ALİ RIZA KARASU - Zeytinyağı ihracatında düşük rekolte sıkıntısı yaşanıyor. 1 Kasım 2013 tarihinde başlayan yeni sezonda ihracat, 20 Ocak 2014 itibariyle geçen sezonun aynı dönemine göre yüzde 20 oranında geriledi.
AA muhabirine açıklamalarda bulunan Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Nedim Güreli, ihracatçının satacak yağ bulamadığını söyledi. 10 yıl art arda gerileyen zeytinyağı ihracatının geçen sezon rekor kırarak 92 bin tona yükseldiğini belirten Güreli, "Yeni sezona düşük rekolte sıkıntısıyla girdik. Bu yıl da satacak yağ bulamıyoruz" dedi.
Türkiye'nin geçen yıl 240 bin ton civarında olan zeytinyağı rekoltesinin bu yıl 140 bin ton tahmin edildiğini anlatan Güreli, ihracatın rekolteye bağlı olarak bir yıl artarken, ertesi yıl düşmesinin pazarlarda kalıcı olmayı güçleştirdiğini dile getirdi. Güreli, 1 Kasım 2013'te başlayan yeni sezonda, 20 Ocak 2014 tarihi itibariyle Türkiye'nin zeytinyağı ihracatının 32 milyon 801 bin dolar olduğunu ifade etti. Geçen sezonun aynı döneminde ihracatın 40 milyon 848 bin dolar olduğunu kaydeden Güreli, yüzde 20 olan düşüşün daha da artacağına işaret etti.
Düşük rekolte sebebiyle iç piyasada fiyatların yükseldiğine işaret eden Güreli, sezon başında litresi 6 lira olan sızma zeytinyağının 7,3 liraya, 4,6 lira olan 5 asit yağın ise 5,7 liraya çıktığını söyledi. Yüzde 30 civarında olan artışın dünya ortalamasının üzerinde olduğuna dikkati çeken Güreli, geçen yıl 1-19 Ocak günleri arasında 19,5 milyon dolar olan zeytinyağı ihracatının bu yıl aynı dönemde üçte bir azalarak 6,7 milyon dolara düştüğünü söyledi.
- "İhracatçı çareyi yurt dışına gitmekte buldu"
Geçen yıl ihracatın 292 milyon dolar olmasının, Türkiye'deki fiyatların dünya ile aynı olmasından kaynaklandığını belirten Güreli, "Türkiye'de bu yıl yağ az olunca fiyatlar yükselince ihracatçı çareyi yurt dışına gitmekte buldu. Türkiye'den birçok arkadaşımız fiyatların uygun olduğu İspanya'da, İspanyol yağını işleyip ABD, Japonya veya başka bir ülkedeki müşterisine gönderiyor. İhracatçının yurt dışında dolum yapması istihdam kaybının yanı sıra ambalajını bu ülkeden alıyor. Yaptığı ihracat ta bu ülkenin hanesine yazılıyor" dedi.
Ali Nedim Güreli, zeytinyağının az olduğu yıllarda Dahilde İşleme Rejimi (DIR) kapsamında ithalata izin verilmesi durumunda ihracatçının başka ülkede arayışa girmeyeceğini ifade ederek şöyle konuştu:
"Kazanılan pazarlarda kalıcı olmak için sürekli tedarikçi olmak gerekiyor. İhracat pazarlarında rafa girmek çok kolay değil. Rafa giriyorsun ertesi yıl yağ bulamayınca o raftan çıkarsanız sizinle görüşmek için yıllar sonrasına randevu veriyorlar. Kutulu ihracat girilen pazarlarda kalıcı olmakla artar. Bu yıl yağ bulamadığı için İspanya'ya giden arkadaşlar, seneye Türkiye'de yağ fazla olursa, içlerinden dönmek istemeyenler olacaktır."
Muhabir: Ali Riza Karasu
Yayınlayan: Nevbahar Kabaklı