Süheyl Eğriboz: "kötü adam"

"Yumruğu atana değil, pencereden çıkana sor!"

Türk sinemasının bütün kahrını çekmiş, gizli kahramanlardan biri Süheyl Eğriboz, yumruk atan jönler kadar, bir yumrukla pencereden çıkanların da değerinin bilinmesi gerektiğini söylüyor…

Süheyl Eğriboz, seksen yaşını geride bırakmış bir sinema adamı. Filmlerde kilit rollerde oynadıklarını, setlerin ağır işlerini üstlendiklerini, ama buna rağmen yine de bir başrol oyuncusu kadar tanınmadıklarını ve kazanmadıklarını açıkça dile getiriyor. Sinemanın emeklisi olmayacağını da sözlerine ekleyen Eğriboz, şimdilerde günlerinin büyük kısmını evinde, bahçesiyle ilgilenerek geçiriyor.

Süheyl Bey, hep karıştırılan bir konu vardır: Figüranlık ve karakter oyunculuğu. Doğrusu nedir bunun? Figüran kime denir?

Figüranla karakter oyuncusunu karıştırmamak gerekir. Birçok oyuncu için Yeşilçam'ın figüranları denir. Figüran bir kahvede, kalabalıkta diyelim ki bir sandalyede oturan adamdır. Benim en ufak oyunumda bile bir aksiyon var. Aksiyon demekle şunu kast ediyorum, filmin anahtarıyımdır. Biz kurgunun anahtarıyız, filmin tuzu biziz.

Karakter oyuncusu filme, jöne ne gibi bir katkıda bulunur?

Bizimle çalışmak jönlerin yararınadır. Biz jönlerden bir şey beklemeyiz. Jönler bizden bekler. Benim en fazla çalıştığım jönlerden biri Cüneyt Arkın'dır mesela. Cüneyt ne yapar, elini uzatır, yumruk atmak için. Pencereden dışarı uçan biziz, attan düşen biziz. “ Bir yumruk vurdu, adamı pencereden çıkarttı dışarıya” diyor seyredenler. Gel sen bunu bir de pencereden çıkana sor bakalım. Yeşilçam bence dünyanın en cefakâr oyuncularına sahip. Neredeyse hepsi doğal yetenek. Biz de okulu yoktur bu işin. Kimi kendini tesadüfen bulmuştur Yeşilçam'da, kimi bir tanıdığı aracılığıyla. Kimi de çocukluğunda sevdalanmıştır beyazperdeye.

Kötü adam olarak biliniyorsunuz? Bu nasıl doğdu, siz böyle tanınmaktan memnun musunuz?

Yeşilçam'da bir dönem yönetmenler hep aynı tarz filmler çektiler, oyuncuları da aynı tarz rollerde oynattılar. Kötü adamlıkla ün salan oyuncu, bir yazgı gibi neredeyse her filmde kötü adamı oynardı. Ben de avantür filmlerin kötü adamı, kavgacı adamı oldum. Şimdi memnun olsam ne değişecek, olmasam ne değişecek ki – biz böyle var olduk. Sinema aşkı bizi sürükledi bir yerlere.

Ailenizde sinemacı var mıydı?

Babam sinemacıydı benim. Nejat Film'in sahibi idi. Necat Eğriboz. Büyük filmleri vardır babamın: Karavan, Saba Melikesi Belkıs babamın imzasını taşıyan filmlerdir. Yabancı değilim sinemaya yani. 1927 yılında İstanbul Mercan'da dünyaya geldim. Pertevnial Lisesi mezunuyum. Sinemayla buluşmam da 1940'ların sonunda gerçekleşmiştir. Bu işin emeklisi yok. 1979'da emekli oldum. İlk emekli olanlardan birisi benim.

İlk hangi filmde rol aldınız?

İlk filmim “Fatih Sultan Mehmet.”

Rolünüz neydi?

Bizans askerini oynadım. Ulubatlı Hasan kapıyı açar. Ben Ulubatlı Hasan'ı okla vururum. Ulubatlı ölmez... Takip ederim, surlara sancağı dikerken tekrar vururum. Rolüm bu kadardı.

Kaç filminiz var?

Çok filmim var benim. Binin üstünde. Dört – beş tane başrolüm var. “Sütçü” serisi yaptım. Sütçü lakabı bana o günlerden kalmıştır. “ Sütçünün Rüyası”, “Haydi Bastır Sütçü”, Sütçü Kıbrıs'ta” gibi… Danyal Topatan ile oynadık bunları. Senelerden beri sinemadan ekmek yiyoruz. İki çocuğum var. İkisine de üniversite okuttum.

Sinema dışında nasıl bir hayatınız oldu?

Ben 1946 – 1948 yılları arasında Yüzme İhtisas'ta yüzüyordum. Türkiye rekorlarım var. Yabancılarla da çalıştım. Tony Curtis, Charles Bronson… Türkiye'ye ne kadar yabancı firma geldiyse, biraz fiziğim de Avrupalıya çaldığı için, hepsiyle çalışma olanağına sahip oldum ben.

Sizine birlikte pek çok önemli isim daha var Yeşilçam'a katkıda bulunmuş. Onlar hakkında ne düşünüyorsunuz?

İbrahim Kurt, Hakkı Kıvanç, rahmetli Kudret Karadağ, İhsan Gedik Yeşilçam'ın has kötü adamlarıdır ve avantür filmlere damgalarını vurmuşlardır. Çok oynadık onlarla birlikte. Seneler boyunca beraber olduk. Çok olmuştur aylarca dışarıda kaldığımız. Karımın, çocuklarımın yüzünü görmeden geçirdiğim günler olmuştur. Bu durum, diğer arkadaşlarım için de geçerli tabii. İşte o zamanlarda biz, birbirimize oda arkadaşı, kader arkadaşı olurduk.

Avantür filmler zaman içinde nasıl bir değişime uğradı size göre?

Şimdinin avantür filmlerine bakıyorum da, adam elinde tabanca tutmasını bile bilmiyor. Podyumda yürüyen artist, aktrist oluyor. Podyum başka, objektif başka. Biz objektifle yaşıyoruz. Bu işin mektebi Yeşilçam. Ben Yeşilçamlıyım ve bununla övünürüm. Televizyon filmi olmadı yeni baştan, sil baştan çekilebiliyor. 35 mm'lik filmin tekrarı olmaz, en ufak plan 20 – 25 metre. Filmin metresi 300 – 500 bin lira. Televizyonda oynayanlar 35'lik filmde çalışsınlar da göreyim ben onları. Oyunculuğunu o zaman takdir ederim.

Sizi tatmin etti mi sinemadan kazandıklarınız? Yetti mi?

Geçindik, çok şükür. Bazı arkadaşlar ağlar, ama ben inanmıyorum. Para geldiği zaman tutmasını bileceksin, asıl mesele bu. Ben emekliyim, eşim emekli. Bir evimiz var. Şimdi çalışmasam da olur, ama bu hobi. Güzel bir bahçemiz var. Çiçeklerle meşgul oluyorum. Kuşlarım var…

Seyircinin size bakışı nasıl?

Seyirci sever bizi. Zaten o sevgi olmasaydı sinemada barınamazdık bunca yıl. Şimdilerde televizyona geçen hemen bütün sinemacılar unuttular Yeşilçam'ı. Biz artık fosilmişiz, eskimişiz – öyle diyorlar. İnsanlar benden kötülük bekliyor. Ama ben iyilik yapıyorum. Ama tek sözüm var: Ben mecbur muydum kötü adamı oynamaya? İçimde kalmıştır bu: Başka bir Süheyl Eğriboz olarak da, başka bir yönümle de tanınmak, bilinmek isterdim doğrusu. Buna da şükür ama…

Biyografisi