Muğla Milletvekili Metin Ergun

Mermerciliğe sahip çıkmalıyız

Muğla Milletvekili Metin Ergun ve 29 milletvekilinin, mermercilik sektöründeki sorunların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi verdi.

Ergun “Ülkemiz mermercilik sektörünün gelişmesi, dünyadaki hak ettiği yere gelebilmesi ve ihracatın artmasıyla Ülke ekonomisine önemli katkı sağlaması bakımından, mermercilik sektöründe yaşanan sorunların çözüm yolları için, Anayasa'nın 98. Türkiye Büyük Millet Meclisi İç Tüzüğü'nün 104 ve 105. Maddeleri gereği Meclis Araştırması açılmasını arz ederim”.

Ergun; “Ben de Halil Bey gibi, rezervi bol ama derdi çok bir bölgenin milletvekiliyim. Mermercilik açısından Muğla, rezerv bakımından 1'inci sırada yer alıyor artık.
Muhterem arkadaşlar, bilindiği üzere mermer, hem yapı malzemesi hem de süsleme ve dekorasyon amacıyla birçok alanda kullanılan değerli taşlardan biridir. Bilimsel anlamda mermeri, kalker ve dolomit kalkerlerinin fay kırıklarından ısınarak çıkan su ile fay hareketlerinin yarattığı basınç altında başkalaşıma uğrayarak kristalleşmesi sonucu oluşmuş metamorfik bir kayaç olarak tanımlayabiliriz.
Hâl böyle olunca, faylardan dolayı Türkiye topraklarının yüzde 95'i deprem bölgesidir. Dolayısıyla bu durum ülkemiz açısından bir külfettir ama bizler, Yaradan'ın her külfete karşı bir nimet de verdiğine inanırız. Fayların oluşturduğu deprem ülkemiz için nasıl büyük bir külfet ise ve biz bu külfeti en ağır şekilde yaşıyor ve bedel ödüyor isek yine fay hareketleri neticesinde oluşan doğal taş, mermer ve termal enerji de Yaradan'ın, Cenabı Allah'ın bize sunduğu nimettir. Ne yazık ki bu nimeti yeterince değerlendiremiyoruz.
1985 yılında mermerin Maden Kanunu kapsamına alınması ile birlikte yatırımcıya bu sektörde beklenilen güven ortamı sağlanmıştır. Bu tarihten sonra inşaat sektörünün canlanması ve iç talebin artmasıyla birlikte doğal taş ve mermer üretim ve kullanımı hız kazanmıştır. Bu dönemden sonra, özellikle büyük firmaların yapmış oldukları yatırımlarla işletmecilikte büyük boyutlu üretim sağlayan modern ekipmanların kullanımına geçilmiş, böylelikle mermer üretim miktarı ülkemizde artmıştır.
Ülkemiz, mermer çeşitliliği bakımından 290 çeşitle dünya ortalamasında ilk sırada yer almaktadır. Ancak ticari anlamda sürekliliğini kanıtlamış 80'in üzerinde değişik yapıda ve 120'nin üzerinde değişik renk ve desende mermer rezervi bulunmaktadır.
Türkiye, 1980 yılından sonra, ihracata dayalı büyüme modelini seçtikten sonra başta Amerika, Çin, İngiltere, İspanya, İtalya gibi ülkeler olmak üzere dünyanın dört bir yanına mermer ve doğal taş ihraç etmeye başlamıştır. Dünya mermer rezervlerinin yüzde 40'ına sahip olan doğal taş cenneti ülkemizin 2008 yılında yaptığı ihracat 1,5 milyar dolar civarındadır. 2009 yılı için 1,2 milyar dolar gerçekleşeceği beklenmektedir. Dünya doğal taş ticareti 20 milyar dolar civarındayken bizim yüzde 40'lık rezervimizde yapmamız gereken 8 milyar dolarlık mermer ihracatımız ne yazık ki çok düşük seviyelerde kalmaktadır. Ancak bu sektördeki sorunlara ciddi bir şekilde yönelip çözümleri sağlandığı takdirde, elbette bu oranı 8 milyar dolara çıkarmamız mümkündür.
Unutmayalım ki mermer sektörü yüzde 100'e yakın yerli girdi ile çalışmakta ve oldukça büyük oranda istihdam sağlamaktadır. Mermer rezervleri bakımından son derece önemli bir potansiyele sahip olan mermercilik ve doğal taş sektörü uygulanan yanlış politikalar ve yoğun bürokrasi nedeniyle yeteri kadar gelişme gösterememiştir. Eğer sorunlar giderilmezse sektörün sıkıntıları gün geçtikçe büyüyecek ve içinden çıkılmaz bir hâl alacaktır ve büyümeye de başlamıştır. O kadar ki, 2002 yılında Muğla'da mermercilik sektöründe çalışan işçi sayısı 13 bin iken –yeni aldım, yeni rakam- 6 bine düşmüş. Bu kısa süre içerisinde düşüş yüzde 50'den fazla. Taş bizde, üretim ve işletmenin tamamı emeğe dayandığı için emek bizde, üretimle ilgili her türlü makine de yurdumuzda yapılmakta -özellikle mermer sektörüyle ilgili her türlü makine, artık, yurdumuzda yapılmakta- dolayısıyla o da bizdedir. Yani kısacası mermer sektörüne, tek başına yüzde 100 katma değer sağlayan Türkiye'nin tek sektörü diyebiliriz.
Genellikle işlenmeden ihraç edilen mermerlerimiz nihai işlenmiş mamul olan mermer fayans ve plaka şeklinde ihraç edilebilir ise ülkemiz ekonomisine yüzde 100 katma değer bırakarak çok daha fazla katkı sağlayacaktır. Bunun için, sektörün önündeki engeller ortadan kaldırılmalı ve yatırım yapması sağlanmalıdır. Zira, bu alanda dünyada en önde gelen ülkeler, mesela İtalya, mermeri bizden blok hâlinde alıp işleyerek başka ülkelere işlenmiş -hem de kendi damgasını vurarak- mamul, madde olarak satmakta ve bizden kat kat daha fazla gelir elde etmektedir.
Mermercilik sektörü, sektörün dünyadaki rakipleriyle mukayese edince işçi girdileri üzerindeki yüksek sosyal sigorta vergilerinin 5 veya 10 kat fazla olması, motorin ve enerji üzerindeki yüksek ÖTV ve benzeri yüksek girdilerden dolayı rakipleriyle rekabet edemez duruma gelmiştir günümüzde. Özellikle işçilik ve akaryakıt, sektör açısından ciddi girdi maliyetlerini oluşturmaktadır. Bu maliyetlerin dünyada rekabet ettiğimiz ülkelerle en az aynı seviyeye indirilmesi ve ÖTV oranlarının düşürülmesi gerekmektedir. Sektörde motorin ve enerji ciddi girdi maliyetlerini oluşturmaktadır belirttiğimiz gibi. Mermercilik sektöründe dolaylı vergiler toplam maliyetin içinde yüzde 63'lük bir paya sahiptir. Bu enerji maliyetiyle sektörün dünyada rekabet etmesi mümkün değildir. Enerji ve motorin girdi fiyatlarındaki ÖTV oranlarının düşürülmesi sektörün en azından önünü açacaktır.
Doğal taş ve mermer ocak fabrikalarını başka bir ile taşıma imkânı bulunmadığı için mermerler çıkarıldığı yerde işlenmelidir. Bu nedenle, bölgesel teşvik değil, sektörel teşvik desteklenmelidir. Bu husus acilen, yani sektörel teşvik acilen uygulanmalıdır. Üstelik, bölgesel teşvik, firmalar arasında da haksız rekabete sebep olmaktadır.
Akaryakıt fiyatlarının yüksek olması nedeniyle, kara yolu taşımacılığından daha ucuz maliyetli olan demir yolu taşımacılığına önem verilmelidir. Petrole bağımlı kara yolu taşımacılığından daha pahalı konumda olan demir yolu taşıma ücretleri makul seviyelere indirilmelidir. Bu durum kara yollarını da rahatlatacaktır.
Ocaktan demir yoluna taşıma sırasında tonaj fazlalığı nedeniyle kesilen trafik cezaları, mermer ocak sahibini işten bıktırır hâle getirmiştir. Unutmamak gerekir ki mermer bloğu ne kadar büyük olursa mermerin kalitesi de o kadar yüksek olmaktadır. Ancak, ne var ki, tonaj uygulamasından dolayı bloklar parçalanmak zorunda kalmaktadır, bu da kalite kaybına sebep olmaktadır. Bundan dolayı mermer bloklarının taşınmasında yaşanan sıkıntıların çözülmesiyle sektörün bu konudaki önü açılacaktır.
Çin malları, her sektöre girdiği gibi mermercilik sektörüne de girmiştir. Ucuz olması nedeniyle, kalite şartları aranmadan Çin granitine rağbet artmış, hatta öyle bir hâl almıştır ki bu durum, kalitesi yüksek mermerlerimiz bir tarafa itilmiş, kalitesiz Çin malı mermerler kamu kurum ve kuruluşlarımızda dahi kullanılmaya başlanmıştır. Mermerciliğimizin gelişimini engelleyen bu ithalatın kısıtlanması gerekmektedir. Bu durum, sektörü rahatlatmanın ötesinde ülke ekonomisi açısından da önemli bir kazanç getirecektir.
Ayrıca, bu ucuz granitlerin insan sağlığını tehdit eden boyutunun olduğu, sektör temsilcileri ve uzmanlar tarafından sürekli gündeme getirilmektedir.
Sonuç olarak, mermer sektörünün içinde bulunduğu sorunların hem yerinde görerek hem uzmanları dinleyerek araştırılması ve dolayısıyla bir komisyonun kurulması, bu sektörün önünün açılmasını sağlayacaktır ve bizi bu alanda dünya lideri yaparak 2023'te hedeflenen 500 milyar dolarlık ihracatın gerçekleşmesinde katkı sağlayacak nitelikte olması nedeniyle biz önemli görüyoruz”dedi