Lale devri bitti

Türkiye'ye gelen turist sayısının her geçen yıl artarak 26 milyona kadar ulaşmasına rağmen, elde edilen gelir esnaf ve otelciyi memnun etmedi.
Bodrum, Marmaris ve Fethiye gibi gözde turizm merkezlerinin bulunduğu Güney Ege'de faaliyet gösteren esnaf ve otelcilerin temsilcileri, bu durumun ''her şey dahil'' sistemi, girdi maliyetlerindeki artış ile işyeri fazlalığından kaynaklandığını savundu.

Bölgede çok sayıda işletmenin faaliyetine son vermeye hazırlandığı, devredilmeyi bekleyenlerinin de çoğaldığı kaydedildi.

Muğla Esnaf Odaları Birliği Başkanı Şükrü Ayyıldız, gelen turist sayısında artış olmasının kendileri için bir anlam ifade etmediğini belirterek, ''Gerçekten gelen turist sayısında artış var. Ancak benim her zaman doğru çıkan bir iddiam var, 'her şey dahil' sistemi olduğu sürece çarşıdaki kepenklerin çoğu kapalı olur. Bundan sonra da 'kapatıyoruz' yazılarını görmeye devam edeceğiz. Bölgeye kaliteli turist gelmezse, 'her şey dahil' illa devam edecekse, buna bir kota getirilmezse, 3 ile 15 Avro arasında yatak satılırsa, gelen turistin hiçbir esnafa katkısı olmaz. Gelen turist sayısının her geçen yıl artması bizim için önemli değil. Bin turist geleceğine yüz turist gelsin ama paralı gelsin. Bunlar gelsin demekle de olmuyor tabi ki çaba sarf etmek lazım. Otellerimiz bugün tadilat yapmak istese yapabilecek mi? Devlet otelcilere yardım etsin ki tesisler iyileştirilebilsin. Ancak o zaman paralı turistler bölgemize gelebilir'' dedi.

''HER YIL 750 İŞYERİ KAPANIYOR, BİR O KADAR YENİSİ AÇILIYOR''

Aynı zamanda Marmaris Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanlığı görevini de yapan Ayyıldız, ilçedeki kapanan işyeri sayısının çok fazla olduğunu dile getirerek, ''Çıkışlar on ikinci ve birinci ayda artar bunun için kesin rakam veremem. Geçen yıla göre bu rakamın artacağını düşünüyoruz. Her yıl Marmaris'te ortalama 500 ile 750 arası işyeri kapanır, sezon başında yine 750'ye yakın işyeri yeniden açılır. Bu esnafın para kazanamamasından kaynaklanıyor. Para kazanan esnaf dükkanını kapatır mı? Başka bir arayışa girer mi? Mümkün değil'' diye konuştu.
Bölgede işyeri açmayı planlayan girişimcileri de uyaran Ayyıldız, şunları ifade etti:
''Turist sayısı arttı diye turizmin iyi gittiğini düşünerek bölgemize gelmeyi düşünen vatandaşlarımızı uyarıyoruz. Artış rakamlarını duyan, Marmaris'te, Bodrum'da, Fethiye'de işyeri açmaya geliyor. Mevcut işyerlerine zarar verdikleri gibi, kendilerine de zarar görüyorlar. Hanutçuluk denen tacizin bundan dolayı kesilmesi mümkün değil. Çünkü gelen insanlar umduğunu bulamadığı için turistlere saldırıyor. Saldırdığı için de hanutçuluk yapılıyor ve o çirkin sahneler ortaya çıkıyor.''

OTELCİNİN MALİYETİ ÇOK ARTTI

Kendisi de konaklama tesisleri işleten Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (GETOB) Başkanı İlhan Açıkgöz de meslektaşlarının her geçen yıl daha zor maddi koşullarla boğuşmak zorunda kaldığını kaydetti.
Bölgedeki otellerin tamamına yakınının gelirlerini döviz üzerinden elde ettiğini hatırlatan GETOB Başkanı Açıkgöz, ''Buna karşılık maliyet masraflarını ise TL'yle ödüyorlar. TL'nin döviz karşısındaki, yaklaşık 8 yıllık geçmişine bakıldığında herhangi bir büyük sapma görülmedi. Yatak başına turistten alınan fiyat da artmadığı gibi düştü. Dolayısıyla otelcilerin 8 yıldır gelirleri artmıyor, hatta bir çoğunun azalıyor. Öte yandan, gerek girdi, gerek enerji gerekse vergi maliyetleri katlanarak arttı. Özellikle alkollü içeceklere uygulanan ÖTV artık çok yüksek boyutlara yüzde 300'e kadar ulaştı. Bu durum özellikle 'her şey dahil' sistemiyle çalışan otelcileri maddi olarak çok yıpratıyor'' dedi.

Tesis sahiplerinin netice de fiyatı ne olursa olsun, müşterilerine bu ürünü sunmak zorunda olduğuna işaret eden Açıkgöz, ''Diğer sistemlerle çalışan otellerde ise turist, kendisi için giderek pahalı olan aynı ürünü ya satın almama yada daha az tüketme yoluna gidiyor. Tüm bu sebeplerden ötürü, konaklama tesisi işletmecileri turist sayısından çok, maliyetlerini düşürme derdiyle uğraşmak zorunda kaldılar. Artık otelci için de fazla müşteri, daha çok kazanç anlamına gelmiyor'' diye konuştu.

KEPENKLER KAPALI, ESNAF OKEY OYNUYOR

Yılda yaklaşık 1,5 milyon turistin ziyaret ettiği Marmaris'te sezonun bitmesiyle birlikte bir çok işyerinin kepenklerini kapattığı dikkati çekiyor. Marmaris Kapalı Çarşısı'ndaki onlarca dükkanın camında ''kapatıyoruz'', ''devren kiralık'' yada ''satılık'' yazılarının bulunduğu görülüyor. Marmaris çarşı sokaklarında kepenklerini açık tutan az sayıda esnafın ise zamanlarını okey ve iskambil oyunları oynayarak geçirdiği gözlendi.
Kiralarını ödemekte dahi zorlandıklarını anlatan esnaflar, 'her şey dahil' sistemiyle gelen turistlerin otellerinden çıkmadığı için sezon boyunca istedikleri oranda gelir elde edemediklerini savundu.
Her yıl aynı sokak üzerindeki bir çok dükkanın el değiştirdiğini kaydeden esnaflar, ''Umduğunu bulamayan, dükkanını devredip gidiyor. Bizim de dayanma gücümüz kalmadı'' dedi.

BAŞKAN ACAR: ''ARZ TALEP DENGESİ İFLAS ETTİ''

Marmaris Belediye Başkanı Ali Acar ise yaptığı açıklamada, otelcilerin, turistlerin talebinden dolayı ''her şey dahil'' sistemini uyguladığını ve hiçbir otelcinin bu sistemden memnun olmadığının belirtti.
Acar, şunları kaydetti:
''Esnaflar açısından duruma bakacak olursak, Marmaris'te arz talep dengesi iflas etmiş. Bir yerleşim yerinde bir çarşı vardır ve ihtiyaç üzerine yeni işyerleri açılır. İmara uymadan konut bölgelerini ticarete açarsanız, gelinen nokta bu olur. Marmaris'te şuanda 527 tane taksi var. '65 bin yatak 250 bin sandalye var' deniliyor. Bu arz talep dengesinin bozulması değil, iflas etmesidir. Marmaris merkezde sadece 4 bine yakın esnaf var. Bunların sadece yüzde 20'si kış aylarında da açık kalıyor. Yatırım maliyeti düşük, makul fiyata kiralanan işyerleri sezon bitince kapatıp gidiyor. Bu durumda maalesef marka firmalar ilçemize gelmiyor. Çünkü arz talep dengesinin iflası, haksız rekabeti beraberinde getiriyor. Ucuz fiyata satılan taklit ürünler, alacıyı pişman ediyor ve gelen turistler bundan dolayı alışverişten uzak durmayı tercih ediyor.''

''LALE DEVRİ BİTTİ''

Ticaret anlayışının değiştiğine ve insanlar istediği ürünü dünyanın öteki ucundan bile alabildiğine dikkati çeken Başkan Acar, ''Artık Lale Devri bitti'' diyerek esnafları uyardı.
İlçedeki ticaret hacminin azaldığını ve hiç kimsesinin hayal kurmaması gerektiğini anlatan Acar, ''Gelen turistin alım gücüne göre ticaret yaparsanız ve buna umut bağlarsanız olacağı budur. Ayrıca ayıplı mal satılması, dolandırıcılığın ve tacizin Marmaris'te çok sayıda örneğini yaşıyoruz. Bundan dolayı insanlar çarşıya pazara çıkıp alışveriş yapmak istemiyor. 2005 yılında Marmaris'e gelen ilk uçak gemisindeki askerlere altın diye bakır, deri diye muşambadan ürünler satmışlar. İki yıl sonra ikinci uçak gemisi Marmaris'e geldiğinde gemideki 5 bin personele çıkmadan önce 'Deri ve altın satın almayın' diye anons yapılmış. Önce kendimize düzen vermemiz gerekiyor'' diye konuştu.