Fransız Rivierasında (Cote d’Azur) Akdeniz havasını içinize çekebileceğiniz liman kenti Marsilya'da Antik Roma kalıntıları ve Orta Çağ mimarisini göz dolduruyor. Günümüzde bir endüstri ve üniversite şehri olarak anılan Fransa’nın en büyük ikinci şehri Marsilya canlılığını koruyor.
Sizi kalelerin karşıladığı tarihi limanda bir tur atıp, deniz kenarında dizilmiş kafelerde soluklanıp, çevredeki küçük dükkanlarda evdeki sevdiklerinize hatıralar götürebilirsiniz.
MÖ 6.yy'da Foça'lı (Phokaia) denizcilerin sayesinde Massalia adı altında kurulan Marsilya, Fransa'da ve Akdeniz'de birinci, Avrupa genelinde dördüncü limanı olarak gösterilmektedir.
Marsilya, Akdeniz sahil şeridi boyunca 70 km kıvrıla kıvrıla uzanır... Güneş ışığı en önemli servetidir. Mistral yeliyle gelen Provence yöresine has bu doğal ışık, aralarında Cezanne, Braque, Dufy, Derain, Marquet'inde bulunduğu birçok tanınmış ressamın ilham kaynağı olmuştur.
NOTRE DAME DE LA GARDE
Marsilya, bir tepedeki konumundan şehre bakan ikonik bir Katolik bazilikası olan Notre-Dame de la Garde Bazilikası'na ev sahipliği yapmaktadır. Bazilika, nefes kesici manzarası ve şehri koruduğuna inanılan Meryem Ana heykeliyle ünlüdür.
Marsilya'nın neresine giderseniz gidin Hz.Meryem'in bu altın heykelini göreceksiniz.1853-1864 yılları arasında yapılan bu Roma Stili Bina 160 metre yüksekliğinde.
Buraya eski Limandaki (Petite Train) ile geliniyor.Ayrıca Eski Liman'dan kalkan 60 Nolu Otobüs'de bırakıyor sizi oraya
Notre Damme de la Garde; Marsilya'nın doğal en yüksek tepesinde kurulmuş, 360. derece görüş açısıyla mutlaka görülmesi gereken bir yer.
Katedralin kuzey cephesi 1944 Ağustos'u Kurtuluş Muharebesinde şarapnel ve kurşunlardan hasar görmüş.Çan Kulesi 12 metre Altın kaplamalı Meryem Ana heykeliyle süslenmiş .Halk "La Bonne Mere" "Iyi Anne"dedikleri Meryem Ananın kendilerini koruduğuna inanmıyorlar.
Turizm yazılarımı takip eden Arkadaşlarım hatırlayacaklar: Bu yıl önce Rio de Janerio-Brezilya daha sonra Beyrut-Lübnandaki yüksek tepelere inşa edilmiş diğer Meryem Ana Heykellerinden söz etmiştik.
LE VIEUX PORT
Marsilya'nın Eski Limanı veya Vieux-Port, antik çağlardan beri bir ticaret merkezi olmuştur. Günümüzde ise, pitoresk sahil şeridi ve hareketli pazarıyla hem turistler hem de yerel halk için popüler bir destinasyondur.
"Le Vieux Port (Eski Liman)" ve etrafına konumlanmış cıvıl cıvıl şehir merkezinde bir süre gezinme imkânımız oluyor. Limanda balıkçılar yeni tuttukları deniz ürünlerini tezgahlarda satıyorlar. Burada çok büyük bir yat limanı da var. Ortam mis gibi iyot kokuyor. Provence bölgesi lavanta tarlalarıyla da ünlü. Bu bölgenin meşhur ürünü olan Lavanta sabunları Yat Limamına bakan mağazalarda satılıyor.
LiE PANİER
Le Panier;Eski Liman,La Major(Büyük Katedral) ve Intercontinental Hotel'in arasında kalan bölge.Le Panier; 2600 yıl önce Foçalılar tarafından kurulan Marsilya'nın tarihi kalbidir.Lenche Meydanı,Saint Laurent Kilisesi ve Değirmenler Meydanı (La Place des Moulins bu Bölgedeki sanatsal çalışmaların şahididir.
Sırasıyla Sanat Atölyelerinin eserleri:
Benjamin Carbonne-Au Vieux Panier
Atelier Arterra-Invisible Galerie-Atelier Valart-Etoile Errante-Coucoukoulou-La Petite Fleur du Panier-Lisa Deck Atelier-Au Coeur du Panier(Ev Yemekleri)
EGLISE DES REFORMES KİLİSESİ VE JEANNE D'ARC
Eglise des Reformes Kilisesi girişinde heykeli olan Jeanne d'Arc (1412 - 1431) Jan Dark ;Yüzyıl Savaşları boyunca İngiltere'ye karşı savaşan bir Katolik azizesidir.
12 yaşındayken St. Catherine, St. Margearet ve St. Micheal'in ruhları ile önsezi yoluyla iletişime geçmeye başladığı söylenir. Bunun yanında tanrının ondan Fransayı kurtarmasını istediği de dolaşan söylentiler arasındadır. Yaşadığı dönemde çok riskli bir karar olmasına rağmen 16 yaşında evinden ayrılmıştır. Savaşlarda Fransız ordusuna katılmış ve İngilizlere karşı savaşmıştır. Daha sonra onu esir alan İngilizler onun erkek giysileri giyip savaşan ve gaipten sesler duyan bir kâfir olduğunu öne sürerek onu henüz 19 yaşındayken Rouen kentinde diri diri yakılarak öldürme kararı almışlardır. Ölümünden 490 yıl sonra öldürme kararını veren aynı kilise tarafından azize ilan edilmiştir.
Ölmeden önce ve öldükten sonra adını korumak için görülmüş tüm mahkeme kayıtları bugün Fransa Millî Kütüphanesi'nde saklanmaktadır. Yaşadığı tarihteki diğer kişiler ile kıyaslandığında, hakkında en çok şey bilinen kişilerden biridir. Jan Dark, bugün Fransa'nın en önemli azizelerinden ve kutsal ikonlarındandır. Hayatı edebiyatta ve sinemada yoğun şekilde konu edilmiştir.
HER YER GRAFİTTİ (Duvar Yazıları)
Marsilya, şehrin dört bir yanındaki binaları ve duvarları süsleyen çok sayıda duvar resmi ve sanat eseriyle canlı sokak sanatı ortamıyla ünlüdür. Özellikle Cours Julien semti, yerel ve uluslararası sanatçıların eserlerinin yer aldığı sokak sanatıyla ünlüdür. Sokak sanatının diğer önemli bölgeleri arasında La Plaine semti, Panier bölgesi ve Eski Liman bulunmaktadır.
Marsilya;Izmir ve Selanik’i anımsatıyor.Şehrin kozmopolit yapısından(Cezayir-Tunus'dan gelen Araplar,1.Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu Topraklarından gelen Ermeniler,Museviler ve bu günlerde Avrupa Topluluğu Ülkelerinden özellikle Romanya'dan gelen Romanlar) dolayı her an bir sürprizle karşılaşıyorsunuz burada.Grafitiler ise çok meşhur.Duvarlarda,binalarda ve dükkanların kepenglerinde renkli Grafitiler ile kaplanmış.
OPERA MUNICIPAL
Marsilya Belediye Opera Binasının dış yüzünde şöyle bir ibare var:
"Sanat;Afrodit in güzelliğini ,Apollon'un ritmini ,Pallas'ın Dengesini alır Diyonzos'a da Hareket ve Yaşam borçlusu kalır."
2014-15 Program Dergisini alırken Verdi' in "La Traviata"Operasının son perdesi kapanıyordu.İçerdeki alkış sesi Fuayeden duyuluyordu.
İstanbul Devlet Opera ve Balesi'nin etkinlikleri 1969-70 sezonunda La Traviata ile Atatürk Kültür Merkezinde başlamıştır. Bendeniz de Rahmetli Altan Günbay'ın direktifiyle yanlışlıkla "Korist"Kostümü giyerek arz-ı endam etmiştim. Solist Serdar Öztürk ve Kadim Dostum Ferdi Atuner'in kulakları çınlasın!
PRADO PLAJINDA YÜZME ZAMANI
Eski Liman'dan kalkan Otobüsler Sizi Plajlar bölgesine götürüyor. Cornishe tabir edilen bölgeye gitmek için önce Catalan Plajları geçip Prophete'e geliyorsunuz. Sonra Prado en sonu da Point Rouge.
Prado'nun girişinde Michelangelo’nun Davut Heykeli Sizi karşılıyor. Michelangelo’nun (Pietà ile birlikte) en iyi iki heykelinden biri ve Rönesans heykel sanatının bir başyapıtı kabul edilen bu Replikada Davut’un Golyat’a saldırmaya karar verdiği anı simgelemektedir.
Hiç özel Plaj yok.Belediyenin kontrolünde Duş dahil her türlü hizmetten ücretsiz yararlanabiliyorsunuz .
FRANSIZ MİLLİ MARŞI “MARSAİLLAİSE”
Fransa’nın ulusal marşı La Marseillaise;
Fransa'nın Avusturya ve Prusya ile savaştığı dönemde ( 1795 ) Fransa Ulusal Marşı olarak kabul edildi. Mühendis yüzbaşı ve amatör müzisyen olan Claude Joseph Rouget şarkıyı birkaç saatte yazdı ve adını 'Chant de guerre pour l'Armée du Rhin' (Ren Ordusu için Savaş Şarkısı) koydu. Marsilya'dan başkente yürüyen gönüllüler tarafından Paris sokaklarında söylendiğinde "La Marseillaise" (Marsilya Marşı) lakabını aldı. Marsaillaise Anıtının üzerinde şöyle bir ibare var:
“Özgür yaşamak veya ölmek “
SANATÇILARIN PROTESTO YÜRÜYÜŞÜ
Moda ve Sanat Dünyasında çalışanlar,teknik adamlar dahil Özlük hakları için "Tabut"taşıyarak Protesto gösterisi yaptılar .Hayret! Tek bir "Polis" göremedim .
KÜLTÜR TEHLİKEDE YÜRÜYÜŞÜ
Ayağımın tozuyla geldiğim Marsilya'da kendimi birden "Kültür Tehlikede" yürüyüşünde buldum. Polisleri görünce gaz yemeyeyim diye aradan sıvışıyordum ki Polis"Pardon Mösyö,Par ici(Burdan çıkınız) diye çıkmama yardımcı oldu.Sırası gelmişken bir protesto olayını daha anlatayım: 2013 Kasım Ukrayna Kiev'de Özgürlük Meydanındaki protesto gösterilerine de katılmıştım.
Ahh...! Ahh...! Bir "Ahh" çeksem kâseyi Fağfurdan binlerce "Ahh"işitirsiniz.
FETE DE LA MUSİQUE -DÜNYA MÜZİK GÜNÜ FRANSA'da ÇOŞKUYLA KUTLANIYOR
Dünya Müzik Günü, 21 Haziran'da kutlanan, Fête de la Musique şeklinde anılan bir gündür.Dünya Müzik Günü, Fransız Müzik ve Dans yönetmeni Maurice Fleuret tarafından tasarlanıp, Kültür Bakanı Jack Lang'in önerisiyle 1981 yılında Fransa'da başlatılmış olup, kısa sürede Avustralya, Belçika, İngiltere, Luxemburg, Almanya, İsviçre, Costa Rica,İsrail, Çin, Hindistan, Lübnan, Malezya, Morocco, Pakistan, Filipinler, Romanya, Kolombiya ve birçok ülke tarafından benimsendi.
Dünya Müzik Günü önerisinin iki konuyu geliştirmesi amaçlandı:
Amatör ve profesyonel müzisyenlerin sokak performanslarını cesaretlendirmek,
Ücretsiz konserler organize etmek, herkes için, her yerde müzik kavramını geliştirmek.
Türkiye'de de ilk kez 2005 yılında 21 Haziran Dünya Müzik Günü nedeniyle Kuğulu Park gibi halka açık yerlerde, çeşitli sanatçı ve topluluklar tarafından ücretsiz konser ve dinletiler yapıldı. Güne özel slogan "Müzik Yap!" ve "Sokaktaki notaya kulak verin" şeklinde benimsenmiştir.
ERMENİ MADAM’IN GÖZ YAŞLARI
St.Charles Gar Binasının merdivenlerinin başındaki Heykelin altında bu ibare var:
Doğuya açılan kapı: Marsilya.
Altı gün önce bu Heykeli geçerek Şehire ilk adımı atmıştım.Bu günde Marsilya'dan ayrılıyorum.
Marsilya'da 1960 'lı yıllarda çekilen FANNY Filmini hatırlıyorum. Oyuncular:
Leslie Caron,Horst Buchholz,Maurice Chevalier ve Charles Boyer idi.
Bir de belleğimde 16 yaşında Oto Stop yaparak geldiğim Marsilya'da bana yiyecek veren Ermeni Madam'ın hüzünlü yüzü.Doğum yerimin Mardin ve aslen Malatyalı olduğumu söylediğimde gözünden blr kaç damla yaş akmıştı.Ben o gün bu göz yaşının ne olduğunu anlamamıştım.Ta ki Refik Halit Karay'ın "ESKİCİ "Hikayesini oyunlaştırıp BİZİM KİTAPLAR'da yayınlandığı zamana kadar .Malum olduğu üzere Bu hikayede Filistin'e gitmiş Ihtiyar blr Eskicinin yıllar sonra bir Türk Çocuğu görüp vatan hasretiyle ağladığı anlatılır.
FRANSA VE MARSİLYA'NIN ANIMSATTIKLARI
15.Yüzyıldan itibaren hesaplandığında, dünyada en çok savaşan ülke Fransa'ymış.
Dünya meselelerinde Amerika'ya en çok kafa tutan ve bu hareketiyle göze çarpan,
Avrupa birliğinin en büyük yüzölçümüne sahip ülkesi.
Peynir konusunda yaklaşık 300 çeşit ile dünya şampiyonluğu olan ülke.
Her iki dünya savaşında da Almanların rölantide işgal ettiği ülke.
Fransız kalmak olaylara ilgisiz kalmak anlamında biz Türkler kullanıyoruz.
Kendi ülkelerinin coğrafi konumunu altıgene benzeterek kendi ülkelerinden söz
ederken bazen Fransa yerine Altıgen-Hexagon diye söz eden insanların yaşadığı şarap ülkesi.
Yapılan anketlere göre dünyanın en çok sevişilen ülkesiymiş.
1893 yilinda otomobiller icin plaka uygulamasina geçmiş ilk ülkedir.
Fransa'da çalışma sınırı haftada 35 saat
Fransızların Türklerle ilgili iki deyim var: "Fort comme un Turc" Türk gibi Kuvvetli ve La tete de Turc(Türk kafası) İnatçı insanlar için kullanılıyor.
Fransa; Laikliğin anavatanı.
Dünyanın en çok greyfurt üreten ve tüketen ülkesi.
Fransa;Yunus ve balina yetiştiriciliğinin yasaklandığı bir ülke. 2.Dünya Savaşı sırasında Nazi'lerin Yahudilere yaptığı soykırımda sorumluluğu bulunduğu yönündeki siyasi ve tarihi tartışmalar devam eden bir devlet. Deneysel" filmin öz-vatanıdır.
Obezite sorunuyla savaşmak için restoran ve kafelerde fiks ücret karşılığında sınırsız meşrubat sunma uygulamasını yasaklayan ülke.
Fransa genelinde ciddi göz problemi var gibi geldi bana.Çünkü sokakta gördüğüm insanların çoğu gözlük takıyor.
İnsanlar çok gürültülü sümkürüyolar ve kimse dönüp bakmıyor bile.
Dilencileri bile sizli bizli lütfenli konuşuyor sonra efendice gidiyor
Marsilya’da Deniz ürünleri çorbası sayılan “Bouillabaisse” çok popüler.
Marsilya,Lavanta ve sabun cenneti.
Fransa'nın en eski şehri Marsilya, 2.600 yıl önce Foça'dan (günümüzde Türkiye sınırları içinde) gelen Yunanlılar tarafından kurulmuştur.
Yıl boyunca 2.900 saatten fazla güneş ışığı alan Marsilya, Fransa’nın en güneşli şehridir.
Marsilya,Dünya Su Başkenti.
Fransa'nın en büyük limanı
Avrupa'nın en büyük "banliyö parkı"
Marsilya ayrıca nohut kızartması olan “panisse” ve portakal çiçeği aromalı bir tür tatlı ekmek olan “navettes” gibi kendine özgü yöresel yemekleriyle de bilinir.
Marsilya, dünyanın dört bir yanından insanların yeni bir hayata başlamak için şehre geldiği zengin bir göç geçmişine sahiptir. Şehir bugün, Kuzey Afrika, Asya ve diğer ülkelerden gelen insanlarla canlı ve çeşitli bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır.
Marsilya, uzun bir futbol geleneğine sahiptir ve yerel takımı Olympique de Marseille, yıllar içinde çok sayıda ulusal ve uluslararası şampiyonluk kazanmıştır. "Marseille Ultras" olarak bilinen takımın tutkulu taraftarları, takıma gösterdikleri renkli ve coşkulu destekleriyle tanınırlar.
Fransız şair ve oyun yazarı Edmond Rostand sahibi bulunduğu bir Binayı Marsilya Valiliğine bağışlar,Rostand'ın en önemli oyunu Cryano de Bergerac'dır.Bu oyunun baş oyuncusu Gérard Depardieu; 2010 Cannes Film Festival'inde Cryano de Bergerac Rolüyle ödül alır.