“Vicdanın Bittiği Yerde Tehlike Başlar”

Zonguldak’ın Devrek ilçesinde, küf içinde fide üretilip müşterilere satıldığına ilişkin görüntüler Now TV sabah haberlerinde gündeme geldi. Sağlıksız koşullarda üretilen fidelerin pazara sunulması, yalnızca hijyen sorunu değil, aynı zamanda toplum sağlığı ve tarımsal güvenlik açısından ciddi bir risk barındırıyor.

Olayın Anlamı: Birkaç Çürük Fide Değil, Çürüyen Bir Düzen

Bu tür vakalar, tekil bir ihmal ya da istisna olmaktan çok, tarımsal üretim ve gıda güvenliği denetimlerinin ne derece zayıf olduğunun bir göstergesi.

“Vicdanı olmayan insanlardan her şey beklenir” sözü, aslında bireyi suçlarken, olayın arka planında çok daha geniş bir tabloyu işaret ediyor:

Denetim mekanizmalarının yetersizliği

Üreticilerin bilinç eksikliği veya kâr hırsı

Tarımsal ürünlerde kayıt dışılığın yaygınlığı

Tüketici bilgilendirmesinin zayıf olması

Soru: Bu İnsanlar Nasıl Bu Hale Geldi?

Bu sorunun cevabı tek bir kişiye ya da tek bir kuruma bağlanamaz.

Ancak üç temel başlık öne çıkıyor:

1. Ekonomik Baskılar: Küçük üreticiler maliyetleri kısmak için kalite ve hijyenden taviz verebiliyor.

2. Denetim Açıkları: Düzenli saha denetimi yapılmadığında bazı üreticiler kontrolsüz bırakılıyor.

3. Caydırıcılık Eksikliği: Yetersiz yaptırımlar, yanlış yapanın yanına kâr kalabileceği algısını güçlendiriyor.

Asıl Soru: Kime Sormalıyız?

“Bu insanlar nasıl böyle hale geldi?” diye sormak kadar,

“Bu durumu kim önleyecek?”

sorusu da kaçınılmaz.

İl/ilçe tarım müdürlükleri

Belediyelerin zabıta ve gıda kontrol birimleri

Sağlık ve tüketici güvenliği denetimleri

Sivil toplum ve tüketici örgütleri

Bu yapıların tamamı, toplum sağlığını korumak için sorumluluk taşırken, yaşanan bu olay denetimin pratikte ne kadar aksadığını da gözler önüne seriyor.

Sonuç: Vicdanın Bittiği Yerde Devlet Denetimi Başlamalıdır

Tüketici sağlığını tehdit eden her durum, yalnızca bireysel bir ahlak problemi değil, aynı zamanda yapısal bir denetim sorunudur. Devrek’te yaşanan bu olay, tarımsal üretim zincirinde daha sıkı kontrolün, daha yüksek standartların ve daha güçlü yaptırımların şart olduğunu bir kez daha gösterdi.

Başka bir soru da sormak gerekmez mi?...