Turist Çok Para Yok

Yabancı turist sayısı yeni bir rekora giderken bu durum, turistik beldelerdeki esnafı memnun etmedi.
Türkiye, gelen yabancı turist sayısında bu yıl yeni bir rekora daha imza atmak üzereyken, bu durum, turistik beldelerdeki esnafı memnun etmedi. Alışveriş merkezlerinin bulunduğu sokaklarının tenha olduğu gözlenen Muğla'nın Marmaris İlçesi'ndeki esnaf, işlerinin kötü olmasından yakındı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan yabancı turist konusunda yapılan son açıklamaya göre, Türkiye'ye temmuzda gelen yabancı turist sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 16.55 oranında arttı. Türkiye'yi, temmuzda 3 milyon 624 bin 261 kişi ziyaret etti. Ayrıca, Türkiye'ye ocak-temmuz döneminde gelen turist sayısı da 12 milyon 808 bin 369 kişiye yükseldi. Bu artış Bodrum, Marmaris, Milas, Fethiye, Dalaman ve Ortaca gibi dünyaca ünlü tatil beldelerinin bulunduğu Muğla'da da yaşandı. Muğla'ya yılın ilk altı ayında hava ve deniz yoluyla gelen yabancı turist sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16 oranında artarak 947 bin 40'a ulaştı.


DHA muhabirinin görüştüğü Marmaris'teki esnaf, sevindirici olması beklenen bu durumdan faydalanamadıklarını, hatta işlerinin daha da kötüye gittiğini dile getirdi. 'Ceplerinde akrep bulunan' turistlerin para harcamaması, her şey dahil sistemi, hizmet ya da ürün satmak için turistleri rahatsız eden hanutçular, 'pazarlık yapın' telkininde bulunan yabancı rehberler, Marmarisli esnafın ortak şikayet konusu oldu. Esnaf, turistlerin yemek ücretleri, internet kullanımı için bile pazarlık yaptıklarını söyledi. Dolmuş ve taksi şoförleri bazı turistlerin ulaşımı da 'Her şey dahil sistemi' içinde sandıkları için para vermek istemediklerini, bu sebeple zaman zaman sert tartışmalar yaşandığını belirtti.

Muğla Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Şükrü Ayyıldız, gerekli önlemler alınmadığı, esnafın da üzerine düşeni yapmadığı taktirde, turist sayısı ne kadar artarsa artsın, turizmi kötü günlerin beklediğini dile getirdi. Ayyıldız, “Gemi batmak üzere, elbirliğiyle suyu boşaltmamız lazım” diyerek yetkilileri ve üyelerini göreve çağırdı.

Her şey dahil sistemine kısıtlama getirilmesi, hipermarketlerin ve otellerdeki dükkanların bir an önce kapatılması, esnafın turisti rahatsız edecek davranışlarda bulunmaması ve Türkiye'nin imajını zedelediğini düşündüğü yabancı rehberlerin denetlenmesi gerektiğini savunan Şükrü Ayyıldız şöyle konuştu:

“Esnafımızdan sık sık işlerinin kötü olduğu yönünde şikayetler alıyoruz. Bizim de gözlemlediğimiz turist çok ama para harcamıyor, harcatılmıyor. Her şey dahil sisteminin esnafın işlerini kötü etkilediği malum. Ancak bu günkü şartlar öyle bir hale geldi ki, bu sistemden vazgeçmek çok kolay değil. Bu da yetmezmiş gibi hemen her otelin altına, içine kuyumdan butiğe kadar birçok ürün satan mağazalar açıldı. Bu dükkanlar, esnafın ekmeğine engel oluyor, derhal kapatılmalı. Öte yandan, artık çoğu yabancı şirketlere satılan hipermarketler de esnafın kabusu oldu. Zor şartlara rağmen çalışan yüzlerce esnafın kazandığı paraları bu marketler yurtdışına çıkartıyor, paranın sirkülesine engel oluyor. Esnaf kadar ülke ekonomisine zarar veren bu marketlerde kapatılmalı.”

Esnafın da bindiği dalı kesmemesi gerektiğini vurgulayan Ayyıldız, şöyle devam etti:

“Turisti rahatsız edip kazıklamamalı. Hizmet ya da ürünümü satacağım diye, el kol hareketleriyle, sözleriyle turisti rahatsız etmemeli. Değil turist, kimseyi rahatsız etmeye hakkımız yok. Hanutçular yüzünden turistler kaldırımlardan değil yolun ortasında yürüyor. Bir de yabancı rehberler sorunu var. Bazı acenteciler, sırf daha az maliyet olsun diye ülkelerinde turizmle ilgili staj dahi görmemiş, değil çalıştığı yöreyi Türkiye'yi tanımayan rehberleri çalıştırıyor. Bu rehberler, uçaktan inen turistlere alışveriş sırasında pazarlık yapmaları, kimseye güvenmemeleri yönünde telkinlerde bulunuyor. Esnafımızın ve ülkemizin imajını zedeliyorlar. Özetle, gemi su alıyor, herkes üzerine düşen görevi yerine getirip suyu boşaltmazsa, gemi batar.”

'TURİZM POLİTİKASI ŞART'

Marmaris Belediye Başkanı CHP'li Ali Acar, Türkiye'de diğer turistik bölgelerdeki esnafın da benzer sorunları yaşadığını ifade etti. Dünya üzerinde 4 bin 500 tatil beldesi bulunmasının sektördeki rekabeti arttırdığını, buna karşın, Türkiye'nin yıllardır turizm politikası üretmediği için rekabette zorlandığını ileri süren Başkan Acar, şunları söyledi:

“Birçok tatil beldemiz, beton yığını haline gelirken, turiste sunulan hizmet ve ürünün kalitesi düştü. Bu arada, dünya üzerindeki tatil seçeneklerinin sayısı arttı. Hem Türkiye içinde hem dışında arz artıp tatilcinin seçme şansı da çoğalırken, malesef biz çarpık yapılaşmamız, kalitesi düşen ürünümüz ve hizmetimizle, sürekli yenilenen alternatif üretebilen ülkelerle rekabet etmek mecburiyetinde kaldık. Tüm bunlara rağmen bir turizm politikasının oluşturulamaması, esnafımızı mutsuz eden durumu kronikleştirdi.”

YABANCI OYUNU

Marmaris'te 6 yıldır günlük yayımlanan 'Gündem' adlı yerel gazetenin sahibi ve genel yayın yönetmeni Temel Irmak da esnafı çileden çıkaran gelişmelerin turist getiren yabancı tur operatörlerinin sebep olduğunu iddia etti. Bu operatörlerin, bilinçli olarak, başta Marmaris olmak üzere Türkiye'deki turistik yöreleri 'ucuz tatil fırsatı' olarak yurt dışında lanse ettiğini kaydeden Temel Irmak, “13 yıldır Marmaris'te gazetecilik yapıyorum. Bu süre zarfında her geçen sezon turist sayısı artmasına rağmen, esnaf, giderek daha perişan hale geldi. Bence bunun en büyük sebebi, peşin ödeme yaptıkları otellerdeki yatakları, neredeyse yok pahasına pazarlayan yabancı tur operatörleri.” dedi.

Ağızbirliği etmişçesine turist sayısı arttıkça kazançlarının azaldığını belirten ilçedeki esnaf da içinde bulundukları durumu açıklayabilmek için başlarından geçen şu ilginç örnekleri verdi:

Özlem Sağlam (Restoran işletmecisi): “Her şey dahil sisteminin yaygınlaşmasıyla, dışarıda yemek yiyenlerin sayısı gün geçtikçe azaldığı yetmezmiş gibi bazı turistlerin davranışları bizi iyice bezdiriyor. 2 YTL'ye sattığımız tavuk döneri 50 Yeni Kuruş daha ucuz yiyebilmek için bile dakikalarca pazarlık eden, iki pipet isteyip bir şişe kolayı yanındaki yakınıyla bölüşenler oluyor.”

Eşref Karaca (Kuyumcu): “Bazı rehberler ya da kim ne anlatıyorsa bu turistlere, olmadık diyaloglar yaşıyoruz. Kimi altınların sahte olup olmadığını sorarken, kimisi de 20 euroluk ürünü iki euroya alabilmek için pazarlık ediyor. Turist sayısı arttıkça da bu tür garip istekler de artıyor, işlerimiz ise azalıyor.”

Mehmet Ali Aynan (Minibüs Şoförü): “Taksici arkadaşlardan turistlerin her şey dahil sistemle çalışan otellerde konakladıkları için para vermek istemediğini, bu sebeple tartışmalar yaşandığını duyuyorduk da inanmıyorduk. Şimdi aynı dert bizim başımızda. Bazı turistler aynı gerekçeyle 1.25 YTL'lik dolmuş parasını vermek istemiyor.”

Halis Ekizoğlu (Market sahibi): “Özellikle her şey dahil sistemi kapsamında gelen turistler, sigara, çakmak ve sakız dışında neredeyse bir şey almıyor. Otellerinden pet şişeye doldurdukları içecekleri, ekmek arasına koydukları yiyeceklerle dışarıya çıkanlarını bile görüyoruz.”

Yusuf Keskin (İnternet kafe işletmecisi): “Saati 2 YTL olan internet bağlantısını para ödemeden ya da bir YTL'ye kullanmak için pazarlık eden turistlerle çok sık karşılaşıyoruz. Zaman zaman tartıştığımız turistlerle birbirimize girmemek için kendimizi zor tutuyoruz. Bir de turist sayısının arttığı söyleniyor. İyi de turist gelmiş neyime”