Türk edebiyatında büyük kayıp

Türk şiirinin kilometre taşlarından Behçet Necatigil'in "şiirimizin uç beyi” olarak tanımladığı İlhan Berk, 1918'de Manisa'da doğdu.

İlk şiirleri Manisa Halkevi dergisi, Uyanış, Varlık, Çığır gibi dergilerde çıktı. 1944 yılında Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nün Fransızca Bölümü'nü bitirdi. Destansı yönünün ağır bastığı, adeta bir Türk Walt Whitman'ı olarak adlandırıldığı dönemde İstanbul (1947), Günaydın Yeryüzü (1952), Türkiye Şarkısı (1953) ve Köroğlu'nu (1955) yayımladı.

1953 yılına kadar çıkardığı kitaplarla gerçekçi bir şair görüntüsü veriyordu. 1953'te Yenilik dergisinde yayımladığı “Saint-Antoine'ın Güvercinleri”, ileride İkinci Yeni adını alacak şiir akımının habercisi oldu. Bu özellik daha sonraları gelişerek sürdü ve İlhan Berk'in özgün tutumu durumuna geldi. Giderek İkinci Yeni şiirinin öncüsü ve en güçlü savunucusu olarak anılmaya başladı. Şiirlerinde cinsellik ve tarih ana temalar olarak belirdi. Çeşitli nesneleri, kent, sokak gibi olguları ayrıntılı bir “kimlik kartı” somutluğu taşıyan bir biçimde şiirleştirdi. Düzyazı şiirlerden aforizmalara harfleri, nesneleri ve semtleri sevmeye dek genişleyen çok kollu bir şiir ırmağıdır İlhan Berk.

Berk'in önemli yapıtları ise şunlar: Şiir: Eşik (1947-1975) (Toplu Şiirler I, YKY, 1999), Aşk Tahtı (1976-1982) (Toplu Şiirler II, YKY, 1999), Akşama Doğru (1984-1996) (Toplu Şiirler III, YKY, 1999), Galata (YKY, 2000), Pera (YKY, 2000), Şeyler Kitabı (YKY, 2002), Toplu Şiirler (Delta, YKY, 2003), Requiem (YKY, 2004); Deneme / Günlük / Otobiyografi: Uzun Bir Adam (1982; YKY, 1997), Şifalı Otlar Kitabı (1982; YKY, 2004), El Yazılarına Vuruyor Güneş (1983; YKY, genişletilmiş baskı 1992), İnferno (YKY, 1994), Kanatlı At (YKY, 1994), Logos (YKY, 1996), Poetika (YKY, 1997), Kült Kitap (YKY, 1998); Çeviri / Antoloji: Başlangıcından Bugüne Beyit Mısra Antolojisi (1960), Güldeste (Başlangıçtan Bugüne Türk Şiiri Antolojisi) (2003), Seçme Kantolar-Ezra Pound (1969), Seçme Şiirler-Arthur Rimbaud (1962), Başlangıçtan Bugüne Fransız Şiiri Antolojisi (2004), Asılı Eros (YKY, 1996); Yabancı dillere çevrilmiş yapıtları: Estambul / İstanbul, (Madrid, 1988); Histoire Secrète de la Poésie / Şiirin Gizli Tarihi, (Paris, 1991); Poemas / Şiirler, (Madrid, 1992); Rio Hermoso / Güzel Irmak, (Madrid, 1995); Selected Poems / Seçme Şiirler, (New York, 2004).