'İşgale son verin'

Ender TÜRKKAN/Marmaris GÜNDEM-Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yetki ve sorumluk alanında bulunan Muğla’nın Ortaca İlçesi Dalyan Mahallesi’ndeki caretta carettaların dünyadaki en önemli üreme alanlarından İztuzu plajındaki ‘işgal’e ‘derhal’ son verilmesi yönünde talimat verdi. Bölgenin işletmesinin, 3 yıllığına Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’ne (MSKÜ) verildiğini hatırlatan Bakanlık, Valiliğe gönderdiği yazıyla, özel bir şirketin, geçtiğimiz hafta hak iddiasıyla ‘işgal’ ettiği alanın ‘kolluk kuvveti marifetiyle ivedi olarak’ boşaltılmasını istedi.

Yıllardır Avrupa’nın en iyi plajları arasında gösterilen İztuzu’ndaki arap saçına dönen tartışmalara, tepkilere, davalara ve gösterilere sebep olan gelişmeler, Muğla Özel Çevre Koruma Kurumu ile o dönem belde olan Dalyan Belediyesi arasındaki işletme sözleşmenin 31 Aralık 2013’te sona ermesiyle başladı.  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, 28 Mayıs 2014’te Devletin hükmü, tasarrufu altındaki bölgenin işletilmesi konusunda MUÇEV’le (Muğla Çevreci Yatırımlar ve Hizmetler Limited Şirketi) işbirliği protokolü imzaladı.

Muğla Valiliği bünyesindeki ‘Muğla’ya Hizmet Vakfı’ ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Türkiye Çevre Koruma Vakfı tarafından kurulan MUÇEV de, kamuoyunda kısaca “İztuzu” diye anılan “Dalyan Ağzı günübirlik alanı ile tesisleri, Delikli Ada yüzer iskelesi ve Dalyan Kanalı iskeleleri”nin işletmelerini ihale yoluyla DALÇEV A.Ş.’ne 8 yıllığına kiraya verdi.

Ancak uygulama yöre halkı ile birlikte çevrecileri ve ihaleye davet edilmediğini belirten yerel yönetimlerin tepkisini aldı, davalar açıldı, yürütmeyi durdurma karaları alındı, gösteriler yapıldı.  DALÇEV, caretta carettaların dünyadaki en önemli üreme alanı, Avrupa’nın en gözde plajı olan İztuzu’na iş makineleriyle girince, tepkiler zirveye çıktı, uluslararası çevre örgütleri de ayağa kalkmak üzere iken Bakanlık konuya çözüm getirdi. O dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce, akademisyenler ve çevrecilerle biraraya gelip görüş alışverişinde bulunduktan sonra tarihi kararını twitter hesabından “İztuzu ihalesini iptal edeceğim, Carettaları Muğla Üniversitesine emanet edeceğiz. Gerekli protokolü imzalayacağız” diye duyurdu.

2 Mart 2015’te Bakanlık ile MUÇEV arasındaki işbirliği sözleşmesi fesih edildi, dolayısıyla da DALÇEV ihalesi iptal edilmiş oldu. Başbakanlıktan onay alındıktan sonra, 23 Mayıs 2015’te de söz konusu alanların 3 yıllığına MSKÜ’ne tahsis edilmesine ilişkin sözleşme, Bakanlık ve üniversite arasında imzalandı.

Üniversite, çevre sorunlarının giderilmesi, kontrol altına alınması, biyolojik çeşitliliği, deniz kaplumbağaları caretta carettaların yuvalama, rehabilitasyon, izleme ve korunmasına yönelik çalışmalar yapması şartıyla alanı işletme hakkını aldı.

AVRUPA’NIN EN GÖZDE PLAJI’NDA KEYFİN BEDELİ 1 TL!

Üniversite, tesisleri, iskeleleri yenileyerek hizmete açtı. Sezon boyunca, otopark ücreti talep edilmeyen ziyaretçilere, Avrupa’nın en gözde plajının yanısıra, duş ve tuvalet kullanımı sadece 1 lira karşılığı verildi.  Elde edilen gelir de yine alan için kullanıldı.

BİLİMSEL ÇALIŞMALARA HIZ VERİLDİ

Bu arada bölgedeki arkeolojik, doğal, bitkisel ve canlı zenginliğinin korunup geliştirilmesi için hazırlanan 13 proje için Üniversite bütçesinden 280 bin lira ayrıldı.

İztuzu’na yönelik tepkiler ortadan kalkmış, sular durulmuşken geçtiğimiz 11 Mayıs’ta DALÇEV yeniden sahneye çıktı. Geçtiğimiz 11 Mayıs’ta DALÇEV A.Ş. yetkilileri ve çalışanları, işletme hakkının kedilerinde olduğunu savunup, iddiaya göre Üniversite çalışanlarına da zor kullanarak İztuzu’nda sezon hazırlıklarına başladı.

MSKÜ İktisadi İşletme Yönetim Kurulu üyeleri, geçen yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü’nce üniversiteye tahsis edildiğini belirttikleri plajın özel firma tarafından işgal edildiği iddiasıyla, Savcılığa suç duyurusu, Ortaca Kaymakamlığı'na ise şikayette bulundu, Bakanlığı bilgilendirdi.

Kaymakamlık, plajın üniversiteye teslim edilmesi yönünde aldığı kararı, özel firma yetkililerine 14 Mayıs’ta tebliğ etmeye gitti. Jandarma ekipleri, plajda güvenlik önlemi alırken, tebliğ belgesini imzalamayan firma yetkilileri, Muğla Sulh Hukuk Mahkemesi’nin aldığı bir kararı göstererek işletme hakkının kendilerinde olduğunu savundu. Yapılan görüşmelerin ardından, Kaymakamlık görevlileri, belgelerin 7 gün içerisinde incelenerek karar alınması, kararın olumsuz olması halinde özel firma plajdan kolluk kuvvetleri aracılığıyla tahliye edilmesi yönünde tutanak tuttu.

BAKANLIK NOKTAYI KOYDU: BUNUN ADI ‘İŞGAL’

Bakanlık ise son gelişmeleri incelemeye aldıktan sonra  konu hakkındaki görüş ve kararını 16 Mayıs tarihli yazısıyla Muğla Valiliği ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne bildirdi.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet adına Müsteşar Prof. Dr. Mustafa Öztürk’ün imzasını taşıyan yazıda, DALÇEV’in uygulaması ‘işgal’ olarak nitelendi. MUÇEV ile DALÇEV arasındaki sözleşmenin 25 Şubat 2015’te MUÇEV tarafından fesih edildiği ve iki kurum arasındaki hukuki sürecin devam ettiği hatırlatılan yazıda, “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’ne tahsis edilen alanda, hukuka aykırı biçimde DALÇEV A.Ş. yetkilisi Ramazan Oruç tarafından 11 Mayıs 2016 tarihinde işgal yapılmış olduğundan, alanın kolluk kuvveti marifetiyle ivedi olarak boşaltılması hususunda bilgilerinizi ve gereğini arz ederim” denildi.

MAHKEMELER REDDETİ

Öte yandan, MUÇEV’e karşı açtığı davayı kazandığı belirtilen DALÇEV’in, Bakanlık ve MSKÜ aleyhine de yürütmeyi durdurmak için açtığı davaları kaybettiği ortaya çıktı. Muğla 1. İdare Mahkemesi Eylül 2015’te, bir üst yargı organı olan Aydın Bölge İdare Mahkemesi ise Ekim 2015’te DALÇEV’in başvurusunu oybirliğiyle reddetti.