Fotograf: Temel Irmak
74 yaşındaki Bahçeli, bugün, MHP Genel Başkanlığında 25. yılını doldurdu.
Devlet Bahçeli, MHP Genel Başkanlığı görevinde 25 yılı geride bıraktı. Bahçeli, 6 Temmuz 1997’de yapılan 4. Olağanüstü kongrede bu göreve seçilmişti.
Behçeli'nin genel başkanlığına seçiliş süreci ve MHP'nin kongreler tarihi çerçevesinde ana hatlarıyla şöyle:
‘’Milliyetçi Hareket’’in lideri Alparslan Türkeş, 4 Nisan 1997 tarihinde vefat etti.
Türkeş’in cenaze töreniyle birlikte partinin başına kimin geçeceği tartışmalarını da başlattı. Zira, Türkeş’in ‘’veliahtı’’ denilen bir isim belirlenmemişti. Olağanüstü kongreye kadar Genel Başkanlığa Tuğrul Türkeş vekalet etti. Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş, partinin genel başkan yardımcılarından biriydi.
MHP’nin olağanüstü kongresi 18 Mayıs 1997’de toplandı. Seçimin ilk turunda adaylardan Tuğrul Türkeş 412, Devlet Bahçeli 359, Ramiz Ongun 231, Enis Öksüz 104, Muharrem Şemsek 80 ve İbrahim Çiftçi 13 oy aldı.
İkinci tur öncesinde Ongun, Öksüz, Şemsek ve Çiftçi adaylıktan çekildiklerini ve Devlet Bahçeli’yi desteklediklerini açıkladılar. Tuğrul Türkeş, kürsüye gelerek buna tepki gösterince olaylar başladı. Türkeş’i desteklediği için Ülkü Ocakları Genel Başkanlığından istifa eden Azmi Karamahmutoğlu, ‘’artık söz bitti, artık söze gerek yok. Bundan sonrası için artık eylem günüdür’’ diyerek elindeki mikrofonu fırlattı. Çıkan kavga ve karmaşa sonrasında olağanüstü kongre 6 Temmuz’a ertelendi.
Kongre ve ikinci ayrılık
6 Temmuz 1997’de yapılan (4. Olağanüstü) kongrede iki aday vardı: Alparslan Türkeş’in oğlu Tuğrul Türkeş ve Devlet Bahçeli. Olağanüstü kongredeki ki bu yarışın galibi 697 oy alan Bahçeli olacaktı. Daha yarış bitmemişti, ancak yönetimi ele alan Bahçeli ve aradaşları beş ay sonraki olağan kongreye kadar parti teşkilatındaki desteğini daha da güçlendirdiler.
MHP’nin 5. Büyük Kongresi 23 Kasım 1997’de yapıldı. Devlet Bahçeli diğer adaylar Tuğrul Türkeş, Ramiz Ongun ve Salih Gökçe’yi geride bırakarak yeniden yeniden Genel Başkanı seçildi. Kurultayda divan başkanlığını Abdulhaluk Çay yapıyor, Alparslan Türkeş’in eşi Seval Türkeş de Ongun’u desteklediğini açıklıyordu.
Bahçeli ile girdiği yarışı kaybeden Tuğrul Türkeş, 27 Kasım 1998’de Aydınlık Türkiye Partisi’ni (ATP) kuracaktı. Partinin başarılı olmaması üzerine ATP kapatılacak, Türkeş yeniden MHP’ye dönecekti. Türkeş, 1 Kasım 2015 seçimleri öncesinde kurulan seçim hükümetinde görev alarak MHP’den ayrılacak ve daha sonra AK Parti’den milletvekili seçilerek Başbakan Yardımcısı olacaktı. Tuğrul Türkeş, halen AK Parti Ankara milletvekili olarak TBMM'de.
Tuğrul Türkeş'in partisi, Muhsin Yazıcıoğlu'nun MHP'den ayrılarak BBP'yi kurmasının ardından ikinci büyük kopuştu.
Devlet Bahçeli dönemi
Türkiye’de, 1999 seçim öncesinde önemli gelişmeler oluyordu. Cumhurbaşkanlığı koltuğuna Süleyman Demirel oturmuş, DYP-ANAP arasındaki çekişme hükümet kurma süreçlerine de yansımış, RP-DYP koalisyonu bozulmuş, RP kapatılmış, PKK’nın elebaşı yakalanarak Türkiye’ye getirilmiş, milliyetçi söylemler daha da ön plana çıkmıştı. MHP yönetimi ve tabanın bu süreçteki çabaları da partinin seçim performansında etkili olacaktı.
MHP, 18 Nisan 1999’de yapılan genel seçime Bahçeli’nin genel başkanlığında girdi. Yüzde 17,98 oranını yakalayan MHP, TBMM’nin 20. Dönemi'nde 129 milletvekili çıkardı ve DSP’nin ardından ikinci parti oldu. Bu DSP-ANAP-MHP koalisyonunda partiye 12 bakanlık getirecek ve hükümetin ikinci büyük ortağı olacaktı.
MHP’nin 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan 6. Büyük Kongrede genel başkanlık için tek aday olan Devlet Bahçeli yeniden seçildi. Bu kongrede, aday olacağını açıklayan MYK üyesi Şerafettin Toperi, ‘’adaylık başvurusunun divana verilmesinin engellendiğini’’ öne sürecekti.
Yine Meclis dışında
Üçlü koalisyon zor koşullarda kurulmuştu ve uyum içinde hükümeti sürdürmek her üç parti açısından da kolay değildi. Buna rağmen AB sürecinde önemli adımlar atıldı, yasal düzenlemeler yapıldı. PKK elebaşına verilen idam cezasının bekletilmesi, ekonomik kriz ve kriz sürecinin yönetimi koalisyon hükümetinin sonunu getirdi. Koalisyon ortakları seçim kararı aldılar.
3 Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimlerde yüzde 8,36 oy alan MHP, yüzde 10’luk ülke barajını aşamayarak TBMM dışında kaldı. Yeni kurulan AK Parti tek başına iktidar olmuş, iki partili TBMM’de CHP de muhalefette partisiydi.
Seçim MHP’den kimsenin beklemediği şekilde sonuçlanmıştı. Devlet Bahçeli, kurultayda genel başkanlığa aday olmayacağını açıkladı. Bir süre sonra "tabandan gelen istekler"doğrultusunda kararını gözden geçirmek zorunda kalacak ve aday olacaktı. Ancak bu kez rakipleri de vardı. MHP’nin 12 Ekim 2003'teki 7. Büyük Kongresi'nde Bahçeli yeniden aday oldu ve 688 oy alarak seçildi. Diğer adaylardan Ramiz Ongun 300, Koray Aydın ise 137 oy alıyordu.
8. Büyük Kongre
MHP’nin 8. Büyük Kongresi 19 Kasım 2006 tarihinde yapıldı. Kongrede 1174 delegeden 1139'u oy kullandı, 12 oy da geçersiz sayıldı. Bahçeli, tek aday olarak katıldığı kongrede 1127 oyla yeniden genel başkan seçildi.
Aslında kongre öncesinde Ümit Özdağ aday olacağını açıklamış ve il örgütlerini ziyarete başlamıştı. Genel merkezin tepki gösterdiği Özdağ’a yönelik eleştiriler bazı illerde şiddete kadar varmıştı. Kongre öncesinde partiden ihraç edilen Özdağ’ın itirazı sonuç getirmeyecekti. (Sonraki süreçte partiye dönerek milletvekili seçilen Özdağ, on yıl sonra yeniden genel başkanlık yarışına katılacağını açıklayacaktı.)
MHP, 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan seçimde yüzde 14,29 oy oranına ulaştı. 23. Dönem TBMM’de 71 milletvekili ile temsil edilen MHP’nin Meclis’te bir grubu da vardı.
Genel seçimden iki yıl sonra, Türkiye’de 29 Mart 2009 yerel seçimler vardı. MHP bu seçimlerde de yüzde 16.1’lik oy oranına ulaşıyordu; bu 1 büyükşehir, 9 il olmak üzere 490 belediye başkanlığı anlamına geliyordu.
Anayasa değişikliği, kasetler
MHP’nin 9. Büyük Kongresi 8 Kasım 2009 tarihinde yapıldı. Kongrede 1171 delegenin oyunu alan Devlet Bahçeli yeniden genel başkan seçildi. Aday olacaklarını duyuran Ahmet Reyiz Yılmaz ve Hakkı Şafak Ses salona gelememişlerdi.
(‘’AK Parti destekli aday’’ olmakla suçlanan Ahmet Reyiz Yılmaz, 2004 yılında partiye katılmıştı. Kongre öncesinde hakkında MHP’den ihraç kararı alınan Yılmaz, sonraki süreçte Milliyetçi ve Muhafazakar Parti’yi kuracak ve 12 Eylül 2010’daki anayasa değişikliği sürecinde ‘’evet’’ kampanyası yürütecekti. MMP bir süre sonra kapanıyor, yerine Muhafazakar Yükseliş Partisi kuruluyordu.)
2010 yılında Türk siyasi tarihine damga vuracak önemli gelişmeler yaşanacaktı. Anayasada yapılan yeni düzenlemeyle HSYK ve Anayasa Mahkemesi’nin yapısı değiştiriliyor, 12 Eylül darbesini yapanlara yargı yolu açılıyordu. Bu değişikliğin yapılacağı halkoylaması ve bir yıldan az bir süre sonra genel seçimlere gidiliyor olması siyasal ortamı da germişti. 2011 Mayıs’nda yayınlanan "gizli çekilmiş görüntüler" (kaset) yüzünden birçok MHP yöneticisi istifa etmek ve milletvekili adaylığından çekilmek zorunda kalmıştı. Hatta bundan CHP lideri Deniz Baykal da payını alacak ve görevinde ayrılması kaçınılmaz hale gelecekti.
Bu ortamda 12 Haziran 2011 tarihinde genel seçime gidildi. MHP yüzde 13 oranında oy alıyor ve 53 milletvekili çıkarıyordu. Milletvekilleri arasında "Balyoz Davası"ndan tutuklu bulunan Engin Alan da bulunuyordu.
Ortak cumhurbaşkanı adayı
MHP’nin 4 Kasım 2012 tarihinde yapılan 10. Büyük Kongresinde Devlet Bahçeli’nin karşında iki genel başkan adayı vardı: İkinci kez Bahçeli’ye rakip olan Koray Aydın ve İzmir eski il başkanlarından Müsavat Dervişoğlu. Bahçeli, geçerli 1214 oyun 725’ini alarak 6. kez genel başkan seçildi. Diğer adaylardan Koray Aydın 441, Müsavat Dervişoğlu ise 48 oy alacaktı.
Kongreden iki yıl sonra yapılan yerel seçimde MHP’nin oy oranı yüzde 15,3 olacaktı. Bu sürecin ardından sıra Türkiye tarihinde bir başka ilk olan cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesine geliyordu. MHP ve CHP’nin ortak cumhurbaşkanı adayı Ekmeleddin İhsanoğlu oldu. 10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan seçimde yüzde 51,7 oy alan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin 12. Cumhurbaşkanı seçiliyordu. Yüzde 38,4 oy alan İhsanoğlu ise sonraki süreçte MHP milletvekili olarak TBMM’ye girecekti.
11. Büyük Kongre
Bahçeli, 21 Mart 2015 tarihinde yapılan 11. Büyük Kongre'de tek adaydı ve 1149 oy alarak yeniden MHP Genel Başkanlığına seçildi
Kurultaydan kısa süre sonra, 7 Haziran 2015’de yapılan seçimlerde MHP yüzde 16,3 oranında oy alacaktı. Bu oy oranı MHP’ye 80 milletvekili getirecekti. Seçim sonuçları hiçbir partinin tek başına iktidara gelemeyeceği bir tabloyu ortaya çıkarmıştı. Bu durum da yeni hükümet için koalisyon teorilerini çoğalttı. Kulislerde partiler arasındaki koalisyon görüşmelerinden söz ediliyordu, ancak bu konuda somut bir ortada yoktu.
Yeniden seçim
Hükümet kurulamayınca, öngörülen süre sonunda, seçimlerin yenilenmesine karar verildi ve ‘’seçim hükümeti’’ oluşturuldu. Bu hükümetin başbakan yardımcılarından biri de MHP’de genel başkan yardımcısı olan Tuğrul Türkeş idi. Türkeş hakkında partiden ihraç süreci başlatıldı.
Seçimler 1 Kasım 2015 tarihinde yenilendi. AK Parti’nin tek başına hükümet kurma çoğunluğuna ulaştığı seçimlerde, MHP yüzde 11.9 oy oranıyla 40 milletvekili çıkarabildi.
Türkiye'de yaşananlar
Bu süreçte Türkiye'de çok şeyler yaşandı. 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi dengeleri değiştirdi. Olağanüstü hal ilanı ve bu kapsamda yapılan düzenlemeler MHP ile AK Parti arasındaki yasınlaşmayı güçlendirdi. Devlet Bahçeli'nin Cumhurbaşkanlığı sistemine desteğini açıklamasıyla ve anayasa değişikliğindeki güçlü işbirliğinin adı konacaktı kısa süre içinde: ''Cumhur İttifakı''. 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan referandumda yeni anayasa ile yeni bir dönem başlıyordu artık.
Yaşanan bu birliktelik MHP içindeki farklı görüştekileri de harekete geçirmişti.
Olağanüstü kongre istekleri ve 3. kopuş
Kısa süre sonra parti teşkilatındaki muhalif kesimi harekete geçirdi ve olağanüstü kongre tartışmaları başladı. Bahçeli ise MHP büyük kongresinin normal zamanında (18 Mart 2018) yapılacağını söylüyordu.
Parti içi muhalifler Koray Aydın, Meral Akşener ve Sinan Oğan’ın tarafından olağanüstü kongre için imza toplanmaya başladı. Adı gene başkan adaylığı için geçen bu üç isme, genel başkan yardımcılığından ayrıldığını açıklayan Ümit Özdağ da katıldı. Bunlara destek veren teşkilat başkanları görevden alındı.
Olağanüstü kongre için parti tüzüğünde öngörülen imzayı toplayan muhalifler, birlikte hareket ederek, mahkemeye başvurdu. Parti yönetiminin "MHP’yi ele geçirme girişimleri" olarak nitelendirdiği bu süreçte, mahkemenin oluşturduğu "kurultay çağrı heyeti" olağanüstü kurultay için 15 Mayıs'ı belirledi. Bazı yerel mahkemelerden buna itiraz edildi ve öngörülen günde toplantı gerçekleşmedi. Zira MHP yönetimi temyiz için Yargıtay’a başvurmuştu ve bu kararın beklenmesi gerekiyordu. Yargıtay’ın olağanüstü kongre kararını bozmaması üzerine, MHP yönetimi 10 Temmuz’da olağanüstü kongre kararı aldı. "Kurultay çağrı heyeti" ise bu tarihi 19 Haziran 2016 olarak duyurdu. MHP yönetiminin bu tarihe yaklaşımı ise netti: "Tanımıyoruz."
Muhaliflerin partiden ihracına engel olacak düzenlemeleri hedefleyen tüzük kurultayı mahkemece iptal edildi. Ardından başlayan itiraz sürecinde durum değişmedi.
Yaşanan süreç MHP'den üçüncü büyük kopuşu getirdi. Meral Akşener, Koray Aydın ve Ümit Özdağ birlikte hareket ederek İYİ Parti'yi kurdu.
Ümit Özdağ, daha sonra bu partiden de ayrılarak Zafer Partisi'ni kuracaktı.
12. Büyük Kongre
MHP'nin 12. büyük kongresi parti yönetiminin ilk başta belirlediği 18 Mart 2018 tarihinde toplandı. Devlet Bahçeli, tek aday olarak katıldığı kongrede parti yönetimini yeniden yapılandırarak, genel bakanlığa yeniden seçildi.
24 Haziran 2018'de yapılan seçimlerde Cumhur İttifakı içinde bir bakıma ''İktidar ortağı'' idi MHP artık. AK Parti lideri Erdoğan, ittifakın yüzde 52.6'lık oy oranıyla Cumhurbaşkanı seçildi. MHP seçimlerden 49 milletvekili çıkardı.
18 Mart 2021 tarihindeki 13. Büyük Kurultay'da Bahçeli'nin tek aday olarak yeniden genel başkanlığa seçildi.
1948 yılında Osmaniye'de doğan Bahçeli, aktif siyaset yaşamına, Alparslan Türkeş'in çağrısı üzerine ,1987 yılında MÇP'de başladı. 74 yaşındaki Bahçeli, bugün, MHP Genel Başkanlığı'nda çeyrek yüzyılı doldurdu.
MHP'nin sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda "Genel Başkanımız Sayın Devlet Bahçeli’nin Genel Başkanlıktaki 25. Yılını kutluyoruz" denildi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.