Anne / baba ergenin iyi yaptığı işleri ve sergilediği güzel davranışları takdir etmeli. Takdir ettiğini ona söylemeli. Sadece hak ettiği zaman ve hak ettiği her zaman. Sağlıklı bir “anne / baba - ergen” ilişkisi başka türlü zor kurulur. Çünkü ergen hak ettiği halde kendisini takdir etmeyen annesine / babasına tepki duyacaktır. Annesini / babasını adil olmayan ve duyarsız bir insan olarak görecektir.
Çoğu anne / baba çocuklarını takdir etme, övme konusunda temkinli davranır. Bazıları onun şımaracağından korkar. Kimilerine göre de eğer takdir ederse ergenin gelişmesini engellemiş olacaktır.
Bu kaygılar doğru değil. Şımarıklık daha çok “dengesiz” takdir nedeniyle ortaya çıkar. Yani hak etmeyen bir davranış ya da eylem takdir edilirse. Takdir abartılır, yapılan iş veya sergilenen davranş ölçüsüz şekilde göklere çıkarılırsa. Yanlış, hatalı iş ya da davranış takdir edilirse…
Ergenin hak ettiği zaman takdir edilmesi sebebiyle şımarması çok da olası değil. Çünkü takdiri hak eden davranışın, işin arkasında genellikle büyük bir çaba yatar. Özveri, gayret, mücadele, çok çalışma… Bunları sergilemiş olan birinin şımarmaktan daha farklı öncelikleri vardır.
Mücadele etmiş, çaba göstermiş, özveride bulunmuş bir insan kolay kolay kendini frenleyemez. Sürekli olarak daha iyinin peşinde koşar. Çabasının karşılık bulduğunu, yaptığı özverinin, sergilediği gayretin görüldüğünü fark eden ergen yeni başarıların arayışında olacaktır. Bu nedenle gelişmesi durmaz aksine teşvik edilmiş olur.
Birçok anne / baba kardeşlerinin kıskanmaması için ergeni takdir etmekten kaçınır. Ya da takdirini bir iki sözle geçiştirir.
İster çocuk, ister yetişkin olsun her insan zaman zaman kıskanır. Çünkü kıskançlık insanca bir duygu. Aşırı olmadığı sürece yararları olduğu da bilinir. Anne / baba kıskançlığı ortadan kaldırmaya çalışmamalı. Kıskanacaksa kıskanacak. Doğru şekilde davranılırsa kıskançlığın şiddeti azaltılabilir, zararları önlenebilir.
Anne / baba ergeni takdir etmesi durumunda diğer çocukların kıskanacağını düşünüyorsa önce onlarla konuşmalı. Ergenin yaptığını, başarısını anlatmalı. Takdiri neden hak ettiğini geniş geniş açıklamalı. Onu takdir etmek için neler yapılabileceğini onlara sormalı. Daha sonra ergene gerekli ilgiyi göstermeli ve yaptıkları nedeniyle onu kutlamalı. Böyle bir yola başvurmak diğer çocukların konuya ortak olmalarını sağlayacaktır. Kıskançlık duygularını hafifletecektir.
Teşekkür etmek de çoğu zaman bir takdir göstergesi. Bize teşekkür edildiği zaman “bir şey değil” der geçeriz. Üzerinde çok durmayız. Ama aksi olduğunda ciddi anlamda etkileniriz. Önemsenmediğimizi, dikkate alınmadığımızı düşünürüz. O nedenle annenin / babanın gereken durumda ergene teşekkür etmesi takdir kadar önemli.
Hak ettiği takdiri alamayan, gereken yerde ve zamanda teşekkür edilmeyen ergen yanlış yapmaya daha eğilimli olacaktır. Annesine / babasına tepkili davranacak, kolayca öfkelenen, ufak sorunları büyüten bir genç insana dönüşecektir. Takdir edilmek, övülmek ergenin sağlıklı, dengeli bir insan olmasını sağlar. Hak ettiğinde ergeni takdir etmeli. Başkalarının yanında onu övmeli.
Dr. Abidin Sönmez
Aile Danışmanı, Özel Marmaris Aile Danışma Merkezi
0252-419 22 96; 0532 557 90 19; marmarisadm@gmail.com
facebook.com/Marmaris.ADM, Instagram : marmarisadm
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.