ALİ RIZA KARASU - Ekmek, baklava, börek gibi ürünlerin yapıldığı kaliteli buğdayda yaşanan rekolte düşüklüğü un fiyatlarını artırdı. 2013 müdahale alım fiyatı kilogram başına 72 kuruş olarak açıklanan ikinci derece Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğday Polatlı Ticaret Borsası'nda 94 kuruşu görürken, un fiyatlarını etkileyen artışın ekmeğede yansıması bekleniyor.
Türkiye'de buğday fiyatlarının belirlendiği ana merkezlerden biri olan Polatlı Ticaret Borsası'nda (PTB), 1 Temmuz 2013 tarihinde kilosu ortalama 70,89 kuruştan işlem gören 2 derece Anadolu Kırmızı Sert Ekmeklik Buğday, 13 Kasım 2013 tarihinde 87,63 kuruşa çıktı. Aynı tarihlerde ortalama fiyatı 77,68 kuruş olan 1 derece Anadolu Beyaz Sert Buğday ise 89,92 kuruştan işlem görürken, borsadaki tüm buğday türlerinde artış oldu.
Buğdayda yaşanan fiyat artışlarını AA muhabirine değerlendiren Polatlı Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Yahya Toplu, son bir aydır hareketli günler geçirdiklerini söyledi. Ekmeklik buğday fiyatlarının hasat dönemine göre ton başına ortalama 100-150 lira arttığını kaydeden Toplu, "En fazla artış, hasat döneminde tonu 750-800 lira olan 14 proteinli kaliteli buğdayda yaşandı. Bu buğdayın fiyatın son bir ayda ton başına 50 liradan fazla artarak 950 liranın üzerine çıktı. Ekmeklik un üretiminde kullanılan buğday ton başına ortalama 100-150 lira arttı" dedi.
Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) müdahale fiyatını 810 lira olarak açıkladığı yüzde 14 proteinli kaliteli buğdayın rekoltesinin Türkiye'nin yanısıra Rusya ve Kazakistan'da düşük çıktığını anlatan Yahya Toplu, "Odun ateşinde pişen ekmeğin yanısıra baklava, börek gibi kalite gerektiren ürünler bu buğdayın unundan yapılıyor. Un sanayicileri ekmeklik unda kaliteyi artırmak için bu buğdayla normal buğdayı paçal yaparak (karıştırarak) üretim yapıyor. Fiyat artışlarının büyük bölümü kaliteli buğdaydaki rekolte düşüklüğünden kaynaklandı. İthalat olmayınca yerli üretim talebe yetmedi ve beraberinde fiyat artışını getirdi" diye konuştu.
Fiyatların, TMO'nun mudahalesiyle gerileyebileceğini anlatan Yahya Toplu, ofisin elinde 14 proteinli kaliteli buğdayın bulunmadığını, talebin ancak ithalatla karşılanabileceğini ifade etti.
- Buğdaydaki artış un fiyatlarına da yansıdı
İzmir Ticaret Borsası (İTB) Meclis Üyesi Nihat Sağır da, buğdaydaki fiyat dalgalanmalarının un fiyatlarını da etkilediğini söyledi.
Kaliteli unun yapıldığı yüzde 14 proteinli buğdaydaki rekolte düşüklüğünün diğer buğday türlerini de etkilediğini belirten Sağır, 4 Haziran'da çuvalı 62 lira olan baklavalık unun fiyatının 18 Kasım'da 77 liraya çıktığını kaydetti. Aynı tarihlerde 55 lira olan ekmeklik unun 63 liraya yükseldiğini dile getiren Sağır, "Kaliteli buğdaya zam gelince ekmek tebliğine uygun özel amaçlı buğday ununun tamamına zam geldi. Un fiyatlarında yaşanan artış ekmek, makarna, börek, simit gibi unla yapılan herşeyin fiyatına zam gelmesini kaçınılmaz kıldı" dedi.
Muhabir: Ali Riza Karasu
Yayınlayan: Serdar Yılmaz