göre Rasulullah (sav) söyle buyurmustur:
“Üç sey kıyametin alametlerindendir: )limsiz kisilerden
fetva alınması…”2 Abdullah b. Mübarek'e ilimsiz kisilerin
kim oldugunu soruldu: Söyle dedi: “Onlar kendi kafalarına
göre fetva verenlerdir.” Baska bir yerde: “Onlar bid'at ehli
olanlardır” demistir.
)bn Mesud (ra) söyle demistir: “)nsanlar, Rasulullah
(sav)'in sahabesinden ve büyük zatlardan ilim aldıkları
sürece çok iyi idiler. Küçüklerden ilim almaya baslayınca
görüsleri farklılastı ve ayrılıga düstüler.”3
1 Müslim, mân (2/35- Nevevî Serhi)
2 “Zühd” (s: 20-21. Hadis no: 61). Albâni hadis için: “Sahih” demistir. Bak: “Camiu's-
Sagir'in Sahihleri” (2/243 Hadis no: 2203). bn Hacer bu hadisi destekleyen rivayetleri
vermistir. Bak: “Fethu'l-Bârî” (1/143)
3 “Zühd” (s: 281 Hadis no: 815). Tuvecrî “thafu'l-Camâa”da (1/424) söyle diyor:
“”Taberâni “Kebir” ve “Evsat” ta, Abdurrezzak “Musannef”te bu hadisin benzerini
rivayet etmistir. snadı Müslim'in sartına göre sahihtir.” Bak: “Musannef” (11/347 Hadis
no: 20446)
KIYAMET ALÂMETLER
182
35- Örtülü çıplaklıgın görülmesi:
Alametlerden birisi de kadınların )slam âdabından
çıkmalarıdır. Buda ayıp yerlerini iyi örtmeyen elbiseler
giymeleriyle ve vücutlarından saç ve ziynetlerini
göstermeleriyle olur.
Abdullah b. Amr (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmaktadır: “Ahir zamanda ümmetimden,
deve semerine benzer bineklere binen adamlar olacakta
mescit kapılarında inecekler. Onların kadınları örtülü
çıplaktırlar. Saçları deve hörgücü gibi kabarıktır. Onlara
lânet edin, çünkü onlar lanetlidir. Eger sizden sonra baska
ümmetler gelmis olsaydı sizin kadınlarınız onların
kadınlarına hizmetçi olurdu, aynı sizden önceki
ümmetlerin kadınlarının size hizmet ettigi gibi.” Hadisi
Ahmed rivayet etmistir.1
Hakim'deki rivayette ise söyledir: “Bu ümmetin
sonunda lüks döseklere binen adamlar olurda mescitlerinin
kapılarında inerler. Onların kadınları örtülü çıplaktırlar.”2
Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle demistir:
“Cehenneme girecek iki sınıf vardır ki ben henüz onları
1 Müsned (12/36 Hadis no: 7083) Ahmed Sakir: “snadı sahihtir” demistir.
2 “Müstedrek” (4/136) Hakim: “Bu hadis Buhari ve Müslim'in sartına göre sahihtir”
demistir. Zahebî ise senedteki Abdullah el-Kutbâni için: “Müslim onu alsa da Ebu
Davud ve Nesâi onu zayıflamaktadır” demistir. Ebu Hatim: “O, bn Luhey'a gibidir”
demistir. Bana göre, bu hadisi destekleyen ve takviye eden baska hadisler vardır.
A.NABLUS
183
görmedim: “Biri ellerinde öküz kuyrugu gibi kırbaçlarla
insanları döven bir grup, digeri erkeklere meyleden onları
kendilerine meylettiren giyinik çıplak kadınlardır. Onların
basları deve hörgücü gibi kabarıktır. Bu kadınlar cennete
giremezler ve onun kokusunu dahi alamazlar. Oysa
cennetin kokusu su kadar mesafeden hissedilir.”1
Yine Ebu Hureyre (ra)'dan: “Giyinik çıplak kadınların
iç çamasırlarının görünmesi kıyamet alametlerindendir.”2
Bu hadisler Peygamberimiz'in mucizelerindendir.
Onun haber verdigi bu seyler zamanımızdan çok önce
meydana gelmistir.3 Günümüzde ise çok açık olarak alenen
görünmektedir.
Rasulullah (sav) kadınlardan bu sınıfı “giyinik
çıplaklar” olarak isimlendirmektedir. Onların üstlerinde
elbise vardır ama bununla birlikte onlar çıplaktırlar. Çünkü
elbiseleri çok ince ve seffaf oldugu için onlar tam olarak
örtme vazifesi görmez. Aynı zamanımızdaki bir çok
kadının elbiseleri gibi.4 Veya söyle denilmistir: “Giyinik
çıplaklar” kelimesinin manası yani elbise vücudunu içine
alır ama çok dar oldugundan vücudunun ayrıntıları ortaya
1 Müslim, Cennet ve Sıfatı (17/190-Nevevi serhi)
2 Heysemi “Mecmau'z-Zevaid”te (7/327) söyle demistir: Bir kısmı sahih hadiste vardır.
Ravileri Muhammed b. Haris b. Süfyan dısında sahih hadis ravileridir. O da sikadır.”
3 “Müslim Nevevi Serhi” (17/190)
4 “slamda Helal ve Haramlar” Yusuf Kardavî (s: 83)
KIYAMET ALÂMETLER
184
çıkar, gögüsleri ve kıçı belli olur. Veya vücudunun bazı
yerleri gözükür, bu yüzden ahirette hesaba çekilir.1
)ste bu yüzden Rasulullah (sav) onları “giyinik
çıplaklar olarak isimlendirmistir” veya: “Erkeklere
meyleden ve onları kendilerine meylettiren, basları deve
hörgücü gibi kabarık” olarak vasıflandırmıstır. Rasulullah
(sav) sanki içinde bulundugumuz zamanı görür gibi bize
haber vermistir. Maalesef günümüzde kadınların saçlarının
çesitli sekillerde kesilip yapıldıgı “kuaför” isimli dükkanlar
ortaya çıkmıstır. Bu dükkanlarda erkekler çalısmakta ve
çok pahalı bir ücrete saç kesmektedirler. Yine bu kadınlar
Allah'ın kendilerine dogustan verdigi tabi saçla
yetinmeyip, yapma saç olan peruk takmaktadırlar. Bu sahte
görüntü ve güzellikle erkekleri cezp etmektedirler.2
37- Mü'min kisinin gece gördügü rüyasının gündüz
gerçeklesmesi:
Alametlerden birisi ahir zamanda mü'min kisinin
gördügü rüyasının gündüz gerçeklesmesidir. Kisi imanında
ne kadar üstün olursa gördügü rüya buna göre gerçek
olmaktadır.
Müslim, Ebu Hureyre (ra)'ın Rasulullah (sav)'ın söyle
1 “Müslim Nevevi Serhi” (17/190)
2 “slam'da helal ve haramlar” (s: 84)
A.NABLUS
185
buyurdugunu rivayet etmistir: “Kıyametin yaklastıgında
Müslüman'ın gördügü rüya yalan çıkmaz. Sizin dogru rüya
göreniniz en dogru sözlü olanınızdır. Müslüman'ın
gördügü rüya, peygamberligin kırk beste biridir.”1
Buhari'deki rivayette ise söyledir: “Müslüman'ın gördügü
rüya gerçek olur… Peygamberin gördügü rüya yalan
olmaz.”2
)bn Ebî Cemra söyle diyor: “Mümin kisinin ahir
zamanda gördügü riyasının gerçek olmasının manası
sudur: “Genellikle gördügü rüya tabir edilmeye ihtiyaç
duymaz daha önce gördügü rüyalar gibi tabir edildikten
sonra yanlıs çıkmaz. Bu yüzden hadiste “gerçek olur”
denilmistir.”
Daha sonra söyle diyor: “Bu olayının ahir zamana has
olmasının hikmeti, o vakitte mü'min kisinin garib
olmasıdır. Aynı Müslim'deki su hadiste oldugu gibi: “)slam
garip olarak basladı, tekrar garip haline dönecek.”3 O
vakitte mümin kisinin dostu ve yardımcısı az olacagından
ona gördügü rüyanın gerçek olmasıyla ikramda
bulunulur.”4
Mü'min kisinin gördügü rüyanın gündüz gerçek
1 Müslim, Rüya (15/20-Nevevi serhi)
2 Buhari, Tabir (12/404 Fethu'l-Bârî)
3 Müslim mân (2/186 Nevevi serhi)
4 “Fethu'l-Bârî” (12/406)
KIYAMET ALÂMETLER
186
olmasının ne zaman olacagı konusunda alimler arasında
farklı görüsler vardır1:
1- Bu olay kıyamet yaklastıgı zaman fitne ve
savasların çogaldıgı zaman, ilmin ortadan kalktıgı ve dinin
izlerinin yok olmaya basladıgı bir vakitte olur. Bu vakitte
insanlar fetret ehli gibi olurlar ve aynı bütün ümmetler
peygamberlerinden dinlerini ögrendikleri gibi onlarda
kendilerine dinlerini ögretecek yeni bir öndere ihtiyaç
duyarlar. Fakat son peygamber Rasulullah (sav)'den baska
yeni bir peygamber gelmeyeceginden islerini rüyalarında
gördükleri gerçeklere bırakırlar ki o rüyalarda
peygamberligin bir parçasıdır. Ebu Hureyre'den gelen:
“Kıyamet yaklastıgında ilim ortadan kalkar”2 hadisi bu
görüsü desteklemektedir. )bn Hacer'de bu görüsü tercih
etmektedir.
2- Bu olay inkârın, cahilligin ve fesadın çogaldıgı,
mü'minlerin sayılarının azaldıgı bir zamanda olur. Böyle
bir ortamda mü'min kisiye gördügü rüyanın gerçek
çıkmasıyla ikramda bulunulur, destek ve teselli verilir.
Bu görüs biraz önce geçen )bn Ebî Cemra'nın sözüne
yakındır. Bu son iki görüs bu olayın ne zaman olacagını
kesin olarak belirtmemektedir. Öyleyse dinin yavas yavas
1 “Fethu'l-Bârî” (12/406-407)
2 Müslim, lim (16/222-Nevevi serhi)
A.NABLUS
187
eriyerek son bulmasıyla bu dünyanın sonuna dogru adım
adım yaklasıldıkça, mü'min kisinin gördügü rüya o kadar
gerçek çıkmaktadır.
3- Bu olay )sa b. Meryem (as)'ın tekrar geldigi
zamanda olacak. Çünkü onun içinde bulundugu zaman söz
olarak, en dogru sözlerin konusuldugu; görülen rüyaların
da yanlıs çıkmadıgı bir zaman olacaktır. En dogrusunu
Allah bilir.
38- Yazının çogalması:
)bn Mes'ud (ra)'den gelen bir hadiste Rasulüllah (sav)
söyle buyurmustur: “Kıyamete yakın ..... kalem
çogalacaktır.”1 Kalemin çogalmasından kasıt yazının
çogalması ve yayılmasıdır.2
Nesâî ve Tayâlisî'nin Amr b. Tagleb'den rivayet
ettiklerine göre Rasulüllah (sav) söyle demistir: “...
Ticaretin büyümesi, ilmin yayılması kıyamet
alâmetlerindendir.”3 Hadisteki ilmin yayılmasından kasıt,
buna aracı olan yazının çogalmasıdır.
Bu durum günümüzde çok açık olarak
1 Müsned (5/333-334). Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir.
2 Müsned Serhi, Ahmed Sakir (5/334)
3 “Tertibu Müsned-i Tayâlîsî” (2/112 Hadis No: 2763), Nesâî, Buyû' (7/244),. Tuvecrî,
Nesâî'nin rivayeti hakkında: “Buhari ve Müslim'in sartarına göre isnadı sahihtir”
demistir. Bak: “thâfu'l-Cemâ'a” (1/428)
KIYAMET ALÂMETLER
188
görülmektedir. Bilgisayar ve matbaanın çogalmasıyla yazı
çok hızlı bir sekilde dünyanın dört bir tarafına anında
yayılmaktadır. Bununla birlikte insanlar arasında cahillik
artmıs, faydalı ilim olan Kur'an ve sünnet bilgisi azalmıs,
ne kadar çok kitap olursa olsun amel edilmedigi için bunun
bir faydası olmamıstır.1
39- slamın tesvik ettigi sünnetlere özen
gösterilmesi:
Alametlerden birisi de dinin göze batan özelliklerinin
hafife alınmasıdır. Hadiste geçtigine göre )bn Mesud (ra)
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini isitmistir: “Kisinin
camiye girdiginde oturmadan önce iki rekat namaz
kılmaması kıyamet alametlerindendir.”2 Baska bir rivayette
söyledir: “Kisi mescidin hakkını verir fakat orada hemen
namaz kılmaz.”
Yine )bn Mesud (ra)'dan: “Mescitlerin yol olarak
içinden geçilen yerler olması kıyamet alametlerindendir.”3
Enes (ra) Rasulullah (sav)'den merfu olarak söyle
demistir: “Mescitlerin yol edinilmesi kıyamet
1 “thâfu'l-Cemâ'a” (1/428)
2 “Sahih-i bn Huzeyme” (2/283-284). Albâni bu hadisin dipnotunda: “snadı zayıftır.
Fakat baska yollardan rivayetleri vardır.” demistir. “Sahih Hadisler” kitabında ise: “bn
Mesud'tan bu hadisi kuvvetlendiren baska yollarla gelen rivayetler vardır” demistir. Bak:
(2/253 Hadis no: 649)
3 Bezzar rivayet etmistir. Heysemi hadisi sahihlemistir. Bak: “Mecmau'z Zevaid” (7/329)
A.NABLUS
189
alametlerindendir.”1
Mescitlerin yol olarak kullanılması caiz olmayan bir
seydir. Çünkü mescitlere saygı göstermek demek, Allah'ın
dinine saygı göstermek demektir. Bu da îman ve takvayı
gösterir. Nitekim Allahu Teâla söyle buyurmaktadır: “Her
kim Allah'ın dinine saygı gösterirse, söphesiz bu kalplerin
takvasındandır.”(Hacc: 32)
Rasulullah (sav)'de söyle buyurmaktadır: “Sizden
kim mescide girerse, iki rekat namaz kılmadan oturmasın.”2
Maalesef günümüzde en büyük belâ namaz ve ibadet
yeri olan mescitlerin yabancı turistler tarafından ziyaret
edilen yerlere dönmesidir. Allahu Teâla Müslüman ülkeleri
bu belâdan korusun (Amin).
40- Aksam görülen Hilâl'in gökte kalma süresinin
uzaması:
Abdullah b. Mesud (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
dedigini rivayet etmistir: “Aksam görülen Hilâl'in gökte
kalma süresinin uzaması kıyamet alametlerindendir.”3
1 “Tertibu Müsned-i Tayâlisî” (2/212). “Müstedrek” (4/446) Hakim: “Bu hadisin isnadı
sahihtir” demistir. Zehebî: “Mevkuftur” demistir.
2 Müslim, Salatu'l-Müsafirin (5/225,226-Nevevi serhi)
3 Taberâni “Kebir”de rivayet etmistir. Heysemi söyle demistir: “Senedinde Abdurrahman
b. Yusuf vardır. Zehebî “Mizan”da (2/600) bu hadisi ondan vermis ve hakkında:
“Meçhuldür” demistir.” Bak: Mecmau'z-Zevâid” (3/146). Albâni bu hadis için: “Sahih”
KIYAMET ALÂMETLER
190
Ebu Hureyre (ra)'da Rasulullah (sav)'in söyle
dedigini rivayet etmistir: “Hilâl'in gökte kalma süresinin
uzaması kıyamet alametlerindendir. Hilâl bir gecelik
görüldügü halde: “)ki gecelik görüldü” denir.”1 Enes b.
Mâlik (ra) Rasulullah (sav)'den merfu olarak söyle rivayet
etmistir: “Kıyametin alametlerinden birisi Hilâl'in gökte bir
gecelik görünmesine ragmen: “)ki gecelik görüldü”
denilmesidir.”2
Bu iki rivayetteki Hilâl'in gökte kalma süresinin
uzamasından anlasılan sudur: Her ayın basında görülen ilk
Hilâl'in büyük olmasıdır. )lk görüldügü gece sanki o iki
gecelik gibi büyük olur. En dogrusunu Allah bilir.
41- Yalanın çogalması ve aktarılan haberlerin dogru
çıkmaması:
Ebu Hureyre (ra)'den gelen hadiste Rasulullah (sav)
söyle buyurmustur: “Ümmetimin son zamanlarındaki
insanlar, sizin ve babalarınızın hiç duymadıgı yalan seyler
anlatacaklar. Siz onlardan ve böyle bir sey yapmaktan
sakının.”3 Baska bir rivayette söyledir: “Ahir zamanda
demis ve onu rivayet eden alimleri vermistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (5/213-
214 Hadis no: 5774)
1 Taberanî “Sagir”de. Heysemi “Mecmau'z-Zevâid”te (3/146) söyle diyor: “Senedinde
Abdurrahman b. el-Ezrak el-Antalî vardır. Hakkında bir bilgi bulamadım”
2 Heysemî diyor ki: “Taberanî “Sagir”de ve “Evsat”ta hocası Heysemi b. Halid el-
Musisî'den rivayet etmektedir. O da zayıftır. Bak: “Mecmau'z-Zevâid” (7/325)-Albâni:
“Hasen” demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (5/214 Hadis no: 5775)
3 Müslim, mukaddime (1/78-Nevevi serhi)
A.NABLUS
191
yalancı Deccaller çıkacak. Size öyle seyler anlatacaklar ki ne
siz nede babalarınız onları duymamıstır. Siz onlardan ve
böyle bir sey yapmaktan sakının ki ne sizi sasırtsınlar nede
fitneye düssünler.”1
Müslim, Amr b. Abde'den, )bn Mesud (ra)'ın söyle
dedigini rivayet etmistir: “Seytan insan sekline girer ve bir
topluluga gelir. Onlara yalan seyler anlatır. Sonra dagılırlar.
Onlardan bir adam der ki: “)smini bilmedigim ama yüzünü
tanıdıgım bir adamın söyle söyledigini duymustum.”2
Abdullah b. Amr b. As (ra) söyle demistir:
“Denizlerde Süleyman (as)'ın baglayarak hapsettigi
seytanlar vardır. Az kaldı oradan çıkarlar ve insanlara
Kur'an (a benzer seyler) okurlar.”3
Nevevi diyor ki: “Bunun manası: Onlar Kur'an'a
benzer seyler okurlar. Sen onu Kur'an zannedersin. Onlar
insanları kandırmaya çalısırlar, ama onlar kanmaz.”4
Zamanımızda farklı, farklı sözler çogalmıstır. Bazı
insanlar temelini arastırmadan bir çok yalan sözü
nakletmekten sakınmamaktadırlar. Buda insanların yolunu
sasırtmakta ve fitneye düsürmektedir. Bu yüzden
1 A.g.e. (1/78,79-Nevevi serhi)
2 A.g.e. (1/79-Nevevi serhi)
3 A.g.e. (1/79,80-Nevevi serhi)
4 “Müslim Nevevi Serhi” (1/80)
KIYAMET ALÂMETLER
192
Rasulullah (sav) duyulan her sözün dogrulugunu
arastırması konusunda uyarmıstır. Hadis alimleri de
Rasulullah (sav)'den gelen hadislerin dogrulugunu ortaya
çıkarmak için bu kuralı uygulamıs, ravilerin güvenilir
olanlarını digerlerinden seçerek ayırmıslardır.
Yine zamanımızda insanların çıkardıgı yalanlar
çogaldıgı için artık neyin dogru neyin yanlıs oldugu ayırt
edilmez hale gelmistir.
42- Yalancı sahitligin çogalması ve dogrulugun
gizlenmesi:
Abdullah b. Mesud (ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmustur: “Kıyametten önce… yalancı
sahitlik çogalır ve dogru gizlenir”1
Yalancı sahitlik, sahitlik ederken kasten yalan
söylemek ve dogruyu gizlemektir. Allahu Teâla söyle
buyuruyor: “Sahitligi ve bildiklerinizi gizlemeyin. Kim onu
gizlerse, bilsin ki onun kalbi günahkardır.” (Bakara: 283)
Ebu Bekre (ra) söyle demistir: “Biz Rasulullah (sav)'in
yanında bulunuyorduk. O söyle buyurdu: “Size en büyük
günahları haber vereyim mi? Allah'a sirk kosmak, anababaya
asi olmak, yalan yere sahitlik.” Bunları söylerken
1 Müsned (5/333. Daha öncede geçtigi gibi hadis sahihtir. Bak: “bn Kesir Tefsiri” (6/140).
“Fethu'l-Bârî” (5/262)
A.NABLUS
193
yaslanmıstı, sonra dikildi. O kadar çok tekrar ediyordu ki
biz: “Keske sussa” dedik.”1
Günümüzde yalancı sahitlik ve dogruyu gizlemek
çogalmıstır. Rasulullah (sav) yalancı sahitligin tehlikesini
belirtmek için onu Alla'a sirk kosmak ve ana-babaya asi
olmakla beraber saymıstır. Yalancı sahitlik zulüm ve
haksızlıgın artmasına, insanlar arasında mal ve canların
yok olmasına sebeptir. Onun çogalması da, Allah
korkusunun olmadıgını ve imanın zayıf oldugunu gösterir.
43- Kadınların çogalması, erkeklerin azalması:
Enes (ra) söyle demistir: “Simdi size bir hadis
anlatacagım. Onu benden baska kimse size anlatamaz.
Rasulullah (sav)'yi söyle derken isittim: “)lmin azalması,
cahilligin artması, zinanın yayılması, kadınların çogalması
ve erkeklerin azalması kıyamet alametlerindendir. Öyle ki
bir erkege elli kadın düser.”2
Bunun sebebi olarak söyle denilmistir: “Fitnelerin
çogalması ile erkeklerin savas yapmalarıdır. Çünkü
erkekler kadınlardan ayrı olarak savasanlardır.3 Yine söyle
denilmistir: Bunun sebebi yeni, yeni yerler fethedilir.
1 Buhari, Sehâdât (5/261-Fethu'l-Bârî). Müslim, mân (2/81,82-Nevevi serhi)
2 Buhari, lim (1/178- Fethu'l-Bârî). Müslim, lim (16/221-Nevevi serhi). Tirmizi (6/448
hadis no:2301).
3 “et-Tezkire” (s:639). “Müslim Nevevi Serhi” (7/96,97). “Fethu'l Bârî (1/179)
KIYAMET ALÂMETLER
194
Ganimet olarak alınan kadınlar çogalır ve her erkegin çok
kadını olur.
Bu söze karsılık )bn Hacer söyle diyor: “Bu sözü
incelemek gerekir. Çünkü Ebu Musa hadisinde azalacakları
açıkça söyle geçmektedir: “Erkekler azalır kadınlar
çogalır”1 Görüldügü gibi bu baska bir sey degil apaçık bir
alamettir. Allah dilerse ahir zamanda dogan erkeklerin
sayısını azaltır, kızların sayısını çogaltır. Ayrıca kadınların
çogalması, diger alametlerden olan ilmin kalkması ve
cahilligin çogalmasına uygundur.”2
Bana göre, )bn Hacer'in söyledigi bu söz, aynı
fitnelerin çogalıp savasların çıkmasına sebeb oldugu
görüsünde oldugu gibi, erkeklerin azalıp kadınların
çogalmasının diger sebeplerini ortadan kaldırmaz. Nitekim
Müslim'deki su rivayet erkeklerin yok olmasının kadınların
çogalmasının sebebini savaslarda erkeklerin ölmesi
oldugunu gösterir: “Erkekler ölür, kadınlar kalır. Öyle ki,
bir erkege elli kadın düser.”3
Bu hadislerdeki elli sayısı gerçek anlamda degildir.
Çok olduguna dair mecazdır.4 Nitekim Ebu Musa(ra)
hadisinde söyledir: “Kırk tane kadının bir erkege tabi
1 Müslim, Zekât (7/96-Nevevi serhi).
2 “Fethu'l Bârî (1/179).
3 Müslim, lim (16/221-Nevevî Serhi)
4 Müslim (7/96-Nevevî Serhi)
A.NABLUS
195
oldugu ve ondan beslendikleri görülür.”1 Dogrusunu Allah
bilir.
44- Ani ölümün çogalması:
Enes b. Malik (ra) Rasulullah(sav)'dan merfu olarak
söyle rivayet etmistir: “....Ani ölümün çogalması kıyametin
alametlerindendir.”2
Bu alamet günümüzde görülmekte, insanların aniden
ölmeleri çogalmaktadır. Saglam sıhhatli bir adam bir
bakıyorsunuz aniden ölüyor. Zamanımızda bu ölüme kalp
krizi deniliyor. Akıllı bir insanın kendine dikkat etmesi ve
ani ölüm gelmeden bir an önce Allah'a tevbe etmesi
gerekir.
)mam Buhari söyle derdi:
Bos zamanı fırsat bil belin bükülmeden
Belki senin ölümün olur aniden
Ne saglamlar gördüm hasta olmayan
O saglam vucudu aniden giden.
1 “Fethu'l-Bâri” (1/179)
2 Heysemî “Mecmau'z-Zevâid”te (7/325) söyle diyor: “Taberâni “Sagir” ve “Evsat”ta
hocası Heysem b. Halid el-Masîsi'den rivayet etmistir. O da zayıftır.” Albâni: “Hasen”
demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (5/214 Hadis no: 5775)
KIYAMET ALÂMETLER
196
)bn Hacer söyle diyor: “)lginç olan sey )mam
Buhari'nin basına böyle bir seyin gelmesidir.”1
45- nsanların sadece kendi nefislerini düsünmeleri:
Huzeyfe (ra) söyle demistir: “Rasulullah(sav)'e
kıyametin ne zaman olacagı soruldu. Dedi ki: “Onun ne
zaman olacagını Allah bilir, onun vaktini ondan baskası
açıklayamaz. Ama ben size onun alametlerinden haber
vereyim: Kıyametten önce fitne ve herc olur.” Sahabe: “Ya
Rasulullah! Fitnenin ne oldugunu biliyoruz. Peki herc
nedir?” dedi. Rasulullah(sav) söyle dedi: “Habes dilinde
ona: “adam öldürme” denilir. Yine insanlar arasında sadece
kendini düsünme görülür, neredeyse onlardan biri, bir
digerini tanımaz.”2
)nsanların sadece kendi nefislerini düsünmeleri fitne,
zorluklar ve insanlar arasında savaslar çıktıgında vukû
bulur. )ste o zaman maddeye tapanlar çogalır, herkes kendi
istekleri için çalısır. Baskalarının isini ve haklarını
umursamaz. Koyu bir enaniyet ortalıgı kaplar, kisi artık
kendi istek ve arzuları dogrultusunda yasar, ahlaki degerler
yok olur. )mân kardesligi ve Allah için sevgi ortadan
kalkar.
1 “Fethu'l-Bâri'nin mukaddimesi Hedyû's-Sâri” (s: 481)
2 Müsned (5/389). Heysemî: “Ahmed rivayet etmistir. Ravileri, sahih hadis ravileridir”
demistir. Bak: “Mecmau'z-Zevâid”(7/309)
A.NABLUS
197
Taberâni, Muhammed b. Sevka'nin söyle dedigini
rivayet etmistir: “Ben Nuaym b. Ebî Hind'in yanına geldim.
Bana bir kagıt çıkarttı, içinde söyle yazılıydı: “Ebu Ubeyde
b. el-Cerrah ve Muaz b. Cebel'den Ömer b. Hattab'a:
Selamün Aleyküm ......Biz, bu ümmetin son zamanlarında
dıstan dost olup içten düsman olanların olacagı konusunda
konusuyoruz....” (Ömer (ra) onlara söyle cevap yazdı:)
“Bana yazdıgınız yazıda, bu ümmetin son zamanlarında
dıstan dost olup içten düsman olanların olacagına dikkat
çekmektesiniz. Siz onlardan degilsiniz ve bu zaman da o
zaman degildir. O zaman da sadece kendi için istemek ve
korkmak vardır. Bazı insanlar diger insanların
dünyalıklarını elde etmek isterler.”1
46- Arap yarımadasının sulak ve yesil hale dönmesi:
Alametlerden birisi arap yarımadasının sulak ve yesil
hale dönmesidir.
Ebu Hureyre(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah(sav)
söyle buyurmaktadır: “Arap yarımadası sulak ve otlak hale
1 Tuvecrî söyle diyor: “Taberâni rivayet etmistir. Heysemî: Bu yazıya kadar ravileri
sikadır, demistir.” Bak: “thafu'l-Cemâa”. (1/504).
Ben “Mecmau'z-Zevâid”e baktım onun dedigi seyi bulamadım. Muaz b. Cebel'den su
hadisi buldum: “Rasulullah (sav) söyel dedi: “Ahir zamanda dıstan dost olup içten düsman
olan insanlar olacak” Muaz: “Ya Rasulullah! Bu nasıl olur?” dedi. Rasulullah (sav):
“Bazıları, bazıları gibi olmak ister. Bazıları da bazılarından korkar” dedi.” Heysemî söyle
demistir: “Bezzâr ve Taberâni “Evsat”ta rivayet etmistir. Senedinde Ebu Bekir b. Ebî
Meryem vardır ki zayıf birisidir.” Bak. “Mecmau'z-Zevâid” (7/286).
KIYAMET ALÂMETLER
198
dönmeden kıyamet kopmaz”1 Bu hadiste arap
yarımadasının tekrar sulak ve otlak hale dönecegine dair
delil vardır.
)mam Nevevi söyle diyor: “Bunun manası sudur:
Onlar orayı terk edecekler ve orası bakımsız arazi olarak
kalacak. )nsan azlıgından dolayı ne ziraat yapılacak ne de
sulanacak. Fitneler çogalıp çok harpler olacagından artık
insanların umutları azalacak ve vakit bulamadıkları için
oraya ihtimam gösteremeyecekler.”2
Bana kalırsa Nevevi'nin bu görüsünü incelemek
gerekir. Çünkü arap yarımadası zaten topragı kıraç suyu kıt
ve ürünü az olan bir yerdir. Suyunu çogunlukla
kuyulardan veya yagmur birikintilerinden alır. Eger bu
haliyle terk edilir toprak islenmezse orada ziraat ölür, sulak
ve yesil hale dönemez.
Hadisten anlasılan arap yarımadasında su çogalacak
öyleki nehirler olusacak, ürünler yetisecek ve orası otlak,
bahçelik ve ormanlık hale dönüsecek. Günümüzde orada
pınarların nehirler gibi fıskırması bunu desteklemektedir.
Bu pınarların sularıyla sebzeler yetistirilmektedir. Böylece
Rasulullah(sav)'in haber verdigi sey gerçeklesmektedir.
1 Müslim, Zekât (7/97-Nevevî Serhi)
2 “Müslim Nevevî Serhi” (7/97)
A.NABLUS
199
Muaz b. Cebel(ra) Rasulullah(sav)'in Tebuk
Gazvesinde söyle dedigini rivayet etmektedir: “)nsallah, siz
yarın Tebuk'taki pınara varacaksınız. Gündüz olmadan
oraya gitmeyin. Sizden kim oraya varırsa, ben gelmeden
önce oranın suyuna el sürmesin.” Biz oraya vardık, fakat
bizden önce iki adam oraya gelmis. Pınardan da ayakkabı
bagı gibi ince su akıyordu. Rasulullah o iki adama sordu:
“Buranın suyuna elinizi sürdünüz mü?” Onlar: “Evet”
dediler. Rasulullah(sav) onları azarladı. Sonra hep beraber
pınarın suyunu azar azar avuçlarıyla bir seyin içine
topladılar. Sonra Rasulullah(sav) ellerini ve yüzünü yıkadı.
Sonra onu geri pınarın içine bıraktı. Pınar çoskun bir
sekilde aktı. Oradakiler bol bol ondan içtiler. Sonra
Rasulullah(sav) söyle buyurdu: “Ey Muaz, eger senin
ömrün uzun sürerse buranın bahçelerle dolu oldugunu
görürsün.”1
47- Yagmurun artması, ürünün azalması:
Ebu Hureyre(ra)'dan Rasulullah(sav)'in söyle dedigi
rivayet edilmistir: “Kıyamete yakın gökten o kadar çok
yagmur yagar ki ondan korunmak için kerpiç evler yeterli
olmaz da kıldan çadırlarda barınılır.”2
Enes(ra), Rasulullah(sav)'den söyle rivayet etmistir:
1 Müslim, Fedâil (15/40,41-Nevevî Serhi)
2 Müsned (13/291 Hadis no: 7554) Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir.
KIYAMET ALÂMETLER
200
“Kıyamete yakın bir sene müddetince yagmur yagar ama
yerden bir bitki bitmez.”1
Yerden bir bitki bitmesi için yagmur sebep ise, eger
Allah bu sebebin varlıgını engellerse kim bunu saglayabilir.
Hiç kusku yok ki sebebleri de müsebbibleri de yaratan
Allah'tır. Hiçbir sey O'na engel olamaz.
Ebu Hureyre(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah(sav)
söyle buyuruyor: “Degil bir sene sizin üzerinize yagmur
yagmaz, fakat bir sene sizin üzerinize yagmur yagar, yagar
da yeryüzünde bir bitki dahi bitmez.”2
48- Fırat nehrinin zayıflaması ve oradan altın bir
dagın çıkması:
Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah(sav)'in söyle dedigi
rivayet edilmistir: “Fırat nehri, suyu azalıp altın bir dag
çıkarmadıkça kıyamet kopmaz. )nsanlar onu almak için
birbirleriyle savas yaparlar. Her yüz kisiden doksan
dokuzu öldürülür. Onlardan her biri: “Belki kurtulan kisi
ben olurum”der”3
Bir çok kisinin zannettigi gibi bu hadisteki altından
1 Müsned (3/140). Heysemî: “Ahmed, Bezzâr ve Ebu Ya'lâ rivayet etmistir. Hepsinin
ravileri sahihtir.” Demistir. Bak “Mecmau'z-Zevâid” (7/330)
2 Müslim, Fiten (18/30-Nevevî Serhi)
3 Buharî, Fiten (13/78-Fethu'l-Bâri). Müslim, Fiten (18/18-Nevevî Serhi)
A.NABLUS
201
kasıt petrol degildir. Çünkü:
1. Hadiste açıkça “altın bir dag” diye geçmektedir ve
altın herkesin bildigi bir madendir. Petrol ise gerçek
anlamda altın degildir.
2. Rasulullah(sav)'in haber verdigine göre Fırat'ın
suyu altın bir dag çıkmasıyla çekilecek ve insanlar o dagı
görecek. Petrol ise yerin binlerce metre altından aletlerle
çıkarılmaktadır.
3. Rasulullah(sav), baska deniz ve nehirlerden
bahsetmeyip özellikle Fırat'tan bahsetmistir. Petrol ise hem
yerden hem de denizlerden çıkarılmakta ve bu da
birbirinden farklı bölgelerde olmaktadır.
4. Rasulullah(sav)'in haber verdigine göre insanlar bu
hazine için savas yapacaklar. Oysa Fırat'ın yakınlarında
veya baska yerde petrol çıktıgında insanlar savas
yapmamıslardır. Aksine Rasulullah(sav) bu hazineyi gören
kisilerin ondan bir sey almasını yasaklamıstır. Nitekim
Ubey b. Ka'b(ra)'dan gelen bir rivayet de söyledir: “)nsanlar
dünyayı elde etmek konusunda birbirleriyle yarısmaktan
geri kalmazlar.....Ben Rasulullah(sav)'ı söyle derken isittim:
“Fırat'ın altın bir dag çıkarma zamanı yaklasıyor. Her kim
orada hazır bulunursa sakın ondan bir sey almasın”1
1 Müslim, Fiten (18/19-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
202
Kim bu altının petrol oldugunu söylüyorsa, onu
almanın yasak oldugunu da söylemesi lazım. Bunu da
kimse simdiye kadar söylememistir.1
)bn Hacer, “O altından almanın yasaklanma sebebi
neticede fitne ve savasa neden olacagı içindir.” demistir.2
49- Hayvanların ve esyaların insanlarla konusması:
Alametlerden biri hayvanların ve esyaların insanlarla
konusması, onlar yokken olan seyleri haber
vermeleridir.Yine insanın bazı organlarının konusmasıdır.
Örnegin kisinin baldırı o evde yokken ailesinin ne yaptıgını
ona haber vermesidir.
Ebu Hureyre(ra)'dan gelen hadis söyledir: “Bir
çobanın yanına kurt geldi ve onun bir koyununu çaldı.
Çoban koyunu geri almak için kurdun pesine düstü. Kurt
yüksek bir yere çıktı, kuyrugunu iki bacagının arasından
karnına dogru uzatarak kıç üstü oturdu ve söyle dedi:
“Allah'ın bana rızık olarak verdigi seyi benden almak için
mi ugrasıyorsun?”. Adam: “Vallahi ilk kez bugün bir
kurdun konustugunu görüyorum” dedi. Kurt: “Bundan
daha ilginci, Medine'deki hurmalıkta olan adamın daha
önce ne yaptıgını ve sizden sonra ne yapacagını da sana
1 “thafu'l-Cemâa (1/489-490)
2 “Fethu'l-Bâri” (13/81)
A.NABLUS
203
haber verebilirim” dedi. Yahudi olan adam,
Rasulullah(sav)'a geldi ve olayı anlattı. Rasulullah(sav) onu
dogruladı ve söyle dedi: “Bu kıyamet alametlerindendir.
Kisi evinden ayrılıp geri dönmedigi halde, ayakkabıları ve
kırbacı evinde ne olmussa ona haber verir.” Hadisi )mam
Ahmed rivayet etmistir. 1
Yine O'nun Ebu Said el-Hudri(ra)'dan rivayetinde
söyledir: (kıssayı anlattıktan sonra söyle dedi:
Rasulullah(sav) söyle buyurdu:) “Nefsim elinde olana
yemin ederim ki dogrudur. Hayvanlar insanlarla
konusmadıkça kıyamet kopmaz. Kisinin kamçısı ve
ayakkabısının bagı o kisi ile konusur. Baldırı evde ailesinin
ne yaptıgını haber verir”2
1 Müsned (15/202-203) Hadis no: 8049) Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir.
2 Müsned (3/83-84). Albâni söyle demistir: “Bu sened sahihtir. Ravileri, Kâsım dısında
Müslim'in sika ravileridir, Kâsım'da sikadır. Müslim ondan Mukaddime'de hadis rivayet
etmistir.” Bak: “Sahih Hadisler” (1/31 Hadis no: 122)Tirmizî, Fiten (6/409) söyle
demistir: “Bu hadis hasen sahihtir. Kâsım b. Fâdıl yoluyla gelmektedir, o da hadis
alimlerine göre sikadır. Yahya b. Said ve Abdurrahman b. Mehdi onu sikalamıstır.”
KIYAMET ALÂMETLER
204
50- Belâlardan dolayı ölüp kurtulmak istemek:
Ebu Hureyre(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle
buyurmustur: “Kisi, bir baskasının kabrine ugrayıp da:
“Keske ben bu ölünün yerinde olsaydım” diye temenni
etmedikçe kıyamet kopmaz”1
Yine Ebu Hureyre(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle
buyurmustur: “Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim
ki, insan kabir üzerine varıp borçtan dolayı degil de sadece
belâlardan dolayı egilip bükülerek: Ah keske bu kabirdeki
kisinin yerinde ben olsaydım” demedikçe bu dünya yok
olmaz”2
Ölümü temenni etmek ancak fitnelerin çogaldıgı,
hayatın ve )slami yasantının degistigi zamanda olur. Eger
simdiye kadar bu olmamıssa, ileride mutlaka olacaktır.
)bn Mesud(ra) söyle demistir: “Sizin üzerinize öyle
bir zaman gelecek ki, eger sizden birisi ölümü bulsa onu
satın almak isteyene satacaktır. Sairin söyle dedigi gibi:
Bu hayatın tadı kalmadı ölümü satan varsa ben
alayım.”3
1 Buharî, Fiten (13/81,82-Fethu'l-Bâri). Müslim, Fiten (18/34 Nevevî serhi)
2 Müslim, Fiten (18/34-Nevevî Serhi)
3 “Feyzu'l-Kadir” (6/418)
A.NABLUS
205
Hafız Irakî1diyor ki: “Onun her ülkede olması, her
zaman da veya her insanda olması gerekmez. Aksine o,
bazı kisilerle bazı yerlerde, bazı zamanlarda gerçeklesir.
Onun devamlı istenmesi bize insanların baslarına çok kötü
haller geldigini gösterir. Kisi onu hazır olmadıgı bir halde
ister. Ölüleri görüp kabirlere baktıgı zaman, tabii olarak
bundan vazgeçer, ölümü isteme düsüncesinden kaçar. Bu
sokun siddetiyle gördügü o kabrin ürkütücülügünden
kurtulamaz. Bu engel ölümü temenni etmeyi ortadan
kaldırmaz. Çünkü bu hadisin içerigi olacak olan seyi haber
vermektedir, onda dini bir hükme aykırılık yoktur.”2
Yine Rasulullah(sav) insanlar için zorluk ve
sıkıntıların gelecegini haber vermis, öyleki insanlar
neredeyse Deccal'in çıkmasını isteyeceklerdir. Nitekim
Huzeyfe(ra) Rasulullah(sav)'in söyle buyurdugunu haber
vermistir: “)nsanlar için öyle bir zaman gelir ki Deccal'in
çıkmasını isterler” Ben: “Ya Rasulullah, anam-babam için
bu neden dolayı olur?” dedim. O: “Zorluk ve sıkıntılarla
karsılastıklarında olur” dedi”3
51- Rumların çogalması ve müslümanlarla
1 Zeynuddin Abdurrahim b. Hüseyin b. Abdurrahman Irakî Safii mezhebindendir. 725 h.
yılında dogdu. Sam, Haleb, Hicaz ve skenderiye'deki alimlerden ilim tahsil etti. Hadis
dalında bir çok eseri vardır. 806 h. yılında vefat etti. Bak: “Suzuratu'z-Zeheb”(7/55-56)
2 “Feyzu'l-Kadir”(6/418). Bak: “Fethu'l-Bâri” (13/75-76)
3 Taberâni “Evsat”ta rivayet etmistir. Bezzâr benzerini rivayet etmistir. Ravileri sikadır.
Bak: “Mecmau'uz-Zevâid” (7/284-285)
KIYAMET ALÂMETLER
206
savasmaları:
Müstevrid el-Kureysî, Amr b. As(ra)'ın yanında söyle
dedi: “Ben Rasulullah(sav)'i söyle derken isittim: “Kıyamet,
Rumlar insanların en çogu oldugu zaman kopar.” Amr
o'na: “Ne söylemekte olduguna iyi bak” dedi. Müstevrid:
“Ben Rasulullah(sav)'dan isittigim seyi söylüyorum”dedi.1
Avf b. Malik el-Escaî(ra)'dan gelen hadiste
Rasulullah(sav) söyle buyurmustur: “Kıyametten önce altı
sey olur......(onlardan biri:) Sizinle Rumlar arasında barıs
imzalanır ama düsmanlarınız anlasmayı bozarak, her
birlikte on iki bin asker olan seksen birlikle (yani bir milyon
asker) üzerinize saldırırlar.”2
Cabir b. Semura, Nâfi b. Utbe'nin söyle dedigini
söylemistir: “Biz Rasulullah(sav) ile birlikte idik.....Orada
Rasulullah(sav)'den dört kelime ezberledim ve onları
elimde dâima hazır tutuyorum. Dedi ki: “Siz arap
yarımadasını fethetmek için savas yaparsınız Allah orayı
sizlere verir. Sonra )ran'ı fethetmek için savas yaparsınız
Allah orayı sizlere verir. Sonra Rumlarla savas yaparsınız
Allah orayı da sizlere verir. Sonra Deccal ile savasacaksınız
Allah sizi galip çıkaracak.”
1 Müslim, Fiten (18/22-Nevevî Serhi)
2 Buharî, Cizye (6/277-Fethu'l-Bâri)
A.NABLUS
207
Nâfi: “Ya Cabir! Biz Rum diyarı fetholuncaya kadar
Deccal'in çıkacagını zannetmiyoruz”dedi”1
Rumlarla müslümanlar arasındaki savasın nasıl
olacagına dair hadis gelmistir. Yuseyr b. Cabir dedi ki:
Kûfe'de kırmızı bir rüzgâr esmisti. Derken: Yâ Abdullah
bin Mesud! Kıyamet saati geldi! Demekten baska bir
konusma ve hali olmayan bir adam çıka geldi. Abdullah b.
Mesud dayanmakta iken bu söz üzerine hemen oturdu ve:
“Miras taksim olunmadıkça ve ganimetle sevinilmedikçe
kıyamet kopmaz” dedi. Sonra elini Sam tarafına kaldırarak
isaret etti ve: “Pek çok düsman müslüman halk ile
savasmak için ordu ve silah toplarlar, müslümanlar da
onlarla savasmak için ordu ve silah toplarlar” dedi. Ravi:
Ben Abdullah'a bu sözünle Rumlarımı kastediyorsun? diye
sordum. Abdullah: “Evet” dedi. )ste bu savas sırasında
büyük bir saldırma ve ona karsı koyma olur. Söyle ki:
Müslümanlar, ölüm kalım savası yapacak ve ancak galip
olarak dönecek olan bir fedâiler birligi gece oluncaya kadar
düsmanla savasırlar. Neticede düsman ordusu da, )slam
ordusu da geri dönerler. )ki ordudan hiç biri galip degildir.
Halbuki iki tarafın öncü fedaileri yok olup gitmislerdir.
Sonra müslümanlar yine en önde ölüm kalım savası
yapacak ve ancak galip olarak geri dönecek olan öncü
fedâiler birligini çıkarırlar. Gece oluncaya kadar hepsi
1 Müslim, Fiten (18/26-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
208
savasırlar. Gece olunca düsman ordusu da, )slâm ordusu da
geri çekilirler. Her iki tarafın fedâi birlikleri yok oldugu
halde iki ordudan hiç biri galip degildir. Sonra
müslümanlar yine ölüm kalım savası yapacak ve ancak
galip olarak geri dönebilecek olan bir öncü fedâiler birligi
çıkarırlar. Ordular aksam oluncaya kadar savasırlar. Aksam
olunca düsman ordusu da müslüman ordusu da geri
çekilir. Fedâiler birligi yok oldugu halde onlardan hiç biri
galip degildir. Artık dördüncü gün oldugu zaman
müslümanların tamamı onların üzerine hücuma geçer.
Bunun sonucunda Allah düsmanı yenilgiye ugratır. Öyle
büyük bir savas olur ki ya böyle bir savas olmamıstır veya
olmaz denilir. Hatta bir kus o çarpısan ordu fertlerinin
yanlarından uçarda bir türlü onları geride bırakamaz,
nihayet ölü olarak yere düser. Öyle ki bir baba yüz tane
olan ogullarının hepsini savasa yollarda sonunda onlardan
bir tek adamdan baska kimsenin kalmadıgını görür. Artık
sonunda hangi ganimetle sevinilir? Veya hangi miras
aralarında bölüsülüp taksim edilir? Onlar bu hal üzere
bulundukları bir sırada birden bire bir tellal onların yanına
gelir ve: Deccal'in, onların aileleri ve vatanlarında
kendilerinin yerine geçtigini ilan eder. Bunun üzerine )slam
orduları önlerindekileri oldugu gibi terk ederler ve kendi
vatanlarına dogru yönelirler. On tane süvâriyi öncü olarak
ordunun önünde yola çıkarırlar. Rasulullah(sav): “Ben öncü
süvârilerin isimlerini, babalarının isimlerini ve atlarının
A.NABLUS
209
renklerini de kesin olarak bilmekteyim. Onlar o zamandaki
yeryüzü üzerinde bulunan süvârilerin en hayırlılarıdır –
veya: O zamandaki yer üzerinde bulunan en hayırlı
süvârilerdir.”buyurmustur.”1
Hadislerde geçtigine göre, bu savas ahir zamanda
Deccal çıkmadan önce Suriye'de olacak ve müslümanlar
Rumları yenip )stanbul'un fethine hazırlanacaklardır.
Nitekim Ebu Hureyre(ra)'den gelen hadiste
Rasulullah(sav) söyle buyurmustur: “Rumlar, A'mâk ya da
Dâbık2 gölgesine ininceye kadar kıyamet kopmaz. O vakit
gelince Medine'den yeryüzü halkının en hayırlılarından
olan bir ordu Rumlara karsı çıkar. Müslüman ordusu
Rumlara karsı savas seklinde saf oldukları zaman Rumlar
müslümanlara: “Bizimle, bizden esir olanlar arasını bosaltın
da biz onlarla savas edelim”derler. Bu teklif karsısında
müslümanlar: “Hayır Vallahi biz, sizlerle o kardeslerimizin
arasından çekilmeyiz” derler ve Rumlarla savasırlar.
Savasta müslümanların üçte biri yenilerek kaçar ki Allah
onların tevbelerini asla kabul etmez. Müslüman ordusunun
üçte biri öldürülür. Onlar, Allah katında sehitlerin en
üstünleridir. Müslüman ordusunun üçte biri de savasa
devam eder. Bunlar asla kendi aralarında bir fitne ve
ihtilafa düsmezler. )ste bunlar )stanbul'u fethederler.
1 Müslim, Fiten (18/24-25-Nevevî Serhi)
2 A'mâk ve Dâbık: Antakya ile Haleb arasında iki yer ismi.
KIYAMET ALÂMETLER
210
Fetihten sonra kılıçlarını zeytin agaçlarına asmıs oldukları
halde aralarında ganimetleri taksim ederlerken, Seytan
onların içinde: “Deccal sizin ailelerinizi ele geçirmistir” diye
bagırır. Bu söz yalan ve batıl oldugu halde müslüman
askerler yola çıkarlar. Sam'a geldikleri zaman savas için
hazırlık yapıp saflarını ayarlarken namaza ikâmet getirilir
ve Meryem oglu )sa(as) iner.”1
Ebu'd-Derda(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle demistir:
“Kıyametten önce olacak büyük savasta müslümanlar Gota
bölgesindeki Sam sehrinde toplanırlar. O Suriye'nin en iyi
sehridir.”2
)bn Munîr3 diyor ki: “Rum olayına gelince, simdiye
kadar böyle bir toplanma olmadı. Karada bu sayıda bir
savasın da oldugunu duymadık. Bu simdiye kadar
gerçeklesmeyen olaylardandır ve bunda müjde ve uyarılar
vardır. Bu da onların askerlerinin çok olmasına ragmen
müslümanların galip gelecegini gösterir. Yine o zaman ki
müslüman ordusunun simdikinin kat kat üstünde olacagını
müjdeler.”4
52- stanbul'un fethi:
1 Müslim, Fiten (18/21,22- Nevevî Serhi)
2 Ebu Davud, Melâhim (11/406-Avnu'l-Ma'bud) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in
Sahihleri” (2/218 Hadis no: 2112)
3 Zeynuddin Abdullatif b. Takıyuddin Muhammed b. Mûnir el-Halebî. Mısır'a
yerlesmistir. 804 h. yılında vefat etmistir. Bak: “Suzuratu'z-Zeheb” (7/44)
4 “Fethu'l-Bâri” (6/278)
A.NABLUS
211
Alametlerden birisi Deccal çıkmadan önce
)stanbul'un müslümanlar tarafından fethedilmesidir.
Hadislerden ögrendigimize göre bu fetih, kıyamet
kopmadan önce olacak olan büyük savasta müslümanlarla
Rumlar savas yapacak ve müslümanlar Rumları yendikten
hemen sonra )stanbul'a dogru yöneldiklerinde olacaktır.
Müslümanlar orayı Allah'ın izniyle savas yapmadan dua ve
tekbirlerle fethedecekler.
Nitekim Ebu Hureyre(ra)'dan gelen hadiste
Rasulullah(sav) söyle buyurmaktadır: “Sizler bir yakası
karada, bir yakası denizde olan bir sehir isittiniz mi?”
Sahabe: “Evet isittik yâ Rasulullah” dediler.
Resulullah(sav): “)shak ogullarından yetmisbin kisi o
beldeyle savasmadıkça kıyamet kopmaz. Bu ordu o beldeye
gelip konakladıkları zaman silah ile savas yapmazlar, ok da
atmazlar. Lailahe illallahu vallahu ekber: Allah'tan baska
ilah yoktur ve Allah en büyüktür derler. Bunun üzerine o
sehrin iki yakasından biri düser.
Ravi Sevr söyle demistir: “Onun ancak söyle dedigini
biliyorum: Deniz tarafındaki kısmı düser” Sonra ikinci defa
Lailahe illallahu vallahu ekber diyecekler ve sehrin diger
yakası da düsecektir. Sonra üçüncü defa Lailahe illallahu
vallahu ekber dediklerinde kendileri için gedik açılacak ve
buradan sehre girerek ganimetleri elde edeceklerdir. Ordu
ganimetleri taksim etmekle mesgul oldukları sırada bir
KIYAMET ALÂMETLER
212
bagıran: “Muhakkak Deccal çıkmıstır” der. Bunun üzerine
ordu her seyi terk ederek geri döner.”1
Hadiste geçen “)shak ogullarından yetmisbin kisi o
beldeyle savasmadıkça” sözü biraz çeliskilidir. Çünkü
Rumlar zaten )shak ogullarındandır. Onların soyu Iys b.
)shak b. )brahim(as)'dan gelmektedir. Peki öyleyse zaten
)shak ogullarından olan Rumlar orayı nasıl fethetsin?
Kadı )yâd söyle diyor: “Sahih-i Müslim'in bütün
nüshalarında “)shak ogulları” seklinde geçmektedir.
Bazıları: “Esas olan “)smail ogulları” seklindedir ve hadisin
anlamı ve akısı da bunu gösterir. Zira Rasulullah(sav)
onlarla arapları kastetmistir” demislerdir.2
)bn Kesir söyle diyor: “Bu hadis ahir zamanda
Rumların müslüman olacaklarını gösterir. Belki de )stanbul
onlardan bir grup tarafından fethedilecektir. Aynı buradaki
hadiste oldugu gibi: )shak ogullarından yetmis bin kisi o
beldeyle savasır.”
Müstevrid el-Kureysî hadisinde geçen onların
ögülmeleri bunu desteklemektedir: Müstevrid, Amr
b.As(ra)'ın yanında söyle dedi: “Ben Rasulullah(sav)'i söyle
derken isittim: “Kıyamet, Rumlar insanların en çogu
1 Müslim, Fiten (18/43,44-Nevevî Serhi)
2 Müslim Nevevî Serhi (18/43,44)
A.NABLUS
213
oldugu zaman kopar.” Amr ona: “Ne söylemekte olduguna
iyi bak” dedi. Müstevrid: “Ben Rasulullah (sav)'dan
isittigim seyi söylüyorum” dedi. Amr: “Eger sen bunu
söylediysen, muhakkak onlarda su dört haslet vardır: Onlar
fitne anında insanların en akıllı ve usluları, musibetten
sonra en hızlı sıhhat ve iyilige dönenleri, kaçtıktan sonra
tekrar hucuma geçmeleri en yakın olanları, miskin, yetim
ve güçsüzler için insanların en hayırlılarıdır. Besincisi de
çok güzel bir sıfattır: Kralların zulmüne en çok engel
olanlardır.”1
Bana göre, bir önceki Rumların çogalması ve
müslümanlarla savasmaları bölümünde geçen Ebu Hureyre
hadisi de bunu desteklemektedir. O hadiste Rumlar
müslümanlara: “Bizimle, bizden esir olanlar arasını bosaltın
da biz onlarla savas edelim” demekte, bu teklif karsısında
müslümanlar: “Hayır. Vallahi biz, sizlerle o kardeslerimizin
arasından çekilmeyiz” demektedirler. Burada Rumlar,
müslümanlardan kendilerinden esir alınanları öldürmek
istemektedirler. Çünkü onlar müslüman olmuslardır.
Müslümanlar ise bunu kabul etmekle birlikte onlardan
müslüman olanların artık kendi kardesleri olduklarını ve
hiç birini onlara veremeyeceklerini bildirmektedirler.
Böylece müslüman orduların çogu da arap degil,
kafirlerden esir alınanlar olacak.
1 Müslim, Fiten (18/22-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
214
Nevevî söyle diyor: “Bu olay zamanımızda
olmaktadır. Bugün Sam ve Mısır'da bulunan )slam
ordularının çogu devsirmelerden olusmaktadır ve Allah'a
sükür onlarda savaslarda kafirleri esir almaktadırlar.
Müslümanlar onları birkaç kerede aldı. Ama onlar bir
savasta binlerce kafiri esir almaktadırlar. Bu yüzden
)slam'ın yayılması ve yüceligi için Allah'a hamdolsun”1
Yine )stanbul'u fetheden ordunun )shak ogullarından
olması, Rum ordusunun yaklasık bir milyon kadar
olacagını gösterir. Onlardan kimi savasacak kimi de
müslüman olacaktır. Müslüman olanlar )stanbul'u fetheden
ordunun içine katılacaktır. En dogrusunu Allah bilir.
Savas yapılmadan olacak olan )stanbul'un fethi su
ana kadar gerçeklesmemistir. Çünkü, Tirmizî Enes b.
Malik'ten sunu rivayet etmektedir: “)stanbul'un fethi
kıyamete yakın olacaktır.”
Tirmizî daha sonra söyle diyor: “Hocamız Mahmud
b. Gaylan söyle demistir: Bu hadis gariptir. )stanbul
Rumların sehridir ve Deccal çıktıgında fetholunacaktır.
Oysa orası sahabe zamanında fethedilmistir.”2
Dogrusu )stanbul sahabe zamanında
1 “Müslim Nevevî Serhi” (18/21)
2 Sünen-i Tirmizî, Fiten (6/498)
A.NABLUS
215
fethedilmemistir. Ancak Muaviye(ra) içlerinde Ebu Eyyub
el-Ensârî'nin de bulundugu bir orduyu oglu Yezid
komutasında orayı fethetmek için göndermis ama
fethedemeden geri dönmüslerdir. Sonra Mesleme b.
Abdulmelik )stanbul'u kusatmıs ama feth edememistir.
Fakat )stanbul'un içinde bir mescid yapılması konusunda
Rumlarla anlasma yapmıstır.1
Türklerin )stanbul'u fethetmeleri ise silah kullanılarak
olmustur. Sonra su an orası kafirlerin elinde sayılır.
Rasulullah (sav)'ın haber verdigi gibi son olarak tekrar
fethedilecektir.
Ahmed Sakir diyor ki: “Hadiste müjdesi geçen
)stanbul'un fethi yakın gelecekte veya uzak zamanda
olacak, bunu Allah bilir. Oranın gerçek fethi,
müslümanların su an uzaklastıkları dinlerine tekrar
döndüklerinde olacaktır. Bir önceki çagda Türklerin orayı
fethetmis olmasına gelince, bu ileride olacak olan büyük
fethe öncülük etmektedir. Sonra orası su an müslümanların
elinden çıkmıstır. Nedeni Türkler orada yeni devlet kurup
onun )slami bir devlet degilde lâik bir devlet oldugunu
açıklamıslar, )slam düsmanı kafir devletlerle sözlesmeler
imzalamıslar ve kendi çıkardıkları küfür kanunlarıyla
hükmetmislerdir. )nsallah, Rasulullah(sav)'ın müjdeledigi
1 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/62)
KIYAMET ALÂMETLER
216
islami fetih orada gerçeklesecektir.”1
53- Kahtanlı'nın çıkması:
Ahir zamanda Kahtan kabilesinden bir adam çıkar ve
insanlar ona dini lider olarak itaat ederler ve etrafında
toplanırlar. Bu da islerin tersine döndügü zamanda olur. Bu
yüzden )mam Buhari onunla ilgili haberi “zamanın
degismesi”bölümünde vermistir.
)mam Ahmed, Buhari ve Müslim Ebu Hureyre(ra)'ın
Rasulullah(sav)'den söyle dedigini rivayet etmistir:
“Kahtan kabilesinden bir kisi çıkıp da insanları âsası ile
sevk ve idare etmedikçe kıyamet kopmaz”2
Kurtubî diyor ki: “)nsanları âsası ile sevk ve idare
etmesi” sözünün manası: )nsanları dogru yola sevk etmesi,
kendine baglamasıdır. Yoksa bu bildigimiz sopa olan âsa
degildir. Bununla onları istila edip, kendisine itaat
ettirmekten kinâye edilmistir. Hadiste onun insanlara karsı
sert ve katı oldugu anlatılmaktadır.”3
Bana kalırsa, evet insanları âsasıyla idare etmesi, ona
itaat etmeleri anlamında kinayeli anlatımdır. Ancak
1 “Umdetu't-Tefsir” Ahmed Sakir'in ihtisar ettigi bn Kesir Tefsiri (2/256)
2 Müsned (18/103 Hadis no: 9395-Ahmed Sakir Serhi). Buharî, Fiten (13/76-Fethu'l-Bâri).
Müslim, Fiten (18/36-Nevevî Serhi)
3 “et-Tezkire” (s: 635)
A.NABLUS
217
Kurtubî'nin isaret ettigi onun sert ve katı oldugu, bu
herkese karsı degil sadece haddi asan günahkarlara
karsıdır. Oysa o dürüst bir kisidir ve adaletle hükmeder.
)bn Hacer, Nuaym b. Hammad'dan naklettigine göre
o, Abdullah b. Amr'ın halifeleri saydıgında “.......Bir de
Kahtanlı adam” dedigini kuvvetli bir senedle rivayet
etmistir. Yine iyi bir senedle )bn Abbas'ın: “......ve Kahtanlı
bir Adam, hepsi salih kimselerdir” dedigini nakletmistir.1
Abdullah b. Amr b. As (ra)'ın Kahtanlı bir adamın
halife olacagı sözünü duyan Muaviye (ra) çok kızdı. Ayaga
kalkarak önce Allah'a hamd ve senâda bulundu. Sonra
söyle dedi: “Bana ulastıgına göre sizden birileri Kur'an'da
olmayan ve Rasulullah(sav)'dan nakledilmeyen sözleri size
söylüyorlar. Emin olun bu kimseler sizin cahillerinizdir. Siz
sahibini sapıttıran tahmini seylerden sakının. Ben
Rasulullah (sav)'in söyle dedigini isittim: “Bu halifelik isi
Kureys'te kalacaktır. Onlar dini emirleri yerine getirdigi
sürece hiç kimse onlara düsmanlık edemez. Aksi halde
Allah onları yüzüstü süründürür.”2
Bu hadiste Muaviye(ra) Kahtanlı'nın çıkmasını inkar
etmemekle birlikte halifeligin Kureys'ten baskasına
geçmesinin mümkün olacagını zanneden kisiye karsı
1 “Fethu'l-Bâri” (6/535)
2 Buharî, Menâkıb (6/532, 533- Fethu'l-Bâri)
KIYAMET ALÂMETLER
218
çıkmıstır. Çünkü Muaviye hadisinde: “Onlar dini emirleri
yerine getirdigi sürece” sözü geçmektedir. Eger bunun tersi
olursa, o zaman halifelik onların elinden çıkar. Nitekim bu
da olmustur. )nsanlar, Kureys dini emirleri yerine
getirmede zayıf kalıncaya kadar onlara itaat etmistir. Onlar
bunda basarısız olunca halifelik baskalarına geçmistir.1
Ayrıca hadiste geçen Kahtanlı, Cehcâh'da degildir.2
Kahtanlı hürdür ve soyu Kahtan'a dayanmaktadır ki o da
Yemen araplarından Himyer, Kinde, Hamdan ve diger
kabilelerin atası sayılır.3 Cehcâh ise azad edilmis birisidir.
)mam Ahmed'in Ebu Hureyre(ra)'dan rivayet ettigi
hadis de bunu desteklemektedir: “Cehcâh isimli azadlı bir
adam emir olmadıkça günler ve geceler geçmez (yani
kıyamet kopmaz)”4
54- Yahudilerle savas:
Alametlerden birisi müslümanların ahir zamanda
yahudilerle savas yapmasıdır. O vakit Yahudiler Deccal'in
askerleri olacak, Müslümanlarda )sa (as)'ın askerleri
olacaktır. Öyleki tas ve agaçlar söyle diyecek: “Ey
1 Bak: “Fethu'l-Bâri”(13/115)
2 Kurtubî “Tezkire”de (s:636) söyle diyor: “Kahtanlı kendisine Cehcâh denilen adamdır.”
3 “Fethu'l-Bâri” (6/545-13/78)
4 Müsned (16/156 Hadis no: 8346) Ahmed Sakir serhinde söyle demistir: “snadı sahihtir.
Hadis Müslim'de (18/36) “azadlı” kelimesi olmadan geçmektedir.”
A.NABLUS
219
Müslüman! Ey Allah'ın kulu! Arkamda bir yahudi var gel
onu öldür.”
Müslümanlar Rasulullah (sav) zamanında yahudilerle
savasmıs, onları yenerek Arap Yarımadası'ndan sürmüsler
ve Rasulullah(sav)'in su hadisini örnek alarak orada sadece
müslümanları bırakmıslardı: “Arap Yarımadası'nda sadece
müslümanlar kalacak sekilde Yahudi ve Hristiyanları
oradan çıkaracagım.”1
Fakat bu bölümde sözü edilen kıyametten önce
olacak savas o savas degildir. Bununla ilgili sahih hadisler
vardır. Rasulullah(sav)'in söyledigine göre Deccal çıktıgı
zaman Müslümanlar Yahudilerle savasacak ve o anda
)sa(as) yeryüzüne inecek
)mam Ahmed, Semure b. Cundeb (ra)'dan rivayet
ettigine göre Rasulullah(sav) günes tutuldugu gün uzun bir
hutbe vermis o hutbede Deccal'den bahsetmis ve söyle
demistir: “O, Kudüs'te müslümanları kusatma altına alır.
Müslümanlar bu durumda çok sarsıntı geçirirler. Sonra
Allah ve Ordusu O'nu yok ederler hatta duvardaki tas veya
agacın gövdesi çagırarak söyle der: “Ey Mü'min! Ey
Müslüman! Burada kafir bir Yahudi var gel de onu öldür.”
Dedi ki: “O zaman ki durum böyle olmaz. Öyle ki o
1 Müslim, Cihad (12/92-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
220
hal sizde dayanılmaz bir duruma gelir ve aranızda söyle
sorarsınız: Peygamberiniz size böyle bir durumun olacagını
anlatmıs mıydı?”1
Buhari ve Müslim, Ebu Hureyre(ra)'dan
Rasulullah(sav)'in söyle dedigini rivayet etmistir:
“Müslümanlarla Yahudiler arasında savas olmadıkça
kıyamet kopmaz. Müslümanlar Yahudileri öldürür hatta
bir Yahudi tas ve agaç arkasına saklanır. O tas ve agaç: “Ey
Müslüman! Ey Allah'ın kulu! Su arkamdaki kisi bir
yahudidir, gel ve onu öldür” der. Sadece Garkad agacı
bunu söylemez. Çünkü o bir Yahudi agacıdır.”2 Bu hadis
Müslim'deki rivayettedir.
Bu hadislerin akısından anlasıldıgına göre tas ve
agaçların konusması gerçek anlamdadır. Çünkü
Yahudilerle savas dısında cansız varlıkların konusması
olayı diger hadislerde de vardır ve bu olay kıyamet
alametlerinden oldugu için bununla ilgili ayrı bölüm daha
önce geçmisti.
Eger ahir zamanda cansız varlıklar konusacaksa,
öyleyse bu hadisteki tas ve agaçların konusmasının da
mecaz anlamda oldugunu iddia edemeyiz. Fakat bazı
alimler bunu iddia etmektedirler. Ayrıca hadisteki olayı
1 Müsned (5/16) bn Hacer “snadı hasen” demistir. Bak: “Fethu'l-Bâri” (6/610)
2 Buharî, Cihad (6/103-Fethu'ul-Bâri).Müslim, Fiten (18/44,45-Nevevî Serhi)
A.NABLUS
221
mecaz anlamda anlamaya dair bir delilde yoktur. Oysa
cansız varlıkların konusması Kur'an'daki âyetlerde dahi
vardır: “Derilerine: Niçin aleyhimize sahitlik ettiniz? derler.
Onlarda: “Her seyi konusturan Allah, bizi de
konusturdu...derler.”(Fussilet: 21). “..O'nu övgü ile tesbih
etmeyen hiçbir sey yoktur. Ne var ki siz, onların tesbihini
anlayamazsınız.”()srâ: 44)
Ebu Ümâme el-Bahilî (ra) söyle demistir:
“Rasulullah(sav) bize bir hutbe verdi. Hutbesinde en çok
Deccal'den bahsetti ve bizi ona karsı uyardı. Onun çıkısını
ve )sa(as)'ın inerek onu öldürmesini söyle anlattı: “)sa(as):
“Kapıyı açın” der ve kapı açılır. Arkasında, ellerinde kılıçlar
elbiselere bürünmüs yetmis bin yahudi ile birlikte Deccal'i
bulur. Deccal )sa(as)'ı görünce, tuzun suda eridigi gibi
erimeye baslar ve kaçarak gider. )sa(as): “ Benim sana bir
vurusum olacak, ondan önce benden kaçamazsın” der. Bu
olay, Babu'l-Ludd'da olur ve )sa(as) Deccal'i orada öldürür,
Allah da yahudileri yenilgiye ugratır. Allah u Teâla'nın
yaratıp da arkasında yahudi saklanan tas, agaç, duvar ve
hayvan gibi her sey onu haber verir. Sadece Garkad agacı
haber vermez, çünkü o yahudi agacıdır.”1
Bu hadiste cansız varlıkların konustugu vardır. Yine
1 Sünen-i bn Mâce (2/1359-1363 Hadis no: 4077) bn Hacer söyle diyor: “bn Mâce uzun
olarak rivayet etmistir. Aslı Ebu Davud'dadır. Semure hadisinin benzeri ise Ahmed'te
sahih bir senedle vardır. bn Mende ise Kitabu'l-Îmân'da Huzeyfe'den sahih bir senedle
rivayet etmistir.” Bak: “Fethu'l-Bâri” (6/610).
KIYAMET ALÂMETLER
222
bu hadiste Garkad agacının yahudilerden olması ve
arkasındaki yahudiyi haber vermemesi ve bunun ayrı
tutulması, cansızların konusmasının gerçek anlamda
oldugunu gösterir. Eger bu konusma mecazi anlamda
olsaydı Garkad agacı bundan ayrı tutulmazdı.
Eger cansız varlıkların konusmasını mecâzî anlamda
kabul edersek, ahir zamanda yahudilerle savasta harkulâde
olaylar olmaz ve müslümanların onları öldürmeleri, diger
kafirleri öldürmeleri gibi olur. Oysa diger savaslarda cansız
varlıkların konusması yoktur. Gördügümüz gibi hadiste
garip bir olay var, bu da ahir zamanda olacak kıyamet
alametidir. Yine bu konusmanın, mecâzî anlamda degil de
gerçek anlamda oldugunu gösteren bir sey, yahudilerin
müslümanlar önünde kendilerini saklayamayacakları, her
nerede olursalar ortaya çıkacaklarıdır. Dogrusunu Allah
bilir.
55- Medine'nin kötü kisileri içinden çıkarttıktan
sonra harap olması:
Rasulullah(sav) Medine'ye yerlesmek ve orada
oturmak için tesvik etmistir. O'nun haber verdigine göre
kimse sevmeyerek Medine'den çıkmaz ama Allah oraya o
kisiden daha iyi olan kimseyi getirir. Yine O'nun haber
verdigine göre kıyamet alametlerinden biri aynı körügün
demirin pasını giderdigi gibi Medine'nin de içindeki
A.NABLUS
223
pislikleri temizlemesidir. Onlarda kötü insanlardır.
Müslim, Ebu Hureyre(ra)'dan Rasulullah(sav)'in
söyle dedigini rivayet etmistir: “)nsanlar üzerine öyle bir
zaman gelir ki, kisi amcaogluna va akrabasına: “Haydi
daha rahat bir yasama, haydi daha rahat bir yasama” diye
öneride bulunur. Eger bilseler Medine onlar için daha
iyidir. Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki,
onlardan kimse sevmedigi için oradan çıkmaz ama oraya o
kisiden daha iyi olan kimseyi getirir. Medine aynı pası
gideren körük gibidir. Medine içindeki kötüleri aynı
körügün demirin pasını çıkardıgı gibi çıkarmadıkça
kıyamet kopmaz.”1
Kadı )yâd, Medine'nin pisliklerini çıkarmasının
Rasulullah (sav) zamanında oldugunu izah etmistir. Çünkü
hicret etmeye ve Medine'de oturmaya imânı saglam
olandan baska kimse sabredemez. Münafıklar ve cahil
bedeviler Medine'nin ne zorluguna dayanırlar ne de
oradaki sevabı hesap ederler.
Nevevi ise bunun Deccal zamanında olacagını ve
Kadı )yâd'ın görüsünün uzak bir görüs oldugunu
belirtiyor. Yine bunun farklı zamanlarda olacagı ihtimalini
de veriyor.2
1 Müslim, Hac (9/153- Nevevî Serhi)
2 “Müslim, Nevevî Serhi” (9/153)
KIYAMET ALÂMETLER
224
)bn Hacer ise kastedilen bu iki zamanın sunlar olacagı
ihtimalini veriyor: Rasulullah(sav) zamanında olmasına su
bedevi kıssası delildir: Buhari'de Cabir(ra)'dan gelen
hadiste: “Bir bedevi Rasulullah(sav)'ın yanına gelerek
)slam'a girdi. Ertesi gün hummalı bir sekilde geldi ve “Ya
Rasulullah! Benim geri dönmem için bana izin verin” dedi.
Rasulullah (sav) bu teklifi üç kere kabul etmedi ve sonra:
“Medine demirci körügü gibidir; temizi bırakır pası dısarı
atar.”dedi.1
Deccal zamanında olması ise Enes b. Malik (ra)'dan
gelen Deccal hadisidir. Rasulullah (sav) Deccal'den
bahsettikten sonra söyle demistir: “Medine halkı ile birlikte
üç kere sarsılır. Orada ne kadar kafir ve münafık varsa
Allah onları Medine dısına atar.”2
Bu iki zaman arasında ise olamamıstır. Gerçi
sahabenin en üstün olanları Rasulullah (sav)'den sonra
Medine'den ayrılmıslardır.ama bunlar mesela Muaz b.
Cebel, Ebu Ubeyde, )bn Mesud ve digerleri, Hz. Ali, Talha,
Zubeyr ve Ammar gibi degerli sahsiyetlerdir. Hadiste
anlatılmak istenen bazı insanların digerlerinden, bazı
zamanlarda diger vakitlerden ayrı tutuldugudur. Çünkü
âyette söyle buyurulmaktadır: “.....Medine halkından bir
takım Münafıklar vardır ki, münafıklıkta maharet
1 Buharî, Fedail-i Medine (4/96-Fethu'l-Bâri)
2 Buharî, Fedail-i Medine (4/95-Fethu'l-Bâri)
A.NABLUS
225
kazanmıslardır.....” (Tevbe: 101). Münafık ise Medine için
kesinlikle bir pisliktir.1
Ama insanların Medine'den toptan çıkmalarına
gelince, bu ahir zamanda kıyametten önce olacaktır.
Nitekim Ebu Hureyre(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah(sav)
söyle buyurmaktadır: “Siz Medine'yi su bulundugu hayırlı
haliyle bırakacaksınız da orada vahsi hayvan ve kuslardan
baska kimse kalmayacak. Medine'ye en son gelen
koyunlarını bagırarak otlatan Müzeyne kabilesinden iki
çoban olacak. Bunlarda Medine'yi bombos, ıssız bir sekilde
bulacaklar ve Seniyyetü'l Vedâ'ya vardıklarında yüzleri
üstüne düseceklerdir.”2 Hadisi Buhari rivayet etmistir.
)mam Malik ise Ebu Hureyre(ra)'den
Rasulullah(sav)'ın söyle dedigini Rivayet etmistir: “Siz
Medine'yi en güzel haliyle bırakıp terk edeceksiniz. Öyle ki
bir köpek veya kurt oraya gelecek, mescidin duvarına veya
minbere pisligini yapacak.” Sahabe: “Ya Rasulullah (sav)! O
gün kim kazançlı çıkar?” dedi. Rasulullah(sav): “Yırtıcı
hayvan ve kuslar” dedi.”3
)bn Kesir diyor ki; “Bu hadisten kasıt sudur: Medine,
1 “Fethu'l-Bâri” (4/88)
2 Buharî, Fedail-i Medine (5/89,90-Fethu'l-Bâri)
3 “Muvatta” (2/888) bn Hacer bu hadisi destekleyen rivayetleri verdikten sonra söyle
diyor: “Muvatta hariç, sikalardan olusan baska bir cemaat de rivayet etmistir.” Bak:
“Fethu'l-Bâri” (4/90)
KIYAMET ALÂMETLER
226
Deccal çıkana kadar bozulmadan saglam olarak kalacak.
Sonra )sa(as) zamanında da bozulmadan kalacak, öyle ki
)sa(as) orada ölecek ve oraya defnedilecek. Daha sonra ise
harab olacak”1
Sonra, Cabir (ra)'ın söyle dedigini söylüyor: “Ömer b.
Hattab bana Rasulullah (sav)'den söyle isittigini haber
verdi: “Medine'nin kenarında dolasan birisi söyle der:
Zamanında burada bir çok müslüman oturuyordu”2 Hadisi
)mam Ahmed rivayet etmistir.
)bn Hacer söyle diyor: “Ömer b. Sebbe sahih bir
senedle Avf b. Malik'ten söyle rivayet etmistir: “Rasulullah
(sav) mescide girdi ve içine baktı. Sonra: “Vallahi, halkı
burayı kırk sene bakımsız olarak vahsi hayvan ve kuslara
bırakacak” dedi” )bn Hacer sonra söyle diyor: “Bu simdiye
kadar asla olmamıstır.”3
Bu hadis insanların topluca Medine'den çıkacakları
zamanın, Deccal'in çıkısı ve )sa (as)'ın inmesinden sonraki
bir zamanda olacagının delilidir. )htimalen bu olay, büyük
bir atesin çıkıp insanları bir meydanda toplayacagı zaman
olacaktır ki bu da alametlerin en sonuncusudur. Artık
alamet kalmaz ve kıyamet kopar.
1 “el-Fiten ve'l-Melâhim”(1/158)
2 “Müsned” (1/124 Hadis no: 124) Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir.
3 “Fethu'l-Bâri” (4/90)
A.NABLUS
227
Yine daha önce Ebu Hureyre (ra) hadisinde geçtigi
gibi Medine'ye en son gelenler bunu dogrulamaktadır. O
hadiste söyle geçmektedir: “Medine'ye en son gelen
koyunlarını bagırarak otlatan Müzeyne kabilesinden iki
çoban olacak. Bunlarda Medine'yi bombos, ıssız bir sekilde
bulacaklar.”1 Yani: )nsanlardan bosalmıs, vahsi hayvanların
içinde dolastıgı bir halde. Dogrusunu Allah bilir.
56- Mü'minlerin ruhunu alacak olan rüzgarın
çıkması:
Alametlerden birisi de mü'minlerin ruhunu alacak
hos bir rüzgarın esmesidir. Bundan sonra yeryüzünde:
“Allah, Allah” diyen kimse kalmaz. )nsanların en kötüleri
kalır ve kıyamette onların üzerine kopar. Bu rüzgarın
ipekten daha yumusak bir rüzgar oldugu beyan edilmistir.
Belki de bu rüzgar fitne ve pis islerin oldugu o zaman da
mü'min kulları için Allah'ın bir ikramı olabilir.
Nevvas b. Sem'an'dan gelen ve içinde Deccal'in
çıkması, )sa(as)'ın inmesi ve Ye'cüc ve Me'cüc'den
bahseden uzun hadiste söyle geçmektedir: “Allah hos bir
rüzgar gönderir. Bu rüzgar onları koltuk altlarından
yakalar ve her mü'min ve müslümanın ruhlarını kabzeder.
Artık yeryüzünde insanların en kötü olanları kalır. O kötü
insanlar, sokak ortasında âleni olarak eseklerin birbirleriyle
1 Buharî, Fedail-i Medine (4/89,90)
KIYAMET ALÂMETLER
228
cima ettikleri gibi kadın erkek birbirleriyle cima ederler.
)ste kıyamet onların üzerine kopar.”1
Yine Müslim, Abdullah b. Amr (ra)'dan söyle rivayet
etmistir: “Rasulullah(sav) söyle buyurdu: Deccal çıkacak
....... Sonra Allah Meryem oglu )sa'yı gönderir, o Urve b.
Mesud'a benzemektedir. )sa (as), Deccal'i arar ve nihayet
onu yok eder. Sonra insanlar, iki kisi arasında hiçbir
düsmanlık bulunmaksızın huzur içinde yedi yıl yasarlar.
Sonra Allah Sam tarafından soguk bir rüzgar gönderir de
yeryüzünde bulunan insanların kalbinde zerre agırlıgınca
imân ve iyilik kalmayacak sekilde onların ruhunu
kabzeder. Hatta sizden biriniz bir dagın içine girmis olsa
bile bu rüzgar oraya girer ve saklanmıs oldugu yerde onun
ruhunu alır.”2
Hadislerden anlasıldıgına göre bu rüzgarın çıkması,
)sa (as)'ın inerek Deccal'i öldürmesinden ve Ye'cüc ve
Me'cüc'ün yok olmasından sonra olacaktır. Yine bu
rüzgarın çıkması günes batıdan dogup, Dâbbe'nin
çıkmasından ve diger alametlerden sonra olacaktır.3
Buna göre o rüzgarın çıkması kıyametin kopmasına
çok yakın olacaktır.
1 Müslim, Deccal'in zikri (18/70-Nevevî Serhi)
2 Müslim, Fiten (18/75,76-Nevevî Serhi)
3 Bak: “Feyzu'l-Kadir” (6/417)
A.NABLUS
229
Ayrıca bu rüzgarın çıkmasıyla ilgili gelen hadisler,
yine: “Ümmetimden bir grup, hak üzere çarpısarak,
kıyamete kadar devam eder.”1 hadisiyle de çelismez. Baska
bir rivayette ise söyledir: “Hak üzerinde bulunurlar,
Allah'ın emri onlara gelinceye kadar düsmanları onlara
zarar veremez.”2 Bunun manası: “Kıyamete yakın o hos
rüzgar onların ruhunu alana kadar, hak üzerinde
sapmadan devam ederler.” Hadisteki “Allah'ın emri”nden
kasıt o rüzgarın hos esintisidir.3
Daha önce de geçtigi gibi Abdullah b. Amr (ra)'dan
gelen hadiste bu rüzgarın Sam tarafından esecegi vardır.
Fakat Ebu Hureyre'den gelen baska bir hadiste ise
Rasulullah (sav) söyle buyurmustur: “Allah Yemen
tarafından ipekten daha yumusak bir rüzgar gönderir. Bu
rüzgar kalbinde zerre agırlıgınca imân olanın ruhunu
almadıkça geride kimseyi bırakmaz.”4
Buna iki yönden cevap verilir:
1. Bu rüzgar iki tane olabilir: Sam rüzgarı ve Yemen
rüzgarı
2. Veya baslangıcı bu iki yerden biridir. Sonra digeri
1 Müslim,mân (2/193-Nevevî Serhi)
2 Müslim, mâre (13/65-Nevevî Serhi)
3 “Müslim Nevevî Serhi” (2/132). “Fethu'l-Bâri” (13/19,85)
4 Müslim,mân (2/132-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
230
ile birlesir ve oradan yayılır. Yine de en dogrusunu Allah
bilir. 1
57- Mekke'nin degerinin kalkması ve Kâbe'nin
yıkılması:
Mescid-i Harem'in degerini ancak oranın halkı
kaldırır. Onlarda müslümanlardır. Oranın degerini
kaldırdılar mı artık yok olurlar. Kendisine “iki cılız bacak
sahibi” denilen Habesli bir adam çıkar ve Kâbe'yi yıkar.
Örtüsünü çıkarır. Taslarını tek tek söker. Bu durum ahir
zamanda yeryüzünde tek bir “Allah” diyen kimse dahi
kalmadıgı zamanda olur. Bu yüzden Kâbe yıkıldıktan sonra
tekrar yapanda olmaz. Bütün bunlar sahih hadislerde
geçmektedir.
)mam Ahmed, Said b. Sem'an'dan söyle rivayet
etmektedir: “Ben Ebu Hureyre'nin Ebu Katâde'ye
Rasulullah (sav)'den söyle dedigini duydum: “Haceru'l-
Esved ile Makam-ı )brahim arasında bir adama bey'at
edilir. Kâbe'nin degerini ancak oranın halkı kaldırır. Eger
bu olursa artık arapların yok olması sorulmaz. Sonra
Habesliler gelir, Kâbe'yi yıkarlar ve o artık daha tekrar
yapılmaz. Kâbe'yi yıkarlar onun içindeki hazineyi de
1“Müslim Nevevî Serhi” (2/132)
A.NABLUS
231
çıkarırlar.”1
Abdullah b. Ömer (ra) söyle demistir: “Ben
Rasulullah (sav)'ı söyle derken isittim: “Kâbe'yi iki bacagı
cılız olan Habesli birisi yıkar. Örtüsünü çıkarır, taslarını tek
tek söker.”2
Yine )mam Ahmed, Buhari ve Müslim, Ebu Hureyre
(ra)'den Rasulullah (sav)'ın söyle dedigini rivayet
etmislerdir: “Kâbe'yi iki bacagı da cılız olan Habesli birisi
yıkar.”3
Yine )mam Ahmed ve Buhari )bn Abbas(ra)'ın
Rasulullah (sav)'den söyle dedigini rivayet etmistir: “Sanki
ben iki bacagı birbirine yaklasık olan siyah Habesli birinin
Kâbe'nin taslarını tek tek söktügünü görür gibiyim.”4
Yine )mam Ahmed Ebu Hureyre (ra)'den Rasulullah
(sav)'ın söyle dedigini rivayet etmistir: “Ahir zamanda iki
cılız bacaklı Habesli birisi Kâbe'nin üzerine çıkar ve onu
yıkar.”5
1 Müsned, (15/35) Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir. bn Kesir: “snadı iyi ve
kuvvetlidir” demistir. Bak: “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/156). Albâni söyle diyor: “Senedi
sahihtir. Ravileri, Said b. Sem'an dısında Buharî ve Müslim'in sika ravileridir. Said'de
sikadır.” Bak. “Sahih Hadisler” (2/120 Hadis no: 579)
2 Müsned, (12/14-15 Hadis No: 7053). Ahmed Sakir: “snadı Sahih” demistir.
3 Müsned, (18/103 Hadis no: 9394) Ahmed Sakir: “snadı sahih demistir.” Buharî, Hac
(3/460 Fethu'l-Bâri), Müslim, Fiten (18/35-Nevevî Serhi)
4 Müsned, (3/315-316 Hadis no: 2010). Buharî, Hac (3/460 Fethu'l-Bâri)
5 Müsned, (15/227 Hadis no: 8080) Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir.
KIYAMET ALÂMETLER
232
Eger söyle denilirse: Yukarıdaki bu hadisler su ayetle
çelismektedir: “Bizim Mekke'yi güven içinde kutsal bir yer
kıldıgımızı görmediler mi?” (Ankebut: 67) Allahu Teâla, fil
ordusunu Mekke'ye girmeden önce yok etmis, onlarda
Kâbe'yi yıkmaya imkan bulamamıslardı. Kaldı ki Kâbe o
zaman kıble olmamıstı. Peki su an müslümanların kıblesi
iken Habesli biri onu nasıl yıkar?
Buna söyle cevap verilir: Bu hadislerde geçen
Kâbe'nin yıkılması ahir zamanda kıyamet kopmadan önce
yeryüzünde artık “Allah, Allah” diyen hiç kimse kalmadıgı
bir zamanda olacaktır. Bu yüzden )mam Ahmed'in Said b.
Sem'an'dan gelen rivayetinde söyledir: “Yıkıldıktan sonra
artık onu kimse yapmaz.” Oranın halkı Kâbe'nin degerini
kaldırmadıgı müddetçe Kâbe güvenli ve kutsaldır. Ayrıca
ayette bu güvenligin devamlı olacagına dair bir delil
yoktur. Nitekim Kâbe'de bir çok kereler kan dökülmüstür.
Bunun en büyügü de hicri 4. asırda Kıramıta'lar zamanında
olmustur. Onlar tavaf sahasında müslümanları öldürmüs,
Haceru'l-Esved'i söküp kendi ülkelerine götürmüsler, ama
çok zaman sonra tekrar yerine iade etmislerdir.
Bütün bunlar âyette geçen Kâbe'nin hürmetine ters
bir sey degildir. Çünkü bu olaylar müslüman ve müslüman
oldukları söylenenler eliyle olmustu. Bu da )mam
Ahmed'in rivayet ettigi: “Kâbe'nin degerini ancak oranın
halkı kaldırır.”hadisine de uygundur ve bu ahir zaman da
A.NABLUS
233
hiçbir müslüman kalmadıgı zaman olur ve Kâbe tekrar
yapılmaz.
KIYAMET ALÂMETLER
234
A.NABLUS
235
KNC BÖLÜM
BÜYÜK ALÂMETLER
• Giris
• Mehdî (as)'ın gelmesi
• Deccal'in çıkması
• )sa (as)'ın inmesi
• Ye'cüc ve Me'cüc
• Üç büyük çöküntü
• Duhan
• Günesin batıdan dogması
• Dâbbetu'l-Arz
• )nsanları bir meydanda toplayan ates
KIYAMET ALÂMETLER
236
A.NABLUS
237
GRS
A. Büyük alametlerin meydana gelmesi:
üyük alametlerin hangi sırayla meydana
gelecegini beyan eden açık bir delil yoktur. Bu
alametler birbirlerinden farklı hadislerde sıralama takip
edilmeden toplanmıstır. Böyle olunca bu alametin meydana
gelmesi bir hadiste geçtigi sırasıyla olmamakta ve alametler
arasında baglaç olarak da (vav) harfi kullanıldıgından bu
harf tertip ve sıralama belirtmemektedir. Öyle hadisler
bulunmaktadır ki o hadisteki alametlerin sıralanısı baska
bir hadisteki sıralamaya ters düsmektedir.
Bunu daha iyi anlatmak için örnek olarak bazı
hadisleri gösterelim:
1- Müslim, Huzeyfe b. Useyd el-Gıfârî(ra)'dan söyle
rivayet etmektedir: “Biz kendi aramızda konusurken
Rasulullah(sav) çıka geldi ve bize: “Siz ne hakkında
konusuyorsunuz? dedi. Biz: “Kıyameti konusuyoruz”
dedik. O: “Siz on tane alamet görmedikçe kıyamet
kopmaz” dedi ve sunları saydı: “Duhan, Deccal, Dâbbetü'l
Arz, günesin batıdan dogması, )sa(as)'ın inmesi, Ye'cüc ve
B
KIYAMET ALÂMETLER
238
Me'cüc, birisi doguda birisi batıda ve birisi de arap
yarımadasında olmak üzere üç büyük çöküntü, son olarak
Yemen'den çıkıp insanları bir meydana toplayan ates”1
Yine Müslim, Huzeyfe b. Useyd'den aynı hadisi
baska bir lafızla söyle rivayet ediyor: “On tane alamet
meydana gelmedikçe kıyamet kopmaz: Doguda bir
çöküntü, batıda bir çöküntü ve arap yarımadasında bir
çöküntü, Duhan, Deccal, Dâbbetü'l-Arz, Ye'cüc ve Me'cüc,
günesin batıdan dogması, Aden'in derinliklerinden çıkıp
insanları önüne katıp süren ates”
Baska bir rivayette ise: “Onuncusu: )sa b. Meryem'in
inmesi” seklindedir.2
Görüldügü gibi bu hadis bir sahabeden rivayet
edilmesine karsılık, kıyamet alametlerinin sıralaması farklı
iki lafızla geçmektedir.
2- Müslim, Ebu Hureyre(ra)'dan Rasulullah(sav)'ın
söyle dedigini rivayet etmektedir: “Altı sey gelmeden önce
iyi ameller yapmaya çalısın: Günesin batıdan dogması,
Duhan, Deccal, Dâbbetü'l-Arz, Sizden birinizin basına
gelecek olan sey, bütün herkesin basına gelecek olan sey”3
1 Müslim, Fiten (18/27,28-Nevevî Serhi)
2 a.g.e. (18/28-29)
3 a.g.e. (18/87)
A.NABLUS
239
Yine Müslim, Ebu Hureyre (ra)'dan bu hadisi söyle
rivayet etmistir: “Altı sey gelmeden önce iyi ameller
yapmaya çalısın: Deccal, Duhan, Dâbbetü'l-Arz, günesin
batıdan dogması, herkesin basına gelecek olan sey, birinizin
basına gelecek olan sey”1
Görüldügü gibi bu hadis bir sahabeden rivayet
edilmesine ragmen alametlerin sıralaması farklı iki lafızla
geçmektedir. Öyleyse alametlerin meydana gelis sırası,
farklı rivayetlerdeki gelis sekliyle olayların birbirinin
arkasından olmasına göre bilinir. Örnegin Nevvas b.
Sem'an(ra)'dan gelen hadiste oldugu gibi. Bu hadiste bazı
rivayetler olusuna göre sırayla zikredilmistir: Önce
Deccal'in çıkması, sonra )sa (as)'ın inmesi ve Deccal'i
öldürmesi sonra Ye'cüc ve Me'cüc'ün )sa (as) zamanında
çıkması ve )sa (as)'ın onların yok olmaları için dua etmesi.
Yine bazı rivayetlerde ilk olan alametlerin bunlar
oldugu varken, digerlerinde de bu alametler oldugu vardır.
Böyle olmakla birlikte ilk olan alametler konusunda alimler
arasında anlasmazlık vardır ve bu anlasmazlık tâ sahabe
zamanından beri vardır. Nitekim )mam Ahmed ve Müslim,
tabiinden olan Ebu Zur'a'nın söyle dedigini rivayet
etmektedir: “Müslümanlardan üç kisi Medine'de Mervan b.
Hakem'in yanında oturup ondan hadis dinlediler. Mervan
1 a.g.e. (18/87)
KIYAMET ALÂMETLER
240
kıyamet alametlerinden rivayet ediyordu ve söyle dedi;
“Onların ilki Deccal'in çıkmasıdır.” Bunun üzerine
Abdullah b. Amr (ra) söyle dedi: “Mervan benim
Rasulullah (sav)'dan ezberledigim ve hiç unutmadıgım seyi
söylemedi. Oysa ben Rasulullah(sav)'ın söyle dedigini
isittim: “)lk çıkan alamet günesin batıdan dogması ile
kusluk vakti Dabbetü'ül-Arz'ın çıkmasıdır. Bu iki alametten
biri, digerinden önce olur. Digeri de onun pesinden yakın
olarak meydana gelir.” Bu lafız Müslim'indir. )mam
Ahmed'in rivayetinde su fazlalık vardır: “Abdullah b. Amr
–elindeki yazıdan okuyarak- söyle dedi: “Zannedersem ilki
günesin batıdan dogmasıdır.”1
Evet, Hafız )bn Hacer, Deccal'in ilk alamet olması ile
günesin batıdan dogmasının ilk alamet oldugunu su
sekilde bir araya getiriyor: “Bu konuda gelen hadislerin
toplamından su görüs agır basmaktadır: Yeryüzünde
meydana gelen degisikliklerin en büyügü olarak duyulan
ilk alamet Deccal'in çıkması olur. Günesin batıdan dogması
ise, gökyüzünde meydana gelen büyük degisikliklerden
duyulan ilk alamettir. Bu durum kıyametin kopması ile son
bulur. Dâbbetü'l-Arz'ın çıkması ise günesin batıdan
dogdugu gün olması beklenir”
)bn Hacer daha sonra söyle diyor: “Günes batıdan
1 Müsned, (11/110-111 Hadis no: 6881). Müslim, Fiten (18/77-78-Nevevî Serhi)
A.NABLUS
241
dogunca tevbe kapısı kapanır ve Dabbetü'l-Arz çıkar.
Bundaki hikmet, mü'min ile kafirin ayırt edilmesidir. Bu
yüzden tevbe kapısı kapanır. Artık bundan sonra kıyametin
kopmasını haber veren alamet, insanları bir meydana
dogru toplayan atesin oldugu duyulur.”1
)bn Kesir ise yeryüzünde görülecek ilk alametin
Dabbetü'l-Arz olacagını ve bunun alısılmısın dısında
saskınlık olusturacagını söylemektedir. Çünkü insanlarla
konusan ve onlardan kimin mü'min kimin kafir olacagını
söyleyen bir hayvanın görülmesi normal bir sey degildir.
Günesin batıdan dogması ise gözleri kamastıran ve herkesi
hayrete düsüren bir olay olarak gökyüzünde meydana
gelecek alametlerin ilki olacaktır.
Deccal'in çıkması, )sa (as)'ın inmesi, Ye'cüc ve
Me'cüc'ün görülmesi ise her ne kadar bunlar günesin
batıdan dogmasından önce olacaksa da, onlar kendilerini
görenler gibi insan olduklarından fazla saskınlık ve hayret
uyandırmayacaktır. Oysa Dabbetü'l-Arz ve günesin batıdan
dogması normal olan olaylardan degildir.2
Burada gözüken o ki, kabul edilmesi gereken görüs
)bn Hacer'in görüsüdür. Çünkü Deccal'in sadece insan
yapısında olması alamet olmasında etkili degildir. O'nun
1 “Fethu'l-Bâri” (11/353)
2 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/164-168)
KIYAMET ALÂMETLER
242
alamet olması, üzerinde bulundugu olaganüstü insani
karakter ve haldir. Böyle olmakla birlikte göge emreder,
yagmur yagdırır. Yere emreder bitki çıkarır. Bunun
yanında O'nda daha nice olaganüstü durumlar görülür.
O'nunla ilgili ayrıntılı açıklama ileride gelecektir.
Dogrusu Deccal, yeryüzünde görülen olaganüstü
alametlerin ilkidir.
Tıybî1 diyor ki: “Kıyametin alametleri ya ona yakın
olur yada ondan önce olur. Yakın olanlar: Deccal, )sa (as)'ın
inmesi, Ye'cüc ve M'ecüc, çöküntüdür. Önce olanlar:
Duhan, günesin batıdan dogması, Dâbbet'ül-Arz, insanları
bir meydanda toplayan ates”2
Bunlar alametlerden bir grup ile diger grup
alametlerin toplam olarak sıralanısıdır. Bana göre Tıybî bu
alametleri ikiye ayırdıgı o taksime göre sıralamaktadır. Bu
taksim ise gerçekten ince ve güzel bir taksimdir. Kıyamete
yakın alametlerin görüldügü birinci kısım, tevbe edip
Allah'a dönmeleri konusunda insanları uyarmaktadır. O
vakitte insanlar, henüz mü'min ve kafir olarak ayrılmazlar.
1 Serafeddin Hasan b. Muhammed b. Abdullah et-Tıybî. Hadis, tefsir ve beyan alimidir.
Bir çok eseri vardır. “Serh Miskati'l-Mesâbih”, “Serhu'l-Kessâf”ve “el-Hulâsatu fî
Usuli'l-Hadis”bazılarıdır. bn Hacer onun hakkında söyle demistir: “Kur'an ve Sünnetten
ince açıklamalar yapan bir alimdir. lmin yayılması için çalıstı. nancı saglam biridir.”
743 hicri yılında vefat etmistir. Bak: “Suzuratu'z-Zeheb (6/137-138), “A'lâm” (2/256),
“Kesfu'z-Zunûn” (1/720).
2 “Fethu'l-Bâri” (11/352-353)
A.NABLUS
243
O'nun birinci kısımda saydıgı alametler, benim bu kitapta
tertip ettigim sıralamaya uygundur. O sadece çöküntüyü
oraya ilave etmistir.
)kinci kısım ise kıyametten önce olacak alametleri
içeriyor. O vakitte insanlar mü'min ve kafir olarak
ayrılmaya yeni yeni baslayacaklardır. Nitekim Duhan yani
duman çıktıgında mü'minler onun tesiriyle nezle olacaklar,
kafirler ise siseceklerdir. Sonra günes batıdan dogacak,
tevbe kapısı kapanacak, kafir kisinin iman etmesi veya
tevbe edenin tevbesi artık ona fayda vermeyecektir.
Bundan sonra Dâbbetü'l-Arz çıkacak, insanlardan kimin
mü'min, kimin kafir oldugu anlasılacaktır. Çünkü o kimin
mü'min kimin de kafir oldugunu açıkça söyleyecektir. En
son olarak bir ates çıkacak ve insanları son nefeslerini
verecekleri meydanda toplayacaktır.
Bende kıyametin büyük alametlerini, Tıybî'nin bu
sıralamasına göre tertip ettim. Çünkü bana göre en dogru
sıralama bu sekilde olmaktadır. Yine de dogrusunu Allah
bilir.
Bu on alametten önce Mehdî'den bahsettim. Çünkü
O'nun gelmesi bu on alametten önce olacaktır. Mü'minler
Deccal'i öldürmek için onun etrafında toplanacaklardır.
Sonra )sa(as) inecek ve Mehdî'nin arkasında ona uyarak
namaz kılacaktır. Bu konuyla ilgili ayrıntılı açıklama ileride
KIYAMET ALÂMETLER
244
gelecektir.
B. Büyük alametlerin birbirini takip etmesi:
Büyük alametlerden ilki görülmeye baslandı mı,
digerleri ipte dizili inci taneleri gibi ardarda dökülür.
Taberânî “Evsat”ta Ebu Hureyre(ra)dan
Rasulullah(sav)'in söyle dedigini rivayet ediyor:
“Alametlerin birbiri arkasından gelmesi, aynı ipte dizili
incilerin pespese dökülmesi gibidir.”1
)mam Ahmed, Abdullah b. Amr(ra)'dan
Rasulullah(sav)'ın söyle dedigini rivayet etmistir:
“Alametler ipte dizili inci gibidir. Eger ip koparsa hepsi tek
tek dökülürler.”2
Bu hadis daha önce geçen büyük alametlerin
sıralamasıyla ilgili sözümüzü desteklemektedir. Zira bazı
hadisler bu alametlerin birbirine yakın olacagını
bildirmistir. Mehdî (as)'ın gelmesinden sonra büyük
alametlerin ilki olan Deccal'in çıkmasından sonra )sa(as)
iner ve onu öldürür. Bu sırada Ye'cüc ve Me'cüc çıkar.
1 Heysemî söyle diyor: “Taberânî “Evsat”ta rivayet etmistir. Abdullah b. Ahmed b. Hanbel
ve Davud ez-Zahranî dısında ravileri sahih hadis ravileridir. O ikisi de sikadır.” Bak:
“Mecmau'z-Zevâid” (7/331). Albânî hadise “sahih” demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in
Sahihleri” (3/110 Hadis no: 3222).
2 Müsned (12/6-7 Hadis no: 7040) Ahmed Sakir “snadı sahih” demistir. Heysemî:
“Ahmed rivayet etmistir. Ravilerinde Ali b. Yezid vardır ki hadisleri hasendir” demistir.
Bak: “Mecmau'z-Zevâid” (7/321)
A.NABLUS
245
)sa(as) onların yok olması için dua eder. Allah'ta onları yok
eder. Sonra )sa(as) söyle der: “Onlar çıktıgında böyle
olacagını Rabbim bana söz vermisti. Kıyamet, dogum
zamanı gelen hamile gibidir. Dogum onlara gece mi isabet
eder yoksa gündüz mü bunu bilemezler.”1
Bu söz, kıyametin )sa(as)'dan sonra çok yakın
zamanda kopacagını gösterir. Çünkü )sa (as)'ın ölmesiyle
kıyametin kopması arasında bazı alametler vardır ki bunlar
günesin batıdan dogması, Dâbbetü'l-Arz, Duhan ve
insanları bir meydanda toplayacak olan atestir ve bu
alametler çok kısa zaman içinde olacaktır. Aynı boncukları
koparak dagılan halka gibi. Dogrusunu Allah bilir.
Bu sözümüze destek olarak )bn Hacer'in su sözünü
delil gösterebiliriz: “Büyük alametler aynı baglı bir ip
gibidir. Eger o koparsa incileri saçılır.” )mam Ahmed'in
bununla ilgili rivayeti vardır.”2
1 Müsned (5/189-190 Hadis no: 3556) Abdullah b. Mesud hadisi. Ahmed Sakir: “snadı
Sahih” demistir.
2 “Fethu'l-Bâri” (13/77)
KIYAMET ALÂMETLER
246
A.NABLUS
247
Birinci Kısım
MEHDÎ
hir zamanda Ehl-i Beyt'ten birisi çıkar, Allah
O'nunla bu dini güçlendirir. Yedi sene idarede
bulunur. Yeryüzü O'ndan önce nasıl zulüm ve haksızlıkla
dolmussa o geldikten sonra adaletle dolar. Ümmet ondan
önce görmedigi bolluk ve bereketi O'nun zamanında görür.
Gökyüzü yagmurunu yagdırır, yeryüzü ürününü çıkarır.
Sayılmayacak kadar mal çogalır.
)bn Kesir söyle diyor: “O'nun zamanında ürün bol
olur, ziraat gürler, mal çogalır, Sultan galip gelir, din güçlü
olur.O'nun zamanında iyilikler devamlı olur.”1
• smi ve Sekli:
Mehdî'nin ismi Rasulullah(sav)'ın ismidir:
Muhammed b. Abdullah veya Ahmed b. Abdullah. O Hz.
Fâtıma'nın soyundan Hz. Hasan yoluyla gelir.
)bn Kesir O'nun hakkında söyle diyor: “O,
Muhammed b. Abdullah el-Alevî el-Fatımî el- Hasanî
1 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/31)
A
KIYAMET ALÂMETLER
248
(ra)'dır.”1
Sekli ise söyledir: Alnı sakaklarına kadar açık, burnu
uzun ve kıvrık, uç tarafı ince ortası kemerlidir.
• Çıkacagı yer:
Mehdî dogu tarafından çıkacaktır. Sevbân(ra)'dan
gelen hadiste Rasulullah(sav) söyle buyurmaktadır: “Sizin
hazineleriniz için üçü savasır. Hepsi de Halife çocugudur.
Sonra onlardan hiçbiri galip gelemez. Sonra dogu
tarafından siyah bayraklılar çıkar. Sizi öyle bir öldürürler ki
daha önce hiçbir kavim sizi onlar gibi
öldürmemistir.....(Sevbân diyor ki: Sonra bir sey söyledi
onu iyi ezberleyemedim) Eger siz O'nu görürseniz, buz
üstünde sürünseniz dahi O'na tâbi olun. Çünkü O Allah'ın
halifesi Mehdî'dir.”2
)bn Kesir söyle diyor: “Bu hadisteki, hazinelerden
kasıt Kâbe'nin hazineleridir. Halife çocuklarından üç kisi
onu almak için birbirleriyle savas yapacaklardır. Ahir
1 A.g.e.(1/29)
2 bn Mâce, Fiten ('/1367). “Müstedrek” (4/463-464) Hakim: “Buharî ve Müslim'in
sartlarına göre sahihtir.” demis, Zehebî de ona katılmıstır. bn Kesir: “snadı güçlü ve
sahihtir” demistir. Bak: el-Fiten ve'l-Melâhim (1/29). Albâni diyor ki: “Hadis ' O
Allah'ın halifesi Mehdî'dir.' Sözü hariç sahihtir.” bn Mâce, Osman es-Sârî'nin benzer
hadisini Alkame –bn Mesud yoluyla rivayet etmistir ve senedi hasendir. O hadiste
“Allah'ın halifesi” sözü yoktur. Olsa bile dogru olmaz. Çünkü dinde “Allah'ın halifesi”
demek caiz degildir. Zira Allah'ın sanına yakısmayan acizlik anlamı ortaya çıkar.” Bak:
“Zayıf Hadisler” (1/119-121 Hadis no: 85)
A.NABLUS
249
zaman olunca dogu tarafından Mehdî çıkacaktır. Yoksa O,
Sia'nın iddia ettigi gibi simdi mevcud olup da karanlık bir
magarada kaybolup sonra ortaya çıkacak degildir. Onların
bu görüsü bos bir seytan uydurmasıdır. Ne Kur'an'da ne
sünnette ne akli olarak ne de güzel görülür hiçbir delili
yoktur.”
Sonra söyle devam ediyor: “Dogu tarafından olan
insanlar O'nun zaferine yardımcı olacak, O'nun gücünü
olusturacak ve alt yapısını kuracaklardır. Bayrakları siyah
renkli olacaktır. Çünkü bu renk üstünlügü temsil eder. Zira
Rasulullah (sav)'in bayragı da siyah renkli idi ve adına
“ikâb” denirdi.”
Sonra söyle diyor: “Ahir zamanda gelmesi beklenilen
ve hakkında övgü ile söz edilen Mehdî'nin esas çıkıs yeri
dogu tarafı olacak ama kendisine Kâbe'de beyat edilecektir.
Bununla ilgili bazı hadisler vardır.”1
• Mehdî'nin çıkacagına dair hadisten deliller:
Mehdî'nin çıkacagına dair sahih hadisler vardır. Bu
hadislerin kiminde direk O'ndan bahsedilmis, bazılarında
ise O'nun seklinden bahsedilmistir.2 Biz burada onlardan
1 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/29-30)
2 Abdulalim Abdulazim'in yazdıgı “el-Ehadisü'l-Varide fi'l-Mehdî fi Mizani'l-Cerh ve't-
Ta'dil” adlı yüksek lisans tezi bu konuda yazılmıs en genis eserdir. O, bu kitapta Mehdî
hadislerini, alimlerin sözlerini ve vardıgı neticeyi toplamıstır. Mehdî hakkında yazılan en
genis kitap bu kitaptır. Bu konuda daha genis bilgi isteyenler oraya bakabilir. Mehdî
KIYAMET ALÂMETLER
250
bazılarını aktaracagız. Bu hadislerde O'nun ahir zamanda
çıkısının kıyamet alametlerinden oldugunu göstermeye
yeter:
1-Ebu Said el-Hudrî (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “Ümmetimin son zamanlarında Mehdî çıkar.
O'nun zamanında Allah bol yagmur yagdırır. Yer bol ürün
çıkarır, mal herkes arasında esit olarak paylastırılır, sıgırlar
artar. Ümmet güçlü olur. Yedi veya sekiz sene yasar.”1
2-Yine Ebu Said (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyur-mustur: “Sizi Mehdî ile müjdeliyorum. O, insanlar
arasında anlasmazlık ve depremler oldugu zaman çıkar.
Yeryüzü O'ndan önce zulüm ve haksızlıkla dolu oldugu
gibi O'nun gelmesiyle adalet ve dogrulukla dolar. Gökte ve
yerde kim varsa O'ndan razı olur. )nsanlar arasında mal
esit olarak paylastırılır.”
Sonra söyle diyor: “Allah, Muhammed ümmetinin
gönüllerini zenginlestirir, adaletini ortaya koyar. Öyle ki bir
görevli söyle bagırır: “Kimin mala ihtiyacı varsa gelsin”
Bunu duyan bir adam kalkar: “Bana ver. Mehdî bana mal
vermen için sana emrediyor, çabuk ol, çabuk!” der. Fakat
hadislerini bir çok alim sahihlemistir. Onlardan bazıları sunlardır: bn Teymiye
“Minhacu's-Sünne” (4/211), bn Kayyım “el-Menâru'l-Mûnîf” (s:142), bn Kesir: “el-
Fiten ve'l-Melâhim” (1/24-32)
1 “Müstedrek” (4/557-558) Hakim: “snadı sahihtir. Buharî veya Müslim rivayet
etmemistir” demis Zehebî'de ona katılmıstır. Albâni söyle diyor: “Bu sened sahihtir,
ravileri sikadır.” Bak: “Sahih Hadisler” (2/336 Hadis no: 711)
A.NABLUS
251
görevli ona mal vermekten engel olur ve daha ileri
gitmemesi için uyarır. Adam pisman olur ve söyle der:
“Ben Ümmeti Muhammed”in en aç gözlü insanıyım. Sizin
bu kadar çok malınızdan bana bir sey düsmez mi?”Görevli
ona verir ama adam geri çevirir. O'na söyle denilir: “Biz
verdigimiz seyden geri almayız.” Bu durum yedi sene veya
sekiz sene veya dokuz sene böyle devam eder. O'ndan
sonra yasamanın bir hayrı olmaz. Veya O'ndan sonra
hayatın bir hayrı olmaz.”1
Bu hadis, mehdî öldükten sonra fitne ve kötülüklerin
çogalacagına delildir.
3-Hz. Ali(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle buyurmustur:
“Mehdî bizden Ehl-i Beyt'tendir. Allah O'nu bir gecede
degistirir.”2
)bn Kesir diyor ki: “Yani: O Allah'a tevbe eder, kabul
edilir. Allah O'na ilham eder ve irsad eder. Eski halinden
baska hale çevirir.”3
4-Ebu Said el-Hudrî(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle
buyurmustur: “Mehdî benim soyumdandır. Alnı
1 Müsned (3/37) Heysemî diyor ki: “Tirmizî, Ebu Ya'lâ ve digerleri çok kısa olarak,
Ahmed ise senedleriyle rivayet etmistir. Ravileri sikadır.”Bak: “Mecmau'z-Zevâid”
(7/313-314)
2 Müsned (2/58 Hadis no: 645) Ahmed Sakir “snadı Sahih” demistir. bn Mâce (2/1367).
Albâni hadisi sahihlemistir. Bak: “Camıu's-Sagır'in Sahihleri” (6/22 Hadis no: 6611)
3 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/29)
KIYAMET ALÂMETLER
252
sakaklarına kadar açık, burnu uzun ve kıvrık uç tarafı ince
ortası kemerlidir. Yeryüzü O'ndan önce zulüm ve
haksızlıkla dolu oldugu gibi O geldikten sonra adalet ve
dogrulukla dolup tasar. Yedi sene hükmeder.”1
5-Ümmü Seleme(ra) söyle demistir: “Ben
Rasulullah(sav)'i söyle derken isittim: “Mehdî benim
soyumdan, Fâtıma'nın çocuklarındandır.”2
6-Cabir(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle buyurmustur:
“)sa b. Meryem iner. Emirleri olan Mehdî, O'na söyle der:
“Gel bize namaz kıldır.” )sa: “Hayır. Allah'ın bu ümmete
bir ikramı olarak onların bazısı, bazılarına emir olur” der”3
7-Ebu Said el- Hudrî(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle
buyurmustur: “)sa b. Meryem bizden birinin arkasında
1 Ebu Davud, Mehdî (11/375 Hadis no: 4265). “Müstedrek” (4/557) Hakim: “Bu hadis
Müslim'in sartlarına göre sahihtir, fakat rivayet etmemislerdir.”demistir. Zehebî:
“Hadisin ravilerinden olan mran zayıf birisidir. Müslim ondan hadis rivayet
etmemistir.”demistir. Münzirî, Ebu Davud'un rivayeti için söyle demistir: “Senedinde
mran vardır. Buharî onu sahid olarak kullanmıstır. Yahya b. Said el-Kattan ondan övgü
ile bahsetmis, Yahya b. Main ve Nesaî ise onu zayıflamıstır.” Bak: “Avnu'l-Ma'bud”
(11/375). Zehebî “Mizan”da (3/236)söyle demistir: “Ahmed: Umarım hadisi düzgündür,
demistir. Ebu Davud: Zayıf, demistir.” O bn Hacer “Takrib”de (2/83) onun hakkında:
“Saduktur, fakat yanılır. Haricilikle suçlanmıstır.” demistir. bn Kayyım, Ebu Davud'un
senedi hakkında: “iyi” demistir. Bak: el-Manâru'l-Munif (s:144). Albâni söyle diyor:
“snadı hasendir.” Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (6/22-23 Hadis no: 6612)
2 Ebu Davud (11/373) bn Mâce (2/1368). Albâni: “Sahih” demistir. Bak: “Camiu's-
Sagir'in Sahihleri” (6/22 Hadis no: 6610)
3 bn Kayyım “el-Menâru'l-Mûnif” te (s: 157-148) bu hadisin Müsned-i Hâris'te oldugunu
ve senedinin iyi oldugunu söylemektedir. “el-Hâvî fi'l-Fetâva” Suyutî (2/64)
A.NABLUS
253
namaz kılacaktır.”1
8-Abdullah b. Mesud(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle
buyurmustur: “Ehl-i Beyt'imden, ismi benim ismim olan bir
adam arapların basına geçmedikçe bu dünya yok olmaz.”2
Baska bir rivayette: “)smi benim ismime, babasının ismi
babamın ismine uyar.”3
• Buharî ve Müslim'de bulunan ve Mehdî'ye isaret
eden hadisler:
1-Ebu Hureyre(ra)'dan Rasulullah(sav) söyle
buyurmustur: “)sa b. Meryem indiginde, imamınız sizden
olunca haliniz nasıl olur?!”4
2-Cabir b. Abdullah(ra) Rasulullah(sav)'i söyle
derken isitmistir: “Ümmetimden bir grup, hak üzerinde
çarpısarak kıyamete kadar devam eder. Sonra )sa b.
Meryem iner. Emirleri ona: “Gel bize namaz kıldır” der. )sa:
“Hayır. Allah'ın bu ümmete ikramı olarak sizin bazınız,
1 Suyutî “Hâvî”de (2/64) bu hadisi Ebu Nuaym'ın “Ahbaru'l-Mehdî” de rivayet ettigini ve
hadisin zayıf oldugunu söylüyor. Münâvi “Feyzu'l-Kadir” (6/17). Albâni: “Sahih”
demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (5/219 Hadis no: 5796)
2 Müsned (5/199 Hadis no: 3573) Ahmed Sakir: “snadı sahihtir” demistir. Tirmizî
(6/485): “Hasen Sahih” demistir. Ebu Davud (11/371)
3 Ebu Davud (11/370) Albâni: “sahih” demistir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri” (5/70-
71 Hadis no: 5180). Bu iki rivayet Asım b. Ebî Necud etrafında toplanmaktadır. Asım
sikadır, hadisi hasendir.
4 Buharî, Enbiya (6/491-Fethu'l-Bâri), Müslim, mân (2/193-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
254
bazınıza emir olur” der.”1
3-Cabir b. Abdullah (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “Ümmetimin son zamanlarında bir halife
çıkar, malı sayısını bilmeyecek sekilde çok saçarak dagıtır.”
Ravi Cerir der ki: “Ben, Ebu Nadra ve Ebu'l-Alâ'ya: O
halifenin Ömer b. Abdülaziz olmasını düsünür müsünüz?
dedim” Onlar: “Hayır” dedi2
Buharî ve Müslim'de geçen bu hadislerden iki sonuç
çıkar:
1-)sa (as)'ın gökten indigi sırada müslümanların
basında bir emir bulunur.
2-Müslümanların namaz kıldıran bir emirinin olması
ve bu emirin, )sa(as)'a namaz kıldırması için ön tarafa
geçmesini teklif etmesi, bu emirin emirlige uygun ve
yerinde oldugunu gösterir. Her ne kadar bu hadislerde
onun ismi “Mehdî” lafzıyla geçmiyorsa da, bu hadislerde
geçen o kisinin müslümanların emiri ve imamı olması onun
Mehdî oldugunu gösterir. Nitekim Sünen ve Müsned
kitaplarında bulunan hadisler Sahihayn'daki bu hadisleri
açıklamaktadır ve bu sahsın Muhammed b. Abdullah isimli
Mehdî oldugunu göstermektedir. Zira bazı hadisler diger
1 Müslim, mân (2/193-194)
2 Müslim, Fiten (18/38,39-Nevevî Serhi). Begavî “Serhu's-Sünne”, Mehdî (15/86,87)
Begavî söyle diyor: “Sahih hadistir, Müslim rivayet etmistir.”
A.NABLUS
255
bazı hadisleri tefsir eder.
Yine bu hadislere delil olarak Hâris b. Ebî Usame'nin
“Müsned”inde geçen Cabir (ra)'dan rivayet ettigi su hadiste
Rasulullah (sav) söyle buyurmaktadır: “)sa b. Meryem iner.
Müslümanların emiri Mehdî der ki....” Bu hadis, Sahih-i
Müslim'de geçen )sa(as)'a namaz kıldırması için teklifte
bulunan müslümanların emirinin “Mehdî” isimli kisi
oldugunu gösterir.
Sıddık Hasan Han kıyamet alametlerinden bahseden
kitabında Mehdî ile ilgili hadislerin sonuncusu olarak
Müslim'deki Cabir hadisini verdikten sonra söyle diyor:
“Bu hadiste açıkça Mehdî ismi geçmemektedir. Fakat daha
önce geçen benzeri hadis ve delillerden onun beklenen
Mehdî oldugu anlasılır.”1
• Mehdî hadislerinin mutevâtir olması:
Simdiye kadar aktardıgımız bu hadisler ve konu
uzamasın diye aktaramadıgımız diger hadisler Mehdî
konusundaki hadislerin manevi mütevâtir oldugunu
gösterir. Bununla ilgili alimlerin sözleri vardır. Simdi size
onlardan bazılarını aktaralım:
1-Hafız Ebu'l-Hasan el-Âbirî söyle diyor: “Mehdî
1 “zâa” (s: 144)
KIYAMET ALÂMETLER
256
konusundaki Rasulullah (sav)'dan gelen hadislerin çoklugu
mütevâtir olmustur. O Ehl-i Beyt'tendir. Yedi sene
yeryüzünde adaletle hüküm sürer. )sa (as) iner, Deccal'i
öldürme de O'na yardımcı olur. Bu ümmete imamlık eder,
)sa O'nun arkasında namaz kılar.”1
2-Muhammed Berzencî söyle diyor: “Kıyamet
alametleri çoktur. Onlardan biri ve ilki Mehdî'dir. Bu
konuda birbirinden farklı rivayetler sayılamayacak kadar
çoktur.” Sonra söyle diyor: “Sizinde gördügünüz gibi
Mehdî'nin ahir zamanda çıkması, peygamberin soyundan
Hz. Fâtıma'nın çocuklarından olması manevi tevâtür
derecesine ulasmıstır. Bu yüzden bunu inkar etmenin
manası yoktur.”2
3-Muhammed Sefârînî söyle diyor: “O'nun çıkmasıyla
ilgili rivayetler çoktur, öyle ki manevi mütevâtir derecesine
ulasmıstır. Bu hadisler ehl-i sünnet alimleri arasında
yaygındır, öyle ki onların temel akidelerinden sayılmıstır.”
Sonra Mehdî'nin gelmesiyle ilgili hadisleri ve onları rivayet
eden sahabeleri saymaktadır. Söyle devam ediyor:
“Yukarıda ismi geçen veya geçmeyen sahabe ve
tabiinlerden bir çok rivayetler vardır. Bütün bunlar kesin
ilim ifade etmektedir. Ehl-i sünnet alimlerinin görüsüne
1 “Tehzibu'l-Kemal” (3/1194). “el-Menâru'l-Munîf” (s:142). “Fethu'l-Bâri” (6/493,494)
2 “el-sâa” (s: 87 ve 112)
A.NABLUS
257
göre Mehdî'nin gelmesine iman vacibtir.”1
4-Sevkâni diyor ki: “Mehdî'nin gelmesinin mütevâtir
oldugunu elli tane hadisle açıklamak yeterlidir. Bunlar
sahih, hasen ve zayıf hadistir. Süphesiz bunlar mütevâtir
olmustur. Bu hadislerin mütevâtir oldugunu bütün usul
kaideleri kabul etmektedir. Mehdî'nin gelmesiyle ilgili
sahabeden gelen sözler ile bu konuda ictihad etmeye imkan
yoksa da onlar en azından merfu hükmündedir.”2
5-Sıddık Hasan Han söyle diyor: “Mehdî hakkındaki
hadisler farklı olsa da gerçekten çoktur ve manevi
mütevâtir derecesindedir. Bu hadisler sünen, mu'cem ve
müsnedlerde bulunmaktadır.”3
6-Kettânî diyor ki: “Sonuç olarak, beklenen Mehdî
hakkındaki hadisler mütevâtir olmustur. Yine Deccal ve
)sa(as)'ın inmesiyle ilgili hadislerde mütevâtir olmustur.”4
• Mehdî hakkında kitap yazan alimler:
Dört büyük sünen kitabının yanında içinde Mehdî ile
ilgili hadisler bulunan eserlerden “Müsned-i Ahmed”,
“Müsned-i Bezzâr”, “Müsned-i Ebî Yâlâ”, “Müsned-i
1 “Levamiu'l-Envâr” (2/84)
2 “et-Tevzîh”, “el-zâa” (s:113,114)
3 “el-zâa” (s:112)
4 “Nizamu'l-Mütenasir mine'l-Hadisi'l-Mütevâtir.” (s:147)
KIYAMET ALÂMETLER
258
Haris”, “Müstedrek Hakim”, “Musannef )bn Ebî Seybe” ve
“Sahih-i )bn Huzeyme” gibi eserlerde de Mehdî ile ilgili
hadisler vardır. Bununla birlikte müstakil olarak sadece
Mehdî ile ilgili hadisleri toplayan kitaplar yazan alimler de
vardır.
Bu alimler sunlardır:
1-Hafız Ebu Bekir )bn Ebî Hayseme, Mehdî ile ilgili
hadisleri bir araya toplamıstır. )bn Haldun bunu
“Mukaddime”de Suheylî'den nakletmektedir.1
2-Suyutî bu konuda bir kitap yazmıs ve ona “elÖrfü'l-
Verdî fî ahbari'l-Mehdî” ismini vermistir. Eser “el-
Hâvi li'l-Fetevâ”nın içinde basılmıstır.2
3-)bn Kesir kitabı “el-Fiten ve'l-Melâhim” de Mehdî
hakkında ayrı bir bölüm açmıstır.3
4-Ali el-Mütteki el- Hındî'nin bu konuda bir eseri
vardır.4
5-)bn Hacer el-Mekkî'nin “el-Kavlu'l-Muhtasar fî
Alameti'l-Mehdiyyi'l-Muntazar” adlı bir eseri vardır.5
1 “Tarih bn Haldun” Mukaddime (s: 556)
2 “el-Hâvi li'l-Fetev┠(2/57)
3“el-Fiten ve'l- Melâhim” (1/30)
4 “el-sâa li Esrati's-Saat” (s: 121)
5 a.g.e. (s.105)
A.NABLUS
259
6-Molla Ali el-Kâri'nin kitabının adı: “el-Mesrebi'l-
Verdî fî Mezhebi'l-Mehdî”1
7-Mir'î b.Yusuf eseri: “Fevaidu'l-Fikr fi Zuhuri'l-
Muntazar”2
8-Sevkâni eseri: “et-Tevzîh fî Tevâturi Ma Câe fi'l-
Mehdiyyi'l-Muntazar ve'd-Deccali ve'l-Mesih”3
9-Sıddık Hasan Han diyor ki: “Allame Muhammed b.
)smail es-San'anî, Mehdî'nin gelmesiyle ilgili hadisleri
toplamıstır.”4
• Mehdî hadislerini inkar edenler ve onlara verilen
cevap:
Daha önce geçen satırlarda, Mehdî'nin ahir zamanda
kesin olarak çıkacagını, müslümanların imamı olacagını ve
adaletle hüküm sürecegine dair sahih hadisleri gösterdik.
Ayrıca Mehdî hadislerinin mütevâtir oldugunu açıklayan
alimlerin sözlerinden ve bu konuda yazdıkları eserlerden
bahsettik.
Fakat maalesef son zamanlarda türeyen yazarlardan
1 a.g.e.(s:113)
2 “Levamiu'l-Envâr” (2/76), “el-zâa” (s: 147,148)
3 “el-zâa” (s: 113)
4 a.g.e. (s:114)
KIYAMET ALÂMETLER
260
bir grup1, Mehdî'nin gelmesini inkar etmekte, Onunla ilgili
hadislerin çeliskilerle dolu olup batıl oldugunu ve
Mehdî'nin sadece Sia'nın halk hikayelerinde icat edildigini
ve sonradan ehl-i sünnetin kitaplarına karıstıgını
söylemektedirler.
Bu yazarlar, Tarihçi )bn Haldun'un meshur
Mukaddime' sinde Mehdî hadislerini zayıflamasından
etkilenmektedirler. Oysa )bn Haldun bu sahada genis bir
ilme sahip degildir ki o hadislere sahih veya zayıf
diyebilsin. Fakat o, bir çok Mehdî hadisine karsı çıktıktan
sonra söyle diyor: “Bu gördügünüz Mehdî'nin ahir
zamanda çıkacagına dair rivayet edilen hadislerdir. Sizin de
gördügünüz gibi bu hadislerin çok azı hariç hepsi tenkid
edilmekten kurtulamamaktadır.”2
)bn Haldun'un bu sözünden anlasıldıgına göre Mehdî
hadislerinden çok azı tenkid edilmekten kurtulabilmistir.
Öyleyse söyle diyebiliriz: Eger bir hadis dahi sahih olursa
bu, Mehdî'nin varlıgına dair delil olarak yeter. Kaldı ki
Mehdî hadisleri sahih olarak mütevâtir olmustur!?.
Ahmed Sakir, )bn Haldun'a söyle cevap veriyor: “)bn
1 Onlardan bazıları sunlardır: “Resid Rıza, Menâr Tefsiri” (9/499-504) Ahmed Emin
“Duha'l-slam”(3/237-241). Bütün bunlara Abdulmuhsin el-Abbad, “Mehdî hakkında
gelen sahih hadisleri yalanlayanlara cevap”adlı kitabında genis olarak cevap
vermektedir. Allah ondan razı olsun.
2 bn Haldun, “Mukaddime” (s: 574)
A.NABLUS
261
Haldun, hadisçilerin: “Elestirmek, övmekten önce gelir.”
Kuralını iyi bilmiyor. Eger onların görüslerini ve fıkıhlarını
iyi bilseydi o dedigi seyleri söylemezdi. Ama bunları
okumus ve ögrenmis de olabilir. Fakat O, içinde bulundugu
siyasi ortamdan dolayı Mehdî hadislerini zayıf kılmıstır.”1
Ahmed Sakir, daha sonra )bn Haldun'un Mehdî
hakkında yazdıkları seylerin hadis tenkidi açısından bir çok
hata ve yanlıslıklarla dolu oldugunu açıklamaktadır.
Bunların O'nun eseri Mukaddime'yi çogaltanlardan
kaynaklandıgını veya gözden geçirenlerin ihmali oldugunu
söylemektedir. Dogrusunu Allah bilir.
Simdi size özet olarak Resid Rıza'nın Mehdî
hakkındaki sözlerini aktaralım: Zira O'nun bu görüsü
Mehdî hadisini inkar edenlere örnektir. Resid Rıza söyle
diyor:
“Mehdî hadislerindeki çeliskiler ve süpheler açıkça
görülmektedir. Bu rivayetleri bir bütünü olusturacak
sekilde bir araya toplamak çok zordur. O hadisleri inkar
edenler ise çoktur. Nitekim Buharî ve Müslim sahihlerinde
o hadislere yer vermemislerdir. Zaten en çok fitne ve fesad
yaygaraları )slam aleminde olmaktadır.”2 Sonra –aklınca-
Mehdî hadislerindeki çeliskilere örnek vermektedir: “Ehl-i
1 “Serh Müsned-i Ahmed” (5/197-198)
2 “Menâr Tefsiri” (9/499)
KIYAMET ALÂMETLER
262
Sünnet'teki en meshur rivayetlerde O'nun ve babasının
ismi Muhammed b. Abdullah'tır. Baska bir rivayette ise
Ahmed b. Abdullah. Sia'da ise Muhammed b. Hasan el-
Askerî'dir. O da 11. ve 12. masum imamlarıdır ve O'nu
Huccet, Kaim ve Muntazar diye lakablandırırlar....Sia'nın
bir grubu olan Kiysanîye'ye göre Mehdî, Muhammed b.
Hanefiye'dir ve su an Radvâ diye bir dagda yasıyordur.....”1
“O'nun soyu hakkında en meshur olan Hz. Ali ile Hz.
Fâtıma'nın çocukları olan Hz. Hasan'dan geldigidir. Bazı
rivayetlerde O, Hz. Hüseyin'in soyundandır. Bu )mamiye
Sia'sının görüsüdür. Abbas'ın soyundan geldigine dair de
bir çok rivayetler vardır.”2
Sonra Resid Rıza bir çok israiliyatın hadis kitaplarına
girdigini söylüyor: “Alevi, Abbasi ve )ran taraftarlarının
Mehdî hakkında bir çok hadis uydurmada önemli rolleri
olmustur. Her grup Mehdî'nin kendilerinden oldugunu
iddia ederler. Zaten Yahudi ve Mecusîler Müslümanları
etkisiz hale getirmek için bu hadisleri ortada dolastırıyorlar
ki, Allah'ın O'nunla bu dini destekleyecek ve her tarafta
adaleti yayılacak olan Mehdî'nin çıkması oyalamasıyla
bayram ediyorlar.”3
1 a.g.e.(9/501)
2 a.g.e.(9/502)
3 a.g.e.(9/501-504)
A.NABLUS
263
Resid Rıza'ya söyle cevap verilir: Bir kere Mehdî'nin
gelmesiyle ilgili rivayetler daha önce de geçtigi gibi sahihtir
ve manevi mütevâtir olmustur. Alimlerden bir grup bunu
belirtmistir.
Buharî ve Müslim'in Mehdî hadislerini rivayet
etmemelerine gelince, bütün sahih hadisler bu iki kitapta
toplanmamıstır. Bilakis sünen, müsned ve mu'cemlerde ve
diger hadis kitaplarında da bir çok sahih hadis vardır.
)bn Kesir söyle diyor: “Buharî ve Müslim kitaplarında
sahih olarak verilen bütün hadisleri toplamamıslardır.
Bununla birlikte onların sahih deyip de bu kitaplarına
almadıkları hadisler vardır. Nitekim Tırmizi ve digerleri,
Buhari'nin sahih deyip de kitabına almadıgı ama diger
sünenlerde bulunan hadisler oldugunu söylemislerdir.”1
Hadiste israiliyat meselesine gelince, dogru bunların
bir kısmı Sia'dan bir kısmı da taassupçulardan gelmistir.
Fakat hadis alimleri bunları belirtmis ve bunlarla ilgili özel
olarak uydurma ve zayıf hadisleri içeren kitapları
yazmıslardır. Ayrıca hadis ravileri için özel ince kaideler
koymuslardır. Öyle ki hadis uydurucusu bidat sahibleri
ortaya çıkmıstır. Böylelikle Allah u Teala,
Rasulullah(sav)'ın temiz sünnetini kirli ellerden ve hain
kisilerden korumus ve dini muhafaza buyurmustur.
1 “el-Baisu'l-Hasis Serhu htisari Ulumi'l-Hadis” (s:25)
KIYAMET ALÂMETLER
264
Eger taassubdan dolayı bir takım rivayetler varsa
bunlar, diger sahih olan rivayetleri terk etmemizi
gerektirmez. Sahih olan rivayetlerde Mehdî'nin ismi ve
sıfatı geçmektedir. Eger insan, sahih hadislerde özellikleri
kayıtlı olan bir sahsı Mehdî olarak belirler ve onun Mehdî
olduguna inanırsa artık onun Mehdî oldugunu inkar
edemez.
Sonra gerçek Mehdî kimseyi kendisine uyması için
davet etmez. Allah istedigi zaman onu insanlara gösterir ve
insanlar onu kendine has özelliklerinden tanırlar. Ama
hadislerde çeliskiler oldugu görüsü sahih olmayan
rivayetlerden çıkmaktadır. Sahih hadislerde böyle bir sey
yoktur.
Ayrıca Mehdî konusunda, Sia ile Ehl-i Sünnet
arasında farklılıklar olması bir sey ifade etmez. Gerçek
kararı Kur'an ve sahih hadis verir. Sia'nın bu konuda batıl
ve hurafe görüsleri sahih hadisleri kabul etmemeyi
gerektirmez.
)bn Kayyım söyle diyor: “)mamiye siasına göre
Mehdî, Hz. Hasan'ın degil Hz. Hüseyin'in evlatlarından
Muhammed b. Hasan el- Askerî el-
Muntazar'dır.”1Gözlerden uzak, her yerde hazır,
1 Böyle birisi oldugu kabul edilirse, 256 h. yılında dogmus 275 h. yılında vefat etmistir.
bn Teymiye böyle birisinin olmadıgını söylemektedir. Bak: “Minhacu's-Sünne” (2/131)
A.NABLUS
265
Musa(as)'ın asasına sahip olup, besyüz yıl kadar önce
Samarrâ'daki magaraya girip ondan sonra kendisini gören
kimse olmamıs, kendinden ne haber alınmıs ne de izine
rastlanmıstır. )ste siiler her gün onu beklerler ve bu
magaranın kapısında bir atla durup, kendi yanlarına
çıkması için: “Yâ Mevlâna, çık. Yâ Mevlâna, çık” diye
çagırırlar, sonra da perisan ve bitkin olarak geri dönerler.
)ste onların durumu budur.
Sair onlar hakkında ne güzel söyler:
Cehaletiniz sebebiyle hakkında konustugumuz kisiyi
1çine girdigi magaranın dogurma vakti gelmedi mi?
Herhalde sizin aklınız gitmis
Anka ve Gıylan efsanesine bir üçüncüsünü eklediniz.
Bu adamlar bu tür sapık görüsleri yüzünden
âdemoglunun utancı ve her akıllının alaya aldıgı gülünç
duruma düstüler.”1
• “sa b. Meryem'den baska Mehdî yoktur” hadisi
ve açıklaması:
Mehdî hadislerini kabul etmeyenler, )bn Mâce ve
1 “el-Menârû'l-Munîf” (s: 152-153)
KIYAMET ALÂMETLER
266
Hakim'in Enes b. Malik (ra)'dan rivayet ettikleri: “)sler
zorlasmadıkça, dünyadan kaçmak istenmedikçe, insanlar
cimrilesmedikçe kıyamet kopmaz ve )sa b. Meryem'den
baska Mehdî de yoktur.”1
Bu hadis zayıftır. Çünkü Muhammed b. Halid el-
Cundî etrafında toplanmaktadır. Zehebî onun hakkında
söyle diyor: “Ezdî diyor ki: Hadisi kabul edilmez. Hakim
diyor ki: Tanınmamaktadır. Ben (Zehebî) derim ki: “)sa b.
Meryem'den baska bir Mehdî yoktur” hadisi münkerdir.
Bu hadisi )bn Mâce rivayet etmistir.”2
)bn Teymiye diyor ki: “Bu hadis zayıftır. Bu hadisi
Ebu Muhammed b. Velid el-Bagdadî ve digerleri kabul
etmistir. Fakat kabul edilmez. Bu hadisi )bn Mâce,
Yunus'tan o da Safii'den rivayet etmistir. Safii ise Yemen'li
Muhammed b. Halid el-Cundî adlı birinden rivayet
etmistir. Bu kisi hadis alınacak biri degildir. Ayrıca hadis
Safii'nin müsnedinde de yoktur. Söylenildigine göre Safii
bu hadisi el-Cundî'den duymamıstır. Dolayısıyla Yunus'da
Safii'den duymamıs olur.”3
)bn Hacer onun hakkında: “Bilinmemektedir”
1 bn Mâce (2/1340-1341) “Müstedrek”(4/441-442) Hakim söyle diyor: “Bu hadisi
illetinden dolayı ilginç oldugu için sonuna kadar verdim, yoksa delil olsun diye degil.
Oysa bu konuda Süfyan... Abdullah b. Mesud yoluyla gelen: “Ehl-i Beytimden biri
arapların basına geçmedikçe bu dünya yok olmaz.” hadisi daha önce gelir.
2 “Mizanu'l-tidâl” (3/535)
3 “Minhacu's-Sünne” (4/211)
A.NABLUS
267
demistir.1
Fakat )bn Kesir bunun tersini söylemektedir: “Bu
hadis San'alı müezzin Muhammed b. Halid el-Cundî ile
meshurdur ve o Safii'nin hocasıdır. Ondan baskaları da
rivayet etmistir. Hakim'in zannettigi gibi meçhul degildir.
)bn Main'den aktarıldıgına göre o sikadır. Fakat ondan
rivayet edenlerden Ebân b. Ebî Ayas, Hasan Basrî'den
mürsel olarak rivayet etmektedir. Hocamız Mizzî'nin
“Tehzib”de2 söyledigine göre o, rüyasında Safii'yi söyle
söylerken görmüstür: “Bu benim söyledigim hadis degil.
Yunus b. Abdulala es-Sadfî benim adıma yalan
uydurmus.”Ben ()bn Kesir) derim ki: Yunus sika
ravilerdendir. Bir rüyadan dolayı kötülenemez. Gözüken o
ki bu söz bir bedevi sözüdür ve Mehdî hakkında rivayet
ettigimiz hadislere de terstir. O ya )sa inmeden ya da
indikten sonra çıkar. Eger iyi düsünülürse bu iki hadis
birbirini yok etmez. Bundan kasıt Mehdî vardır ve gerçek
Mehdî )sa b. Meryem'dir. Ayrıca bu ondan baska Mehdî
olmayacagını yasaklamaz. Dogrusunu Allah bilir.”3
Kurtubî söyle diyor: “Rasulullah (sav)'in: )sa'dan
baska Mehdî yoktur hadisinin manası: Tam olarak hatasız
Mehdî ancak )sa'dır. Böylece hadislerin arası bulunur ve
1 “Takribu't-Tehzîb” (4/157)
2 “Tehzibu'l-Kemâl” (3/1193-1194)
3 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/32).
KIYAMET ALÂMETLER
268
problem ortadan kalkar.1
Bana göre: Bu hadisin sabit oldugunu varsaysak bile
Mehdî hakkındaki diger bir çok hadisin önüne geçemez.
Kaldı ki, alimlerin o hadisin olup olmadıgı konusunda
anlasmazlıga düsmesine ragmen bu sened o hadisin en
saglam senedidir. Dogrusunu Allah bilir.
1 “Tezkire” (s: 617).
A.NABLUS
269
KIYAMET ALÂMETLER
270
kinci Kısım
MESH DECCAL
• Mesihin manası:
urtubî bu kelimenin 23 çesit ayrı manası oldugunu
söylemektedir.1 “Kamus” yazarı ise bunların 50'yi
buldugunu açıklamıstır.2
Ayrıca bu kelime hem “dogru söyleyen” hem de
“sapıttıran yalancı” anlamlarını da içerir. Mesih )sa b.
Meryem (as) dogru söyleyen, Mesih Deccal ise insanları
sapıttıran yalancıdır.
Allah u Teâla iki tane mesih yaratmıstır. Biri digerinin
zıttıdır. )sa (as) dogru yolu gösterir, körleri ve alaca
hastalıgına yakalananları Allah'ın izniyle iyilestirir ve
ölüleri diriltir. Deccal ise kendisine verilen yagmur
yagdırma, yeryüzünde ot bitirme gibi olaganüstü hallerle
insanları dener ve onları sapıttırır.
Yine Deccal mesih olarak isimlendirilmistir. Çünkü
iki gözünden biri silinmistir veya O, yeryüzünü kırk günde
1 “Tezkire” (s:679)
2 “Tertibu'l-Kamus” (4/239)
K
A.NABLUS
271
dolasarak ayagıyla degmedik yer bırakmaz. Bunlardan ilki
dogrudur. Zira hadiste söyle geçmektedir: “Deccal'in tek
gözü siliktir.”1
• Deccal'in manası:
Deccal kelimesi sözlükte deveye katran sürüp onu
tamamen boyamak anlamındadır. Deccal'in aslı,
karıstırmak demektir. Deccal mübalaga sigasındadır ve
anlamı: Görülmemis ve duyulmamıs yalanlarla hak ile
batılı karıstırarak, gerçegine ters olarak aktarmaktır.
Deccal denilince, hadislerde geçen tek gözü sası olan
ve yalan söyleyen Deccal anlasılır. O'nun hadislerde Deccal
olarak isimlendirilmesinin nedeni, gerçegi yalanla örtmesi
ve gizlemesinden veya kafir oldugunu insanlara söyledigi
yalanlarla gizleyip onları kandırmasındandır.
• Deccal'in özellikleri ve bu konuda gelen hadisler:
Deccal ademogullarından bir insandır. )nsanlar onu
iyi bilsinler ve kötülüklerinden kaçınsınlar diye hadislerde
onun bir çok özellikleri geçmektedir. Onun bu özellikleri
kendisini diger insanlardan ayırır. Ona ancak bu
özelliklerini bilmeyen cahil kisi kanar.
1 Müslim, Fiten (18/61-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
272
Deccal'in özellikleri sunlardır: Kırmızı yüzlü, kısa
boylu, bacak arası açık, kalın boyunlu, alnı açık ve kıvırcık
saçlı genç bir adamdır. Sag gözü sası dısarı dogru belli
olmayacak sekildedir ama içe dogruda degildir. Sol
gözünün üzerinde görmeye engel kalın bir perde vardır.
Alnında kafir anlamında k-f-r harfleri vardır veya direk
kafir yazılıdır. Bunu okuma yazma bilen ve bilmeyen her
müslüman okur. Ayrıca o kısırdır ve çocugu da olmaz.
Simdi size Deccal'in yukarıda saydıgımız özelliklerini
içeren ve O'nun kıyamet alameti olarak çıkacagına dair
delil olan hadisleri verelim:
1- )bn Ömer (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “Ben uykuda Kâbe'yi tavaf ederken........
(önce )sa (as)'ı gördükten sonra Deccal'i gördügünü
söylüyor:) )ri yarı, kırmızı yüzlü, kıvırcık saçlı, sası bir
adam gördüm. Sanki onun gözü salkımından dısarı çıkan
iri üzüm tanesi gibidir. Sonra: “Bu Deccal'dir.” dediler. Ona
en çok benzeyen kisi Huzâalı )bn Katan'dır.”1
2-)bn Ömer (ra) söyle demistir: “Rasulullah (sav)
insanlar arasında iken Deccal'den bahsetti ve: “Yüce Allah
sası degildir. Haberiniz olsun ki mesih Deccal'in sag gözü
1 Buharî, Fiten (13/90-Fethu'l-Bâri). Müslim, mân (2/237-Nevevî Serhi) bn Katan:
Abdul-Uzza b. Katan b. Amr el-Huzâi- Annesi Hz. Hatice'nin kızkardesi Hâle binti
Huveylid'tir. Cahiliyye döneminde ölmüstür. Bak: “sabe” (4/239). “Fethu'l-Bâri”
(6/488, 13/101).
A.NABLUS
273
sasıdır. Sanki onun gözü salkımından dısarı çıkmıs iri bir
üzüm tanesi gibidir.”1
3-Nevvas b. Sem'an(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) onu söyle tarif etmistir: “O çok kıvırcık saçlı bir
gençtir. Gözü dısarı fırlamıstır. Sanki ben onu Abdul-Uzza
b. Katan'a benzetiyorum.”2
4-Ubade b. Samit(ra)'dan gelen hadiste Rasulullah
(sav) söyle buyurmustur: “Mesih Deccal kısa boylu, kıvırcık
saçlı, gözü sası dısa dogru belli olmayacak sekilde ama içe
dogruda çukur olmayan korkunç bir adamdır. Sizi
kandıracak sekilde yalan söyler. Halbuki sizin rabbiniz sası
degildir.”3
5-Ebu Hureyre (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
buyurmustur: “)nsanları sapıttıran Mesih ise gözü sası, alnı
açık, boynu kalın olan egri birisidir.”4
6-Huzeyfe (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle demistir:
“Deccal sol gözü sası ve sık saçlıdır.”5
1 Buharî, Fiten (13/90-Fethu'l-Bâri). Müslim, Fiten (18/59-Nevevî Serhi)
2 Müslim, Fiten (18/65-Nevevî Serhi)
3 Ebu Davud (11/443-Avnu'l-Ma'bud) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu's-Sagir'in Sahihleri”
(2/317-318 Hadis no: 2455)
4 Müsned (15/28-30)Ahmed Sakir: “snadı sahih”demis, bn Kesir ise hasen oldugunu
söylemistir. Bak: “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/130)
5 Müslim, Fiten (18/60,61-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
274
7-Enes b. Malik (ra)'dan Rasulullah (sav) söyle
demistir: “Onun alnında kafir yazılıdır.”1Baska bir
rivayette: “Sonra bu kelimeyi K-f-r harfleriyle heceledi ve
“onu her müslüman okur” dedi.”2 Huzeyfe(ra)'dan gelen
baska bir rivayette ise söyledir: “Onu okuma yazma bilen
ve bilmeyen her müslüman okur.”3
Hadisin zahirinden anlasılan böyle bir yazının olacagı
gerçektir. Bazı insanların bu yazının daha farklı bir sey
oldugu seklindeki görüsü ve okuma yazma bilmeyenlerin
onu okuması da bir problem olusturmaz. “Görerek
anlamayı Allah kullarına istedigi zaman ve istedigi sekilde
verir. Öyle ki mü'min kul okuma yazma bilmese de onu
okur. Kafir kisi okuma yazma bilse de onu okuyamaz. Yine
mü'min kisi onu alametlerinden anlar. Kafir kisi
anlayamaz. Allah, mü'min kula o egitim görmeden de bir
anlayıs verir. Çünkü Deccal'in çıktıgı o vakitte artık
harkûlade haller görülür.”4
Nevevî söyle diyor: “Alimlerin üzerinde bulundugu
görüs bu yazının gerçek anlamda oldugudur. Allah bu
yazıyı Deccal'in kafir, yalancı ve batıl oldugunu ortaya
çıkarmak için bir alamet kılmıstır. Okuma yazma bilen veya
1 Buharî, Fiten (13/91-Fethu'l-Bâri). Müslim, Fiten (18/59-Nevevî Serhi)
2 A.g.e.
3 A.g.e. (18/61-Nevevî Serhi)
4 “Fethu'l-Bâri” (13/100)
A.NABLUS
275
bilmeyen her mü'mine bu yazıyı gösterir. Onunla imtihan
etmek istedigi âsi kisilerden de bunu gizler. Artık bundan
kaçıs yoktur.”1
8-Yine Onun sıfatlarından birisi Fâtıma binti
Kays(ra)'dan gelen Cessase hadisidir. O hadiste Temim(ra)
söyle diyor: “Süratle yürüyüp manastıra girdik. Orada
hayatımızda simdiye kadar karsılasmadıgımız en iri insanı
gördük. Orada baglı duruyordu.”2
9-)mran b. Husayn (ra) söyle demistir: “Ademin
yaratılması ile kıyametin kopması arasında Deccal'den
daha büyük (fitneli) hiçbir yaratık yoktur.”3
10-Deccal'in çocugu yoktur. Nitekim Ebu Said el-
Hudrî (ra)'dan gelen hadiste )bn Sayyad O'na söyle
demistir: “Sen Rasulullah (sav)'ın: “Deccal'in çocugu
yoktur” dedigini duymadın mı?” Ebu Said: “Evet”
demistir.”4
Daha önce geçen rivayetlerin bazısında Deccal'in sag
gözü sası iken, bazı rivayetlerde sol gözü sası olarak
geçmektedir. Bu rivayetlerin hepsi de sahihtir. Burada bir
problem olusmaktadır.
1 Müslim Nevevî Serhi
2 Müslim, Fiten (18/81-Nevevî Serhi)
3 Müslim, Fiten (18/86-Nevevî Serhi)
4 Müslim, Fiten (18/50-Nevevî Serhi)
KIYAMET ALÂMETLER
276
)bn Hacer'e göre Buharî ve Müslim'de Deccal'in sag
gözü sası olduguna dair geçen )bn Ömer hadisi,
Müslim'deki sol gözü sasıdır diye geçen rivayetlere göre
daha çok tercih edilir. Çünkü müttefekun aleyh olan hadis
diger hadislerden daha güçlüdür.”1
Kâdı )yâd'a göre Deccal'in iki gözü de sakattır.
Çünkü rivayetlerde öyle geçmektedir. Silik olan göz, sası
göz demektir. Yani görmesi yok olan göz. O da )bn Ömer
rivayetinde geçen sag gözdür. Üzerinde görmeye engel
kalın bir perde olan göz sol gözdür. Dolayısıyla onun hem
sag hem de sol gözü sakattır. )kisi de sasıdır. Biri kör olan
sası, digeri silik olan sası.
Nevevî hepsini bir araya getiren bu görüs için: “En
güzel sonuçtur.”demistir.2 Kurtubî de bu görüsü tercih
etmistir.3
• Deccal su an yasıyor mu? Rasulullah (sav)
zamanında var mıydı?
Bu soruya cevap vermeden önce )bn Sayyad'ı
tanımak gerekir. O, Deccal miydi, yoksa baska biri mi? Eger
Deccal, )bn Sayyad degilse ahir zamanda ortaya çıkmadan
önce yasıyor mu yoksa yasamıyor mu? Bütün bu
1 “Fethu'l-Bâri” (13/97)
2 Müslim Nevevî Serhi (2/235)
3 “Tezkire” (s: 663)
A.NABLUS
277
sorulardan önce )bn Sayyad'ın kim oldugunu tanıyalım:
• bn Sayyad:
)smi Sâfî'dir –veya Abdullah-)bn Sayyad veya
Sâid'tir.1 Medine yahudilerindendir. Ensar'dan oldugu da
söylenmistir. Rasulullah(sav) Medine'ye geldiginde yası
küçüktü. )bn Kesir'in bildirdigine göre o müslüman
olmustur, oglu Umâre'de tabiinin büyüklerindendir. )mam
Malik ve baskaları Umâre'den hadis rivayet etmislerdir.2
Zehebî, “Tecridu Esmai's-Sahabe”de Onun
biyografisini söyle vermistir: “)bn Sahin ondan söyle
bahsetmektedir: )bn Sâid. Babası yahudidir. Dogarken sası
ve sünnetli olarak dogmustur. Bu yüzden kendisine Deccal
denildi. Sonra müslüman oldu. Tabiindendir. Rasulullah
(sav)'i görmüstür.”3
)bn Hacer ise “)sabe” de Zehebî'nin bu sözünü
naklettikten sonra söyle diyor: “Oglu Umâre, Said b.
Müseyyeb'in arkadaslarından hayırlı bir müslümandır.
)mam Malik ve baskaları ondan hadis rivayet etmislerdir.”4
Devamında )bn Sayyad ile ilgili hadisleri verdikten sonra
1 “Fethu'l-Bâri” (3/220-6/164) “Umdetu'l-Kâri” (8/170-14/278-303) “el-Fiten ve'l-
Melâhim” (1/128) “Müslim Nevevî Serhi” (18/46) “Avnu'l-Ma'bud” (11/478) “thafu'l-
Cemâa” (2/63-64)
2 “el-Fiten ve'l-Melâhim” (1/128)
3 “Tecridu Esmai's-Sahabe” (1/319 no: 3366)
4 “sabe” (3/133 no:6609)
KIYAMET ALÂMETLER
278
söyle diyor: “Genel olarak )bn Sayyad'ın sahabe oldugu
söylenemez. Çünkü, eger o Deccal ise kesinlikle sahabe
olamaz zira kafir olarak ölür. Eger baska birisi ise
Rasulullah (sav) ile görüsmelerinde geçen konusmadan
onun müslüman olmadıgı anlasılır”1
Ama eger daha sonra müslüman olmussa Zehebî'nin
de dedigi gibi o tabiinden sayılır.
Yine )bn Hacer “Tehzibu't-Tehzib”'de Ümâre b.
Seyyad'dan bahsederken söyle diyor: “Ümâre bin Abdullah
bin Sayyad el-Ensâr: Ebu Eyyub el-Medenî. Kimlerden
rivayet etmistir: Cabir bin Abdullah, Said bin Müseyyeb,
Atâ b. Yesâr. Kendisinden rivayet edenler: Dahhak bin
Osman el-Huzâi, Malik bin Enes ve digerleri. )bn Main ve
Nesâi: “Sika” demistir. Ebu Hatim: “Hadisi saglamdır”
demistir. )bn Sa'd: “Sikadır. Hadisi azdır” demistir. Malik
bin Enes üstünlükte ondan baska kimseyi görmezdi. Söyle
diyorlardı: “Biz, Useyheb bin Meccar'ın ogullarıyız. Ben-i
Neccar onları kabul etmiyor. Onlar ise bugün Malik bin
Neccar'ın ogullarının devamıdır. Kim oldukları
bilinmiyor.” 2
• bn Sayyad'ın durumu:
1 a.g.e.
2 “Tehzibu't-Tehzib” (7/418 no: 681)
A.NABLUS
279
)bn Sayyad Deccal idi. Çesitli kehanetlerde
bulunurdu. Bazen dogru çıkardı bazen yanlıs. )nsanlar
arasında adı duyuldu ve Deccal oldugu söylenmeye
baslandı.
• Rasulullah (sav)'ın bn Sayyad ile imtihan
edilmesi:
)bn Sayyad'ın insanlar arasında Deccal oldugu
yayılınca Rasulullah(sav) onu görmek istedi. Onun yanına
gitti ve ona sorular yöneltti.
)bn Ömer'den gelen hadiste söyle geçmektedir: “Hz.
Ömer, Rasulullah(sav) ile beraber sahabeden bir grup )bn
Sayyad'ın yanına gitmislerdi. Rasulullah(sav) )bn Sayyad'ı
Ensar'dan Benî Megâle ogullarının tastan yapılmıs
kalesinin yanında çocuklarla oynarken buldu. )bn Sayyad
ise henüz bulug çagına ermeye baslamıstı. Rasulullah(sav)
o kendisini tanımadan eliyle ona hafifçe vurarak söyle dedi:
“Benim Allah'ın Resulu olduguma sehadet ediyor musun?”
)bn Sayyad: “Rasulullah(sav)'a baktı ve: “Senin ümmilerin
peygamberi olduguna sehadet ederim” dedi. Sonra sen
benim peygamber olduguma sehadet eder misin” dedi.
Rasulullah(sav) onun bu sorusuna cevap vermeden “Ben
Allah ve O'nun hak peygamberlerine inanırım” dedi.
“Sonra falda ne görüyorsun” dedi. )bn Sayyad: “Bana
dogru haber de gelir yalan haber de” dedi. Bunun üzerine
KIYAMET ALÂMETLER
280
Rasulullah(sav): “Senin isin çok karısıktır” dedi. Sonra:
“Ben gönlümde senin için bir sey tuttum. Haydi onu bil
bakalım” diye cevap verdi. (ve zihninde Duhan suresini
hatırlamıstı) )bn sayyad: “Gönlündeki Duh'tur” diye cevap
verdi. Bunun üzerine Rasulullah(sav): “Sus, yıkıl git,
haddini asma” dedi. Bu sırada Hz. Ömer: “Ya Rasulullah!
)zin ver de sunun boynunu vurayım” dedi. Rasulullah(sav):
“Eger o Deccal ise sen onu öldürmeye muktedir degilsin”
dedi. Deccal degilse onu öldürmenin sana bir faydası
olamaz”1
Baska bir rivayette söyledir: “Rasulullah (sav): “Falda
ne görüyorsun” dedi. )bn Sayyad: “Ben su üzerinde bir taht
görüyorum” dedi. Bunun üzerine Rasulullah: “Sen deniz
üzerindeki )blis'in tahtını görüyorsun. Baska ne
görüyorsun?” dedi. )bn Sayyad: “Ben iki dogru söyleyeni
ve bir yalan söyleyeni veya iki yalan söyleyeni ve bir dogru
söyleyeni görüyorum” dedi. Bunun üzerine Rasulullah
(sav): “Onun isi kendisine karıstırılmıstır. Onu terk ediniz”
buyurdu.2
Yine )bn Ömer (ra) söyle diyor: “Rasulullah (sav)
daha sonra bir kere de Ubey b. Ka'b el-Ensâri ile beraber
)bn Sayyad'ın bulundugu hurmalıga gitti. Rasulullah(sav)
hurmalıga girdigi zaman hurma gövdeleri ile korunup
1 Buharî, Cenaiz (3/318-Fethu'l-Bâri)
2 Müslim, Fiten (18/49,50-Nevevî Serhi)
A.NABLUS
281
saklanmaya basladı. Rasulullah(sav), onu gafil avlamak ve
)bn Sayyad kendilerini görmeksizin onun özel hallerini
görüp ondan bir seyler isitmek ve onun kehanetini ve gayrı
tabii halini sahabelere göstermek istiyordu. Rasulullah (sav)
Onu kadife örtü içinde bir yaygı üzerine yan yatmıs bir
halde gördü. Hırka içinde genizden gelen bir hırıltı vardı.
Tam bu sırada )bn Sayyad'ın annesi bir hurma agacının
arkasına gizlenmis bulunan Rasulullah(sav)'ı gördü ve )bn
Sayyad'a: “Ya Sâfi! )ste Muhammed geldi” dedi.-Sâfi )bn
Sayyad'ın ismidir- )bn Sayyad suretle sıçrayıp ayaga kalktı.
Bunun üzerine Rasulullah (sav) yanında bulunanlara: “Su
kadın oglunu o halde bırakmıs olsaydı, o saçma sapan
sözleriyle ve gayri tabii halleri ile size ne mal oldugunu
anlatırdı” dedi.1
Ebu Zer(ra) söyle diyor: “Rasulullah(sav) beni )bn
Sayyad'ın annesine gönderdi ve onu kaç ay hamile
tasıdıgını sormamı istedi. Ben annesine gittim ve sordum.
Bana on iki ay tasıdıgını söyledi. Rasulullah(sav) beni
tekrar gönderdi ve dogdugundaki aglamasından sormamı
söyledi. Ben tekrar annesine gittim ve sordum: Bana bir
aylık çocuk gibi agladıgını söyledi. Sonra Rasulullah(sav)
)bn Sayyad'a: “Ben içimden senin için bir sey tuttum. Haydi
onu bil bakayım?”dedi. )bn Sayyad: “Boz burun ve duman
tuttun” dedi. Duman demek istedi fakat basaramadı.
1 Buharî, Cenaiz (3/318-Fethu'l-Bâri)
KIYAMET ALÂMETLER
282
“Duh,duh” dedi.1
Buradaki dumandan kasıt su ayettir. “Simdi sen
gögün açık bir duman çıkaracagı günü gözetle” (Duhan:10).
Müsned'de )bn Ömer rivayetinde su sekildedir: “Ben
içimden senin için bir sey tuttum” dedi ve: “Gögün açık bir
duman çıkaracagı gün” ayetini tuttu.”2
)bn Kesir diyor ki: “ )bn Sayyad büyücüler gibi cinler
aracılıgıyla sözcükleri parçalayarak buluyordu. Bu yüzden
“Duh” yani duman demek istedi. )ste o zaman
Rasulullah(sav) bunun seytanca bir is oldugunu anladı ve
ona: “Sus! Yıkıl git, haddini asma.” dedi.3
• Ölümü:
Cabir (ra) söyle demistir: “)bn Sayyad'ı Harre
olayında kaybettik.”4 )bn Hacer bu sözün dogru oldugunu,
onun Medine'de öldügü, yüzünün açılıp cenaze namazının
kılındıgı sözünün ise yanlıs oldugunu savunmustur.5
• bn Sayyad ahir zamanda gelecek olan Deccal
midir?
1 Müsned (5/148) bn Hacer senedi için sahih demistir. Bak: Fethu'l-Bâri (13/325)
2 Müsned (9/139 Hadis no: 6360) Ahmed Sakir: “snadı sahih” demistir.
3 bn Kesir Tefsiri (7/234)
4 Ebu Davud (11/476 Avnu'l-Ma'bud)
5 Fethu'l-Bâri (13/328)
A.NABLUS
283
Buraya kadar anlatılanlarda )bn Sayyad'ın durumu
ve Rasulullah(sav)'in onunla imtihan edilmesinden
bahsettik. Buna karsılık Rasulullah(sav) ona bir sey
yapmadı. Çünkü kendisine onun Deccal olduguna dair bir
vahiy gelmemisti.Ayrıca Hz. Ömer, onun Deccal olduguna
dair Rasulullah (sav)'in yanında yemin etmesine karsılık
Rasulullah (sav) bunu reddetmemisti. Yine sahabeden
Cabir, )bn Ömer ve Ebu Zer de Hz. Ömer gibi onun Deccal
olduguna kesin karar vermislerdi.
Tabiinden olan Muhammed bin Münkedir söyle
diyor: “Ben Cabir bin Abdullah'ı, )bn Sayyad'ın Deccal
olduguna dair yemin ettigini gördüm. Ve ona: “Bu konuda
Allah'a yemin mi ediyorsun?” dedim. Cabir: “Ben Hz.
Ömer'i bu konuda Rasulullah(sav)'in yanında yemin
ederken isittim. Rasulullah(sav) ona bir sey söylemedi”
dedi.” 1
Nâfi' söyle demistir: “)bn Ömer söyle diyordu.
Vallahi, Ebu Sayyad'ın Deccal oldugunda bir süphem
yok.”2
Zeyd bin Vehb söyle diyor: “Ebu Zer onun hakkında
söyle demistir: )bn Sâid'in Deccal olduguna dair on kere
yemin etmem, olmadıgına dair bir kere yemin etmemden
1 Buhari, 'tisam (13/223 Fethu'l-Bâri) Müslim, Fiten (18/52,53-Nevevî Serhi)
2 Ebu Davud (11/483) bn Hacer: “Senedi sahih” demistir. Bak: Fethu'l-Bâri (13/325)
KIYAMET ALÂMETLER
284
daha hostur.” 1
Nâfi' söyle diyor: “)bn Ömer Medine sokaklarında
)bn Sâid ile karsılastı ve onu kızdıracak bir söz söyledi. O
da bunun üzerine kızarak, hurmalık arasından gitti. Daha
sonra )bn Ömer, Hafsa'nın yanına geldi. Haber de Hafsa'ya
ulasmıstı. Hafsa, )bn Ömer'e: “Allah sana merhamet etsin!
)bn Sâid'den ne istedin ki? Sen Rasulullah (sav)'in: “O
ancak harekete getirdigin bir kızdırmadan çıkar” dedigini
duymadın mı?” diye söyledi”2
Nâfi'den gelen baska bir rivayette )bn Ömer söyle
diyor: “Ben onunla iki defa karsılastım. Bir defasında onun
yanında bulunanlardan birine: “)bn Sayyad'ın o oldugunu
mu (yani Deccal) konusuyor musunuz?” dedim. O kisi:
“Vallahi hayır” dedi. Ben: “Sen bana yalan söyledin. Vallahi
sizden birisi bana, o hepinizden çok mallı ve çocuklu
olmadıkça asla ölmeyecek diye haber vermisti. )ste bugün
o, söyledikleri gibidir” dedim. Sonra konustuk ve ondan
ayrıldım. Bir süre sonra bir kere daha )bn Sayyad'a
rastladım. Gözü dısarı fırlamıs haldeydi. Ben ona: “Senin
gözün bu gördügüm seyi ne zaman isledi?” diye sordum.
)bn Sayyad: “Bilmiyorum” dedi. Ben: “Göz senin basında
oldugun halde sen onu nasıl bilmiyorsun?” dedim. )bn
Sayyad “Allah dilerse onu senin su asândan da yaratır”
1 Müsned (5/148)
2 Müslüm, Fiten (18/57 Nevevî Serhi)
A.NABLUS
285
dedi. Ve esegin burnundan çıkardıgı sesin en siddetlisi gibi,
genizinden bir ses çıkardı ve ben bunu isittim.
Arkadaslarımdan bazısı benim ona yanımda bulunan bir
degnekle vurdugumu hatta degnegin kırıldıgını söylediler.
Ama ben böyle bir sey hissetmedim.
Nâfi' diyor ki: “)bn Ömer geldi ve mü'minlerin annesi
Hafsa'nın yanına girdi ve olanları anlattı. Bunun üzerine
Hafsa: “Sen ondan ne istiyorsun? Rasulullah(sav)'in: “Onu
insanlar üzerine ilk gönderecek sey, kızdıracak bir seydir”
dedigini bilmiyor musun?” dedi” 1
)bn Sayyad ise insanların kendisi hakkında
söylediklerini isiterek bundan çok büyük üzüntü duyuyor
ve kendisinin Deccal olmadıgını savunuyordu.Rasulullah
(sav)'in Deccal hakkında söyledigi özelliklerin kendisinde
bulunmadıgını söylüyordu.
Nitekim Ebu Saîd el Hudrî (ra) söyle diyor: “Biz
hacılar veya ûmreciler olarak yola çıktık. Beraberimizde )bn
Saîd'te vardı. Bir menzilde konakladık. )nsanlar ayrı ayrı
yelere dagıldılar. Ben onunla beraber bir yerde kaldım.
Fakat ben kendisi hakkında söylenilen sözlerden dolayı
ondan siddetli bir sekilde korkuyordum. Kendisi esyasını
getirip benim esyalarımla beraber koydu. Ben: “Çok
siddetli sıcak var, sen keske esyanı su agacın altına
1 Müslim, Fiten (18/57,58)
KIYAMET ALÂMETLER
286
koysaydın” dedim. Hemen dedigimi taptı. Bu sırada bir
koyun sürüsü göründü.)bn Saîd gitti ve bir büyük kadeh
dolusu süt getirdi. Ve “Ya Ebâ Saîd! )ç” dedi. Ben ise onun
elinden bir sey içmeyi veya onun elinden bir sey almayı
istemiyordum. Sonra kendisi su sözleri söyledi: “Ya Ebâ
Saîd! Bir ip alıp agaca baglamak sonrada benim hakkımda
konusan insanları o ipte asmaya niyet ediyorum. Yâ Ebâ
Saîd! Rasulullah'ın hadisi kendisine gizli kalmıs kimse olsa
da siz Ensar topluluguna gizli kalmamıstır. Sen
Rasulullah'ın hadisini en iyi bilen insanlardan biri degil
misin? Rasulullah: “O (yani Deccal) kafirdir” dememis
miydi? Halbuki ben bir müslümanım. Rasulullah: “O
kısırdır, çocugu olmaz” dememis miydi? Halbuki ben
çocugumu Medine'de bıraktım. Rasulullah: “O Mekke ve
Medine'ye giremez” dememis miydi? Halbuki ben
Medine'den gelip Mekke'ye gitmekteyim.”
Ebu Saîd diyor ki: “Nihayet ben onun mazeretlerini
kabul edecektim sonra O: “Vallahi ben onu tanımaktayım,
nerede dogdugunu ve su an nerede oldugunu da
bilmekteyim” dedi. Bunun üzerine Ben: “Bundan sonraki
günlerde helak ve hüsran senin üzerine olsun!” dedim.”1
Baska bir rivayette )bn Sayyad Ebu Saîd'e söyle
demistir: “Vallahi ben simdi onun nerede bulundugunu
1 Müslim, Fiten (18 / 51, 52 –Nevevi Serhi )
A.NABLUS
287
çok iyi bilmekteyim. Ben onun babasını da anasını da
tanıyorum” dedi. Baska birisi Ona: “Gerçekten senin O
adam (yani Deccal ) olman seni sevindirir mi?” dedi. O da:
“Eger O bana gösterilmis olsaydı ben onu kötülemezdim.”
dedi.”1
Ayrıca )bn Sayyad hakkında gelen bazı rivayetler
daha vardır ki ben konu uzamasın diye onları buraya
almadım. Çünkü )bn Kesir, )bn Hacer ve diger alimler bu
rivayetlerin senetlerinin çok zayıf oldugunu
söylemektedirler.2
)bn Sayyad hakkında gelen hadisler alimlere karısık
gelmektedir. Bu yüzden onlardan bazısı daha öncede
geçtigi gibi bazı sahabelerin Onun Deccal olduguna dair
yemin etmelerinden ve Onun )bn Ömer ve Ebû Saîd
arasında geçen konusmalarından dolayı Onun Deccal
oldugunu söylemektedirler.
Bazı alimler de, Temim ed-Dâriy hadisini delil
getirerek Onun Deccal olmadıgını söylemislerdir.
)mam Müslim, Âmir b.Surâhil'den O da Sa'bu
Hemdân'dan söyle rivayet ediyor: “ O Dehhak b. Kays'ın
kız kardesi olan ve ilk muhacirlerden Fatıma bintu Kays(ra)
1 A.g.e (18 / 51)
2 Bak: “el-Fiten ve'l-Melahim” (1/128), “ Fethu'l-Bâri” (13 / 26)
KIYAMET ALÂMETLER
288
'a söyle dedi: “ Sen Rasulullah (sav)'den isitmis oldugun bir
hadisi Ondan baska kimseye isnat etmeyerek bana söyle”
dedi. Fatıma: “Eger sen istersen bunu yaparım” dedi. Sa'bi
ona: Evet sen bana bir hadis söyle dedi. Bunun üzerine
Fatıma bintu Kays kocasından ayrıldıktan sonra geçirdigi
günleri, )bn Ümmü Mektum'un yanında geçirdigi iddet
günlerini anlattıktan sonra söyle dedi. “Nihayet iddetim
tamam olunca Rasulullah'ın müezzini insanları namaza
çagırdı. Bende hemen mescide gittim. Kadınların saffında
cemaatle namazı kıldım. Rasulullah namazını bitirince
güler bir halde minber üzerinde oturdu ve: “Kimse namaz
kıldıgı yerden ayrılmasın “ buyurdu. Sonra: “Sizleri niçin
topladıgımı biliyor musunuz?” diye sordu. Sahabeler:
“Allah ve Resulu bilir” dediler. Rasulullah söyle dedi:
“Vallahi ben sizleri ne bir istek ve nede bir korkudan dolayı
toplamadım. Fakat sizleri su sebepten dolayı topladım.:
Temim ed-Dariy 1 hırıstiyan bir adam idi. Geldi, bey'at edip
)slam'a girdi. Ve bana öyle bir sey anlattı ki onun söyledigi
bu söz benim sizlere Mesih Deccal'den söylemekte
oldugum seye uygundur. Bana anlattıgına göre, Cüzam ve
Lahm kabilelerinden otuz kisi ile beraber bir gemiye
1 Temim ed-Dâriy: Ebu Rukayye Temimb. Evs b. Hârice ed-Dâriy. Lahmilerin bir subesi
olan Dâr soyuna mensuptur. Daha önce hristiyan idi. Beytül-Makdisin en meshur
rahipleri arasında sayılırdı. Hicretin dokuzuncu yılında müslüman oldu. Medine'ye geldi.
Rasulullah (sav)'den hadis rivayet etmistir. Sahabelerden bn Ömer, bn Abbas, Enes ve
Ebu Hureyre ondan hadis rivayet etmislerdir. Hz Osman sehit edildikten sonra Sam'a
gitti. Oradan Kudüs'e geçti ve Hicri 40 yılında vefat etti. Bak: “Tehzibu't-Tehzib” (1 /
511-512)
A.NABLUS
289
binmis. Dalgalar gemideki bu yolcuları deniz içinde bir ay
çalkalayıp oynamıs. Sonra gemiyi denizdeki bir adaya
yanastırıp sıgınmıslar. Daha sonra geminin arkasında
bulunan yedek sandallarda oturup tâ günesin batmasına
kadar beklemisler, sonra adaya girmisler. Kendilerini
vücudu çok kıllı bir hayvan karsılamıs ki kılın çoklugundan
dolayı önünü arkasından ayırt edemiyorlarmıs. Gemi halkı
ona: “Sen kimsin?” diye sordular. O da: “Ben Cessase'yim”
dedi. Onlar “Cessase nedir?” dediler. O da: “Ey topluluk!
Siz hrıstiyan manastırındaki su adama gidin. Çünkü o, sizin
durumunuzu çok siddetle merak ediyor” dedi. Bu hayvan
bize özellikle o adamı söyleyince biz onun disi bir seytan
olmasından korktuk. Hızla yürüyüp manastıra girdik.
Orada cüsse bakımından gördügümüz insanların en irisi
olan, iki eli boynuna diz kapakları ile topukları arası
birbirine demir ile çok sıkı bir sekilde toplanıp baglanmıs
bir insanla karsılastık ve Ona: “Sen kimsin” diye sorduk. O:
“Sizler benim kim oldugumu gördünüz. Peki sizler kim
oldugunuzu bana haber veriniz” dedi. Gemi halkı: Biz arap
kavminden bir takım insanlarız. Bir gemiye bindik. Fakat
deniz asırı derecede dalgalandı ve bizimle bir ay oynadı.
Sonra senin su adana yanasıp sıgındık ve geminin yedek
sandalları içine oturduk. Sonra da adaya girdik. Derken bizi
vücudu çok kıllı ve kılın çoklugundan dolayı önü arkası
neresidir belli olmayan bir hayvan karsıladı. Biz Ona: “Sen
kimsin” diye sorduk. O: “Ben Cessase'yim” dedi. Biz:
KIYAMET ALÂMETLER
290
“Cessase nedir?” diye sorduk. O hrıstiyan manastırında
bulunan su adama gidin. Çünkü o, sizin durumunuzu
ögrenmeyi çok istiyor” dedi. Bunun üzerine biz hızla kosup
geldik. O hayvandan da korktuk, onun disi bir seytan
olmasından korktuk” dedik. “Bana Sam'da bir köy olan
Nahlu Beysân'dan haber verin” dedi. “Sen onun hangi
halinden haber istiyorsun” dedik. “Hurmalıklarından
soruyorum. Onlar meyve veriyor mu?” dedi. Biz ona: “Evet
veriyor” dedik. O: “Onun meyve vermeme zamanı
yaklasıyor. Bana Taberiye gölünden haber verin” dedi. Biz:
“Sen onun hangi halinden haber istiyorsun?” dedik. O:
“Onda su var mıdır?” dedi. Gemi halkı: “Onun suyu
çoktur” dediler. O: “Haberiniz olsun ki onun suyunun
çekilip gitme zamanı yaklasıyor. Bana Sam'ın kıble
yönünde bulunan Aynu Zugar'dan haber verin” dedi. Biz:
“Aynu Zugar'ın hangi halinden haber istiyorsun” dedik. O:
“O pınarda bir su var mı? Ve oranın halkı o pınarın suyu ile
ziraat yapıyorlar mı?” diye sordu. Bizde Ona: “Evet o, suyu
bol olan bir pınardır. Haklıda o pınarın suyu ile ziraat
yapıyorlar” dedik. O: “Bana ümmilerin peygamberinden
haber verin, O ne yapıyor?” dedi. Gemi halkı: “Mekke'den
çıktı ve Yesrib'e geldi” dediler. O: “Araplar onunla
savastılar mı?” dedi. Biz evet yaptılar” dedik.
O:”Peygamberin onlarla arası nasıl?”dedi. Biz: “Araplardan
kendisine dostluk gösterenler ve ona itâat edenlerle beraber
olmustur” dedik. O: “Gerçekten bunlar oldu mu?” dedi.
A.NABLUS
291
Biz: “Evet oldu” dedik. O: “Muhakkak ki onların
peygambere itâat etmeleri, kendileri için bir hayırdır. Simdi
ben sizlere kendimden haber verecegim. Ben O Mesih'im.
Bana çıkmak hususunda izin verilecek zaman yaklasıyor.
)zin verilince ben yeryüzünde dolasacagım ve kırk gece
içinde kendisine girmedigim hiçbir yer bırakmam. Ancak
Mekke ve Medine müstesnadır. Bunların her ikisi de bana
haram kılınmıstır. Birine yahut o iki beldeye girmek
istedikçe beni elinde sıyrılmıs bir kılıçla bir melek karsılar
ve beni oraya girmekten engel olur. Muhakkak ki onlardaki
her bir yol üzerinde onları koruyup beklemekte olan bir
takım melekler vardır.” dedi.
Fâtıma bintu Kays söyle dedi: “Rasulullah bunları
söyledikten sonra elindeki degnegi ile minbere dürterek ve
Medine'yi kastederek: “)ste bu Taybe'dir, iste bu Taybe'dir,
iste bu Taybe'dir” buyurdu. Sonra: “Haberiniz olsun! Ben
bunu sizlere söylemis oldum mu?” diye sordu. Mesciddeki
insanlar: “Evet haber verdin” dediler. Rasulullah:
“Temim'in bu hadisi hosuma gitti. Zira o benim size
Deccal'den, Medine'den ve Mekke'den olmak üzere
söyledigim hadislere uygun düsmüstür. Haberiniz olsun ki
O Sâm denizinde yahut Yemen denizindedir. Hayır, O
muhakkak dogu tarafından diye buyurdu ve eliyle dogu
tarafına dogru isaret etti.”
Fatıma bintu Kays: “)ste ben bu hadisi Rasulullah'dan
KIYAMET ALÂMETLER
292
aynen ezberledim” dedi.”1
)bn Hacer diyor ki: “Bazıları Fatıma bintu Kays'ın bu
hadisi tek basına rivayet ettigi yanılgısına düsmüslerdir. Bu
dogru degildir. Bu hadisi onunla birlikte Ebu Hureyre ,
Aîse ve Cabir rivayet etmistir.”2
• bn Sayyad hakkındaki alimlerin görüsü:
Kurtubî söyle diyor: “Buraya kadar geçen hadisler
)bn Sayyad'ın Deccal oldugunu gösterir. O vakitte onun
Arap yarımadasında olması veya baska bir zamanda da
sahabe arasında gözükmesi uzak degildir”3
Nevevi söyle diyor: “Alimler söyle demistir: )bn
Sayyad'ın kıssası biraz karısıktır. O gerçek Deccal midir,
yoksa baskası mı? Ancak onun deccallerden bir Deccal
oldugunda süphe yoktur.
Yine alimler söyle demistir: Hadislerin zahirinden
görünen Rasulullah (sav)'e Onun Mesih Deccal veya
baskası oldugu hakkında bir vahiy gelmemistir. O'na ancak
Deccal'in sıfatları vahiy olmustur. )bn Sayyad üzerinde de
bu sıfatlar vardı. Bu yüzden Rasulullah (sav) kesin olarak
onun Deccal veya baskası oldugunu söylemiyordu. Bu
1 Müslim, Fiten (18/ 78, 83-Nevevi Serhi)
2 “Fethu'l-Bâri” (13 / 328)
3 “Tezkire” (s: 702)
A.NABLUS
293
yüzden Hz Ömer'e: “Eger O Deccal ise senin onu
öldürmeye gücün yetmez” demistir.